Το πέμπτο newsletter της έδρας Jean Monnet (Οκτ.-Δεκ. 2019)



Περιεχόμενα

I. Πρόλογος της κατόχου της έδρας κα Κατερίνας Σαββαΐδου

II. Εξελίξεις στον τομέα της φορολογίας στην ΕΕ (ανά θεσμικό όργανο)
Α. Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Α.1. Προτάσεις Οδηγιών και άλλες ενέργειες
Α.2. Διαδικασίες παραβάσεων και παραπομπές στο ΔΕΕ
Α.3. Αποφάσεις αναφορικά με την παραβίαση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων
Β. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Γ. Συμβούλιο
Δ. Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ και Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Δ.1. Αποφάσεις στον τομέα της άμεσης φορολογίας
Δ.2. Αποφάσεις στον τομέα της έμμεσης φορολογίας
Δ.3. Αποφάσεις
στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων
Ε. Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

III. Δράσεις του ΟΟΣΑ

IV. Ελληνική νομοθεσία
Α. Νέο φορολογικό νομοσχέδιο
V. Δράσεις της έδρας Jean Monnet
Α. Ομιλίες της κατόχου της έδρας Κατερίνας Σαββαΐδου και της συνεργάτιδος Βασιλικής Αθανασάκη σε επιμορφωτικά συνέδρια και ημερίδες
Β. Δημοσίευση φορολογικών νέων (tax flash)
Γ. Δημοσίευση άρθρων
Δ. Διοργάνωση συνεδρίων
Ε. Συμμετοχή της έδρας στους εορτασμούς στο πλαίσιο του ErasmusDays2019
ΣΤ. 1ος κύκλος ομιλιών στο πλαίσιο του μαθήματος «Φορολογική Συνείδηση και Φορολογική Συμμόρφωση»
Ζ. Τιμητική διάκριση στην κάτοχο της έδρας Κατερίνας Σαββαΐδου από την Ακαδημία Αθηνών
Η. Υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας της Έδρας Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Φορολογική Πολιτική και Διοίκηση με την Ελληνική Ένωση Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ)

VII. Αρθρογραφία
A. Μελέτες, άρθρα και σχόλια αποφάσεων
Α.1. Αναζητώντας τη δίκαιη φορολογία στην ψηφιακή οικονομία: Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φορολογία των επιχειρήσεων στο κράτος όπου δημιουργείται η αξία, άρθρο της κας Ελένης Θεοχαροπούλου, Αναπλ. Καθηγητριας Φορολογικού Δικαίου Νομικής ΔΠΘ, Μέλους της Ακαδημαϊκής Επιτροπής (AC) Ευρωπαϊκής Ένωσης Καθηγητών Φορολογικού Δικαίου (EATLP)
A.2. Ζητήματα από την αλληλεπίδραση εταιρικών και φορολογικών ρυθμίσεων για τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων, άρθρο της κας Λυδίας – Ελισάβετ Σωφρονά, Διευθύντριας Νομικής Υποστήριξης Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ)
Β. Ομιλίες και παρουσιάσεις σε Συνέδρια
Β.1. Ομιλία του Υφυπουργού Οικονομικών κ. Απόστολου Βεσυρόπουλου στο 11th Thessaloniki Tax Forum που διοργανώθηκε από την Φορολογική Επιτροπή του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Θεσσαλονίκη στις 18 Νοεμβρίου με γενικό θέμα «Φορολογία & Οικονομική Ανάπτυξη με κλειδί την Ψηφιακή Ωριμότητα».
Β.2. Παρουσίαση (Powerpoint) της κας Γεωργίας Σταματέλου, KPMG Σύμβουλοι Μονοπρόσωπη Α.Ε., με θέμα «Εναλλακτικοί τρόποι φορολόγησης κατά τη μεταφορά φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα», στο 11th Thessaloniki Tax Forum που διοργανώθηκε από την Φορολογική Επιτροπή του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Θεσσαλονίκη στις 18 Νοεμβρίου με γενικό θέμα «Φορολογία & Οικονομική Ανάπτυξη με κλειδί την Ψηφιακή Ωριμότητα».
Β.3. Παρουσίαση (Powerpoint) της κας Ασπασίας Μαλιάγκα, Tax Director Mazars, με θέμα «Νέες υποχρεώσεις και φορολογικές αρχές, Χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και αύξηση της συμμόρφωσης», στο 11th Thessaloniki Tax Forum που διοργανώθηκε από την Φορολογική Επιτροπή του Ελληνο- Αμερικανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Θεσσαλονίκη στις 18 Νοεμβρίου με γενικό θέμα «Φορολογία & Οικονομική Ανάπτυξη με κλειδί την Ψηφιακή Ωριμότητα».
Γ. Η στήλη των νέων επιστημόνων του φορολογικού δικαίου
Γ.1. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, άρθρο του Χρήστου Παπακωνσταντίνου, Υπ. Διδάκτορας Νομικής Σχολής ΑΠΘ, δικηγόρος ΔΣΘ

VIII. Επισκόπηση αρθρογραφίας σε επιστημονικά περιοδικά
Α. Ελληνική αρθρογραφία
Β. Ξενόγλωσση αρθρογραφία

Πρόλογος της κατόχου της έδρας κα Κατερίνας Σαββαΐδου

Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι,

Το τελευταίο τρίμηνο του 2019 υπήρξαν διάφορες σημαντικές εξελίξεις στο πεδίο του ενωσιακού φορολογικού δικαίου. Καταρχήν, η νέα Πρόεδρος της Επιτροπής κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έθεσε τις έξι προτεραιότητες της Επιτροπής για το 2019-2024, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η δίκαιη φορολόγηση υπό την έννοια της φορολόγησης των εταιρειών τεχνολογίας, της εισαγωγής της κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας εταιριών, και της αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και των επιθετικών φορολογικών καθεστώτων. Επίσης, ο κος Πάολο Τζεντιλόνι ο κος Paolo Gentiloni ορίσθηκε νέος Επίτροπος για την οικονομία και επομένως και αρμόδιος για τη φορολογία. Ο νέος Επίτροπός δεσμεύθηκε ότι τα φορολογικά ζητήματα θα είναι στην κορυφή της ατζέντας, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα ζητήματα της φορολόγησης της ψηφιακής οικονομίας, στην εισαγωγή της κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας εταιριών, στην καταπολέμηση επιθετικών φορολογικών καθεστώτων και της απάτης στον ΦΠΑ, αλλά και στην τροποποίηση του τρόπου λήψης αποφάσεων σε φορολογικά ζητήματα με σκοπό την μετάβαση στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία.
Περαιτέρω, εκδόθηκε η νέα Οδηγία της ΕΕ για την αναδιάρθρωση των εταιρειών εντός της ενιαίας αγοράς, η οποία αφενός θεσπίζει διαδικασίες για τον έλεγχο της νομιμότητας των διασυνοριακών πράξεων έναντι των σχετικών εθνικών νομοθεσιών και αφετέρου καθιερώνει μια υποχρεωτική διαδικασία ελέγχου για την καταπολέμηση των καταχρήσεων.
Η εφαρμογή της σχετικής ρήτρας είναι σημαντικό να δούμε πως θα εφαρμοσθεί ενόψει και της έναρξης ισχύος από 1.1.2019 της οδηγίας για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής (“ATAD”).
Σημαντική ήταν και η δημοσίευση από το Συμβούλιο κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τη μαύρη λίστα σχετικά με τα καθεστώτα απαλλαγής εισοδημάτων αλλοδαπής προέλευσης.
Στο πεδίο της αντιμετώπισης των καταχρηστικών πρακτικών είναι σημαντική και η συμβολή της νομολογίας του Γενικού Δικαστηρίου, το οποίο εξέδωσε τις πολυαναμενόμενες αποφάσεις του στις υποθέσεις FIAT και Starbucks, παρέχοντας καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ στον τομέα της φορολογίας.
Επίσης, σημαντικές εξελίξεις είχαμε και σε διεθνές επίπεδο.
Ενδεικτικά αναφέρονται η δημοσίευση από τον ΟΟΣΑ νέων προτάσεων για την ψηφιακή φορολόγηση, η δημοσίευση από την Πλατφόρμα για τη Συνεργασία στη φορολογία σχεδίου Εργαλειοθήκης Ενδοομιλικής Τιμολόγησης, η πραγματοποίηση δημόσιας διαβούλευσης του ΟΟΣΑ για την «Ενοποιημένη Προσέγγιση» στο πλαίσιο του Πρώτου Πυλώνα σχετικά με τις φορολογικές προκλήσεις της ψηφιοποίησης της οικονομίας, η δημοσίευση του 6ο γύρου εκθέσεων αξιολόγησης από ομοτίμους (“peer reviews”) αναφορικά με την Δράση 14 BEPS για την επίλυση φορολογικών διαφορών, καθώς και η έκδοση από τον ΟΟΣΑ Πρόσθετων Οδηγιών για την εφαρμογή των Εκθέσεων ανά Χώρα (CbCR).
Τον Δεκέμβριο ψηφίσθηκε και ο νέος φορολογικός νόμος, με τον οποίο επέρχονται σημαντικές τροποποιήσεις ιδίως στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Βεβαίως, δεδομένου ότι το εθνικό δίκαιο, εκφεύγει του πεδίου έρευνας της έδρας Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Φορολογική Πολιτική και Διοίκηση, δεν γίνεται αναλυτική παρουσίασή του, αλλά μόνο αναφορά σε ορισμένες διατάξεις του που συνέχονται στενά με το διεθνές ή το ενωσιακό φορολογικό δίκαιο.
Περαιτέρω, μία γενική εικόνα των νέων ρυθμίσεων μας δίνεται από το κείμενο της ομιλίας του Υφυπουργού κ. Απόστολου Βεσυρόπουλου, η οποία έγινε στο 11o Thessaloniki Tax Forum, και την οποία έχουμε την χαρά να φιλοξενούμε στο newsletter.
Τέλος, όπως σε κάθε newsletter περιλαμβάνονται οι δράσεις της έδρας, καθώς και αρθρογραφία τόσο από έμπειρους επιστήμονες και επαγγελματίες του φορολογικού δικαίου όσο και από νέους επιστήμονες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα. Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας της έδρας Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Φορολογική Πολιτική και Διοίκηση με την Ελληνική Ένωση Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ).

Καλή ανάγνωση
Κατερίνα Σαββαΐδου

Δείτε το 5ο Newsletter από εδώ

Keywords
Τυχαία Θέματα