Ο θεσμός του δημοτικού και του περιφερειακού δημοψηφίσματος με το νέο νομοσχέδιο

12:22 5/7/2018 - Πηγή: TaxHeaven

Με το νέο νομοσχέδιο για την τοπική αυτοδιοίκηση προβλέπεται ο θεσμός του δημοτικού και του περιφερειακού δημοψηφίσματος. [Κατά τα ισχύοντα (άρθρο 216 του ν.3463/2006), προβλέπεται η διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος μόνο σε Δήμους και Κοινότητες].

Συγκεκριμένα, ορίζονται τα ακόλουθα:

1.α. Προσδιορίζεται το αντικείμενο του δημοτικού

και περιφερειακού δημοψηφίσματος, η διεξαγωγή του οποίου διενεργείται είτε μετά από απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου είτε μετά από αίτηση των εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου ο.τ.α. α' ή β' βαθμού, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
β. Μνημονεύονται οι περιορισμοί στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και επανακαθορίζεται η διαδικασία διεξαγωγής αυτού.
Με την απόφαση προκήρυξης του δημοψηφίσματος προσδιορίζονται, μεταξύ άλλων, το ερώτημα που θα τεθεί σε ψηφοφορία και οι εναλλακτικές απαντήσεις που θα τεθούν υπόψη των εκλογέων, καθώς και το ύψος της προκαλούμενης δαπάνης, η οποία βαρύνει το δήμο ή την περιφέρεια που προκηρύσσει το δημοψήφισμα.
γ. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διαδικασία υποχρεωτικού ελέγχου νομιμότητας, από τον Επόπτη Ο.Τ.Α., της οικείας απόφασης περί διενέργειας δημοψηφίσματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα.
δ. Καθορίζεται η διαδικασία ψηφοφορίας και ορίζονται οι φορείς που μπορούν να συμμετάσχουν στο δημόσιο διάλογο (πολιτικά κόμματα, τοπικές και περιφερειακές ενώσεις προσώπων και επιστημονικές ενώσεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις κ.λπ.).
Οι ανωτέρω φορείς έχουν τη δυνατότητα συγκρότησης Επιτροπών Πρωτοβουλίας για την υποστήριξη και προβολή κάποιας από τις εναλλακτικές απαντήσεις στο ερώτημα του δημοψηφίσματος.
Παρέχεται η δυνατότητα συγκρότησης, από το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, ειδικής επιτροπής, για την οργάνωση και προαγωγή του δημοσίου διαλόγου, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα. (άρθρα 133 - 139)

2.α. Διευκρινίζεται το διάστημα της προεκλογικής περιόδου και ορίζεται ότι, τα έσοδα και οι δαπάνες όσων μετέχουν στο δημόσιο διάλογο, θεωρούνται εκλογικές.
β. Προβλέπεται ρητά ότι, στους συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα δεν διατίθεται κρατική χρηματοδότηση, απαριθμούνται δε οι φορείς, οι οποίοι απαγορεύεται να προβαίνουν σε χρηματοδότηση και κάθε άλλου είδους παροχές ή διευκολύνσεις προς τους συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα (φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ημερήσιων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών κ.λπ.).
Επιβάλλεται πρόστιμο: i) ύψους έως δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, σε όποιον από τους συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος λαμβάνει χρηματοδότηση κατά παράβαση της ανωτέρω ρύθμισης, ii) τουλάχιστον πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και φυλάκιση έως δύο έτη, σε όποιον χρηματοδοτεί τους εν λόγω συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος, κατά παράβαση της ανωτέρω ρύθμισης.
Ορίζεται ότι, η χρηματοδότηση από το ίδιο φυσικό πρόσωπο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό των εκατό (100) ευρώ.
Επιβάλλεται, επίσης, πρόστιμο: i) ίσο με το εκατονταπλάσιο της υπέρβασης, σε όποιον από τους συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος λαμβάνει χρηματοδότηση, από το ίδιο φυσικό πρόσωπο, μεγαλύτερη από το ποσό των εκατό (100) ευρώ, ii) τουλάχιστον χιλίων (1.000) ευρώ και φυλάκιση έως ένα έτος, σε όποιον χρηματοδοτεί τους εν λόγω συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος, με ποσό μεγαλύτερο των εκατό (100) ευρώ, κατά παράβαση της ανωτέρω ρύθμισης.
Θεσπίζεται κοινό όριο δαπανών, το οποίο για κάθε Επιτροπή Πρωτοβουλίας, πολιτικό κόμμα, δημοτική ή περιφερειακή παράταξη ή άλλο φορέα είναι ίσο με ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του ορίου δαπανών που ίσχυσε κατά τις τελευταίες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δημοτικές ή περιφερειακές εκλογές.
Σε περίπτωση υπέρβασης του εν λόγω ορίου δαπανών, επιβάλλεται πρόστιμο, ίσο με το πενταπλάσιο του ποσού της υπέρβασης.
Τα ως άνω αναφερόμενα πρόστιμα επιβάλλονται με απόφαση της προβλεπόμενης Επιτροπής Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων. (άρθρο 140)

3.α. Ρυθμίζεται η διαδικασία οικονομικής διαχείρισης και διαφάνειας των εκλογικών δαπανών και εφαρμόζονται οι ισχύουσες για τις βουλευτικές εκλογές απαγορεύσεις (άρθρα 46 και 49 του π.δ/τος 26/2012).
β. Συγκροτείται η Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων (άρθρο 12 του ν.3870/2010) για τον έλεγχο των δαπανών και των εκλογικών παραβάσεων των συμμετεχόντων.
Εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (άρθρο 13 του ν.3870/2010) ως προς την επιβολή των κυρώσεων από την Επιτροπή.
γ. Το κατά τόπον αρμόδιο Πρωτοδικείο του οικείου ο.τ.α. είναι αρμόδιο για τον ορισμό των αντιπροσώπων και των εφόρων της δικαστικής αρχής και των εφορευτικών επιτροπών, τα καθήκοντα και τις εξουσίες αυτών και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Προβλέπεται ότι, η αμοιβή των ανωτέρω αντιπροσώπων και των εφόρων της δικαστικής αρχής καταβάλλεται από τον προϋπολογισμό του οικείου ο.τ.α., με απόφαση δε του δημάρχου ή του περιφερειάρχη, καθορίζεται το ποσό της εν λόγω αμοιβής, ο τρόπος και ο χρόνος καταβολής αυτής και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
δ. Διευκρινίζεται ότι, το δημοψήφισμα διεξάγεται στα ίδια εκλογικά τμήματα όπου διεξήχθησαν οι τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές στον οικείο ο.τ.α. και ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες κατασκευής των ψηφοδελτίων και των φακέλων, με φροντίδα του οικείου δήμου ή περιφέρειας.
ε. Καθορίζονται ο τρόπος ψηφοφορίας, η διαλογή των ψήφων και η διαδικασία εξαγωγής των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.
στ. Ρυθμίζεται η διαδικασία ελέγχου του κύρους του δημοψηφίσματος και του αποτελέσματος της ψηφοφορίας και μεταξύ άλλων, προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης ένστασης, με δικόγραφο, κατά την ειδικότερα προβλεπόμενη διαδικασία.
ζ. Περιλαμβάνονται μεταβατικής ισχύος διατάξεις και καταργούνται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας σχετικά με: i) τη διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος (άρθρο 216 του ν.3463/2006) και ii) τη διαδικασία υποχρεωτικού ελέγχου νομιμότητας από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., αναφορικά με τη διενέργεια του τοπικού δημοψηφίσματος (άρθρο 225 του ν.3 852/2010).
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο. (άρθρα 141 - 151)

Αιτιολογική έκθεση

ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ - ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ

Άρθρο 133Αντικείμενο του δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος

Στην παρ. 1 του άρθρου ορίζεται ότι αντικείμενο του δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος δύναται να αποτελέσει κάθε θέμα, ακόμη και αν δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα των Ο.Τ.Α. Εξαιρούνται, ωστόσο, τα ζητήματα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική ή μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας ή τη θεσμική οργάνωση όλων των γνωστών θρησκειών, τη δημοσιονομική διαχείριση των Ο.Τ.Α., την επιβολή τελών και τη διοικητική διαίρεση της χώρας. Τα παραπάνω ζητήματα λόγω της ίδιας της φύσης τους δεν δύνανται να τίθενται στην κρίση των εκλογέων, διότι ανήκουν στον πυρήνα είτε των βασικών και αδιαπραγμάτευτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών είτε των εξουσιών των κρατικών ή αυτοδιοικητικών οργάνων. Σκοπός του θεσμού του δημοψηφίσματος είναι η ενίσχυση της δημοκρατίας, με την οποία συνδέεται αδιάρρηκτα, και άρα δεν μπορεί να λειτουργεί σε ένταση ή αντίθεση με αυτήν. Το δημοψήφισμα, λοιπόν, δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για να πλήξει τις αρχές του κράτους δικαίου, της διάκρισης των εξουσιών και της προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων. Διότι και το ανώτατο όργανο του κράτους, ο λαός, παραμένει όργανο που δεσμεύεται από τον συνταγματικό χάρτη και τον κεκτημένο νομικό και πολιτικό πολιτισμό. Σύμφωνα δε με τη δεύτερη παράγραφο του προτεινόμενου άρθρου, το δημοψήφισμα δύναται να έχει είτε αποφασιστικό είτε συμβουλευτικό χαρακτήρα, ανάλογα με τα οριζόμενα στην απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου που το προκηρύσσει. Στην περίπτωση, ωστόσο, που αντικείμενο του δημοψηφίσματος αποτελεί ζήτημα που δεν ανάγεται στην αποφασιστική αρμοδιότητα του οικείου Ο.Τ.Α., το δημοψήφισμα έχει αποκλειστικά συμβουλευτικό χαρακτήρα, καθώς οι πολίτες δεν είναι δυνατό να κληθούν να αποφασίσουν επί ζητήματος που εκφεύγει των αρμοδιοτήτων του Δήμου ή της Περιφέρειας όπου ψηφίζουν.
Άρθρο 134Πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος

Σύμφωνα με τα ειδικότερα προβλεπόμενα στις διατάξεις της παρ. 1 του προτεινόμενου άρθρου, την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος δικαιούται να αναλάβει είτε το αρμόδιο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο, μετά από απόφαση της πλειοψηφίας των δύο τρίτων (2/3) των μελών του, είτε το δέκα τοις εκατό (10%) τουλάχιστον των εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας. Στην δεύτερη ως άνω περίπτωση, όπως ρητά ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου, ο πρόεδρος του αρμόδιου Συμβουλίου υποχρεούται να εισαγάγει σε αυτό το θέμα προς συζήτηση και ψήφιση μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή του. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του παρόντος, το Συμβούλιο εγκρίνει, με απλή πλειοψηφία, την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και αποφασίζει για τα θέματα που περιγράφονται στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 136. Η μη εισαγωγή προς συζήτηση και ψήφιση του αιτήματος δημοψηφίσματος εκ μέρους του προέδρου του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου συνιστά σοβαρό πειθαρχικό αδίκημα (παρ. 3).
Άρθρο 135Περιορισμοί στη διεξαγωγή δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος

Καθιερώνονται χρονικοί περιορισμοί στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και, συγκεκριμένα, ορίζονται οι περίοδοι κατά τις οποίες δεν επιτρέπεται να διεξαχθεί δημοψήφισμα, για λόγους τόσο πρακτικούς όσο και αποφυγής του ενδεχομένου καταχρηστικής άσκησης των συναφών δικαιωμάτων. Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα, ειδικότερα, δεν διεξάγεται κατά τη διάρκεια είτε της προεκλογικής περιόδου για την ανάδειξη των μελών του εθνικού ή του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ή των αυτοδιοικητικών αρχών, ή για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σε εθνικό επίπεδο, είτε του έτους διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών (παρ. 1). Μέσα στο ίδιο δωδεκάμηνο, ακόμη, μπορεί να διεξαχθεί ένα μόνο δημοψήφισμα σε κάθε Δήμο ή Περιφέρεια (παρ. 2).
Άρθρο 136Διαδικασία προκήρυξης του δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος - Ερώτημα
Στο προτεινόμενο άρθρο περιγράφεται η διαδικασία προκήρυξης του δημοψηφίσματος. Στην απόφαση του αρμόδιου Συμβουλίου που το προκηρύσσει πρέπει ειδικότερα, με ποινή ακυρότητας, να περιέχονται όλα τα αναφερόμενα στην παρ. 1 στοιχεία. Σε αυτά ανήκουν, μεταξύ άλλων, το ερώτημα ή τα ερωτήματα που πρόκειται να τεθούν σε ψηφοφορία, και τα οποία, σύμφωνα με την παρ. 2, μόνο στην εξαιρετική περίπτωση κατά την οποία το υποβληθέν κατά την παρ. 1 περ. β' και 2 του άρθρου 134 αίτημα είναι διατυπωμένο ασαφώς ή προφανώς μεροληπτικά, μπορούν να αναδιατυπώνονται με απόφασή της πλειοψηφία των 2/3 των μελών του αρμόδιου Συμβουλίου. Η σαφήνεια και η αμεροληψία στη διατύπωση του ερωτήματος αποτελούν προϋποθέσεις αναγκαιότατες, έτσι ώστε το δημοψήφισμα να μην μετατραπεί σε προαποφασισμένη απόφαση του οικείου Συμβουλίου, εκφρασμένης απλώς μέσω του λαού. Τα ερωτήματα που αποτελούν αντικείμενο δημοψηφίσματος, προκειμένου το τελευταίο να παραμένει συμβατό με την ιδιοσυστασία της δημοκρατίας, δεν επιτρέπεται να τίθενται με τρόπο που προκαταλαμβάνει την έκφραση της λαϊκής βούλησης. Από την άλλη πλευρά, και σε κάθε περίπτωση, η από το οικείο Συμβούλιο ενδεχομένως απαραίτητη αναδιατύπωση πρέπει να είναι πιστή και σύμφωνη με το νόημα και το σκοπό του αρχικώς υποβληθέντος από του εκλογείς αιτήματος. Επιπλέον, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 136, για λόγους εξοικονόμησης χρόνου και δαπανών, το οικείο Συμβούλιο μπορεί, με απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 των μελών του, να προκηρύσσει την ταυτόχρονη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για περισσότερα του ενός ζητήματα. Με κύριο στόχο τη διευκόλυνση των εκλογέων, τα ερωτήματα επί των οποίων καλούνται να απαντήσουν οι εκλογείς πρέπει να είναι πλήρη, σύντομα και σαφή, οι δε επ' αυτών προκαθορισμένες απαντήσεις είναι πάντοτε δύο (παρ. 3). Η απόφαση προκήρυξης δημοψηφίσματος δημοσιεύεται εντός τριήμερης προθεσμίας και κοινοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 4 και 5.

Άρθρο 137Υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας απόφασης περί διενέργειας δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος
Η απόφαση του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος υπόκειται υποχρεωτικά σε έλεγχο νομιμότητας από τον Επόπτη Ο.Τ.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού. Συνοδευόμενη από τα απαραίτητα για την έκδοση της έγγραφα, αποστέλλεται προς έλεγχο εντός προθεσμίας τριών ημερών από την επομένη της συνεδρίασης του αρμόδιου Συμβουλίου (παρ. 1). Εντός επτά ημερών από την παραλαβή της από τον Επόπτη Ο.Τ.Α., ο τελευταίος οφείλει να εκδώσει ειδική πράξη με την οποία επικυρώνεται ή ακυρώνεται η ελεγχθείσα από αυτόν απόφαση (παρ. 2). Επιπλέον, ενώπιον του Επόπτη Ο.Τ. Α. δικαιούται να προσβάλει την απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον, για λόγους νομιμότητας και εντός τριών ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης ή την ανάρτηση της στο διαδίκτυο (παρ. 3), η δε απόφαση του Επόπτη εκδίδεται υποχρεωτικά εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά ημερών από την υποβολή της προσφυγής (παρ. 4) και ελέγχεται μόνο δικαστικά (παρ. 5). Η τήρηση όλων των ανωτέρω σύντομων προθεσμιών κρίνεται απαραίτητη λόγω της ανάγκης ταχείας εφαρμογής της περί δημοψηφίσματος απόφασης.

Άρθρο 138Ψηφοφορία - Δικαίωμα εκλέγειν

Ρυθμίζεται ο τρόπος (παρ. 1) και ο χρόνος (παρ. 3) διεξαγωγής της ψηφοφορίας, η οποία διεξάγεται σύμφωνα με τις θεμελιώδεις εκλογικές αρχές του με γνώμονα τη διασφάλιση της γνησιότητας του αποτελέσματος της. Αντίστοιχα, επίσης, με τα ισχύοντα στις λοιπές εκλογικές διαδικασίες, η ψηφοφορία, σύμφωνα με την παρ. 2, διεξάγεται εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης προκήρυξης του δημοψηφίσματος. Ορίζεται επίσης, στην τελευταία παράγραφο του εν λόγω άρθρου, ότι δικαίωμα ψήφου στο δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα έχουν όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου στις αντίστοιχες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Άρθρο 139Δημόσιος διάλογος

Στην πρώτη παράγραφο του προτεινόμενου άρθρου απαριθμούνται οι φορείς που δύνανται να συμμετέχουν στον περί του αντικειμένου του δημοψηφίσματος δημόσιο διάλογο. Σκοπό της διάταξης αποτελεί η σφαιρική και έγκυρη πληροφόρηση των εκλογέων. Σύμφωνα δε με τις ρυθμίσεις της δεύτερης παραγράφου, οι εν λόγω φορείς, όπως και οι ίδιοι οι ψηφοφόροι, μπορούν να συγκροτούν Επιτροπές Πρωτοβουλίας για την υποστήριξη και προβολή ορισμένης απάντησης, η συγκρότηση και ο νόμιμος εκπρόσωπος των οποίων γνωστοποιούνται στον Πρόεδρο του αρμόδιου Συμβουλίου. Προς εξασφάλιση της επαρκούς και πολύπλευρης ενημέρωσης των ψηφοφόρων, στην παρ. 3 ρητά ορίζεται ότι η λήψη κάθε συναφώς απαραίτητου μέτρου αποτελεί υποχρέωση του οικείου Συμβουλίου. Επιπλέον, το Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο, διασφαλίζοντας πάντοτε την ισότιμη και πλουραλιστική προβολή και έκφραση των διαφορετικών απόψεων, δύναται να προβαίνει στις προβλεπόμενες στην παρ. 4 ενέργειες, προς περαιτέρω ενίσχυση του δημόσιου διαλόγου.
Άρθρο 140Προεκλογική περίοδος - Χρηματοδότηση και δαπάνες των μετεχόντων στο δημοψήφισμα
Στο άρθρο περιέχονται οι αναγκαίες για την απαραίτητη διαφάνεια και αμερόληπτη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ρυθμίσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση, τα έσοδα και τις δαπάνες όσων συμμετέχουν στο δημοψήφισμα κατά την προεκλογική περίοδο. Προεκλογική περίοδος ορίζεται η περίοδος από την επομένη της προκήρυξης έως την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος (παρ. 1). Τα έσοδα και οι δαπάνες όσων μετέχουν στο δημόσιο διάλογο για το δημοψήφισμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου θεωρούνται εκλογικές, ενώ στους μετέχοντες στο δημοψήφισμα, συμπεριλαμβανομένων των Επιτροπών Πρωτοβουλίας του άρθρου 136 παρ. 2, δεν επιτρέπεται να διατεθεί κρατική χρηματοδότηση (παρ. 2 και 3). Δεν επιτρέπεται, ακόμη, η προς αυτούς χρηματοδότηση και κάθε άλλου είδους παροχές ή διευκολύνσεις από τα φυσικά και νομικά πρόσωπα της παρ. 4. Επιπλέον, κάθε φυσικό πρόσωπο δικαιούται να χρηματοδοτεί τις εν λόγω Επιτροπές ή τους μετέχοντες μέχρι το συνολικό ποσό των εκατό ευρώ (παρ. 5). Στις παρ. 6 και 7 προβλέπονται τα επιβαλλόμενα στους παραβάτες των ανωτέρω διατάξεων πρόστιμα. Σύμφωνα με την παρ. 8, προκειμένου να διασφαλιστεί περαιτέρω η δίκαιη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, επιβάλλεται σε όλους τους συμμετέχοντες κοινό όριο δαπανών, το οποίο για κάθε φορέα είναι ίσο με το τριάντα τοις εκατό (30%) του ορίου δαπανών που ίσχυσε κατά τις τελευταίες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δημοτικές ή περιφερειακές εκλογές, για το συνδυασμό με τους περισσότερους υποψηφίους συμβούλους. Η υπέρβαση του ορίου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο ίσο με το πενταπλάσιο του ποσού της υπέρβασης (παρ. 9). Όταν οι παραβάσεις των διατάξεων του άρθρου διαπράττονται από τις Επιτροπές Πρωτοβουλίας οι προβλεπόμενες ποινές και πρόστιμα βαρύνουν το πρόσωπο που έχει οριστεί ως νόμιμος εκπρόσωπο τους (παρ. 10).

Άρθρο 141Κανόνες οικονομικής διαχείρισης

Η ευρύτερη οικονομική διαχείριση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3870/2010 (Α' 138) που αφορά τις εκλογικές δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων και τον έλεγχο τους κατά τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές (παρ. 1). Οι δε μετέχοντες στη διενέργεια δημοψηφίσματος φορείς, οι οποίοι αναφέρονται στην παρ. 2, υποχρεούνται στη σύνταξη ειδικής έκθεσης εσόδων και δαπανών, η οποία αποστέλλεται στον Επόπτη του οικείου Ο.Τ.Α. και στον Πρόεδρο του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου, μέσα σε ένα μήνα από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και αναρτάται με ευθύνη του τελευταίου στην ιστοσελίδα του οικείου Ο.Τ.Α..
Άρθρο 142Δημόσια προβολή - Απαγορεύσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου -Δημοσκοπήσεις
Το προτεινόμενο άρθρο περιέχει περαιτέρω ρυθμίσεις για τη διατήρηση ανόθευτης της λαϊκής θέλησης. Με την παρ. 1 ορίζεται ότι οι σε αυτήν αναφερόμενοι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, διαδικτυακοί τόποι και λοιποί φορείς οφείλουν να κατοχυρώνουν την απαραίτητη για τη δίκαιη και ισότιμη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος πολυφωνία και αντικειμενικότητα. Παράλληλα ισχύουν οι προβλεπόμενες στο άρθρο 46 του π.δ. 26/2012 απαγορεύσεις (παρ. 1), ενώ ως προς τη δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων ισχύει αναλόγως το άρθρο 49 του π.δ. 26/2012 (παρ. 2).

Άρθρο 143Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων

Την εφαρμογή όλων των ανωτέρω ελέγχει η Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων που συστήνεται δυνάμει του άρθρου αυτού, κατά τα ειδικότερα σε αυτό οριζόμενα.
Άρθρο 144Αντιπρόσωποι και έφοροι δικαστικής αρχής - Εφορευτικές επιτροπές

Με το προτεινόμενο άρθρο ρυθμίζονται τα θέματα που σχετίζονται με τον ορισμό, τα καθήκοντα, τις εξουσίες και την καταβολή της αμοιβής των αναγκαίων για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος αντιπροσώπων και εφόρων της δικαστικής αρχής και των εφορευτικών επιτροπών.
Άρθρο 145Εκλογικά τμήματα - Καταστήματα ψηφοφορίας

Προς διευκόλυνση τόσο των ψηφοφόρων όσο και των αρμόδιων αρχών, στο προτεινόμενο άρθρο ορίζεται ότι το δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα διεξάγεται στα ίδια εκλογικά τμήματα στα οποία διεξήχθησαν οι τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές στον οικείο Ο.Τ. Α.
Άρθρο 146
Ψηφοδέλτια
Στο προτεινόμενο άρθρο περιγράφεται η μορφή των ψηφοδελτίων και των φακέλων, τα οποία κατασκευάζονται με επιμέλεια και δαπάνη του οικείου δήμου ή περιφέρειας (παρ. 1 και 3). Ορίζεται, ακόμη, ο τρόπος αναγραφής επί των ψηφοδελτίων ερωτήματος και απαντήσεων, όπως ακριβώς έχουν προσδιοριστεί στην απόφαση προκήρυξης του δημοψηφίσματος (παρ. 2). Προβλέπεται, τέλος, ότι επαρκής αριθμός ψηφοδελτίων και φακέλων πρέπει να βρίσκεται στη διάθεση του αρμόδιου δημάρχου ή αντιπεριφερειάρχη της περιφερειακής ενότητας της έδρας κάθε νομού ή, για την Περιφέρεια Αττικής, στον Περιφερειάρχη, το αργότερο πέντε ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας.
Άρθρο 147
Τρόπος ψηφοφορίας

Τον τρόπο ψηφοφορίας καθορίζει η πρώτη παράγραφος, κατά την οποία η προτίμηση των εκλογέων εκφράζεται δια σταυρού μαύρης ή κυανής απόχρωσης που τίθεται παράπλευρα μίας εκ των δύο επί των εντύπων ψηφοδελτίων, προκαθορισμένων βάσει της απόφασης προκήρυξης του δημοψηφίσματος, απαντήσεων. Εάν δεν τεθεί σταυρός επί του ψηφοδελτίου κατά τα ανωτέρω, το ψηφοδέλτιο θεωρείται, μόνο ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα, λευκό (παρ. 2). Σύμφωνα με την παρ. 3, αναφορικά με τις αλλοιώσεις του περιεχομένου και την ακυρότητα των ψηφοδελτίων ισχύουν αναλόγως οι σχετικές διατάξεις του περί της εκλογής βουλευτών προεδρικού διατάγματος.

Άρθρο 148
Διαλογή των ψήφων - Επικρατούσα απάντηση

Με την προτεινόμενη διάταξη καθιερώνεται ως επικρατούσα απάντηση στο ερώτημα εκείνη που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των έγκυρων ψηφοδελτίων (παρ. 1), η μη προσμέτρηση των λευκών ψηφοδελτίων στα έγκυρα, κατά τα ισχύοντα τόσο για τις βουλευτικές εκλογές όσο και για το εθνικό δημοψήφισμα (παρ. 2) και η κατά τ' άλλα αναλογική εφαρμογή των άρθρων 89-94 του π.δ. 26/2012 (παρ. 3).

Άρθρο 149
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Οι προτεινόμενες διατάξεις αφορούν τη συγκέντρωση και εξαγωγή των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας (παρ. 1) και τη σύνταξη, δημοσίευση και δημοσιοποίησή του πίνακα αποτελεσμάτων από το αρμόδιο Πρωτοδικείο (παρ. 2-5). Προκειμένου δε να είναι έγκυρο το αποτέλεσμα του δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος, στην ψηφοφορία πρέπει να έχει συμμετάσχει ποσοστό τουλάχιστον σαράντα τοις εκατό (40%) των εγγεγραμμένων στους οικείους εκλογικούς καταλόγους (παρ. 6). Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που πραγματοποιείται κατά τις διατάξεις του παρόντος είναι δεσμευτικό για το αντίστοιχο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, το οποίο οφείλει να εκδώσει σχετική απόφαση ως προς το αντικείμενο του δημοψηφίσματος (παρ. 7).

Άρθρο 150
Έλεγχος του κύρους του δημοψηφίσματος και του αποτελέσματος της ψηφοφορίας

Στην πρώτη παράγραφο ορίζεται ως αρμόδιο για τον έλεγχο του κύρους του δημοψηφίσματος και του αποτελέσματος της ψηφοφορίας, λόγω της σπουδαιότητας του υπό κρίση ζητήματος, το Διοικητικό Εφετείο στο οποίο υπάγεται η έδρα του οικείου Ο.Τ.Α. Ρυθμίζονται, ακόμη, οι κανόνες υποβολής της συναφούς ένστασης ενώπιον του αρμόδιου Πρωτοδικείου (παρ. 2), το ελάχιστο περιεχόμενο για το παραδεκτό της τελευταίας (παρ. 3), ο τρόπος διαβίβασης της στο αρμόδιο για την εκδίκαση της δικαστήριο (παρ. 4) και οι προθεσμίες της σχετικής κατά προτίμηση συζήτησης και έκδοσης απόφασης (παρ. 5).

Άρθρο 151
Τελικές - Μεταβατικές διατάξεις Κεφαλαίου Η'

Στο τελευταίο άρθρο του κεφαλαίου Η' άρθρο περιλαμβάνονται οι περί του δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος τελικές και μεταβατικές διατάξεις. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του π.δ. 26/2012 επί των θεμάτων που δεν ρυθμίζονται ειδικά στον παρόντα νόμο, η κατάργηση του έως σήμερα ανενεργού υπ' αρ. 216 άρθρου του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006) περί τοπικού δημοψηφίσματος και της περ. η' της παρ. 1 του άρθρου 225 του ν. 3852/2010 και η έναρξη ισχύος του συνόλου των διατάξεων του κεφαλαίου.

Προτεινόμενες διατάξεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η'
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ - ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ

Άρθρο 133Αντικείμενο του δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος

1. Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα μπορεί να προκηρύσσεται για κάθε θέμα, εκτός από ζητήματα σχετικά με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, τη μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία καιεφαρμογή διεθνών συνθηκών, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας ή τη θεσμική οργάνωση όλων των γνωστών θρησκειών. Επίσης δημοψήφισμα δεν προκηρύσσεται για θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης του οικείου Ο.Τ.Α., επιβολής τελών, ανακαθορισμού του αριθμού και των ορίων των δήμων, των κοινοτήτων, των περιφερειών και των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας.

2. Ο χαρακτήρας του δημοψηφίσματος ως αποφασιστικού ή συμβουλευτικού καθορίζεται στην απόφαση προκήρυξής του. Όταν το αντικείμενο του δημοψηφίσματος δεν ανάγεται στην αποφασιστική αρμοδιότητα του οικείου δήμου ή της οικείας περιφέρειας, έχει υποχρεωτικά συμβουλευτικό χαρακτήρα.

Άρθρο 134
Πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος

1. Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα διεξάγεται:
α) μετά από απόφαση του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, που λαμβάνεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του ή
β) μετά από αίτηση εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου δήμου ή περιφέρειας, ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερος του δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού αριθμού των εγγεγραμμένων εκλογέων.

2. Όταν η πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ανήκει στους εκλογείς του οικείου δήμου ή της οικείας περιφέρειας, σύμφωνα με την περιπτ. β' της προηγούμενης παραγράφου, το αίτημα των ενδιαφερομένων υποβάλλεται στον πρόεδρο του δημοτικού ή του περιφερειακού συμβουλίου, αντίστοιχα, ο οποίος οφείλει να εισαγάγει το θέμα προς συζήτηση και ψήφιση στο οικείο συμβούλιο μέσα σε ένα (1) μήνα από την υποβολή του. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, το συμβούλιο εγκρίνει, με απλή πλειοψηφία, την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και αποφασίζει για τα θέματα των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136.

3. Η μη εισαγωγή προς συζήτηση και ψήφιση του αιτήματος δημοψηφίσματος από τον πρόεδρο του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου συνιστά σοβαρό πειθαρχικό αδίκημα.

Άρθρο 135
Περιορισμοί στη διεξαγωγή δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος

1. Δεν επιτρέπεται να διεξαχθεί δημοψήφισμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου για την ανάδειξη των μελών του εθνικού ή του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών ή για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σε εθνικό επίπεδο. Δημοψήφισμα δεν επιτρέπεται, επίσης, να διεξαχθεί κατά το ημερολογιακό έτος της διενέργειας των εκλογών για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών.

2. Δεν μπορεί να διεξαχθεί δημοψήφισμα πριν περάσει ένα έτος από την διεξαγωγή του προηγούμενου.

Άρθρο 136
Διαδικασία προκήρυξης του δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος - Ερώτημα

1. Το δημοψήφισμα προκηρύσσεται με την απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου του άρθρου 134. Με την απόφαση αυτή
προσδιορίζεται επίσης το ερώτημα ή τα ερωτήματα που πρόκειται να τεθούν σε ψηφοφορία και οι εναλλακτικές απαντήσεις που θα τεθούν υπόψη των εκλογέων, η ημερομηνία διεξαγωγής της ψηφοφορίας, ο χαρακτήρας του προκηρυσσόμενου δημοψηφίσματος ως αποφασιστικού ή συμβουλευτικού, το ύψος της προκαλούμενης δαπάνης, η οποία βαρύνει το δήμο ή την περιφέρεια που προκηρύσσει το δημοψήφισμα, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα.

2. Στην περίπτωση δημοψηφίσματος που προκηρύσσεται ύστερα από αίτηση των εκλογέων, σύμφωνα με την περιπτ. β' της παρ. 1 του άρθρου 134 και μόνον εφόσον το αίτημα που αρχικώς έχει υποβληθεί είναι διατυπωμένο κατά τρόπο ασαφή ή πρόδηλα μεροληπτικό, το οικείο συμβούλιο, με απόφασή του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 των μελών του, μπορεί να αναδιατυπώνει το ερώτημα, κατά τρόπο ώστε αυτό να μην αφίσταται, πάντως, από το νόημα και το σκοπό του αρχικώς υποβληθέντος αιτήματος. Επίσης, το οικείο συμβούλιο μπορεί, με απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 των μελών του, να προκηρύσσει την ταυτόχρονη διεξαγωγή δημοψηφίσματος και για άλλα θέματα.

3. Το ερώτημα ή τα ερωτήματα στα οποία θα κληθούν να απαντήσουν οι εκλογείς πρέπει να είναι κατά το δυνατόν πλήρη, σύντομα και σαφή. Η προτίμηση του εκλογικού σώματος εκφράζεται επί δύο εκ των προτέρων καθορισμένων απαντήσεων, είτε με τη χρήση των όρων "ΝΑΙ" ή "ΟΧΙ" και άλλων συναφών, είτε με την επιλογή μεταξύ δύο προτεινόμενων λύσεων ή επιλογών.

4. Η απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου για την προκήρυξη δημοψηφίσματος δημοσιεύεται μέσα σε τρεις (3) ημέρες από τη λήψη της, με ευθύνη του προέδρου του, στο δημοτικό ή περιφερειακό κατάστημα, καθώς και σε μία τουλάχιστον έντυπη, ημερήσια ή εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα και στην ιστοσελίδα του δήμου ή της περιφέρειας. Επιπλέον, το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο, αντίστοιχα, λαμβάνει μέτρα για την όσο το δυνατόν ευρύτερη δημοσιοποίηση της απόφασης, μέσω των τοπικών μέσων μαζικής ενημέρωσης ή οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέσου.

5. Η απόφαση για την προκήρυξη δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος κοινοποιείται στον Υπουργό Εσωτερικών, καθώς και στον καθ' ύλην αρμόδιο Υπουργό.

Άρθρο 137
Υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας απόφασης περί διενέργειας δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος

1. Η απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με το άρθρο 134 του παρόντος, συνοδευόμενη από τα έγγραφα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη νόμιμη έκδοση της, αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο στον Επόπτη Ο.Τ.Α. μέσα σε τρεις (3) ημέρες από την επομένη της συνεδρίασης του αρμόδιου συλλογικού οργάνου.

2. Ο Επόπτης Ο.Τ.Α. ελέγχει την νομιμότητα της απόφασης και εκδίδει υποχρεωτικά ειδική πράξη με την οποία επικυρώνεται ή ακυρώνεται η σχετική απόφαση, μέσα σε προθεσμία επτά (7) ημερών από την περιέλευσή της σε αυτόν.

3. Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλλει την απόφαση του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου ενώπιον του Επόπτη Ο.Τ.Α. για λόγους νομιμότητας μέσα σε προθεσμία τριών (3) ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης ή την ανάρτησή της στο διαδίκτυο.

4. Ο Επόπτης Ο.Τ.Α. αποφαίνεται υποχρεωτικά επί της προσφυγής μέσα σε αποκλειστική προθεσμία επτά (7) ημερών από την υποβολή της.

5. Η απόφαση του Επόπτη Ο.Τ.Α προσβάλλεται μόνο στα αρμόδια δικαστήρια.

Άρθρο 138
Ψηφοφορία - Δικαίωμα εκλέγειν

1. Το δημοψήφισμα διενεργείται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία.

2. Η ψηφοφορία διεξάγεται μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη δημοσίευση της απόφασης με την οποία προκηρύσσεται το δημοψήφισμα.

3. Η ψηφοφορία διεξάγεται πάντοτε ημέρα Κυριακή και διαρκεί από τις 7.00' έως τις 19.00' της ίδιας ημέρας.

4. Δικαίωμα ψήφου στο δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα έχουν όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών ή περιφερειακών αρχών, αντίστοιχα.

Άρθρο 139
Δημόσιος διάλογος

1. Στο δημόσιο διάλογο, επί του ερωτήματος ή των ερωτημάτων που τίθενται στην ψηφοφορία μπορούν να συμμετέχουν πολιτικά κόμματα, δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις, συνδυασμοί που έλαβαν μέρος στις τελευταίες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές ανεξαρτήτως της εκπροσώπησης τους στο δημοτικό συμβούλιο, τοπικές και περιφερειακές ενώσεις προσώπων, τοπικές και περιφερειακές επιστημονικές ενώσεις, επαγγελματικές ή συνδικαλιστικές οργανώσεις και κάθε άλλος φορέας της κοινωνίας των πολιτών.

2. Οι φορείς της παρ. 1, αλλά και εκλογείς, μπορούν να συγκροτούν Επιτροπές Πρωτοβουλίας για την υποστήριξη και προβολή κάποιας από τις εναλλακτικές απαντήσεις στο ερώτημα του δημοψηφίσματος. Η συγκρότηση Επιτροπής Πρωτοβουλίας, καθώς και το φυσικό πρόσωπο που αποτελεί τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, γνωστοποιούνται στον πρόεδρο του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, αντίστοιχα.

3. Το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο οφείλει να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την επαρκή και πολύπλευρη ενημέρωση των πολιτών γύρω από το θέμα επί του οποίου καλούνται να αποφασίσουν.

4. Για την οργάνωση και προαγωγή του δημόσιου διαλόγου, το δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο μπορεί να συγκροτεί ειδική επιτροπή με τη συμμετοχή αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπαλλήλων του οικείου ΟΤΑ και προσωπικοτήτων εγνωσμένου τοπικού κύρους. Η Επιτροπή αυτή μπορεί να διοργανώνει εκδηλώσεις και συζητήσεις, να εκδίδει πληροφοριακό υλικό και να λαμβάνει όλα τα μέτρα που ενθαρρύνουν το δημόσιο διάλογο για το θέμα του δημοψηφίσματος, με τρόπο που να διασφαλίζει την ισότιμη και πλουραλιστική προβολή και έκφραση των διαφορετικών απόψεων.

Άρθρο 140
Προεκλογική περίοδος - Χρηματοδότηση και δαπάνες των μετεχόντων στο δημοψήφισμα

1. Ως προεκλογική περίοδος, για το δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα, ορίζεται η περίοδος από την επομένη της προκήρυξης έως την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.

2. Τα έσοδα και οι δαπάνες όσων μετέχουν στο δημόσιο διάλογο για το δημοψήφισμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου θεωρούνται εκλογικές.

3. Στους συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα, κατά το άρθρο 139 παρ. 1 και 2, δεν διατίθεται κρατική χρηματοδότηση.

4. Απαγορεύεται η χρηματοδότηση και κάθε άλλου είδους παροχές ή διευκολύνσεις προς τους συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα από:
α) Φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια
β) Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ημερήσιων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών, εν γένει, σταθμών.
β) Νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, και
γ) Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης του πρώτου και του δεύτερου βαθμού.

5. Η χρηματοδότηση από το ίδιο φυσικό πρόσωπο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό των εκατό (100) ευρώ.

6. Όποιος από τους συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια του δημοψηφίσματος λαμβάνει χρηματοδότηση κατά παράβαση της παρ. 4, τιμωρείται με πρόστιμο έως δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, με απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 143.
Όποιος χρηματοδοτεί συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια του δημοψηφίσματος κατά παράβαση της παραγράφου 4, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη και πρόστιμο τουλάχιστον πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, το οποίο επιβάλλεται με απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 143.

7. Όποιος από τους συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος λαμβάνει χρηματοδότηση κατά παράβαση της παραγράφου 5, τιμωρείται με πρόστιμο στο εκατονταπλάσιο της υπέρβασης, με απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 143.
Όποιος χρηματοδοτεί συμμετέχοντες στις Επιτροπές Πρωτοβουλίας ή στη διενέργεια δημοψηφίσματος κατά παράβαση της παραγράφου 5, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος και πρόστιμο τουλάχιστον χιλίων (1.000) ευρώ, το οποίο επιβάλλεται με απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 143.

8. Για τη συμμετοχή στη διενέργεια δημοτικού ή περιφερειακού δημοψηφίσματος, επιβάλλεται κοινό όριο δαπανών, το οποίο για κάθε Επιτροπή Πρωτοβουλίας, πολιτικό κόμμα, δημοτική ή περιφερειακή παράταξη ή άλλο φορέα είναι ίσο με το τριάντα τοις εκατό (30%) του ορίου δαπανών που ίσχυσε κατά τις τελευταίες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δημοτικές ή περιφερειακές εκλογές, για το συνδυασμό με τους περισσότερους υποψηφίους συμβούλους.

9. Η υπέρβαση του ορίου δαπανών τιμωρείται με πρόστιμο που ανέρχεται στο πενταπλάσιο του ποσού της υπέρβασης, με απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 143.

10. Όταν παραβάσεις που προβλέπονται στις προηγούμενες παραγράφους διαπράττονται από τις Επιτροπές Πρωτοβουλίας οι προβλεπόμενες ποινές και πρόστιμα βαρύνουν αυτόν που έχει οριστεί ως νόμιμος εκπρόσωπος τους.

Άρθρο 141
Κανόνες οικονομικής διαχείρισης και διαφάνειας εκλογικών δαπανών

1. Η οικονομική διαχείριση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3870/2010 (Α' 138).

2. Οι Επιτροπές Πρωτοβουλίας, οι ενώσεις προσώπων, οι επιστημονικές, οι επαγγελματικές ή οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και κάθε άλλη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, που συμμετέχουν στη διενέργεια δημοψηφίσματος υποχρεούνται να συντάξουν ειδική έκθεσης εσόδων και δαπανών, η οποία αποστέλλεται στον Επόπτη του οικείου Ο.Τ.Α. και στον πρόεδρο του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, μέσα σε ένα (1) μήνα από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και αναρτάται με ευθύνη του τελευταίου στην ιστοσελίδα του δήμου ή της περιφέρειας.

Άρθρο 142
Δημόσια προβολή - Απαγορεύσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου - Δημοσκοπήσεις

1. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι τηλεοπτικοί σταθμοί ελεύθερης λήψης, καθώς επίσης οι φορείς παροχής συνδρομητικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών κάθε μορφής, τοπικής ή εθνικής εμβ