Εκλογές στην Τουρκία: Τι διακυβεύεται στις κάλπες της Κυριακής

07:44 28/3/2024 - Πηγή: FlashNews

Την ερχόμενη Κυριακή, το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία προσπαθεί να κερδίσει πίσω πόλεις – κλειδιά που έχασε πέντε χρόνια πριν, με τον Ερντογάν να προσβλέπει τώρα σε μια ακόμη κρίσιμη νίκη προκειμένου να μπορέσει μέσω συνταγματικής μεταρρύθμισης να συνεχίσει να κυβερνά και μετά το τέλος της τρίτης θητείας του.

Από την άλλη πλευρά, η νίκη σε σημαντικούς δήμους θα σήμαινε την ανάκαμψη της τουρκικής αντιπολίτευσης, η οποία έμεινε κατακερματισμένη και αποθαρρυμένη έπειτα από την ήττα στις προεδρικές του περασμένου έτους.

Η ανάλυση του AP για το τι διακυβεύεται στις εκλογές

της Κυριακής

Το Associated Press ξεκινά την ανάλυσή του με αναφορά στις πόλεις «ρυθμιστές» – την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.

Η αντιπολίτευση ενωμένη κατάφερε το 2019 να κερδίσει τους δήμους σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη, τερματίζοντας την 25ετή κυριαρχία του κυβερνώντος κόμματος στις δύο μητροπόλεις.

Ειδικά η απώλεια της Κωνσταντινούπολης αποτέλεσε σημαντικό πλήγμα για τον Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος της πόλης το 1994.

Εκλεκτός του προέδρου για την «μάχη» ενάντια στον νυν δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) είναι ο Μουράτ Κουρούμ – πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας.

Ο Ιμάμογλου – που ορισμένοι τον βλέπουν να κονταροχτυπιέται στο εγγύς μέλλον με τον ίδιο τον Ερντογάν – κατεβαίνει στην συγκεκριμένη αναμέτρηση χωρίς την υποστήριξη του μεγαλύτερου φιλοκουρδικού κόμματος της Τουρκίας (HDP) ή του εθνικιστικού IYI – τα οποία θα στηρίξουν αυτή τη φορά δικούς τους υποψηφίους.

Στην εξίσωση βρίσκουμε και το Νέο Κόμμα Ευημερίας (YRP), το οποίο – απευθυνόμενο στους συντηρητικούς και θρησκευόμενους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευτεί από τους χειρισμούς του Ερντογάν στην οικονομία – αναμένεται να κλέψει κάποιες ψήφους από το AKP.

Για την ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μάχη «στήθος με στήθος» μεταξύ Ιμάμογλου και Κουρούμ, που υπόσχονται και οι δύο έργα υποδομής για την αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων, καθώς και λύσεις στο πρόβλημα της χρόνιας κυκλοφοριακής συμφόρησης της πόλης.

Σε ό,τι αφορά την Άγκυρα, η αντιπολίτευση φαίνεται να διατηρεί με άνεση την κυριαρχία της, με τον νυν δήμαρχο Μανσούρ Γιαβάς – που προκρίνεται επίσης ως εν δυνάμει προεδρικός υποψήφιος – να παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής.

Ο Ερντογάν προσπαθεί να «γατζωθεί» στην εξουσία

Μην αφήνοντας τίποτα στην τύχη, ο Ερντογάν – που βρίσκεται στην εξουσία πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως πρόεδρος για περισσότερες από δύο δεκαετίες – πραγματοποιεί προεκλογικές συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, κάνοντας εκστρατεία για λογαριασμό των υποψηφίων του που διεκδικούν τη δημαρχία.

Αναλυτές υποστηρίζουν πως μια ενδεχόμενη επικράτησή του στην Κωνσταντινούπολη ή την Άγκυρα, καθώς και συνολικά μια δυνατή παρουσία του στις κάλπες, θα επέτρεπε στον Τούρκο πρόεδρο να προωθήσει ένα νέο σύνταγμα που θα του επιτρέψει να κυβερνήσει και μετά το 2028, οπότε λήγει η τρέχουσα θητεία του.

Σημειώνεται πως το ισχύον σύνταγμα έχει όριο δύο θητειών για την προεδρία. Ο Ερντογάν, ωστόσο, διεκδίκησε την τρίτη θητεία του πέρυσι, επικαλούμενος μια τεχνική λεπτομέρεια – και συγκεκριμένα το ότι η χώρα πέρασε σε προεδρικό σύστημα το 2018, ενώ η δική του πρώτη θητεία διεξήχθη με το προηγούμενο σύστημα.

Ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του δεν διαθέτουν επί του παρόντος επαρκείς έδρες στο κοινοβούλιο για να φέρουν το νέο σύνταγμα, αλλά ένας νέος εκλογικός του θρίαμβος θα μπορούσε να επηρεάσει ορισμένους συντηρητικούς βουλευτές της αντιπολίτευσης να αλλάξουν στρατόπεδο.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Ερντογάν δήλωνε ότι οι εκλογές της Κυριακής θα είναι οι τελευταίες του σύμφωνα με το σύνταγμα. Οι επικριτές του θεωρούν τις συγκεκριμένες αναφορές ως ένα ακόμη τέχνασμα για να κερδίσει ψήφους συμπάθειας από τους υποστηρικτές του, καθώς και ως στρατηγική για να προωθήσει τις συνταγματικές τροποποιήσεις που επιθυμεί.

Η αντιπολίτευση ελπίζει σε ανάκαμψη

Μετά την περσινή εκλογική αποτυχία, η εξακομματική συμμαχία της αντιπολίτευσης – με επικεφαλής το CHP – έχει διαλυθεί, αφού δεν κατόρθωσε να ανατρέψει τον Τούρκο πρόεδρο παρά την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις από τον καταστροφικό σεισμό.

Μια νέα επιτυχία του CHP στις μεγάλες πόλεις θα βοηθούσε στην ανάκαμψη του κόμματος, που θα μπορούσε εκ νέου να παρουσιαστεί ως εναλλακτική στη διακυβέρνηση Ερντογάν. Η απώλεια της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, αντίθετα, θα έδινε ένα οριστικό τέλος στις προεδρικές φιλοδοξίες του Γιαβάς και του Ιμάμογλου.

Σημειώνεται πως το CHP προχώρησε σε αλλαγή ηγεσίας αμέσως μετά την εκλογική ήττα – χωρίς για την ώρα να έχει διευκρινιστεί αν ο νέος πρόεδρος του κόμματος, ο 49χρονος φαρμακοποιός Οζγκιούρ Οζέλ, μπορεί να συσπειρώσει αρκετούς ψηφοφόρους.

Με δημόσιο χρήμα και ελεγχόμενα ΜΜΕ η προεκλογική εκστρατεία

Όπως και στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται τα «πλεονεκτήματα» της θητείας του, χρησιμοποιώντας δημόσιο χρήμα για την προεκλογική του εκστρατεία.

Το 90% των μέσων ενημέρωσης της Τουρκίας, άλλωστε, βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης ή υποστηρικτών της, προωθώντας βράδυ – πρωί τις εκστρατείες του κυβερνώντος κόμματος.

Είναι χαρακτηριστικό πως – σύμφωνα με καταγγελίες – ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας TRT αφιέρωσε 32 ώρες τηλεοπτικού χρόνου στο κυβερνών κόμμα τις πρώτες 40 ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας, σε σύγκριση με τα 25 λεπτά που αφιερώθηκαν στην αντιπολίτευση.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, παράλληλα, ο Ερντογάν φρόντισε να προειδοποιήσει τους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν τους υποψηφίους του – αν θέλουν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τις διάφορες υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος. Σε κάθε ευκαιρία διαφημίζει τις επιτυχίες της χώρας στην αμυντική βιομηχανία, ενώ επικριτές του καταγγέλλουν πως προγραμμάτισε επίτηδες την παρουσίαση του νέου εγχώριου μαχητικού αεροσκάφους KAAN τον περασμένο μήνα ενόψει των εκλογών.

Τι θα συμβεί με τις ψήφους των Κούρδων

Ένας ακόμη ρυθμιστικός παράγοντας στις επικείμενες εκλογές είναι κι οι Κούρδοι ψηφοφόροι, που αποτελούν ενδεικτικά στην Κωνσταντινούπολη περίπου το 10% του εκλογικού σώματος.

Όπως σημειώθηκε και παραπάνω, το φιλοκουρδικό κόμμα (HDP) επέλεξε να υποστηρίξει τον Ιμάμογλου στις δημοτικές εκλογές του 2019, βοηθώντας τον να κερδίσει. Αυτή τη φορά, ωστόσο, το κόμμα κατεβάζει δικούς του υποψηφίους, μια κίνηση που ενδέχεται να αποδυναμώσει τον νυν δήμαρχο.

Ορισμένοι αναλυτές, βέβαια, σημειώνουν πως το κόμμα επέλεξε σκόπιμα δύο υποψηφίους χαμηλού προφίλ στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να υποστηρίξει σιωπηρά τον Ιμάμογλου.

Εν τω μεταξύ, το κόμμα αναμένεται να κερδίσει πολλούς από τους δήμους στις νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας. Το βασικό ερώτημα είναι, όμως, αν θα του επιτραπεί να διατηρήσει τους εκλεγμένους δημάρχους του, καθώς τα προηγούμενα χρόνια ο Ερντογάν φρόντιζε να τους απομακρύνει από τα καθήκοντά τους για υποτιθέμενες σχέσεις με Κούρδους μαχητές.

Κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης στην πόλη Χάκκαρι στις 15 Μαρτίου, ο Ερντογάν προέτρεψε τους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν άτομα που, όπως είπε, θα χρησιμοποιούσαν κονδύλια του δήμου για την ενίσχυση της «τρομοκρατικής οργάνωσης» – όπως αποκαλεί το απαγορευμένο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).

dnews.gr