Η θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας στα αντιβιοτικά – 2.000 θάνατοι από πολυανθεκτικά μικρόβια

07:56 26/11/2024 - Πηγή: FlashNews

«Να σπάσει η Αλυσίδα της Μικροβιακής Αντοχής» στην κοινότητα και τα νοσοκομεία, καλούν την Πολιτεία, την επιστημονική κοινότητα και τους πολίτες, ειδικοί επιστήμονες, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας στην υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών και στην μικροβιακή αντοχή.

Στο επιστημονικό Forum, που διοργάνωσε το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων του ΠΟΥ και η Ελληνική Εταιρεία

Χημειοθεραπείας, με την υποστήριξη του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων της «Πανελλήνιας Εκστρατείας Ενημέρωσης για την Ορθή Χρήση των Αντιβιοτικών και την Αξία των Εμβολίων», οι συμμετέχοντες επιστήμονες προειδοποίησαν ότι η μάχη με τα μικρόβια, βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο παγκοσμίως. Επισήμαναν τον αυξανόμενο κίνδυνο από τα superbugs (υπερμικρόβια) -που τρέφονται από τα αντιβιοτικά και αποτελέσουν άμεση απειλή για νέα φονική πανδημία. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά και τη Μικροβιακή Αντοχή του ΠΟΥ (18-24 Νοεμβρίου).

Τα στοιχεία για την Ελλάδα συνεχίζουν να είναι απαισιόδοξα. Η χώρα μας για 14η χρονιά, συνεχίζει να έχει τη θλιβερή πρωτιά στην υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών, καθώς και στην μικροβιακή αντοχή, τόσο στην κοινότητα όσο και στα νοσοκομεία, ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Χαρακτηριστικά οι ειδικοί ανέφεραν ότι το 16% των πολιτών προμηθεύεται από το φαρμακείο αντιβιοτικά χωρίς συνταγή, ενώ το 50% των νοσοκομειακών λοιμώξεων μπορεί να προληφθεί με τη συστηματική εφαρμογή των μέτρων πρόληψης.

Οι Έλληνες πληρώνουν ακριβά αυτό το ρεκόρ, καθώς η χώρα μας είναι επίσης πρώτη στις απώλειες, με 2000 θανάτους από πολυανθεκτικά μικρόβια για το 2020, σε αντίθεση με τη Σουηδία, όπου με ισάριθμο πληθυσμό, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 300 θάνατοι και καταδεικνύει ότι έχει ξεπεράσει το όριο πέρα από το οποίο τα αντιβιοτικά, από όπλο στα χέρια της επιστήμης, μπορούν να αποβούν μοιραία για την ανθρώπινη ζωή, χάνοντας τη δραστικότητά τους.

Τον κίνδυνο από τη κατάχρηση των αντιβιοτικών τόνισε ο Πρόεδρος του ΙΣΑ και του ΕΔΔΙΠΥΥ Γιώργος Πατούλης, ο οποίος μάλιστα, αναφέρθηκε σε δημοσίευση στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό Lancet, σύμφωνα με την οποία, εάν δεν λάβουμε από τώρα τα μέτρα μας έως το 2050, περισσότεροι από 39 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν από λοιμώξεις οφειλόμενες στα πολυανθεκτικά -στα αντιβιοτικά- μικρόβια και περίπου 169 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν από λοιμώξεις που συνευθύνονται τα πολυανθεκτικά μικρόβια.

Ο κ. Πατούλης μίλησε για τη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας για τη χρηστή διαχείριση των αντιβιοτικών, τονίζοντας ότι έτσι θα καταφέρουμε να αλλάξουμε «τον αρνητικό πρωταθλητισμό της χώρας μας».

Πρόσθεσε ότι «σε αυτό τον πόλεμο με τα μικρόβια, απαιτούνται συντονισμένες παρεμβάσεις στην πολιτική των αντιβιοτικών, τόσο από την Πολιτεία όσο και από τον ιατρικό κόσμο και τη φαρμακοβιομηχανία. Στόχος είναι να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στην Υγεία, την Οικονομία και να κατανοήσουν οι πολίτες ότι το πιο αποτελεσματικό όπλο ενάντια στη μάχη με τη μικροβιακή αντοχή είναι η μείωση της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών, εφόσον έχει αποδειχθεί ότι με αυτό τον τρόπο τα μικρόβια ξαναγίνονται ευαίσθητα στα αντιβιοτικά, καθώς και η εφαρμογή της υγιεινής των χεριών».

Ο διεθνούς φήμης Λοιμωξιολόγος, ειδικός στην καταπολέμηση της Μικροβιακής Αντοχής, Καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Uppsala, Otto Cars, τόνισε ότι «η μικροβιακή αντοχή είναι πλέον ορατή παγκόσμια απειλή και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια «νέα γλώσσα» για να πείσουμε την κοινότητα να αλλάξει νοοτροπία». Ο Σουηδός καθηγητής υπογράμμισε ότι απαιτείται, με ευθύνη της Πολιτείας, εθνικό σχέδιο δράσεων με σταθερή οικονομική υποστήριξη για την Επιτήρηση των Αντιβιοτικών.

Από την πλευρά της η ομ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμώξεων ΕΚΠΑ και επ. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, κα Ελένη Γιαμαρέλλου επισήμανε ότι η αντοχή των νοσοκομειακών μικροβίων στα ισχυρότερα μέχρι σήμερα αντιβιοτικά, όπως οι καρβαπενέμες, έχει ξεπεράσει στη χώρα μας, σύμφωνα με το σύστημα Whonet, το 50% για την Κλεμψιέλα και υπερβαίνει το 90% για το Ασινετομπάκτερ στις ΜΕΘ. Η καθηγήτρια τόνισε επίσης ότι, σύμφωνα και με τον ΠΟΥ, η υγιεινή των χεριών -με αντισηπτικό που περιέχει 70% οινόπνευμα- αποτελεί το απλούστερο και σημαντικότερο μέτρο για την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της διασποράς των πολυανθεκτικών μικροβίων και υπογράμμισε ότι απαιτείται συνεχής εκπαίδευση, τόσο στην κοινότητα όσο και στους επαγγελματίες υγείας, για τις λοιμώξεις και την Αντιμικροβιακή Θεραπεία, τουλάχιστον ανά τρία έτη.

Η κυρία Γιαμαρέλλου παρουσίασε επίσης ένα πλέγμα προτάσεων και άμεσα εφαρμόσιμων λύσεων, που έχουν δοκιμαστεί και αποδώσει σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ των οποίων κυριαρχούν:

1. Το Περιοριστικό Συνταγολόγιο, για αντιβιοτικά που η χορήγησή τους απαιτεί έγκριση από το Λοιμωξιολόγο.

2. Η στρατηγική μέθοδος του «HANDSHAKE STEWARDSHIP», με θεαματική μείωση της αντοχής που υπερβαίνει το 50%. Πρόκειται για ένα καινοτόμο σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αντιβιοτικών στα νοσοκομεία, που συγκροτείται από Λοιμωξιολόγο πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης (ως Leader), Κλινικό Φαρμακοποιό, επίσης πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και Νοσηλευτή Ελέγχου Λοιμώξεων.

Ως «νέο Αρμαγεδώνα» χαρακτήρισαν τη Μικροβιακή Αντοχή οι επιστήμονες και εξέφρασαν την ανησυχία τους διότι, παρά την υποχρεωτική συνταγογράφηση στην κοινότητα, ένα ποσοστό 16% προμηθεύεται από το φαρμακείο αντιβιοτικά χωρίς συνταγή, ενώ το 32% εξακολουθεί να φυλάσσει αντιβιοτικά στο σπίτι για «ώρα ανάγκης». Στα νοσοκομεία, η κατανάλωση των αντιβιοτικών στις ΜΕΘ είναι 10 φορές υψηλότερη σε σχέση με τους θαλάμους και η ευαισθησία στις λοιμώξεις 5 έως 10 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το υπόλοιπο νοσοκομείο και την κοινότητα.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα μέτρα για την πρόληψη των λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής. Τόνισαν ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές προλαμβάνοντας τις λοιμώξεις, τη νοσηρότητα, τη θνητότητα και τη χρήση των αντιβιοτικών και μειώνοντας τη Μικροβιακή Αντοχή. Αντιθέτως, οι ιογενείς λοιμώξεις παραμένουν μία από τις κύριες αιτίες κατάχρησης των αντιβιοτικών, ενώ έχει αποδειχθεί ότι η χρήση τους είναι αναποτελεσματική. Παρά τα υψηλά ποσοστά της Μικροβιακής Αντοχής, η συμμόρφωση των οδηγιών παραμένει χαμηλή. Περίπου το 80% των αντιβιοτικών συνταγογραφούνται σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, αυξάνοντας την αντοχή πάνω από 25% στην κοινότητα.

Οι προτάσεις των επιστημόνων

Οι επιστήμονες τόνισαν ότι είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι και πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία της αλόγιστης υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών, που ευθύνεται κατά κύριο λόγο για τη μικροβιακή αντοχή.

Για το σκοπό αυτό απαιτείται:

• Ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

• Τακτική υποχρεωτική μετεκπαίδευση των νοσοκομειακών και γενικών ιατρών.

• Παρεμβάσεις της Πολιτείας, με το διορισμό στα 3βάθμια νοσοκομεία Λοιμωξιολόγων ιατρών πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, ώστε να ελαττωθεί η αντοχή μέσω του περιορισμού της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών, για τη μείωση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.

• Εντατικοποίηση των εμβολιασμών.

• Εφαρμογή της υγιεινής των χεριών.

protothema.gr