Επιλεκτικά πρόστιμα σε μετόχους εφημερίδων θα επιβάλλει το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης

09:04 23/3/2022 - Πηγή: Businessnews

Πρόκειται για μία περίεργη νομοθετική διάταξη, η οποία αφορά μόνο εφημερίδες και όχι το σύνολο των μέσων ενημέρωσης, ούτε το σύνολό των νομικών προσώπων. 

Η κυβέρνηση κατέθεσε και ψήφισε τροπολογία που δίνει τη δυνατότητα στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) - το οποίο θεωρητικά ασχολείται με τη νομιμότητα των καναλιών - να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα, ύψους 10.000 ευρώ, σε εφημερίδες, τα οποία αν για οποιονδήποτε λόγο δεν καλύπτονται από την εκδότρια εταιρεία, τότε την υποχρέωση πληρωμής

θα έχει ο κύριος μέτοχος. Αντίστοιχη νομοθετική διάταξη δεν υφίσταται για τις άλλες μορφές μέσων ενημέρωσης, ούτε για άλλες μορφές νομικών προσώπων.

Η επίμαχη ρύθμιση προωθήθηκε από τον υφυπουργό στον πρωθυπουργό και κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου, και ενσωματώθηκε με διαδικασίες-εξπρές σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που ψηφίσθηκε χθες στη Βουλή.

Στόχος της διάταξης είναι σύμφωνα με τον κύριο Οικονόμου η αντιμετώπιση του φαινομένου ιδιοκτητών-αχυρανθρώπων στους οποίους δεν μπορεί να ασκηθεί δίωξη για συκοφαντική δυσφήμιση αφού δεν εμφανίζονται στην ταυτότητα των εφημερίδων τους. Φαίνεται, πως ο κ. Οικονόμου είδε αχυρανθρώπους μόνο στις εφημερίδες....

Η ψηφισθείσα ρύθμιση ορίζει ρητά ότι ο αρμόδιος φορέας για την επιβολή των εν λόγω προστίμων θα είναι το ΕΣΡ. «Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το μόνο που θα κάνει είναι να διαπιστώνει την ισχύ ή τη μη ισχύ των διατάξεων» είπε ο κ. Οικονόμου επιχειρώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες για τη διεύρυνση του πεδίου των αρμοδιοτήτων του ΕΣΡ.

Η συγκεκριμένη διάταξη συνιστά ριζική στροφή του κράτους ως προς τη λειτουργία του ΕΣΡ το οποίο από την ίδρυσή του το 1989 μέχρι και χθες είχε αρμοδιότητες (ρυθμιστικές, ελεγκτικές και κυρωτικές) αποκλειστικά για το πεδίο της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. Υπενθυμίζεται ότι στο άρθρο 14 του Συντάγματος (Ελευθερία του Τύπου) δεν γίνεται καμία αναφορά στο ΕΣΡ ενώ το άρθρο 15 παρ. 2 (Κινηματογράφος, φωτογραφία, ραδιοφωνία, τηλεόραση) αναγνωρίζεται στο ΕΣΡ η αρμοδιότητα ελέγχου και επιβολής διοικητικών κυρώσεων στο πεδίο της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης.

Η ΕΣΗΕΑ

Σε ανακοίνωσή της η ΕΣΗΕΑ εξέφρασε την ανησυχία της για την αιφνίδια ένταξη των εφημερίδων στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της ανεξάρτητης αρχής. «Οι συνοδές διατάξεις που εμπλέκουν το ΕΣΡ στην διαδικασία συμμόρφωσης των υπόχρεων εκδοτικών επιχειρήσεων εγείρουν θέματα και ως προς την σκοπιμότητα και ως προς την συνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς εμπλέκει το ΕΣΡ σε ένα πεδίο άσχετο με τα ραδιοτηλεοπτικά θέματα» ανέφερε η ΕΣΗΕΑ. Παράλληλα η ένωση των δημοσιογράφων άσκησε κριτική και για αυτά καθαυτά τα πρόστιμα επισημαίνοντας ότι «ειδικά σε μια εποχή που το φαινόμενο της βιομηχανίας αγωγών, διεθνώς αποκαλούμενο ως SLAPPs, λαμβάνει και στην Ελλάδα ανησυχητικές διαστάσεις, η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να απειλήσει την βιωσιμότητα των ΜΜΕ, ειδικά των μικρότερων σε μέγεθος».

Οι αντιδράσεις των κομμάτων
«Εγείρεται μείζον ζήτημα συνταγματικότητας για αυτή την τροπολογία από έγκριτους συνταγματολόγους που ήδη έχουν παρέμβει δημοσίως, με βάση το απλούστατο σκεπτικό ότι το ΕΣΡ έχει αυτήν την αρμοδιότητα απέναντι στα κανάλια και τα ραδιόφωνα, επειδή κατακρατούν και διαχειρίζονται δημόσιες συχνότητες» δήλωσε για την τροπολογία ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Ραγκούσης. Αντίστοιχα η αναπληρώτρια τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, Νατάσα Γκαρά είπε:«η τροπολογία αυτή για μας θεωρείται συνταγματικά έωλη, δίνει αρμοδιότητες στο ΕΣΡ οι οποίες δεν προβλέπονται από το Σύνταγμα. Το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο άλλωστε είναι αρμόδιο για τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ακριβώς γιατί αυτά χρησιμοποιούν δημόσιες συχνότητες και δεν είναι αρμόδιο για τον έντυπο Τύπο».

Επιφυλάξεις διατύπωσε και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ το οποίο κάλεσε την κυβέρνηση να φέρει μια «ολοκληρωμένη διάταξη» που θα περιλαμβάνει και τις ιστοσελίδες. Κατά της τροπολογίας τάχθηκε και το ΚΚΕ με τον Μανώλη Συντυχάκη να σημειώνει αναφερόμενος στο ΕΣΡ ότι «αυτός θεματοφύλακας -τάχα μου- της αντικειμενικής ενημέρωσης, τώρα αναλαμβάνει και ρόλο μεσάζοντα επιβολής προστίμων στον Τύπο». Εκ μέρους της Ελληνικής Λύσης ο Κωνσταντίνος Χήττας κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι με τη ρύθμιση «ανοίγει κερκόπορτα» ενώ «αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική» χαρακτήρισε την τροπολογία η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25, Μαρία Απατζίδη.

Η τροπολογία

Η τροπολογία που κατατέθηκε στο Σχέδιο Νόμου: «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς, διατάξεις για θέματα ανθρώπινου δυναμικού και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, νομοθετικό πλαίσιο εκπαίδευσης των σπουδαστών/σπουδαστριών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης για την ένταξη στον κλάδο Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών, διατάξεις για την ολοκλήρωση της μεταφοράς των δασικών υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διατάξεις για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας "Ελλάδα 2.0", Εθνική Σύνταξη Ομογενών και άλλες επείγουσες διατάξεις», αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:

1. Στην παρ. Ι του άρθρου μόνου του ν. 1178/1981 (Α’ 187) προστίθεται νέο τελευταίο εδάφιο ως εξής:

«Σε περίπτωση ιδιοκτησίας από νομικό πρόσωπο εντύπου που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα, και εφόσον η αξίωση της παρούσας δεν καλύπτεται για οποιονδήποτε λόγο από την εταιρεία, υπέχει την ίδια υποχρέωση ο μέτοχος ή εταίρος που κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων».

2. Στο άρθρο μόνο του ν. 1178/1981 προστίθεται παρ. 3Α ως εξής:

ιι3Α. α) Σε κάθε εψη μερίδα που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα ορίζονται διευθυντής και διευθυντής σύνταξης, οι οποίοι αμφότεροι είναι μέλη επαγγελματικού σωματείου δημοσιογράφων. Σε περίπτωση κυκλοφορίας φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

β) Στο έντυπο της εφημερίδας που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του εάν ο ιδιοκτήτης είναι ψυσικό ή νομικό πρόσωπο και της εταιρικής μορφής με την οποία λειτουργεί, αναγράφονται ο νόμιμος εκπρόσωπος, ο διευθυντής και ο διευθυντής σύνταξης. Σε περίπτωση Κυκλοφορίας φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών απότο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10000) ευρώ.

γ) Στο έντυπο της εφημερίδας που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του εάν ο ιδιοκτήτης είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο και της εταιρικής μορφής με την οποία λειτουργεί, αναγράφεται ο μέτοχος ή εταίρος που κατέχει άμεσα ή έμμεσα το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων. Σε περίπτωση κυκλοφορίας Φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε Φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

δ) Οι αποφάσεις επιβολής προστίμου των περ. α) έως γ) αποτελούν νόμιμο τίτλο για τη βεβαίωση του χρέους από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία συντελείται μετά την αποστολή του χρηματικού καταλόγου στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία κατά το άρθρο 2 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α’ 90). Τα βεβαιωμένα πρόστιμα της παρούσας παραγράψου παρακρατούνται από τα Πρακτορεία διανομής τύπου και αποδίδονται αμελλητί. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, η απόδοση του ποσού των προστίμων προηγείται οποιασδήποτε κατάσχεσης εις χείρας του πρακτορείου από Τρίτο ή εκχώρησης απαίτησης σε τρίτο. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού στον οποίο έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης ρυθμίζεται η διαδικασία παρακράτησης και απόδοσης, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.

ε) Για την αξιολόγηση της δυσχερώς επανορθώσιμης ή ανεπανόρθωτης βλάβης της εφημερίδας στο πλαίσιο αιτήματος προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά πράξεων επιβολής προστίμου της παρούσας παραγράψου προσμετράται η οικονομική κατάσταση του μετόχου ή εταίρου που κατέχει άμεσα ή έμμεσα το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων. Για την αξιολόγηση της συνδρομής του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο αιτήματος προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά πράξεων επιβολής προστίμου λαμβάνονται υπόψη καταδίκες σε βάρος της εφημερίδας για διασπορά ψευδών ειδήσεων και συκοφαντική δυσφήμιση.

3. Το παρόν άρθρο Ισχύει από Ιης.4.2022».