Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές του Έπους του Γκιλγκαμές

18:16 18/8/2024 - Πηγή: Insomnia

Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει νέα τμήματα του Έπους του Γκιλγκαμές, ενός από τα αρχαιότερα λογοτεχνικά έργα στον κόσμο.

Το πρωτοποριακό πρόγραμμα "Fragmentarium", που αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Ασσυριολογίας του Πανεπιστημίου Λούντβιχ Μαξιμιλιανού του Μονάχου, έχει ήδη αναλύσει 1.500 θραύσματα πήλινων πινακίδων, αποκαλύπτοντας άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές του αρχαίου έπους.

Το Έπος του Γκιλγκαμές, ηλικίας περίπου 4.000 ετών, είναι γραμμένο

σε σφηνοειδή γραφή, ένα σύστημα που παρέμεινε μυστήριο για χιλιετίες. Η αποκρυπτογράφησή του ξεκίνησε το 1872 από τον Τζορτζ Σμιθ, υπάλληλο του Βρετανικού Μουσείου, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην κατανόηση των αρχαίων μεσοποταμιακών πολιτισμών.

Το Fragmentarium αξιοποιεί τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης για να επιταχύνει δραματικά τη διαδικασία μετάφρασης και ανασύνθεσης του έπους. Ο καθηγητής Ενρίκε Χιμένεθ, επικεφαλής του προγράμματος, τονίζει ότι η παραδοσιακή μέθοδος βασιζόταν στη μνήμη των ερευνητών και στην τύχη, ενώ η νέα προσέγγιση επιτρέπει την ταχεία ανάλυση χιλιάδων χαρακτήρων και όλων των γνωστών παραλλαγών του βαβυλωνιακού κειμένου.

Η βάση δεδομένων του Fragmentarium, που περιλαμβάνει πάνω από 22.000 ψηφιοποιημένα θραύσματα από συλλογές του Βρετανικού Μουσείου και του Μουσείου του Ιράκ στη Βαγδάτη, έχει ήδη αποκαλύψει νέες σκηνές του έπους. Μεταξύ αυτών, μια σκηνή όπου ο Ενκιντού προσπαθεί να πείσει τον Γκιλγκαμές να μη σκοτώσει τον Χουμπάμπα, καθώς και το ταξίδι των δύο ηρώων στην πόλη Νιππούρ για να συναντήσουν τον θεό Ενλίλ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανακάλυψη μιας πινακίδας που χρονολογείται στο 130 π.Χ., αποδεικνύοντας ότι το έπος συνέχιζε να αντιγράφεται και να διαδίδεται χιλιετίες μετά την πρώτη του εμφάνιση. Επιπλέον, νέες λεπτομέρειες έρχονται στο φως, όπως η χρήση της λέξης "σπατάλησε" από τον Ουτναπιστίμ, περιγράφοντας πώς αντάμειψε τους ανθρώπους που έχτισαν την κιβωτό του, προσθέτοντας μια νότα ενοχής στην αφήγηση.

Παρά την πρόοδο, εκτιμάται ότι περίπου το 30% του έπους παραμένει άγνωστο. Ωστόσο, η τεχνολογία του Fragmentarium ανοίγει νέους δρόμους στην έρευνα, επιτρέποντας ακόμη και σε μη ειδικούς να συμμετάσχουν στην ανακάλυψη. Ο καθηγητής Χιμένεθ προσκαλεί όλους να "παίξουν" με το Fragmentarium, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν ακόμη χιλιάδες θραύσματα που δεν έχουν ταυτοποιηθεί.

Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην αρχαιολογία και τη μελέτη αρχαίων κειμένων δεν περιορίζεται στο Έπος του Γκιλγκαμές. Παρόμοια προγράμματα έχουν αναπτυχθεί για την αποκρυπτογράφηση μεσοποταμιακών κειμένων και την ανάγνωση απανθρακωμένων παπύρων από την έκρηξη του Βεζούβιου.

Η τεχνολογία αυτή δεν αποκαλύπτει μόνο λογοτεχνικά έργα, αλλά και καθημερινά κείμενα όπως εμπορικές συναλλαγές, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του αρχαίου βαβυλωνιακού πολιτισμού. Καθώς το Fragmentarium συνεχίζει να εξελίσσεται, υπόσχεται να φέρει στο φως ακόμη περισσότερα μυστικά του αρχαίου κόσμου, επαναπροσδιορίζοντας την κατανόησή μας για μία από τις πρώτες μεγάλες αφηγήσεις της ανθρωπότητας.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο