Αλεξάνδρα Ευθυμιάδου PhD, διευθύντρια Synolic - nlpgreece®: Πώς διαχειρίζομαι ego games και κακότροπες προκλήσεις

12:09 23/7/2024 - Πηγή: Businessnews

Μια από τις πιο συνηθισμένες αντιδράσεις των ανθρώπων σε αυτό που θεωρείται επικριτικό σχόλιο, κριτική, πρόκληση, είναι να αρχίσουν να απολογούνται ή να προβάλλουν δικαιολογίες και να καταπιάνονται σε ένα παιχνίδι λεκτικού πινγκ-πονγκ: «Σ’ εμένα το λες αυτό, που εγώ προσπαθώ να…», «δεν θυμάμαι να μην έχεις κάτι πάντα να πεις…» ή και σε παράπονα: «με πρόσβαλε», «πάντα με τον κακό λόγο», «δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω, πάντα έχει κάτι να σχολιάσει», «ξύνει τα νύχια του για καβγά».

Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους θαυμάζουμε για τις ικανότητές τους να αντιμετωπίζουν παιχνίδια

επιβολής και καταστάσεις που προδιαθέτουν σε σύγκρουση με τρόπο αδιόρατα μαγικό.

Τι είναι αυτό που πραγματικά συμβαίνει στο μυαλό αυτών των ανθρώπων που μπαίνουν σε κατάσταση να απολογηθούν και να αμυνθούν, σε αντιδιαστολή με αυτούς που βάζουν τα πράγματα στη θέση τους με αυτοκυριαρχία, δίνουν την εντύπωση ότι ξέρουν τι τους γίνεται και με ψυχραιμία διαχειρίζονται κόντρες, κριτική, προκλήσεις;

Με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την περιέργεια, ομάδα μελετητών ξεκίνησε πριν από 50 χρόνια στο UCSC, University of California, Santa Cruz και ασχολήθηκαν με το να χαρτογραφήσουν, να καταλάβουν και να εντοπίσουν λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Για παράδειγμα, τι ακριβώς έκανε κάποιους χαρισματικούς στον τρόπο που αντιμετώπιζαν προκλήσεις, αποτελεσματικούς στον τρόπο που διαχειρίζονταν ένα θέμα στην επαγγελματική ή προσωπική καθημερινότητά τους, που τους ξεχώριζε από άλλους των οποίων οι φιλότιμες προσπάθειες δεν έφερναν αντάξιο αποτέλεσμα. Η σύνθεση αυτών των λεπτομερειών σε τεχνικές ώστε να μπορούν να μεταδοθούν, αποτελεί το σύστημα NLP.

Οι διαγραμμίσεις στο γκαράζ

Όταν μπαίνουμε σε ένα γκαράζ να παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας και δεν έχει διαγραμμίσεις, πού θα το παρκάραμε και πώς;

Οι απαντήσεις μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το πώς θα σκεφτεί ο καθένας. Για παράδειγμα, «όπου βολέψει καλύτερα», «θα προσπαθήσω να παρκάρω με μια λογική διάταξη» κοκ.

Φυσικά, οι ερωτήσεις που γεννιούνται εδώ είναι «καλύτερα σε σχέση με τι;» και «ποιο θα ήταν κριτήριο που παραπέμπει σε μια λογική διάταξη;» Διότι αυτό που κινδυνεύει να συμβεί, είναι να μην αξιοποιηθεί το μάξιμουμ των δυνατοτήτων του χώρου παρκινγκ, διότι απλά ο καθένας καταλαμβάνει ένα χώρο σύμφωνα με το δικό του σκεπτικό.

Τα σημεία που παρατηρήθηκαν από την ομάδα μελετητών που ανέπτυξαν το σύστημα NLP στα άτομα που πραγματικά κρατούσαν την αυτοκυριαρχία τους μπροστά σε παιχνίδια επιβολής, σε προκλήσεις που προδιέθεταν σε σύγκρουση η ego game, ήταν ότι:

είχαν πλήρη επίγνωση του λόγου για τον οποίο έκαναν ή αποφάσιζαν κάτι, πίστευαν ότι δεν υπάρχει αυτονόητο ούτε προφανές.

Λεπτομέρεια 1

Κάθε άνθρωπος, προκειμένου να αντεπεξέλθει στην καθημερινότητά του, έχει αναπτύξει μια ενστικτώδη δυνατότητα να ζυγίζει μέσα του αυτόματα και υποσυνείδητα τι συμβαίνει, και αν αυτό συνάδει με- και εξυπηρετεί δικές του ανάγκες, δικά του ζητούμενα και στόχους.

Η βάση αυτής της αρχής βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι «meaning making». Δηλαδή, χρειάζεται να έχουν ένα λόγο για τον οποίο να κάνουν κάποια πράγματα. Η διαδικασία αυτή συνδέεται με έναν από τους κανόνες επιβίωσης και είναι η προβολή αντίστασης. Για παράδειγμα, στην εποχή των σπηλαίων, στην αγωνία του να προστατευτεί, ο άνθρωπος προετοιμαζόταν για το χειρότερο. Αν, για παράδειγμα, βρισκόταν μπροστά από μια σπηλιά με άλλους και έπρεπε να την εξερευνήσουν να δουν τι υπάρχει, τι δεν υπάρχει, αν μπορούν να εγκατασταθούν και του ζητούσε η παρέα να πάει να δει τι γίνεται στη σπηλιά, η πρώτη πιο φυσιολογική αντίδραση θα ήταν η προβολή αντίστασης. « Για ποιο λόγο ζητούν από μένα αυτό;» « τι μπορεί να συμβεί;» « τι καλούμαι να αντιμετωπίσω;» Σ’ αυτήν τη διαδικασία αντίστασης πρωτοστατεί η λειτουργία της αμυγδαλής -μια συστάδα νευρικών κυττάρων σε σχήμα αμυγδάλου- που βρίσκεται στον πρωτόγονο εγκέφαλο στην προέκταση του νωτιαίου μυελού και είναι υπεύθυνη για τις ενστικτώδεις λειτουργίες. Παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη (σε συνδυασμό με τον ιππόκαμπο), στη λήψη αποφάσεων και στις συναισθηματικές αντιδράσεις, όπως αυτή του φόβου του αγνώστου, με σκοπό την ταχεία αντίληψη, αντίδραση και διαχείριση. Σε κλάσματα του δευτερολέπτου ενεργοποιείται και αναλαμβάνει να φέρει στο προσκήνιο πολύ γρήγορα βασικά ερωτήματα ως μια αυτόματη αντίδραση στην αξιολόγηση πιθανών κινδύνων, όπως, για παράδειγμα, το να υπάρχει κρυμμένο ένα θηρίο και να τον κατασπαράξει. Αν το καλοεξετάσουμε όμως, αυτός ο δισταγμός μπορεί επίσης να σήμαινε μια χαμένη ευκαιρία για τον άνθρωπο αυτό, δηλαδή να τραφεί η οικογένειά του για ένα μήνα αν κατάφερνε να εντοπίσει και να σκοτώσει το θηρίο. Αν δεν υπήρχε αυτή η αντίσταση σε ό,τι μας έλεγαν, θα λέγαμε τυφλά «ναι» και θα είχαμε αφανιστεί.

Έτσι ασυναίσθητα -και υποσυνείδητα- κάθε άνθρωπος αξιολογεί κάτι που λέγεται ή γίνεται, αξιολογώντας το: για ποιο λόγο να προβεί σε μια ενέργεια, ως προς το «σε τι ωφελεί», η ως προς το «σε τι κοστίζει που θέλω να αποφύγω».

Αυτό το γρήγορο υποσυνείδητο ζύγισμα ως προς το για ποιο λόγο αποφασίζω να κάνω κάτι ή επιλέγω να προβώ σε μια ενέργεια, δημιουργεί τις «διαγραμμίσεις στο χώρο του παρκινγκ», όπου τα άτομα που διακρίνονται για την ψυχραιμία με την οποία αντιμετωπίζουν προκλήσεις, αναγνωρίζουν τις προτεραιότητες που διαμορφώνουν τη σημαντικότητα των επιλογών τους.

Βέβαια, αυτό που συμβαίνει πολλές φορές στην καθημερινότητα ενός ανθρώπου, είναι ότι τους απορροφά σε σημείο που να λειτουργούν με τρόπο που δεν συνειδητοποιούν για ποιο πραγματικό λόγο κάνουν κάποια πράγματα. Έτσι δεν αιτιολογούν μέσα τους τη σημαντικότητα κάποιων ενεργειών και επιλογών τους και δεν αναπτύσσουν μια αδιάσειστη τεκμηρίωση.

Λεπτομέρεια 2

Ερχόμαστε στο δεύτερο σημείο που παρατηρήθηκε σ’ αυτούς τους ανθρώπους που πραγματικά κρατούσαν την αυτοκυριαρχία τους μπροστά σε παιχνίδια επιβολής και σε προκλήσεις, και έχει σχέση με το γεγονός ότι πίστευαν ότι δεν υπάρχει το αυτονόητο και προφανές.

Δηλαδή, αυτό σημαίνει ότι δεν θεωρούσαν ότι οι άλλοι γνωρίζουν ή έπρεπε να γνωρίζουν το λόγο των αποφάσεων και επιλογών τους. Έτσι, ήταν πολύ σημαντικό να το επικοινωνήσουν ξεδιπλώνοντας πλήρως το σκεπτικό τους. Αυτό περιλάμβανε περιγραφή της απόφασης, της ενέργειας της επιλογής συνοδευόμενης από την προτεραιότητα με την οποία συνδέεται, το στόχο, την αξία η την ανάγκη που εξυπηρετεί.

Ο δεκάχρονος Νικηφόρος έπαιζε ποδόσφαιρο στο σχολείο. Το σκορ ήταν 5-1, και όλα έδειχναν ότι η ομάδα του δεν είχε καμία πιθανότητα να κερδίσει εκείνη τη μέρα. «Παρατήρησα», διηγείται ο πατέρας του, «ότι άρχισε να εγκαταλείπει το κυνήγι του αγώνα. Όταν τελείωσαν και πηγαίναμε προς το σπίτι, τον ρώτησα: “γιατί δεν συνέχισες να παίζεις με την ίδια δύναμη όπως στην αρχή;”. Μου απάντησε: “Αφού δεν μπορέσαμε να κερδίσουμε. Γιατί να ρισκάρω να τραυματιστώ, όταν έχουμε κι άλλον αγώνα μπροστά μας;”»

Από τους αγαπημένους μου ορισμούς της αυτοκυριαρχίας είναι «να ξέρω τι κάνω, τι αποφασίζω, τι επιλέγω και για ποιο λόγο είναι σημαντικό».