Σημαντικές αλλαγές σε ΦΠΑ, φορολογία εισοδήματος, Κ.Φ.Δ. κ.α. - Κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή

20:16 5/4/2019 - Πηγή: TaxHeaven

Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών, με τίτλο «I. Κύρωση της Συμφωνίας για την Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων, II. Εναρμόνιση του Κώδικα Φ.Π.Α. με την Οδηγία (EE) 2016/1065, III. Ενσωμάτωση των σημείων 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 2 και των άρθρων 4, 6, 7 και 8 της Οδηγίας 1164/2016, IV. Τροποποίηση του ν. 2971/2001 και άλλες διατάξεις», εμπεριέχονται σημαντικές τροποποιήσεις στο ν. 2859/2000, στο ν. 4172/2013, στο ν. 4174/2013

καθώς και αλλαγές που αφορούν στην υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων (σ.σ. απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του επιδόματος των ενστόλων που δόθηκε με τα άρθρα 10-15 του ν. 4575/2018, ναυτιλιακά μερίσματα, δείτε κατωτέρω).

Οι αλλαγές ανά φορολογικό αντικείμενο έχουν ως εξής:

Ι. Αλλαγές στον κώδικα ΦΠΑ

Εναρμονίζεται το εσωτερικό μας δίκαιο (ν.2859/2000-Κώδικας Φ.Π.Α.) με διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/1065 του Συμβουλίου, αναφορικά με την αντιμετώπιση των κουπονιών, ως μέσο ανταλλάγματος με συναλλαγές, που πραγματοποιούνται, για παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Συγκεκριμένα:
Προστίθεται στον Κώδικα ΦΠΑ νέο άρθρο, το οποίο περιλαμβάνει (i) ορισμούς για τα κουπόνια, τα οποία διακρίνονται σε «κουπόνια συγκεκριμένου σκοπού», όταν ο τόπος παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών που αφορά το κουπόνι και ο ΦΠΑ που οφείλεται για τα εν λόγω αγαθά ή υπηρεσίες είναι γνωστά κατά τον χρόνο έκδοσης του κουπονιού, και σε «κουπόνια πολλαπλών σκοπών», όταν πρόκειται για κουπόνι διαφορετικό από το κουπόνι συγκεκριμένου σκοπού και (ii) κανόνες σχετικά με την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών και το απαιτητό του φόρου.
Ορίζεται ρητά η φορολογητέα αξία της παράδοσης αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών που πραγματοποιείται έναντι κουπονιών πολλαπλών σκοπών καθώς και η 1η Ιανουάριου 2019 ως ο χρόνος έναρξης ισχύος των εν λόγω ρυθμίσεων.

Α. Διάταξη νομοσχεδίου

Άρθρο 9
(άρθρο 1 παρ. 1 και 2 και άρθρο 2 παρ. 1 της Οδηγίας) Προσθήκη άρθρου 12α και παρ. 1α στο άρθρο 19 του Κώδικα Φ.Π.Α.

1. Στον Κώδικα Φ.Π.Α., όπως ισχύει, επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις:

α. Προστίθεται άρθρο 12α ως εξής:

«Άρθρο 12α Κουπόνια

1. Ορισμοί.

Για τους σκοπούς εφαρμογής του παρόντος:

α) ως «κουπόνι» νοείται ένα μέσο για το οποίο υπάρχει υποχρέωση αποδοχής του ως ανταλλάγματος ή μέρους ανταλλάγματος για μια παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών και όπου τα αγαθά που θα παραδοθούν ή οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν ή οι ταυτότητες των ενδεχόμενων προμηθευτών αναγράφονται είτε στο ίδιο το μέσο είτε στη σχετική τεκμηρίωση, συμπεριλαμβανομένων των όρων και των προϋποθέσεων χρήσης αυτού του μέσου,

β) ως «κουπόνι συγκεκριμένου σκοπού» νοείται ένα κουπόνι, όταν ο τόπος παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών που αφορά το κουπόνι και ο Φ.Π.Α. που οφείλεται για τα εν λόγω αγαθά ή υπηρεσίες είναι γνωστά κατά το χρόνο έκδοσης του κουπονιού,

γ) ως «κουπόνι πολλαπλών σκοπών» νοείται ένα κουπόνι διαφορετικό από το κουπόνι συγκεκριμένου σκοπού.

2. Κάθε μεταβίβαση κουπονιού συγκεκριμένου σκοπού που πραγματοποιείται από υποκείμενο στον φόρο ο οποίος ενεργεί εξ ιδίου ονόματος θεωρείται ως παράδοση των αγαθών ή παροχή των υπηρεσιών που αφορά το κουπόνι. Η πραγματική παράδοση των αγαθών ή η πραγματική παροχή των υπηρεσιών έναντι κουπονιού συγκεκριμένου σκοπού, το οποίο γίνεται αποδεκτό από τον προμηθευτή ως αντάλλαγμα ή μέρος ανταλλάγματος δεν θεωρείται ως ανεξάρτητη συναλλαγή.

Όταν μια μεταβίβαση κουπονιού συγκεκριμένου σκοπού διενεργείται από υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί εξ ονόματος άλλου υποκειμένου στον φόρο, η μεταβίβαση αυτή θεωρείται ως παράδοση των αγαθών ή παροχή των υπηρεσιών με τα οποία σχετίζεται το κουπόνι, πραγματοποιούμενη από τον άλλο υποκείμενο στον φόρο εξ ονόματος του οποίου ο υποκείμενος στον φόρο ενεργεί.

Αν ο προμηθευτής αγαθών ή υπηρεσιών δεν είναι ο υποκείμενος στον φόρο που, ενεργώντας εξ ιδίου ονόματος, εξέδωσε το κουπόνι συγκεκριμένου σκοπού, ο εν λόγω προμηθευτής θεωρείται, παρ' όλα αυτά, ότι έχει προμηθεύσει τα αγαθά ή έχει παράσχει τις υπηρεσίες που αφορά το κουπόνι στον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο.

3. Η πραγματική παράδοση των αγαθών ή η πραγματική παροχή των υπηρεσιών έναντι κουπονιού πολλαπλών σκοπών που γίνεται αποδεκτό ως αντάλλαγμα ή μέρος ανταλλάγματος από τον προμηθευτή υπόκειται σε Φ.Π.Α. σύμφωνα με το άρθρο 2, ενώ κάθε προηγούμενη μεταβίβαση του εν λόγω κουπονιού πολλαπλών σκοπών δεν υπόκειται σε Φ.Π.Α.

Όταν ένα κουπόνι πολλαπλών σκοπών μεταβιβάζεται από έναν υποκείμενο στον φόρο διαφορετικό από τον υποκείμενο στον φόρο που διενεργεί τη συναλλαγή που υπόκειται στον Φ.Π.Α. σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, οποιαδήποτε παροχή υπηρεσιών που μπορεί να προσδιορισθεί, όπως υπηρεσίες διανομής ή υπηρεσίες προώθησης, υπόκειται σε Φ.Π.Α.

4. Το παρόν άρθρο και η παρ. 1α του άρθρου 19 εφαρμόζονται μόνο για τα κουπόνια που εκδίδονται μετά την 31η Δεκεμβρίου 2018.».

β. Στο άρθρο 19 προστίθεται παρ. 1α ως εξής:

«1α. Με την επιφύλαξη της παρ. 1, η φορολογητέα αξία της παράδοσης αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών που πραγματοποιείται έναντι κουπονιού πολλαπλών σκοπών, όπως ορίζεται στο άρθρο 12α, πρέπει να είναι ίση με το αντάλλαγμα που έχει καταβληθεί για το κουπόνι ή, ελλείψει στοιχείων σχετικά με το εν λόγω αντάλλαγμα, με τη χρηματική αξία που αναγράφεται στο ίδιο το κουπόνι πολλαπλών σκοπών ή στη σχετική τεκμηρίωση, μειωμένη κατά το ποσό του Φ.Π.Α. που αναλογεί στα παραδιδόμενα αγαθά ή τις παρεχόμενες υπηρεσίες.».

2. Η ισχύς της παρ. 1 αρχίζει την 1.1.2019.

Αιτιολογική έκθεση

Άρθρο 9
(άρθρο 1 παρ. 1 και 2 και άρθρο 2 παρ. 1 της Οδηγίας) Προσθήκη άρθρου 12α και παρ. 1α στο άρθρο 19 του Κώδικα Φ.Π.Α.

Δεδομένου ότι οι διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τον ΦΠΑ ενσωματώνονται στο εσωτερικό μας δίκαιο με τον Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), με τις προτεινόμενες διατάξεις τροποποιείται αντίστοιχα ο Κώδικας ΦΠΑ, ως ακολούθως:

Με την περίπτ. α) της παρ. 1 του άρθρου 9 ορίζεται ότι στον Κώδικα ΦΠΑ προστίθεται νέο άρθρο 12α με τον τίτλο «Κουπόνια», το οποίο περιλαμβάνει ορισμούς για τα κουπόνια, καθώς και κανόνες σχετικά με τον χρόνο και τον τόπο παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών και το απαιτητό του φόρου.

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, ως «κουπόνι» νοείται ένα μέσο για το οποίο υπάρχει υποχρέωση αποδοχής του ως ανταλλάγματος ή μέρους ανταλλάγματος για μια παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών και όπου τα αγαθά που θα παραδοθούν ή οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν ή οι ταυτότητες των ενδεχόμενων προμηθευτών αναγράφονται είτε στο ίδιο το μέσο είτε στη σχετική τεκμηρίωση, συμπεριλαμβανομένων των όρων και των προϋποθέσεων χρήσης αυτού του μέσου. Το κουπόνι μπορεί να έχει ηλεκτρονική ή υλική μορφή (όπως π.χ. αγορά κωδικού για τηλεφόρτωση παιχνιδιών από το διαδίκτυο, οι προπληρωμένες κάρτες τηλεφωνίας, οι δωροκάρτες κά). και διαφέρει ουσιωδώς από την έννοια των μέσων πληρωμής.

Τα κουπόνια διακρίνονται σε «κουπόνια συγκεκριμένου σκοπού, όταν ο τόπος παράδοσης των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών που αφορά το κουπόνι και ο ΦΠΑ που οφείλεται για τα εν λόγω αγαθά ή υπηρεσίες είναι γνωστά κατά τον χρόνο έκδοσης του κουπονιού και σε «κουπόνια πολλαπλών σκοπών, όταν πρόκειται για κουπόνι διαφορετικό από το κουπόνι συγκεκριμένου σκοπού. Η ανωτέρω διάκριση εξαρτάται από το κατά πόσον οι πληροφορίες για τη φορολόγηση είναι διαθέσιμες κατά την έκδοση του κουπονιού. Η ουσιώδης διαφορά στη φορολογική μεταχείριση μεταξύ των δύο ανωτέρω ειδών κουπονιών έγκειται στο ότι κάθε μεταβίβαση κουπονιού συγκεκριμένου σκοπού θεωρείται ως παράδοση των αγαθών ή παροχή των υπηρεσιών που αφορά το κουπόνι και ως εκ τούτου υπάγεται στον φόρο, ενώ στην περίπτωση διανομής κουπονιού πολλαπλών σκοπών υπάγεται στον ΦΠΑ μόνο η πραγματική παράδοση των αγαθών ή η πραγματική παροχή των υπηρεσιών που αντιπροσωπεύει το κουπόνι κατά τον χρόνο εξαργύρωσης αυτού.

Με την περίπτ. β) της παρ. 1 του άρθρου 9 προστίθεται νέα παράγραφος 1α στο άρθρο 19 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000) με την οποία ορίζεται ρητά η φορολογητέα αξία στην περίπτωση εξαργύρωσης κουπονιών πολλαπλών σκοπών, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο σωστός υπολογισμός του ποσού ΦΠΑ που καταβάλλεται για τα κουπόνια αυτά. Τέλος, με την παρ. 3 του άρθρου 9 ορίζεται η 1η Ιανουαρίου 2019 ως ο χρόνος έναρξης ισχύος των προτεινόμενων διατάξεων.

B. Επικαιροποιούνται χωρίς να μεταβάλλεται ουσιαστικά το περιεχόμενο διατάξεων του ν.2859/2000 σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση, από πλευράς ΦΠΑ, της πώλησης καρτών τηλεπικοινωνίας και εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων, που ακυρώνονται σε ειδικά μηχανήματα,

Διάταξη νομοσχεδίου

Άρθρο 10

Τροποποίηση του άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α.

1. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 9 του άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α. αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Ειδικά στην πώληση καρτών τηλεπικοινωνίας και εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων των οποίων προβλέπεται η ακύρωση σε ειδικά μηχανήματα, ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η τιμή λιανικής πώλησής τους χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας.».

2. Η ισχύς της παρ. 1 αρχίζει την 1.1.2019.

Αιτιολογική έκθεση

Άρθρο 10
Τροποποίηση του άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α.

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του παρόντος, αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παρ. 9 του άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), η οποία ορίζει τη φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ της παράδοσης των καρτών τηλεπικοινωνίας, των εισιτηρίων μεταφοράς προσώπων που ακυρώνονται σε ειδικά μηχανήματα και κάθε άλλης παρόμοιας περίπτωσης. Εξαιτίας των δοθέντων με τις διατάξεις της Οδηγίας (EE) 2016/1065 του Συμβουλίου ορισμών των κουπονιών και της ορισθείσας φορολογικής αντιμετώπισης από πλευράς ΦΠΑ της διανομής τους, που υποχρεωτικά ενσωματώνονται στην εθνική μας νομοθεσία περί ΦΠΑ από 01.01.2019, οι υφιστάμενες διατάξεις της παραγράφου 9 τροποποιούνται κατά τρόπο που να καλύπτουν μόνο τις περιπτώσεις που ρητά αναφέρονται στις διατάξεις αυτές και όχι γενικά και κάθε άλλη παρόμοια περίπτωση, προς αποφυγήν αλληλοεπικαλύψεων με τις νέες ειδικές διατάξεις περί κουπονιών.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 του παρόντος ορίζεται η 1η Ιανουαρίου 2019 ως ο χρόνος έναρξης ισχύος των προτεινόμενων διατάξεων.

Γ. Ορίζεται ο τόπος παροχής υπηρεσιών του υποκείμενου στον Φ.Π.Α. προσώπου, σε περίπτωση βραχυχρόνιας μίσθωσης επαγγελματικών πλοίων αναψυχής (δεν οφείλεται Φ.Π.Α. στη χώρα μας κατά το μέρος που τα πλοία αυτά χρησιμοποιούνται εκτός της Ένωσης).

Διάταξη νομοσχεδίου

Άρθρο 49
Τροποποίηση του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α.

1. Η περίπτ β' της παρ. 15 του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «β) Ο τόπος παροχής θεωρείται ότι είναι εκτός της Ένωσης: αα) για τις υπηρεσίες μεταφοράς αγαθών σε υποκειμένους στο φόρο, για τις οποίες ο τόπος παροχής είναι, σύμφωνα με την περίπτωση α' της παραγράφου 2, το εσωτερικό της χώρας, αν οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται υλικά εξ ολοκλήρου εκτός της Ένωσης, ββ) για τις υπηρεσίες βραχυχρόνιας μίσθωσης επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, για τις οποίες ο τόπος παροχής είναι, σύμφωνα με την υποπερίπτωση α) της περίπτωσης i της παραγράφου 12, το εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος που τα μισθωμένα πλοία χρησιμοποιούνται εκτός της Ένωσης.».

2. Μετά την περίπτ. β) της παρ. 15 του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως ισχύει, προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του τυχόν συναρμόδιου κατά περίπτωση Υπουργού, μετά από εισήγηση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), εξειδικεύονται περαιτέρω τα κριτήρια χρήσης και εκμετάλλευσης, που προβλέπονται στην παρούσα παράγραφο και ορίζεται ο τρόπος απόδειξης της πλήρωσης των κριτηρίων αυτών.».

3. Η παρ. 16 του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«16. Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ρυθμίζεται η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.».

Αιτιολογική έκθεση

Άρθρο 49
Τροποποίηση του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α.

Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 1 τροποποιούνται οι διατάξεις της περίπτ. β) της παραγράφου 15 του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000) και προβλέπεται ότι στις περιπτώσεις βραχυχρόνιας (κάτω των 90 ημερών) μίσθωσης επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, τα οποία τίθενται στη διάθεση του πελάτη (υποκειμένου ή μη στον ΦΠΑ) εντός της χώρας μας, δεν οφείλεται ΦΠΑ στην Ελλάδα κατά το μέρος που τα πλοία αυτά χρησιμοποιούνται εκτός της Ένωσης, και δη στα διεθνή ύδατα ή στα χωρικά ύδατα τρίτων χωρών. Πρόκειται για τροποποίηση που σχετίζεται με την υπ' αριθ. 2017/2143 παράβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε βάρος της χώρας μας, σύμφωνα με την οποία αντίκειται στις διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ περί ΦΠΑ το υφιστάμενο κατ' αποκοπή καθεστώς επιβολής ΦΠΑ στις ναυλώσεις επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, βάσει του οποίου δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ το συνολικό αντίτιμο που εισπράττεται για τις εν λόγω ναυλώσεις, αλλά ένα μέρος αυτού ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει το πλοίο (σχετ. εγκύκλιος ΠΟΑ. 1156/1997).

Γενικά, οι ναυλώσεις αυτές αντιμετωπίζονται για σκοπούς ΦΠΑ είτε ως υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, στην περίπτωση που το πλοίο διατίθεται με πλήρωμα, είτε ως υπηρεσίες μίσθωσης πλοίου, στην περίπτωση που διατίθεται μόνο το πλοίο. Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ, οι υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων υπάγονται σε ΦΠΑ στην Ελλάδα για το διανυόμενο στην Ελλάδα μέρος της διαδρομής (παρ. 5), ενώ οι υπηρεσίες βραχυχρόνιας μίσθωσης μεταφορικών μέσων φορολογούνται στο σύνολό τους στην Ελλάδα, εφόσον το μεταφορικό μέσο τίθεται στη διάθεση του πελάτη στο εσωτερικό της χώρας, ανεξαρτήτως του τόπου πλεύσης του πλοίου. Με αφορμή την παράβαση σε βάρος της χώρας μας, για τον εξορθολογισμό της φορολογικής αντιμετώπισης των ναυλώσεων πλοίων αναψυχής και την ομοιόμορφη φορολογική μεταχείρισή τους, είτε συνιστούν υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, είτε υπηρεσίες μίσθωσης μεταφορικού μέσου, υιοθετείται το κριτήριο της χρήσης και εκμετάλλευσης στις βραχυχρόνιες μισθώσεις πλοίων αναψυχής, ώστε να υπάγονται σε ΦΠΑ στην Ελλάδα κατά το μέρος που χρησιμοποιούνται στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η υιοθέτηση του εν λόγω κριτηρίου στις επίμαχες υπηρεσίες προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης α' του άρθρου 59α της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για το ΦΠΑ.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 ορίζεται ότι τα κριτήρια της χρήσης και εκμετάλλευσης που θέτει ο νόμος και ο τρόπος απόδειξης της πλήρωσης αυτών εξειδικεύονται περαιτέρω με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του τυχόν συναρμόδιου κατά περίπτωση Υπουργού, μετά από εισήγηση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), λόγω της ενδεχόμενης επίπτωσης στα έσοδα που μπορεί να έχουν οι εν λόγω κανονιστικές πράξεις αναλόγως του βαθμού αυστηρότητάς τους, ενώ οι διαδικασίες και κάθε αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων του τόπου παροχής των υπηρεσιών ορίζονται με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε..

ΙΙ. Αλλαγές στον ΚΦΕ

A. Εναρμονίζεται το εθνικό μας δίκαιο με διατάξεις της Οδηγίας 1164/2016/ΕΕ, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Συγκεκριμένα:
Καθορίζεται:
σε έως τριάντα τοις εκατό (30%) επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του φορολογούμενου, το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που δύναται να εκπέσει κατά το φορολογικό έτος στο οποίο προκύπτει,
ο τρόπος υπολογισμού των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων καθώς και το ανώτατο ύψος του ποσού (3.000.000) μέχρι του οποίου δύναται να αναγνωρισθεί στο φορολογούμενο το δικαίωμα έκπτωσης του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού,
οι εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής των εν λόγω ρυθμίσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται (ΐ) το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που προκύπτει από δάνεια τρίτων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων δημόσιων έργων υποδομής, όταν ο φορέας εκμετάλλευσης του έργου, το κόστος δανεισμού, τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα βρίσκονται όλα στην Ένωση και (Η) οι αναφερόμενες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.

Διάταξη νομοσχεδίου

Άρθρο 11 (άρθρο 4 της Οδηγίας 1164/2016/ΕΕ)
Τροποποιήσεις του άρθρου 49 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος

Το άρθρο 49 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α' 167) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 49 Κανόνας περιορισμού των τόκων

1. Το υπερβαίνον κόστος δανεισμού εκπίπτει κατά το φορολογικό έτος στο οποίο προκύπτει και μόνο έως ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του φορολογουμένου.

2. Ο όρος «υπερβαίνον κόστος δανεισμού» σημαίνει το ποσό κατά το οποίο το εκπεστέο κόστος δανεισμού ενός φορολογουμένου υπερβαίνει τα φορολογητέα έσοδα από τόκους και άλλα οικονομικώς ισοδύναμα φορολογητέα έσοδα τα οποία λαμβάνει ο φορολογούμενος σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο.
Ο όρος «κόστος δανεισμού» περιλαμβάνει δαπάνες για τόκους κάθε μορφής χρέους, άλλες δαπάνες οικονομικά ισοδύναμες με τόκους και έξοδα που προκύπτουν από την άντληση χρηματοδότησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ελληνικό δίκαιο, περιλαμβανομένων ενδεικτικά των πληρωμών στο πλαίσιο δανείων με συμμετοχή στο κέρδος, των τεκμαρτών τόκων επί προϊόντων όπως τα μετατρέψιμα ομόλογα και τα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου, των χορηγήσεων στο πλαίσιο εναλλακτικών χρηματοδοτικών ρυθμίσεων, όπως η Ισλαμική χρηματοδότηση, του στοιχείου του χρηματοοικονομικού κόστους από χρηματοδοτικά μισθώματα, των κεφαλαιοποιημένων τόκων που καταχωρίζονται ως αξία στον ισολογισμό του αντίστοιχου περιουσιακού στοιχείου ή της απόσβεσης των κεφαλαιοποιημένων τόκων, των χορηγήσεων που υπολογίζονται με βάση την επιστροφή κεφαλαίων στο πλαίσιο των κανόνων για τις ενδοομιλικές συναλλαγές κατά περίπτωση, των πλασματικών τόκων βάσει παραγώγων ή συμφωνιών αντιστάθμισης κινδύνου σχετικά με τον δανεισμό μιας οντότητας, ορισμένων συναλλαγματικών κερδών και ζημιών επί δανείων και προϊόντων που συνδέονται με την άντληση χρηματοδότησης, των εγγυήσεων για χρηματοδοτικές ρυθμίσεις, των τελών διακανονισμού και συναφών δαπανών που σχετίζονται με τον δανεισμό κεφαλαίων.

3. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) υπολογίζονται προσθέτοντας στο φορολογητέο εισόδημα τα ποσά που αντιστοιχούν στο υπερβαίνον κόστος δανεισμού και τις φορολογικές αποσβέσεις, όπως αυτά προκύπτουν μετά τις φορολογικές αναπροσαρμογές που προβλέπονται στον Κ.Φ.Ε. Το απαλλασσόμενο από φόρους εισόδημα δεν συνυπολογίζεται στα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του φορολογουμένου.

4. Κατά παρέκκλιση της παρ. 1, αναγνωρίζεται στο φορολογούμενο το δικαίωμα έκπτωσης του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού μέχρι του ποσού των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ.

5. Από το πεδίο εφαρμογής της παρ. 1 εξαιρείται το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που προκύπτει από δάνεια τρίτων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων δημόσιων έργων υποδομής, όταν ο φορέας εκμετάλλευσης του έργου, το κόστος δανεισμού, τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα βρίσκονται όλα στην Ένωση. Ως μακροπρόθεσμο δημόσιο έργο υποδομής νοείται το έργο που παρέχει, αναβαθμίζει, εκμεταλλεύεται και/ή συντηρεί περιουσιακό στοιχείο μεγάλης κλίμακας και το οποίο αποτελεί αντικείμενο σύμβασης παραχώρησης κατά την έννοια των διατάξεων των ν. 4412/2016 (Α' 147) και ν. 4413/2016 (Α' 148) ή αποτελεί αντικείμενο σύμβασης Σύμπραξης Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3389/2005.

6. Το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που δεν μπορεί να εκπέσει κατά το τρέχον φορολογικό έτος με βάση τις παρ. 1 έως 5 μεταφέρεται χωρίς χρονικό περιορισμό.

7. Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.
Ο όρος «χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις» περιλαμβάνει τις εξής περιπτώσεις:
α) πιστωτικό ίδρυμα, όπως ορίζεται στην παρ. 27 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018 (Α' 14), ή επιχείρηση επενδύσεων όπως ορίζεται στην περίπτ. α) της παρ. 1 του ιδίου άρθρου και νόμου, ή διαχειριστής οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΔΟΕΕ), όπως ορίζεται στην υποπερίπτ. αα) της περίπτ. β) της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4209/2013 (Α' 253), ή επιχείρηση διαχείρισης οργανισμών συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), όπως ορίζεται στο στοιχείο β) του άρθρου 3 του ν. 4099/2012 (Α' 250) ή όπως ορίζεται στο στοιχείο β της παρ. 1 του άρθρου 2 της Οδηγίας 2009/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EE L 235).
β) ασφαλιστική επιχείρηση, όπως ορίζεται στην παρ.1 του άρθρου 3 του ν. 4364/2016 (Α' 13),
γ) αντασφαλιστική επιχείρηση, όπως ορίζεται στην παρ.4 του άρθρου 3 του ν. 4364/2016,
δ) ίδρυμα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2003/41/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, εκτός αν στο εν λόγω ίδρυμα δεν εφαρμόζεται εν όλω ή εν μέρει η εν λόγω Οδηγία, σύμφωνα με το άρθρο 5 αυτής, ή ο εκπρόσωπος ενός ιδρύματος επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών, όπως αναφέρεται στην παρ. 1 του άρθρου 19 της εν λόγω Οδηγίας,
ε) συνταξιοδοτικά ιδρύματα που διαχειρίζονται συνταξιοδοτικά προγράμματα τα οποία θεωρούνται συστήματα κοινωνικής ασφάλισης εμπίπτοντα στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 (L 166) και στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Σεπτεμβρίου 2009 (L 284), καθώς και κάθε νομική οντότητα που συστάθηκε με σκοπό τις επενδύσεις τέτοιων προγραμμάτων,
στ) οργανισμός εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ) τη διαχείριση του οποίου έχει ΔΟΕΕ, όπως ορίζεται στην υποπερίπτ. αα) της περίπτ. β) της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4209/2013 ή ΟΕΕ που εποπτεύεται σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο,
ζ) ΟΣΕΚΑ σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4099/2012,
η) κεντρικός αντισυμβαλλόμενος, όπως ορίζεται στο σημείο 1 του άρθρου 2 του Κανονισμού (EE) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Ιουλίου 2012 (L 201), θ) κεντρικό αποθετήριο αξιών, όπως ορίζεται στο σημείο 1 της παρ. 1 του άρθρου 2 του Κανονισμού (EE) αριθ. 909/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 (L 257).».

Αιτιολογική έκθεση

Άρθρο 11
(άρθρο 4 της Οδηγίας 1164/2016/ΕΕ) Τροποποιήσεις του άρθρου 49 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος

Με τις προτεινόμενες διατάξεις αναδιατυπώνονται οι διατάξεις του άρθρου 49 του ν.4172/2013, προς τον σκοπό της εναρμόνισης με το άρθρο 4 της Οδηγίας 1164/2016/ΕΕ, λαμβανομένου υπόψη του διορθωτικού της Οδηγίας, όπως δημοσιεύτηκε στο τεύχος L 39/11.2.2019 της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ειδικότερα, με την παράγραφο 1 καθορίζεται το όριο μέχρι το οποίο εκπίπτει το υπερβαίνον κόστος δανεισμού ενός μεμονωμένου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, το οποίο προκύπτει με την εφαρμογή ενός σταθερού συντελεστή (30%) επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του ιδίου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ανεξαρτήτως του εάν ανήκει ή όχι σε όμιλο επιχειρήσεων. . Άλλωστε, με βάση την εσωτερική μας νομοθεσία δεν προβλέπεται η φορολογική μεταχείριση ομίλων και για τον λόγο αυτό δεν κρίνεται σκόπιμη η ενσωμάτωση ενός σταθερού συντελεστή (fixed ratio) με βάση το EBITDA σε επίπεδο ομίλου (group ratio), αλλά η εφαρμογή ενός σταθερού συντελεστή σε επίπεδο ανεξάρτητων νομικών προσώπων/οντοτήτων είτε αυτά ανήκουν σε όμιλο (περ. β'), είτε όχι (standalone entities, κλπ).

Περαιτέρω, δίδεται ο ορισμός του «κόστους δανεισμού», με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 2 της Οδηγίας, καθώς επίσης και του «υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού», για τον υπολογισμό του οποίου ορίζεται ρητά ότι θα χρησιμοποιηθούν τα φορολογητέα ποσά εσόδων και δαπανών τόκων, όπως αυτά προκύπτουν με βάση τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι όπου στις διατάξεις γίνεται αναφορά σε «ενδοομιλικές συναλλαγές», νοείται ο όρος «μεταβιβαστική τιμολόγηση» που χρησιμοποιείται στις διατάξεις της Οδηγίας για τον ορισμό του κόστους δανεισμού. Επίσης, ρυθμίζεται ο τρόπος υπολογισμού του EBITDA, το οποίο υπολογίζεται με βάση τα φορολογητέα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, χωρίς να συνυπολογίζονται τα απαλλασσόμενα έσοδα, καθόσον, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο προοίμιο της Οδηγίας (περ. 6), τα έσοδα αυτά δε θα πρέπει να συμψηφίζονται με το εκπιπτόμενο κόστος δανεισμού.

Παράλληλα, καθορίζεται ως όριο της πλήρους έκπτωσης τόκων το ποσό των 3.000.000 ευρώ, το οποίο εφαρμόζεται σε επίπεδο μεμονωμένης οντότητας, λαμβανομένων υπόψη και των συναλλαγών της με εταιρίες του ίδιου ομίλου. Συγκεκριμένα, όταν το υπερβαίνον κόστος δανεισμού αντιστοιχεί σε ποσό μεγαλύτερο του προαναφερόμενου ορίου, εκπίπτει το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ του ορίου και του 30% του EBITDA, ενώ στις περιπτώσεις που το υπερβαίνον κόστος δανεισμού είναι μέχρι 3.000.000 ευρώ, αυτό εκπίπτει στο σύνολο του. Πέραν των ανωτέρω, προβλέπεται η δυνατότητα μεταφοράς προς έκπτωση στα επόμενα φορολογικά έτη και χωρίς χρονικό περιορισμό του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού που δεν μπορεί να εκπέσει κατά το τρέχον φορολογικό έτος μετά την εφαρμογή των παραγράφων 1-5 του προτεινόμενου άρθρου (επιλογή της περίπτ. α' της παρ. 4 του άρθρου 6 της Οδηγίας). Εξυπακούεται ότι το προς μεταφορά ποσό εκπίπτει στο πρώτο φορολογικό έτος στο οποίο το υπερβαίνον κόστος δανεισμού του υπόψη νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας υπολείπεται του οριζόμενου ποσοστού επί του EBITDA και μέχρι το ποσό αυτού (του 30% του EBITDA), ενώ τυχόν υπόλοιπα συνεχίζουν να μεταφέρονται σε επόμενα έτη με τον ίδιο τρόπο μέχρι την πλήρη απόσβεσή τους. Τέλος, ορίζονται οι εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου αυτού, στις οποίες περιλαμβάνονται οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της Οδηγίας, αλλά και το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που προκύπτει από δάνεια τρίτων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων δημόσιων έργων υποδομής, όταν ο φορέας εκμετάλλευσης του έργου, το κόστος δανεισμού, τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα βρίσκονται όλα στην Ένωση.

Β. Επανακαθορίζονται οι κανόνες για τη φορολόγηση των Ελεγχόμενων Αλλοδαπών Εταιρειών (ΕΑΕ). Ειδικότερα, μεταξύ άλλων:
Ορίζονται οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά προκειμένου ένα αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή μια αλλοδαπή νομική οντότητα ή μια μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή, τα κέρδη της οποίας δεν φορολογούνται ή απαλλάσσονται του φόρου στην ημεδαπή, να νοείται ως ΕΑΕ.
Αναφέρονται οι κατηγορίες εισοδήματος που λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωση του μη διανεμηθέντος εισοδήματος της ΕΑΕ, προκειμένου αυτό να συμπεριληφθεί στο φορολογητέο εισόδημα του φορολογούμενου.
Προβλέπεται ότι, ο φόρος αλλοδαπής που έχει καταβληθεί από τα οριζόμενα νομικά πρόσωπα μειώνει τη φορολογική υποχρέωση του φορολογούμενου. Η μείωση αυτή δε δύναται να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα.
Εξαιρούνται από τις εν λόγω ρυθμίσεις οι ΕΑΕ που ασκούν ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα που υποστηρίζεται από προσωπικό, εξοπλισμό, περιουσιακά στοιχεία και εγκαταστάσεις, όπως αποδεικνύεται από συναφή πραγματικά στοιχεία και περιστάσεις.

Διάταξη νομοσχεδίου

Άρθρο 12
(άρθρα 7 και 8 της Οδηγίας 2016/1164/ΕΕ) Τροποποιήσεις του άρθρου 66 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος

Το άρθρο 66 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 66
Κανόνες για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες

1. Ως Ελεγχόμενη Αλλοδαπή Εταιρεία νοείται το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή η αλλοδαπή νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή τα κέρδη της οποίας δεν φορολογούνται ή απαλλάσσονται του φόρου στην ημεδαπή, όταν συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
(α) στην περίπτωση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ο φορολογούμενος μόνος του ή από κοινού με τις συνδεδεμένες με αυτόν επιχειρήσεις κατέχει άμεση ή έμμεση συμμετοχή σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) των δικαιωμάτων ψήφου ή έχει την άμεση ή έμμεση κυριότητα επί ποσοστού άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) του κεφαλαίου ή δικαιούται να εισπράττει ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) των κερδών του εν λόγω νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας,
(β) ο πραγματικός εταιρικός φόρος που έχει καταβάλει για τα κέρδη του το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή είναι μικρότερος από τη διαφορά μεταξύ του φόρου που θα οφειλόταν από το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα ή τη μόνιμη εγκατάσταση σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, αν ήταν φορολογικός κάτοικος ή διατηρούσε μόνιμη εγκατάσταση σύμφωνα με το άρθρο 6 του ΚΦΕ στην Ελλάδα και του πραγματικού εταιρικού φόρου που έχει καταβάλει για τα κέρδη του το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση. Για τον υπολογισμό της διαφοράς της παρούσας, η μόνιμη εγκατάσταση μίας ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας που δεν υπόκειται σε φόρο ή απαλλάσσεται του φόρου στη χώρα της ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας δεν λαμβάνεται υπόψη. Ο φόρος που θα οφειλόταν στην ημεδαπή υπολογίζεται σύμφωνα με την εσωτερική νομοθεσία, (γ) άνω του τριάντα τοις εκατό (30%) του καθαρού εισοδήματος προ φόρων που πραγματοποιεί το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή εμπίπτει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες που ορίζονται στην παρ. 3.

2. Για την εφαρμογή του παρόντος ως συνδεδεμένη επιχείρηση νοείται:
(α) νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα στην οποία ο φορολογούμενος κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχή στο κεφάλαιο ή δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) και άνω,
(β) φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχή στο κεφάλαιο ή δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) και άνω σε έναν φορολογούμενο.
Αν ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή μια νομική οντότητα κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχή στο κεφάλαιο ή δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) και άνω σε έναν φορολογούμενο και σε ένα ή περισσότερα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, όλα τα σχετικά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, περιλαμβανομένου του φορολογουμένου, θεωρούνται επίσης συνδεδεμένες επιχειρήσεις.

3. Στο φορολογητέο εισόδημα του φορολογουμένου περιλαμβάνεται το μη διανεμηθέν εισόδημα της ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας που προκύπτει από τις εξής κατηγορίες εισοδήματος:
α) τόκοι ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα που παράγεται από χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, β) δικαιώματα ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα που παράγεται από πνευματική ιδιοκτησία, γ) μερίσματα και εισόδημα από την εκποίηση μετοχών, δ) εισόδημα από χρηματοδοτική μίσθωση,
ε) εισόδημα από ασφαλιστικές, τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, στ) εισόδημα από εταιρείες τιμολόγησης που αποκομίζουν έσοδα από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών και υπηρεσιών που αγοράζονται και πωλούνται σε συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις και δεν προσθέτουν καμία ή προσθέτουν ελάχιστη οικονομική αξία.

4. (α) Το εισόδημα που περιλαμβάνεται στη φορολογητέα βάση υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και με το φορολογικό συντελεστή που ισχύει για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των φυσικών προσώπων σύμφωνα με το Δεύτερο Μέρος ή με το φορολογικό συντελεστή που ισχύει για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων σύμφωνα με το Τρίτο Μέρος, κατά περίπτωση.
(β) Το εισόδημα περιλαμβάνεται σε εκείνο το φορολογικό έτος του φορολογουμένου στη διάρκεια του οποίου λήγει το φορολογικό έτος του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας και υπολογίζεται κατ' αναλογία προς τη συμμετοχή του φορολογουμένου στο νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα.
(γ) Αν το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση πραγματοποιούν σε ένα φορολογικό έτος ζημίες, αυτές δεν περιλαμβάνονται στη φορολογητέα βάση του φορολογουμένου, αλλά συμψηφίζονται με μελλοντικά κέρδη, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην παρ. 4 του άρθρου 27.

5. Όταν το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα διανέμει κέρδη ή, σε περίπτωση μόνιμης εγκατάστασης, αποδίδει κέρδη στον φορολογούμενο, τα οποία περιλαμβάνονται στο φορολογητέο εισόδημα του τελευταίου, τα ποσά του εισοδήματος που είχαν περιληφθεί σε προηγούμενο φορολογικό έτος στη φορολογητέα βάση σύμφωνα με την παρ. 3 αφαιρούνται από τη φορολογητέα βάση κατά τον υπολογισμό του ύψους του οφειλόμενου φόρου επί των διανεμομένων κερδών.

6. Σε περίπτωση εκποίησης των συμμετοχών του φορολογουμένου στο αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή της δραστηριότητας της μόνιμης εγκατάστασης στην αλλοδαπή, κατά τον υπολογισμό του ύψους του οφειλόμενου φόρου, αφαιρείται από τη φορολογητέα βάση το μέρος εκείνο που έχει ήδη φορολογηθεί σε προηγούμενα φορολογικά έτη με βάση τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.

7. Ο φόρος αλλοδαπής που έχει καταβάλει το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή η μόνιμη εγκατάσταση, καθώς και οι συνδεδεμένες εταιρείες σε περίπτωση έμμεσης συμμετοχής, μειώνει τη φορολογική υποχρέωση του φορολογουμένου. Η μείωση αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα.

8. Οι διατάξεις του παρόντος δεν εφαρμόζονται όταν η ελεγχόμενη αλλοδαπή εταιρεία, όπως ορίζεται στην παρ. 1, ασκεί ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα που υποστηρίζεται από προσωπικό, εξοπλισμό, περιουσιακά στοιχεία και εγκαταστάσεις, όπως αποδεικνύεται από συναφή πραγματικά στοιχεία και περιστάσεις. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται όταν η ελεγχόμενη αλλοδαπή εταιρεία έχει φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση σε τρίτη χώρα η οποία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.».

Αιτιολογική έκθεση

Άρθρο 12
(άρθρα 7 και 8 της Οδηγίας 2016/1164/ΕΕ)
Τροποποιήσεις του άρθρου 66 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος

Με τις προτεινόμενες διατάξεις αντικαθίστανται οι διατάξεις του άρθρου 66 του ν.4172/2013 για τις Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρείες (ΕΑΕ) προς τον σκοπό της εναρμόνισης με την Οδηγία 2016/1164/ΕΕ του Συμβουλίου. Περαιτέρω, με τις προτεινόμενες διατάξεις εξασφαλίζεται η εφαρμογή των αποτελεσμάτων των BEPS (τελική έκθεση - δράση 3), προκειμένου τα κράτη μέλη να περιορίσουν την τεχνητή εκτροπή εισοδήματος σε εταιρείες και μόνιμες εγκαταστάσεις εγκατεστημένες τόσο σε τρίτες χώρες όσο και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ειδικότερα, με την παράγραφο 1 ορίζονται, βάσει της παρ. 1 του άρθρου 7 της Οδηγίας, οι σωρευτικές προϋποθέσεις (όπως τίθενται στις περ. α', β' και γ' της παραγράφου 1) οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν προκειμένου ένα αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή μια αλλοδαπή νομική οντότητα ή μια μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή τα κέρδη της οποίας δεν φορολογούνται ή απαλλάσσονται του φόρου στην ημεδαπή να νοείται ως ελεγχόμενη αλλοδαπή εταιρεία. Πλέον, στην έννοια των ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιρειών περιλαμβάνονται και οι μόνιμες εγκαταστάσεις στην αλλοδαπή τα κέρδη των οποίων δεν φορολογούνται ή απαλλάσσονται του φόρου στην ημεδαπή.

Με τις προϋποθέσεις αυτές διατηρείται όπως ίσχυε και στο προγενέστερο καθεστώς η προϋπόθεση συμμετοχής του φορολογούμενου στην ΕΑΕ με ποσοστό άνω του 50%, ενώ ως φορολογούμενος νοείται τόσο το φυσικό πρόσωπο όσο και το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα. Για τον καθορισμό του ποσοστού αυτού σε περίπτωση συμμετοχής της φορολογούμενης εταιρείας από κοινού με συνδεδεμένες με αυτή κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού εταιρείες, καταρχήν εξετάζονται οι συνδεδεμένες εταιρείες βάσει της παραγράφου 2 και στη συνέχεια τα ποσοστά συμμετοχής αυτών στην ΕΑΕ αθροίζονται. Επίσης, διατηρείται το κριτήριο ποσοστού 30% στις κατηγορίες εισοδήματος της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού, ενώ πλέον δεν παρέχεται εξαίρεση για τις εισηγμένες εταιρείες, δεδομένου ότι δεν προβλέπεται τέτοια δυνατότητα από την Οδηγία. Τέλος, όσον αφορά την υπό στοιχείο β' προϋπόθεση περί ελάχιστης φορολόγησης στην αλλοδαπή, ενώ μέχρι πρότινος υπόκειντο σε φορολογία οι ΕΑΕ σε προνομιακό ή μη συνεργάσιμο κράτος, πλέον τίθεται κριτήριο πραγματικής εταιρικής φορολόγησης και όχι ονομαστικού συντελεστή φορολογίας όταν ο πραγματικός φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή είναι μικρότερος από το ήμισυ του φόρου που θα οφειλόταν σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού δίδεται ο ορισμός των συνδεδεμένων επιχειρήσεων με βάση τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 2 της Οδηγίας. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις περιπτώσεις β' και γ' της παραγράφου 1, στην έννοια των συνδεδεμένων προσώπων επιχειρήσεων περιλαμβάνονται και τα φυσικά πρόσωπα, υπό τις ειδικότερες τιθέμενες προϋποθέσεις.

Με την παράγραφο 3 ορίζεται, βάσει της παρ. 2 του άρ