Κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών του Columbia: H ηθική και η κριτική σκέψη, τα κύρια «συστατικά» που θα καθορίσουν το μέλλον μας με την Τεχνητή Νοημοσύνη

08:19 20/1/2025 - Πηγή: FlashNews

Την ηθική, ως βασικό άξονα ανάπτυξης της τεχνολογίας της Τεχνητής Νοημοσύνης και την κριτική σκέψη, ως βασική δεξιότητα για τη χρήση της, υπογράμμισε ως τα κύρια «συστατικά» που θα πρέπει να καθορίσουν το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών του πανεπιστημίου Columbia, Σι-Φου Τσανγκ (Shih-Fu Chang), μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο

κ. Τσανγκ, καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών, τόνισε τη σημασία της συσχέτισης της Τεχνητής Νοημοσύνης με την ηθική κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του νέου αυτού εργαλείου, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα είναι ευθυγραμμισμένο με τις ανθρώπινες αξίες και να ελαχιστοποιηθούν οι ανησυχίες περί ασφαλούς χρήσης της.

«Μία από τις ερευνητικές μας κατευθύνσεις ονομάζεται “ευθυγράμμιση με τις ανθρώπινες αξίες” (human value alignment). Πώς, δηλαδή, ευθυγραμμίζεται η σχεδίαση ή η λειτουργία της Τεχνητής Νοημοσύνης με τις ανθρώπινες αξίες, όπως ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, ότι δεν βλάπτουμε άλλους ανθρώπους, ότι αποφεύγουμε τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και τις μεροληψίες», επεσήμανε ο κ. Τσανγκ και πρόσθεσε: «Το ερώτημα, λοιπόν είναι, τις θεμελιώδεις αυτές ανθρώπινες αξίες μπορούμε να τις σχεδιάσουμε ως σημείο αναφοράς κριτηρίων ειδικά για να ελέγξουμε την απόδοση του αλγορίθμου και τη λειτουργία του συστήματος ώστε να τις ακολουθήσει; Γίνεται λοιπόν πολλή έρευνα για το πώς να σχεδιάσουμε τις δοκιμές, τι είδους δεδομένα πρέπει να σχεδιάσουμε και ποια θα πρέπει να είναι η διαδικασία αναφοράς. Ώστε να δοκιμάσουμε να αξιολογήσουμε την ευθυγράμμιση του μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης με τις ανθρώπινες αξίες, αλλά αυτό είναι ένα μέρος της ηθικής. Η ηθική σημαίνει υπευθυνότητα κατά τη διαδικασία ανάπτυξης, πριν μπει το προϊόν τεχνητής νοημοσύνης σε οποιοδήποτε πλαίσιο εφαρμογής».

Όπως συμπλήρωσε, ηθικά ζητήματα εγείρονται κατά την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, που αφορούν και την ασφάλεια και την ισότητα, ειδικά σε διαφορετικά πολιτιστικά και ρυθμιστικά πλαίσια.

«Μπορεί να ακούγεται ότι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε, αλλά μόλις σχεδιάσουμε ένα πλαίσιο, γνωρίζουμε ποιος είναι ο στόχος, οι πιθανές επιπτώσεις, τότε μπορούμε να σημειώσουμε πρόοδο, που μπορεί να είναι μετρήσιμη», σημείωσε, «μέσω της οποίας μπορεί να αξιολογηθεί η ασφάλεια και η λεγόμενη σχέση εμπιστοσύνης υψηλότερου επιπέδου, μεταξύ των ανθρώπων-χρηστών και της Τεχνητής Νοημοσύνης».

Αναπόφευκτα, η συζήτηση κατευθύνθηκε και στο ζήτημα της ισορροπίας ανάμεσα στην Τεχνητή Νοημοσύνη και την καθημερινότητα των ανθρώπων στο μέλλον. Σύμφωνα με τον κ. Τσανγκ, η βασική δεξιότητα που θα πρέπει να αναπτύξουν οι άνθρωποι, προκειμένου να εμποδιστεί η κυριαρχία της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι η κριτική και συνάμα «αργή» σκέψη.

«Ο άνθρωπος πρέπει να πάει σε υψηλότερο επίπεδο κριτικής σκέψης. Πρέπει να δούμε αυτό που λέμε “health check”, το επίπεδο κατανόησης και λήψης αποφάσεων, αλλά και τη λεγόμενη “αργή σκέψη”», επεσήμανε, παραπέμποντας στο βιβλίο του Ντάνιελ Κάνεμαν, «Σκέψη, αργή και γρήγορη» [Thinking, Fast and Slow, (2011) Daniel Kahneman]. Σύμφωνα με τον Κάνεμαν, η αργή σκέψη συνδέεται με τη λογική και τον στοχασμό, ενώ η γρήγορη, με το συναίσθημα και το ένστικτο.

«Πρέπει να επικεντρωνόμαστε στην αργή σκέψη, αντί σε μία γρήγορη απόφαση. Η μηχανή μπορεί να “σκεφτεί” γρήγορα πολύ καλύτερα από ό,τι ο άνθρωπος στο εργοστάσιο, στη συναρμολόγηση, στην αναγνώριση αντικειμένων. Ο άνθρωπος θα πρέπει να κοιτάξει έναν πιο αργό τρόπο συλλογισμού, λήψης, αποφάσεων, ανάλυσης διαφορετικών υποθέσεων, επεξεργασίας της θεωρίας και στη συνέχεια αξιολόγησης πιθανών συνεπειών», εξήγησε ο κ. Τσανγκ.

«Στο μέλλον, ο άνθρωπος μπορεί να κάνει πολλούς πολιτισμούς συλλογής δεδομένων, αλλά είμαστε μία ανθρώπινη κοινωνία. Η ανθρωπότητα μιλάει για υποστήριξη, αλληλοσεβασμό, συνεργασία. ‘Αρα, η ψυχολογία, οι δεξιότητες που αφορούν τις σχέσεις ατόμου προς άτομο, ο σεβασμός, η επίλυση συγκρούσεων, η διαπραγμάτευση και η συνεργασία, αυτές οι δεξιότητες γίνονται ολοένα και πιο σημαντικές», κατέληξε.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο κ. Τσανγκ βρέθηκε στην Ελλάδα και την Αθήνα, με αφορμή την ανοικτή εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσε το Athens Columbia Global Center την περασμένη Πέμπτη, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικων Επιστημων «Δημόκριτος», στην οποία συμμετείχαν -πέραν του κ. Τσανγκ- διακεκριμένοι Έλληνες ερευνητές: ο Χρήστος Παπαδημητρίου, καθηγητής Πληροφορικής του πανεπιστημίου Columbia και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου του Archimedes AI, ο Ίων Ανδρουτσόπουλος, καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επικεφαλής ερευνητής στο Αrchimedes AI, η Φερενίκη Παναγοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Δικαίου Προστασίας Δεδομένων και Βιοηθικήςκαι Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Βιοηθικής, Ηθικής της Τεχνολογίας και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, καθώς επίσης και η Ξένια Ζιουβέλου, ερευνήτρια στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».

Η εκδήλωση, που έφερε τον τίτλο: «ΑΙ: Hope vs Hype», αποτελεί μία από μια σειρά εκδηλώσεων ανοικτών στο κοινό, με στόχο την ανάπτυξη στο δημόσιο διάλογο θεμάτων και προκλήσεων διεθνούς κλίμακας, με διακεκριμένους ειδικούς και επιστήμονες από τους τομείς της τεχνολογίας, της υγείας, των επιχειρήσεων, του κλίματος, της μετανάστευσης, της αρχαιότητας και των τεχνών, μεταξύ άλλων.

Η δραστηριότητα του Athens Columbia Global Center, ωστόσο, αναμένεται να αναπτυχθεί μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα και σε δύο επιπλέον πυλώνες δράσης, όπως είχε αναφέρει κατά την πρώτη, εναρκτήρια εκδήλωση του Κέντρου ο Στέφανος Γκαντόλφο, διευθυντής του Athens Columbia Global Center, τον περασμένο Οκτώβριο: Η μία αφορά τη φιλοξενία φοιτητών του Columbia στην Αθήνα, προκειμένου να πραγματοποιησουν μέρος των σπουδών τους εδώ, ενώ η δεύτερη θα αφορά τη διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων. Με αυτή την έννοια, το Κέντρο αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση συνεργασιών ελληνικών δημοσίων πανεπιστημίων με το Columbia, σε ακαδημαϊκό επίπεδο.

ΑΠΕ ΜΠΕ