Πόσο πιθανόν είναι να πατήσει ο Πούτιν το «κουμπί» των πυρηνικών

15:36 20/11/2024 - Πηγή: FlashNews

Δυο ειδήσεις έκαναν τα διεθνή ΜΜΕ να μιλήσουν χθες για ένα νέο κεφάλαιο στον πόλεμο της Δύσης με τη Ρωσία: το ουκρανικό χτύπημα με πυραύλους ATACMS στο Μπριάνσκ και το νέο πυρηνικό δόγμα της Μόσχας.

Παρότι δεν έχει διευκρινιστεί αν ο Πούτιν έβαλε την υπογραφή του γνωρίζοντας για την επίθεση, είναι βέβαιο πως οι ανακοινώσεις ήρθαν ως απάντηση στο «πράσινο φως» Μπάιντεν στη

χρήση των αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς εντός της ρωσική επικράτειας.

Ο Πεσκόφ είχε υπάρξει σαφής μια μέρα πριν: «Μόνο οι δυτικές χώρες, κι όχι η Ουκρανία, είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν πλήγματα με πυραύλους ATACMS». Επόμενως οποιοδήποτε χτύπημα με τέτοιους πυραύλους θα γινόταν κατανοητό από το Κρεμλίνο ως επίθεση όχι μόνο της Ουκρανίας αλλά και των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

Κάπως έτσι η χθεσινή επίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει μια ρωσική απάντηση με πυρηνικά, τουλάχιστον βάσει των αλλαγών που προανήγγειλε πριν δύο μήνες και επικύρωσε χθες η Μόσχα.

Τι άλλαξε στο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας

Βασίκη αρχή του δόγματος είναι παραδοσιακά πως τα πυρηνικά όπλα αποτελούν την έσχατη λύση για την προστασία της κυριαρχίας της χώρας.

Για πρώτη φορά, ωστόσο, η Μόσχα ξεκαθαρίζει ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα όχι μόνο ως απάντηση σε μια επίθεση που απειλεί την επιβίωσή της, αλλά και ως απάντηση σε οποιαδήποτε επίθεση που αποτελεί «κρίσιμη απειλή» για την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα – μια κατάσταση που μοιάζει πολύ, για παράδειγμα, με αυτό που διαδραματιζεται στην περιοχή του Κουρσκ.

Παράλληλα, για πρώτη φορά, ξεκαθαρίζει το «δικαίωμα» να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον ενός κράτους που διαθέτει μόνο συμβατικά όπλα – εάν υποστηρίζεται από μια πυρηνική δύναμη. Η Ουκρανία, η οποία υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία φαίνεται να είναι η χώρα που είχε στο μυαλό του ο Ρώσος πρόεδρος.

Παρά τις «αιχμηρές» ανακοινώσεις και την «καταδίκη» των ηγετών της Δύσης, κανείς δεν δείχνει πραγματικά ανήσυχος.

Γιατί δεν ανησυχεί η Δύση

Σε ανακοίνωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η κυβέρνηση Μπάιντεν καταδίκασε το νέο δόγμα, αλλά δεν έδειξε καμία ανησυχία.

Δεν υπήρξε καμία αλλαγή στην πυρηνική στάση της Ρωσίας, σημειώνεται στην ανακοίνωση, και συνεπώς δεν υπάρχει ανάγκη για αλλαγή στα επίπεδα συναγερμού των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η υποβόσκουσα αίσθηση, περιγράφουν οι New York Times, είναι ότι «όλα αυτά είναι λόγια», ότι ο Πούτιν ψάχνει νέες δικαιολογίες για να απειλήσει με χρήση πυρηνικών.

«Πρόκειται για μια συμβολική κατά βάση άσκηση, που προσπαθεί να τρομάξει το κοινό στην Ευρώπη – και σε μικρότερο βαθμό τις Ηνωμένες Πολιτείες – ώστε να περιοριστεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία», δηλώνει ο Matthew Bunn, καθηγητής του Χάρβαρντ που παρακολουθεί τους πυρηνικούς κινδύνους εδώ και δεκαετίες.

«Η πραγματική βραχυπρόθεσμη πιθανότητα ρωσικής χρήσης πυρηνικών δεν έχει αυξηθεί. Η μακροπρόθεσμη πιθανότητα πυρηνικού πολέμου έχει πιθανώς αυξηθεί ελαφρώς – επειδή η προθυμία των ΗΠΑ να υποστηρίξουν χτυπήματα βαθιά μέσα στη Ρωσία ενισχύει το μίσος και τον φόβο του Πούτιν για τη Δύση και πιθανώς θα προκαλέσει ρωσικές αντιδράσεις που θα αυξήσουν τον φόβο και το μίσος της Δύσης για τη Ρωσία».

«Ανεξάρτητα από το όριο που μπορεί να προσπαθήσει να θέσει, η απόφαση του Πούτιν να χρησιμοποιήσει ένα μη στρατηγικό πυρηνικό όπλο οπουδήποτε, οποτεδήποτε, σε οποιαδήποτε κλίμακα θα εξακολουθούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως έχει επανειλημμένα σημειώσει ο πρόεδρος Μπάιντεν», δηλώνει από την πλευρά του ο Vipin Narang, καθηγητής του M.I.T. και ειδικός στα πυρηνικά.

«Ακόμη και με αυτές τις αναθεωρήσεις του ρωσικού δόγματος, είμαι αρκετά σίγουρος πως η συμβατική και πυρηνική θέση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ είναι ικανή να αποτρέψει τη ρωσική ενασχόληση με πυρηνικά και να αποκαταστήσει την αποτροπή σε περίπτωση που ο Πούτιν κάνει κάποιον λάθος υπολογισμό».

Η πιθανότητα ενός τέτοιου «λάθους» φαίνεται μικρή: Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει υπάρξει προσεκτικός καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου σε ό,τι αφορά οποιαδήποτε ανοιχτή επίθεση σε χώρες του ΝΑΤΟ, τις οποίες θέλει να κρατήσει έξω από τον πόλεμο. Και αυτό ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ανησυχήσει κατά καιρούς – και ιδίως τον Οκτώβριο του 2022 – πως ο Πούτιν θα χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα εναντίον μιας ουκρανικής στρατιωτικής βάσης ή άλλου στόχου.

Τι έχει να χάσει και τι να κερδίσει ο Πούτιν

Αντίστοιχη εκτίμηση για τις πυρηνικές απειλές Πούτιν εκφράζει και το SkyNews.

Πιο συγκεκριμένα, ξεχωρίζει τον παράγοντα Κίνα – που δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει σε μια τέτοια απόφαση – αλλά και το «χάρτι» του Ντόναλντ Τραμπ που δύσκολα θα θυσίαζε ο Ρώσος πρόεδος.

Μέχρι στιγμής όλα δείχνουν πως ο Τραμπ θα τηρήσει την υπόσχεσή του και θα επιδιώξει μια ταχεία διευθέτηση της σύγκρουσης, κάτι που πιθανότατα θα ήταν προς όφελος της Ρωσίας. Η χρήση πυρηνικών θα απομάκρυνε αυτό το σενάριο, ανατρέποντας μια ισορροπία που ξεκάθαρα ευνοεί επί του παρόντος τη Μόσχα.

Δυτικοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι θα ανησυχούσαν περισσότερο για τη χρήση πυρηνικών όπλων από τη Μόσχα εάν ο ρωσικός στρατός βρεθεί σε δύσκολη θέση, σχολιάζει ο Anton Troianovski.

Στο πεδίο της μάχης, οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν στην ανατολική Ουκρανία, ενώ το Κίεβο παλεύσει με την στρατολόγηση και το πεσμένο ηθικό στο μέτωπο.

Η Ρωσία ελέγχει το 18% της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της Κριμαίας, το 80% του Ντονμπάς – τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ – και περισσότερο από το 70% των περιοχών Ζαπορίζια και Χερσώνα. Κατέχει επίσης κάτι λιγότερο από το 3% της περιοχής του Χάρκοβο και ένα κομμάτι του Μυκολαίβ.

Συνολικά, η Ρωσία κατέχει πάνω από 110.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, ενώ το Κίεβο κατέχει περίπου 650 τετραγωνικά χιλιόμετρα της ρωσικής περιοχής Κουρσκ.

Γεωπολιτικά, ο Πούτιν σημειώνει επίσης κέρδη: το τηλεφώνημά του την περασμένη εβδομάδα με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς «έσπασε» δύο χρόνια διπλωματικής απομόνωσης από τις μεγαλύτερες δυτικές χώρες, ενώ πλέον αναμένει να ξεκινήσουν κι επίσημα οι διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ.

dnews.gr