Το κλίμα αλλάζει τόσο γρήγορα ώστε δεν έχουμε δει ακόμη τη μέγιστη ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων

20:49 8/8/2024 - Πηγή: Insomnia

Στατιστικές δεκαετιών έχουν πάψει πλέον να αποτυπώνουν το τι είναι εφικτό στο παρόν.

Η κλιματική αλλαγή μεταβάλει με ταχύτητα τα καιρικά μοτίβα του πλανήτη, διευρύνοντας τα μέγιστα όρια των ακραίων φαινομένων, τα οποία είχε βιώσει κατά το παρελθόν η ανθρωπότητα ή είχε προετοιμαστεί για αυτά. Καθώς οι θερμοκρασίες που καταγράφονται στη Γη διαρκώς αυξάνονται, κυρίως λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, το πιθανό εύρος των καιρικών συνθηκών μεταβάλλεται, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τις παραδοσιακές μεθόδους κατανόησης και πρόβλεψης του κλίματος.

Ιστορικά, οι κλιματολόγοι ορίζουν το "κλίμα"

ως την κατανομή των καιρικών φαινομένων σε μια χρονική περίοδο τριάντα ετών. Όμως, η προσέγγιση αυτή σταδιακά καθίσταται λιγότερο αποτελεσματική, στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο μας. Καθώς οι μέσες θερμοκρασίες που καταγράφονται στον πλανήτη παρουσιάζουν αύξηση κατά 0,2 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία, τα τελευταία τριάντα χρόνια, το κλίμα των αρχών της δεκαετίας του 1990 ήταν αισθητά ψυχρότερο από ό,τι εκείνο του 2020, καθιστώντας τις παλαιότερες κλιματολογικές στατιστικές ολοένα και πιο παρωχημένες.

Αυτή η ταχεία μεταβολή δημιουργεί δύο σημαντικές προκλήσεις. Αφενός, τα μετεωρολογικά δεδομένα, ακόμη και πριν από λίγες δεκαετίες, ενδέχεται να μην αποτυπώνουν πλέον με ακρίβεια τις τρέχουσες πιθανότητες. Αφετέρου, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι ικανή να δώσει ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία δεν έχουν καταγραφεί ακόμη, οπότε η ανθρωπότητα κινδυνεύει να βρεθεί απροετοίμαστη απέναντι στα όσα θα μπορούσε να επιφυλάσσει το μέλλον.

Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί ανησυχητικά παραδείγματα αυτής της νέας πραγματικότητας. Το 2021, καύσωνας ο οποίος σάρωσε τα βορειοδυτικά της Βόρειας Αμερικής συνοδεύτηκε από θερμοκρασίες οι οποίες ξεπέρασαν το προηγούμενο ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί στον Καναδά, λόγου χάρη, κατά 4,6 βαθμούς Κελσίου. Την επόμενη χρονιά, το Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκε αντιμέτωπο με θερμοκρασίες της τάξης των 40 βαθμών Κελσίου, ξεπερνώντας το προηγούμενο ιστορικό υψηλό κατά 1,6 βαθμούς Κελσίου. Τα φαινόμενα αυτά έρχονται να υπογραμμίσουν το πόσο γρήγορα μεταβάλλεται το κλίμα του πλανήτη και το πόσο απρόβλεπτα μπορούν να αποδειχτούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Σε μια απόπειρα να προβλέψουν αυτές τις πρωτοφανείς καταστάσεις, οι επιστήμονες όλο και περισσότερο βασίζονται σε συνδυαστικές προγνώσεις. Οι μετεωρολόγοι, δηλαδή, τρέχουν πολλαπλές προσομοιώσεις καιρικών μοντέλων, ώστε να προκύψει ένα εύρος πιθανών αποτελεσμάτων. Η προσέγγιση αυτή έχει αποκαλύψει την πιθανότητα εκδήλωσης εξαιρετικά ακραίων φαινομένων τα οποία, παρότι δεν είναι απαραίτητο πως θα επιβεβαιώνονται πάντοτε, δείχνουν το τι είναι πλέον εφικτό να προκύψει, μέσα από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Για παράδειγμα, πριν από τον καύσωνα που έπληξε το Ηνωμένο Βασίλειο τον Ιούλιο του 2022, υπερβαίνοντας τα προηγούμενα ιστορικά υψηλά, οι συνδυαστικές προγνώσεις είχαν προβλέψει ήδη το ενδεχόμενο να καταγραφούν στην περιοχή θερμοκρασίες της τάξης των 40 βαθμών Κελσίου. Αργότερα το ίδιο καλοκαίρι, μάλιστα, ορισμένα μοντέλα προέβλεψαν το ενδεχόμενο πολλαπλών διαδοχικών ημερών υπό συνθήκες καύσωνα, σενάριο το οποίο, παρότι δεν επιβεβαιώθηκε, συνιστά ανησυχητική προειδοποίηση για το τι θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον.

Παρότι παρεμβάλλονται ορισμένες ψυχρότερες περίοδοι, όπως το σχετικά ήπιο καλοκαίρι στο Ηνωμένο Βασίλειο στη χρονιά που διανύουμε, οι θερμοκρασίες σε διάφορες περιοχές του πλανήτη εξακολουθούν να καταρρίπτουν ιστορικά υψηλά. Αυτό συντείνει στο ότι η πιθανότητα εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων είναι μάλλον ακόμη μεγαλύτερη από ό,τι έχουμε βιώσει μέχρι στιγμής.

Αυτή τη στιγμή, σημασία έχει η ανθρωπότητα να λάβει σοβαρά υπόψη της τα προειδοποιητικά σημάδια. Ακόμη και όταν τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προβλέπουν τα μετεωρολογικά μοντέλα ευτυχώς δεν επιβεβαιώνονται, η εμφάνισή τους και μόνο στις προγνώσεις φανερώνει μια μεταβολή του τι είναι κλιματολογικά εφικτό. Καθώς οι θερμοκρασίες εξακολουθούν να καταγράφουν άνοδο, είναι καθοριστικής σημασίας η προετοιμασία για πρωτοφανή καιρικά γεγονότα, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία, τις υποδομές αλλά και τα οικοσυστήματα του πλανήτη.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο