Έθιμο των «Φωταρών» στο Παλαιόκαστρο Χαλκιδικής

11:00 3/1/2018 - Πηγή: seleo

Στο Παλαιόκαστρο η νεολαία διοργανώνει την εκδήλωση αναβίωσης του τοπικού εθίμου-δρώμενου των ΦΩΤΑΡΩΝ στις 6 Ιανουαρίου 2018, ημέρα εορτασμού των Θεοφανίων, στις 2.30 μ.μ., στο προαύλιο της εκκλησίας, και προσφέρει στους επισκέπτες χωριάτικο λουκάνικο και κρασί.

«Το έθιμο ξεκινά από την παραμονή των Φώτων μια ομάδα καλανδιστών, που εκλέγει το «βασιλιά» της, και όλοι μαζί

πηγαίνουν στην εκκλησία του χωριού. Εκεί ο «βασιλιάς» κάνει τρεις μετάνοιες μπροστά στην εικόνα του Αγίου Αθανασίου, αποζητώντας την ευχή του. Αμέσως μετά χτυπά η καμπάνα και η ομάδα ξεκινά, περιφέρεται νυχτιάτικα

τραγουδώντας τα τοπικά κάλαντα, τα οποία καταλήγουν σε ευχές, ξεχωριστές για κάθε μέλος της οικογένειας.
sithonianews.blogspot.grΤων Φώτων η ίδια ομάδα - ο «βασιλιάς» και οι «Φωταροί», η φρουρά του βασιλιά, κρατώντας μεγάλα ξύλινα σπαθιά, χορεύουν στην πλατεία του χωριού έναν κυκλικό χορό. Στο κέντρο είναι καρφωμένο ένα ξύλο, όπου είναι δεμένο ένα λουκάνικο. Το λουκάνικο φυλάει ένας φουστανελάς, κρατώντας ένα μεγάλο δεκανίκι. Ο κόσμος γύρω προσπαθεί να σπάσει το χορό, για να πάρει το λουκάνικο, αλλά απωθείται από τα ξύλινα σπαθιά της Ομάδας. Κάποιος επιτήδειος όμως κάποτε σπάζει πρώτος τον κλοιό και κλέβει το λουκάνικο, οπότε η φρουρά μεν ντροπιασμένη καταθέτει τα σπαθιά, ο κόσμος δε, χαρούμενος για την ταπείνωση του σκληρού «βασιλιά», πιάνει το χορό!» γράφει στο βιβλίο του «Το Δωδεκαήμερο στη Χαλκιδική» ο φιλόλογος, Ιωακείμ Κρικελίκος.

Προάγγελος της τέλεσης του δρώμενου είναι το χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας στην εκκλησία του χωριού μας, το απόγευμα της παραμονής των Θεοφανείων.Την παραμονή λοιπόν και κατά το σούρουπο μαζεύονται οι Φωταροί στην εκκλησία του χωριού, στον Αϊ-Θανάση. Αφού χτυπήσουν την καμπάνα, ορκίζεται ο «βασιλιάς».Η «ορκωμοσία» είναι απλή και συμβολική. Μπροστά στην εικόνα του Αγίου κάνει τρεις μετάνοιες για να πάρει την ευλογία του. Είναι αυτός που θα φορέσει την παραδοσιακή κάπα των βοσκών και τα κουδούνια και θα σύρει το χορό την άλλη μέρα.Στη συνέχεια όλοι οι Φωταροί γυρίζουν τα σπίτια του χωριού προσφέροντας απλόχερα την ευθυμία και την χαρά σε όλους τους συγχωριανούς και λέγοντας τα κάλαντα των Φώτων. Αυτά έχουν τις ιδιαιτερότητές τους, αφού υπάρχει τραγούδι για κάθε μέλος της οικογένειας.Υπάρχει τραγούδι, α) για τον «άρχοντα και την αρχόντισσα» δηλαδή τον νοικοκύρη του σπιτιού και τη σύζυγό του, β) για τον «λεβέντη» δηλαδή για το ελεύθερο αγόρι του σπιτιού, γ) για την «κόρη» την ελεύθερη κοπέλα, δ) το «αστρούδι» δηλαδή το μικρό παιδί της οικογένειας , ε) για την «πόζα» δηλαδή τη χήρα γυναίκα και στ) τέλος όλα τα κάλαντα τελειώνουν με τα «σπίτια» το τραγούδι του σπιτιού. Βέβαια όπως είναι φυσικό, ανάλογα με τα άτομα της οικογένειας λέγονται και οι ανάλογες στροφές του τραγουδιού.