Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας: Στο παιχνίδι μπαίνει για πρώτη φορά η Κρήτη

13:30 14/2/2025 - Πηγή: FlashNews

Την προσπάθεια της κυβέρνησης να δείξει ότι αφουγκράζεται τις ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών αλλά και ότι ταυτόχρονα εκσυγχρονίζει τον «οδικό χάρτη» για τους επενδυτές ως προς το τι επιτρέπεται και που, αναδεικνύουν οι ασκήσεις ισορροπίας του νέου Χωροταξικού για τις ΑΠΕ.

Την ίδια στιγμή που δημιουργεί πανελλαδικά περιοχές fast track αδειοδοτήσεων, το νέο πλαίσιο βάζει πλαφόν κάλυψης 3% επί των καλλιεργήσιμων και βοσκήσιμων εκτάσεων, προσπαθώντας να φρενάρει τη μονοκαλλιέργεια

των φωτοβολταικών. Και ενώ πριμοδοτεί με αδειοδοτικά κίνητρα τα φωτοβολταικά και αιολικά στις πρώην λιγνιτικές περιοχές, θεσμοθετεί για τις νέες τεχνολογίες, όπως οι μπαταρίες και τα θαλάσσια αιολικά μια πλειάδα ζωνών αποκλεισμού.

Κυρίως όμως το νέο Χωροταξικό έρχεται σε μια συγκυρία όπου οι τοπικές αντιδράσεις κατά των ανανεώσιμων αυξάνονται και η κυβέρνηση που δεν κρύβει την ανησυχία της, σπεύδει να «κουμπώσει» το νέο πλαίσιο με τη προσπάθεια να κάνει πιο άμεσα τα οφέλη για τους κατοίκους των οικείων περιοχών.

Καθόλου τυχαίο ότι ο νέος χάρτης των ΑΠΕ «πακετάρεται» με τα ανταποδοτικά οφέλη προς τους πολίτες και τους ΟΤΑ, θέμα που σύμφωνα με πληροφορίες μονοπώλησε μέχρι αργά χθες το βράδυ τις απανωτές συσκέψεις που είχε όλη τη μέρα η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, ενόψει της σημερινής σύσκεψης στο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό.

Αν και η ταχύτερη και πιο άμεση απόδοση των ανταποδοτικών δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αποτελέσει εχέγγυο για μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή των αιολικών, η κυβέρνηση ποντάρει πολλά στο νέο πλαίσιο.

Σε μια συγκυρία εκρηκτικής ανάπτυξης των ΑΠΕ, όπου τα φωτοβολταϊκά σπάνε τα κοντέρ, με 2,6 νέα Γιγαβάτ πέρυσι, στα οποία μπορεί να προστεθούν άλλα 3 Γιγαβάτ φέτος, το ΥΠΕΝ αναζητά τρόπους να μειώσει τις αντιδράσεις για να ενισχύσει τις επενδύσεις στα αιολικά, ώστε να μειωθεί η τεράστια αυτή ανισορροπία.

Στη κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η αύξηση των περιοχών αιολικής προτεραιότητας (σσ: αυτών με ευνοικότερους όρους για την ανάπτυξη αιολικών) από 58 σε 67 πανελλαδικά που προβλέπει σύμφωνα με τις πληροφορίες το νέο Χωροταξικό, το οποίο εισάγει ένα πιο συντεταγμένο πλαίσιο για όλες τις πράσινες τεχνολογίες σε σχέση με το υφιστάμενο και παρωχημένο πλαίσιο που θεσπίστηκε το 2008 και έχει ξεπεραστεί από τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Στα καινούργια του στοιχεία περιλαμβάνονται επίσης σύμφωνα με τις πληροφορίες, η προσθήκη των μπαταριών που διέπονται από τους ίδιους αυστηρούς όρους χωροθέτησης που ισχύουν και για τις άλλες τεχνολογίες, η χωροθέτηση των θαλάσσιων αιολικών, αλλά και η θέσπιση των «Περιοχών Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ» εντός των οποίων τα έργα θα εξαιρούνται από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση.

Φωτοβολταϊκά

Σύμφωνα με τις πληροφορίες το μέγιστο ποσοστό κάλυψης εδάφους επί των καλλιεργήσιμων και βοσκήσιμων εκτάσεων ανά ΟΤΑ δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 3%. Ταυτόχρονα διατηρείται η ισχύουσα νομοθεσία για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γεωργική γη και σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. Το όριο εγκατεστημένης ισχύος στη γεωργική γη υψηλής παραγωγής είναι έως 1 MW.

Πλωτά φωτοβολταικά

Σαν μέγιστο ποσοστό κάλυψης σε τεχνητές λίμνες ορίζεται το 10%. Καθολικός ο αποκλεισμός εγκατάστασης σε φυσικές λίμνες.

Περιοχές Επιτάχυνσης ΑΠΕ

Είναι οι πρώην λιγνιτικές περιοχές, με τα υπό ανάπτυξη φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα να πριμοδοτούνται ως προς το αδειοδοτικό τους σκέλος, αλλά και με μια γενικότερη επιτάχυνση της διαδικασίας ωρίμανσης μέχρι το στάδιο της υλοποίησης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η θέσπιση και ο νομοθετικός χαρακτηρισμός των εν λόγω περιοχών (απαιτείται έκδοση ΠΔ κλπ), θα γίνει σε επόμενη φάση.

Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ)

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, έχει γίνει μια συνολική αναδιάρθρωση των περιοχών, με κάποιες από τις παλιές να απεντάσσονται και να δίνουν τη θέση τους σε άλλες. Στο παιχνίδι μπαίνει για πρώτη φορά η Κρήτη, με τις πληροφορίες να μιλούν για 22 περιοχές, κατανεμημένες σε όλους τους νομούς, από τα Χανιά, το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο μέχρι φυσικά το Λασίθι, που έχει ήδη σημαντικό αριθμό πάρκων. Το κεφάλαιο Κρήτη και η διαχείριση των έντονων αντιδράσεων κατά των ΑΠΕ έχει ξεχωριστή πολιτική σημασία για τη κυβέρνηση και η διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες βρίσκεται σε εξέλιξη. Ειδικά όταν η ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης και η επικείμενη λειτουργία της θα ξεκλειδώσει ένα μεγάλο αριθμό επενδύσεων στα κρητικά βουνά με «κλειδωμένη» χωρητικότητα στο καλώδιο, αλλά και θα ανοίξει τη συζήτηση για την κατανομή της υπόλοιπης που φτάνει συνολικά στα 2,5 Γιγαβάτ.

Go-to-areas

Είναι οι «Περιοχές Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ» εντός των οποίων τα έργα θα εξαιρούνται από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση. Τέτοια περιοχή είναι η ζώνη στο Θρακικό Πέλαγος, βορειοανατολικά της Σαμοθράκης όπου πρόκειται να αναπτυχθεί το πρώτο πιλοτικό θαλάσσιο αιολικό πάρκο στη χώρα.

Ζώνες αποκλεισμού για μπαταρίες

Κατ’ αναλογία με όσα ισχύουν για τις άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, οι απαγορεύσεις επεκτείνονται και στις μπαταρίες. Απαγορεύεται δηλαδή η εγκατάσταση τους σε περιοχές γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, οργανωμένων περιοχών τουριστικής ανάπτυξης, κοντά σε διατηρητέα μνημεία, υγροτόπους Ραμσάρ, περιοχών που έχουν ενταχθεί ως τόποι κοινοτικής σημασίας στο δίκτυο Natura 2000, κλπ.

Ζώνες αποκλεισμού χωροθέτησης θαλάσσιων αιολικών

Αφορούν θεσμοθετημένα θαλάσσια και υποθαλάσσια πάρκα, περιοχές με ενάλιες αρχαιότητες ή σε προστατευόμενα ναυάγια, περιοχές ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών, γραμμές επιβατικής ναυσιπλοΐας, καταδυτικά πάρκα κλπ.

Τι αλλάζει στα ανταποδοτικά

Στο σκέλος των ανταποδοτικών, το νέο μοντέλο έχει διπλή στόχευση.

Πρώτον, την ταχύτερη απόδοση των ανταποδοτικών προς τους ωφελούμενους. Σήμερα, η μεθοδολογία προβλέπει πως από τα έργα ΑΠΕ παρακρατείται το 3% του ετήσιου κύκλου εργασιών τους. Επειδή όμως καθυστερεί ο υπολογισμός των παρακρατήσεων, το ίδιο συμβαίνει και με την απόδοση των ποσών στους ωφελούμενους. Η νέα μεθοδολογία θα προβλέπει ότι η παρακράτηση του ποσού από τα αιολικά θα γίνεται πιθανότατα με βάση την παραγωγή του κάθε έργου (ευρώ ανά Μεγαβατώρα). Έχει εξεταστεί και το σενάριο, η παρακράτηση να γίνεται με βάση την ισχύ του κάθε έργου (ευρώ ανά Μεγαβάτ), μέθοδος ακόμη πιο ασφαλής, καθώς τα ποσά θα είναι γνωστά εκ των προτέρων, ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις. Δεύτερον, τα χρήματα θα πηγαίνουν απευθείας στους απλούς καταναλωτές, όταν μέχρι σήμερα έρχονται σ’ αυτούς δια της τεθλασμένης μέσω των ΟΤΑ. Το πιθανότερο είναι ότι ο καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει είτε «ζεστό» χρήμα στο τραπεζικό του λογαριασμό, είτε την ισόποση μείωση του λογαριασμού του στο ρεύμα.

energypress.gr