Σπειροειδές μαγνητικό πεδίο εντοπίστηκε γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα του Γαλαξία

20:42 28/3/2024 - Πηγή: Insomnia

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες κατόρθωσαν να μετρήσουν τη διάταξη της πόλωσης της κολοσσιαίας μαύρης τρύπας που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία.

Αστρονόμοι ανακοίνωσαν την Τετάρτη ότι εντόπισαν ένα ισχυρό, συγκροτημένο μαγνητικό πεδίο, το οποίο εκτείνεται σε σπειροειδή διάταξη γύρω από την κολοσσιαία μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί στο κέντρο του Γαλαξία, αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά άγνωστες ιδιότητες του ασύλληπτα ισχυρού αντικειμένου που φωλιάζει στο κέντρο της συμπαντικής μας "γειτονιάς".

Η διάταξη του μαγνητικού πεδίου που αναδύεται

από τα όρια της μαύρης τρύπας, με την ονομασία Sgr Α* (Sagittarius A*), προσεγγίζει πολύ εκείνη της μοναδικής άλλης μαύρης τρύπας που έχει καταγραφεί οπτικά, στο κέντρο ενός γειτονικού γαλαξία, με την ονομασία Μ87, όπως ανακοίνωσαν οι ερευνητές. Το γεγονός αυτό συντείνει στο ότι τα ισχυρά μαγνητικά πεδία ενδέχεται να αποτελούν σύνηθες στοιχείο των μαύρων τρυπών.

Το M87*, δηλαδή το μαγνητικό πεδίο γύρω από τη μαύρη τρύπα M87, εξαπολύει ισχυρούς πίδακες ύλης προς το διάστημα, ανέφεραν οι ερευνητές. Αυτό τους οδηγεί στο να υποψιάζονται πως, παρότι δεν έχουν εντοπιστεί ακόμη αντίστοιχοι πίδακες γύρω από το Sgr A*, ενδέχεται να υπάρχουν και η παρατήρησή τους να καταστεί εφικτή στο προσεχές μέλλον.

Οι ερευνητές έδωσαν στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα, όπου αποτυπώνεται το περιβάλλον γύρω από το Sgr A*, με πολωμένο φως για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τη δομή του μαγνητικού πεδίου. Το πολωμένο φως προέρχεται από υποατομικά σωματίδια, τα γνωστά ηλεκτρόνια, τα οποία περιστρέφονται γύρω από τις γραμμές του μαγνητικού πεδίου.

Το Sgr A* έχει μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και βρίσκεται σε απόσταση 26.000 ετών φωτός -δηλαδή την απόσταση που καλύπτει το φως μέσα σε ένα χρόνο, 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα- από τη Γη.

"Εδώ και καιρό εκτιμούσαμε ότι τα μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που οι μαύρες τρύπες τρέφονται και εκλύουν ύλη μέσα από ισχυρούς πίδακες", ανέφερε η αστρονόμος Σάρα Ισαούν, του Κέντρου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν, εκ των επικεφαλής της έρευνας.

"Η νέα αυτή εικόνα, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακά παρόμοια δομή της πόλωσης που εντοπίσαμε την πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη μαύρη τρύπα M87* δείχνει ότι τα ισχυρά και συντεταγμένα μαγνητικά πεδία είναι καθοριστικά στον τρόπο που οι μαύρες τρύπες αλληλλοεπιδρούν με τα αέρια και την ύλη που τα περιβάλει", σχολίασε η Ισαούν.

Οι μαύρες τρύπες, είναι αντικείμενα ασύλληπτης μάζας, με βαρυτικά πεδία τόσο ισχυρά ώστε παγιδεύουν ακόμη και το φως, καθιστώντας την παρατήρησή τους εξαιρετικά περίπλοκη.

"Το μαγνητικό πεδίο φαίνεται οργανωμένο σε σπείρα, παρόμοια με το M87*. Αυτή η γεωμετρία των μαγνητικών πεδίων συντείνει στο ότι η μαύρη τρύπα μπορεί να τροφοδοτεί ιδιαίτερα ισχυρούς πίδακες, οι οποίοι εξακοντίζονται προς το γαλαξία", επισήμανε ο Άντζελο Ρικάρτε, αστρονόμος που συμμετέχει στην ερευνητική ομάδα.

Η νέα εικόνα, όπως και οι προηγούμενες του Sgr A* και της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Μ87, προέκυψαν μέσω του Τηλεσκοπίου Ορίζοντας Γεγονότων (ΕΗΤ), ενός διεθνούς συνεργατικού δικτύου τηλεσκοπίων, που συνδυάζουν τις δυνατότητές τους προκειμένου να παρατηρούν πηγές ραδιοκυμάτων που σχετίζονται με μαύρες τρύπες.

Ως ορίζοντας γεγονότων, όταν αναφερόμαστε σε μια μαύρη τρύπα, περιγράφεται το σημείο δίχως επιστροφή, πέρα από το οποίο οτιδήποτε -είτε αστέρας, είτε πλανήτης, αέρια, σκόνη και κάθε μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας- παρασύρεται και εκμηδενίζεται από τη μαύρη τρύπα.

Η μαύρη τρύπα του Μ87 έχει μάζα 6 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και βρίσκεται στο κέντρο ενός γιγάντιου, ελλειπτικού γαλαξία. Εξακοντίζει πανίσχυρους πίδακες πλάσματος, δηλαδή αερίου που θερμαίνεται τόσο ώστε ορισμένα από τα άτομά του διασπώνται σε υποατομικά σωματίδια, ηλεκτρόνια και ιόντα, τα οποία είναι ορατά σε όλα τα μήκη κύματος.

Ήδη οι αστρονόμοι που παρατηρούν το Sgr A* συγκεντρώνουν όλο και περισσότερα στοιχεία πως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο κέντρο του δικού μας Γαλαξία.

Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύονται στο Astrophysical Journal Letters.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο