Ευρώπη και Ελλάδα: Συνωστισμός επενδύσεων για Data Centers

11:48 11/11/2024 - Πηγή: Businessnews

Στην ευρωπαϊκή αγορά σημειώθηκε αύξηση 168% στις επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Με την τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, τα data centers έχουν την τιμητική τους, ως χώροι τροφοδότησης και αποθήκευσης των υπέρογκων δεδομένων που συγκεντρώνονται. Οι τεχνολογικές εταιρείες ανά τον κόσμο σε συνεργασία με τα εκάστοτε κράτη, από τα οποία προέρχονται, σέρνουν έναν χορό πολλών δισεκατομμυρίων στη μάχη για την κυριαρχία σε αυτή την ολοκαίνουρια αγορά. Οι ΗΠΑ,

βεβαίως, με τις εταιρείες - δορυφόρους τους, κυριαρχούν στο τεχνολογικό πεδίο, ενώ ακολουθεί από κοντινή απόσταση και η Κίνα. Η Ευρώπη, όπως μαρτυρά και η πρόσφατη έκθεση Ντράγκι, έχει μείνει πολύ πίσω σε αυτή τη γεωπολιτική κούρσα, προκαλώντας μεγάλες ανησυχίες για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα το περιθώριο ανατροπής της υφιστάμενης υποτονικής κατάστασης και με τις κατάλληλες διαρθρωτικές κινήσεις η Ευρώπη έχει τις δυνατότητες να πρωταγωνιστήσει. Η Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, έχοντας αφήσει πίσω τον κακό της εαυτό, έχει καταστεί μαγνήτης τεχνολογικών επενδύσεων για τους πλέον κορυφαίους του κλάδου της τεχνολογίας παγκοσμίως. Τα δισεκατομμύρια που θα προσέλθουν στη χώρα μας από τις επενδύσεις σε data center τα αμέσως επόμενα χρόνια συνηγορούν στον ισχυρισμό πως η χώρα μας αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα μόχλευσης ευκαιριών, εμπιστοσύνης και ανάπτυξης.

Τα Data Centers στην Ευρώπη

Μέχρι τον Νοέμβριο του 2022, υπήρχαν πάνω από 1.200 κέντρα δεδομένων σε όλη την Ευρώπη, καλύπτοντας συνολική έκταση 8,3 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων και καταναλώνοντας ενέργεια ύψους 8.300 μεγαβατώρων. Η αγορά κυριαρχείται από αμερικανικές εταιρείες, με την Equinix να λειτουργεί 83 data centers στην Ευρώπη και τη Lumen Technologies να έχει 56. Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ηγούνται στον αριθμό των κέντρων δεδομένων, φιλοξενώντας η καθεμία πάνω από 400. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) αναφέρει στην έκθεσή του για το 2024 ότι από τα 8.000 κέντρα δεδομένων στον κόσμο, το ένα τρίτο βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 16% στην Ευρώπη.

Στην ευρωπαϊκή αγορά σημειώθηκε αύξηση 168% στις επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων στο πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Knight Frank. Η έκθεση διαπίστωσε ότι οι κορυφαίες πόλεις της Ευρώπης για κέντρα δεδομένων είναι το Λονδίνο, το Παρίσι και η Φρανκφούρτη.

Το Λονδίνο έλαβε μια νέα επένδυση από το τμήμα υπολογιστικού νέφους της Amazon, την AWS, η οποία ανακοίνωσε σχέδιο επένδυσης 8 δισεκατομμυρίων λιρών (9,5 δισεκατομμυρίων ευρώ) τα επόμενα πέντε χρόνια για την κατασκευή και λειτουργία κέντρων δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Εν τω μεταξύ, η Microsoft ανακοίνωσε τον Μάιο ότι επενδύει 4 δισεκατομμύρια ευρώ σε γαλλικά κέντρα δεδομένων και εκπαίδευση στην τεχνητή νοημοσύνη και η Amazon ανακοίνωσε τον ίδιο μήνα ότι θα επενδύσει 15,7 δισεκατομμύρια ευρώ για την επέκταση των κέντρων δεδομένων της στη βορειοανατολική περιοχή της Αραγονίας, στην Ισπανία.

Τον Οκτώβριο, η IBM εγκαινίασε το πρώτο της κβαντικό κέντρο δεδομένων στην Ευρώπη, στο Ehningen της Γερμανίας. Το νέο κέντρο δεδομένων είναι η δεύτερη τέτοια εγκατάσταση παγκοσμίως για την IBM και αποτελεί σημαντική προσθήκη στην υποδομή κβαντικών υπολογιστών της, διαθέσιμη μέσω του cloud. Το νέο IBM Quantum Data Center φιλοξενεί δύο μεγάλης κλίμακας κβαντικούς υπολογιστές με βάση το σύστημα Eagle και σύντομα θα περιλαμβάνει το πιο πρόσφατο IBM Quantum Heron, που προσφέρει δέκα έξι φορές μεγαλύτερη απόδοση και είκοσι πέντε φορές υψηλότερη ταχύτητα σε σχέση με τα συστήματα του 2022.

Data Centers και ενέργεια

Τα κέντρα δεδομένων είναι οι φυσικές εγκαταστάσεις που στεγάζουν τα υπολογιστικά συστήματα ενός οργανισμού και μεγάλο όγκο δεδομένων, τα οποία μπορούν να ανακτηθούν οπουδήποτε στον κόσμο. Έχουν αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη σημασία για την τεχνητή νοημοσύνη, καθώς πολλά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης χρειάζονται μεγάλη ποσότητα ενέργειας, την οποία μπορούν να παρέχουν τα κέντρα δεδομένων. Αλλά δεν απαιτούν μόνο πολλή ενέργεια για τη λειτουργία τους, η οποία προέρχεται κυρίως από ορυκτά καύσιμα, αλλά χρειάζονται επίσης ενέργεια για να παραμείνουν δροσερά.

Μέχρι το 2026, τα κέντρα δεδομένων σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν συνολικά 1.000 τεραβατώρες ετησίως, εκτιμά ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ), προσθέτοντας ότι αυτό είναι περίπου ισοδύναμο με την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει η Ιαπωνία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας των κέντρων δεδομένων θα αυξηθεί από λίγο κάτω από 100 τεραβατώρες το 2022 σε σχεδόν 150 τεραβατώρες μέχρι το 2026, σύμφωνα με τον ΔΟΕ.

Πριν από την έκρηξη των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, που σηματοδότησε η κυκλοφορία του ChatGPT το 2022, τα data centers κατανάλωναν ήδη το 1,5% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αν λάβει, όμως, κάποιος υπόψη ότι μια ερώτηση προς το ChatGPT απαιτεί 10 φορές περισσότερο ηλεκτρικό ρεύμα σε σχέση με μια αναζήτηση στην Google, η κατανάλωση ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί κατά 160% μέχρι το 2030.

Τα κέντρα δεδομένων στην Ε.Ε. αντιπροσώπευαν το 2,7% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 2018 με το ποσοστό αυτό να έχει αυξηθεί την τελευταία πενταετία, ενώ αναπτύσσεται η αγορά και τρέχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης. Αν δεν ελεγχθεί, το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί στο 3,2% έως το 2030, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή κατανάλωση σχεδόν 100 τεραβατώρων. Αυτό είναι περίπου το διπλάσιο της ενέργειας που χρησιμοποίησε η Ελλάδα το 2019.

Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας στην Ιρλανδία, όπου βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες συστάδες κέντρων δεδομένων, το καλοκαίρι του 2022 είχε προειδοποιήσει ότι οι καταναλωτές θα μπορούσαν τελικά να αντιμετωπίσουν διακοπές χωρίς μια νέα πολιτική για την πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Προέβλεψε ότι τα κέντρα δεδομένων θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν το 23% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της Ιρλανδίας έως το 2030.

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί που λειτουργούν κέντρα δεδομένων στην Ευρώπη λένε ότι ήδη τηρούν τα δικά τους υψηλά πράσινα πρότυπα. Η Meta δήλωσε ότι οι κόμβοι της έχουν επιτύχει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και υποστηρίζονται από 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Microsoft στοχεύει να μειώσει την κατανάλωση νερού, που χρησιμοποιείται για τα συστήματα ψύξης των διακομιστών, στις δραστηριότητές της κατά 95% έως το 2024.

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα της εφημερίδας Guardian έδειξε ότι από το 2020 μέχρι το 2022 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων της Microsoft, της Meta, της Apple και της Google ήταν 662% υψηλότερες απ’ ό,τι είχε επισήμως δηλωθεί και στην έρευνα δεν συνυπολογίζονται τα data centers της Amazon που είναι με διαφορά τα μεγαλύτερα.

Το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Δανία έχουν προτείνει αυστηρότερα μέτρα αποδοτικότητας, στοχεύοντας να προστατευθούν οι στόχοι της Ε.Ε. για την πράσινη ενέργεια.

Στροφή στην πυρηνική ενέργεια

Η εκρηκτική ανάπτυξη της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και της αποθήκευσης cloud, έχει αυξήσει τις απαιτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας των εταιρειών τεχνολογίας, στρέφοντας έτσι την προσοχή των τεχνολογικών κολοσσών προς την πυρηνική ενέργεια.

Η Google υπέγραψε μια παγκόσμια πρώτη συμφωνία για την αγορά ενέργειας από έναν στόλο μίνι πυρηνικών αντιδραστήρων για την παραγωγή της ενέργειας που απαιτείται για την αύξηση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης. Η αμερικανική τεχνολογική εταιρεία έχει παραγγείλει έξι ή επτά μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (SMR) από την Kairos Power της Καλιφόρνιας, με τον πρώτο να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030 και τους υπόλοιπους έως το 2035. Η Google ελπίζει ότι η συμφωνία θα προσφέρει μια λύση χαμηλών εκπομπών άνθρακα για την τροφοδοσία των κέντρων δεδομένων, τα οποία απαιτούν τεράστιους όγκους ηλεκτρικής ενέργειας. Η αμερικανική εταιρεία ανέφερε ότι η πυρηνική ενέργεια παρέχει «μια καθαρή, εικοσιτετράωρη πηγή ενέργειας που μπορεί να μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε αξιόπιστα στις απαιτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας».

Τον περασμένο μήνα, η Microsoft έκλεισε συμφωνία για άντληση ενέργειας από το Three Mile Island, ενεργοποιώντας το εργοστάσιο για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια. Η αξιοποίηση του συγκεκριμένου πυρηνικού εργοστασίου ανέσυρε από τη μνήμη της παγκόσμιας κοινότητας τη μεγαλύτερη πυρηνική έκρηξη στην ιστορία των ΗΠΑ, που συνέβη στο όχι και τόσο μακρινό Μάρτιο του 1979. Η Amazon, επίσης, αγόρασε ένα κέντρο δεδομένων με πυρηνική ενέργεια τον Μάρτιο από την Talen Energy.

Data centers στην Ελλάδα

Στην ελληνική αγορά καταγράφεται έντονη κινητικότητα και έχει καθιερωθεί το δημοσιογραφικό κλισέ ότι πρόκειται για νέο τεχνολογικό κόμβο.

Οι ισχυρισμοί είναι δικαιολογημένοι παρατηρώντας την επενδυτική κινητικότητα των τεχνολογικών κολοσσών στη χώρα μας. Στα αμέσως επόμενα χρόνια αναμένεται να προσέλθουν πολλά δισεκατομμύρια ευρώ δημιουργώντας πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία.

«Ναυαρχίδα» των επενδυτικών κινήσεων στην ελληνική αγορά αποτελεί η Microsoft που ξεκίνησε τον Απρίλιο την κατασκευή του πρώτου από τα τρία data center που πρόκειται να κατασκευάσει ο αμερικανικός τεχνολογικός κολοσσός στη χώρα μας, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ. Αποτελεί την μεγαλύτερη επένδυση που έχει ενταχθεί στο νόμο περί στρατηγικών επενδύσεων, ενώ είχε υποστηριχθεί από την κυβέρνηση με μεγάλη θέρμη.

Η Google έχει ανακοινώσει, επίσης, την κατασκευή τριών data center που θα αποτελέσουν το cloud region του τεχνολογικού κολοσσού σε μια επένδυση που εκτιμάται ότι θα αποφέρει 2,2 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία και θα δημιουργήσει 19.400 θέσεις μέχρι το 2030.

Η Amazon κλείνει την τριάδα των τεχνολογικών κολοσσών που αποκτούν παρουσία στην Ελλάδα, καθώς θα δημιουργηθεί υποδομή LocalZone (Τοπικές Ζώνες) που αποτελούν υποδομές cloud, οι οποίες μειώνουν το χρόνο απόκρισης εφαρμογών.

Πιο πίσω έχει μείνει η Digital Realty που υλοποιεί στην Ελλάδα ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά πλάνα στις περιοχές της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Ήδη, η εταιρεία έχει ολοκληρώσει το τρίτο της data center στην Αθήνα, ενώ στην τελική ευθεία βρίσκονται το Athens 4 και 5, ενώ πιο πίσω έχει μείνει το Heraklion 1 στην Κρήτη που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το 2025.

Η γαλλική Data4, κορυφαίος πάροχος data centers στην Ευρώπη, ανακοίνωσε στο πλαίσιο της εκδήλωσης Platform Global 2024, την πρώτη μεγάλη επένδυση ύψους άνω των 300 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη ενός νέου data center campus στην Παιανία, στην Ανατολική Αττική. Αυτή η επένδυση αποτελεί μέρος του επενδυτικού προγράμματος επέκτασης ύψους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ευρώπη μέχρι το 2030, που στοχεύει να καταστήσει την Data4 τον κορυφαίο πάροχο data centers στην Ευρώπη. Το νέο campus θα βρίσκεται σε βιομηχανική ζώνη, εξασφαλίζοντας εγγύτητα με σημαντικούς ενεργειακούς πόρους. Το ATH1 θα κατασκευαστεί σε οικόπεδο 7,5 εκταρίων στην Παιανία και θα τροφοδοτείται με ισχύ έως και 90 MW. Το ATH1 της Data4 θα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων: διοικητικά στελέχη, μηχανικούς, τεχνικούς, εργαζόμενους κ.λπ. O όμιλος εκτιμά ότι μέχρι το 2030 θα έχει δημιουργήσει περισσότερες από 7.000 μόνιμες θέσεις εργασίας στα campus της στην Ευρώπη και πάνω από 500 μόνιμες θέσεις εργασίας στο ελληνικό campus της.

Από την πλευρά της η ΔΕΗ, που έχει μπει στις τηλεπικοινωνίες, πρόκειται να εισέλθει και στην αγορά των data center, όπως αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Γ. Στάσσης στο call των αναλυτών του Μαΐου. Η ΔΕΗ πρόκειται να συνεργαστεί με την Damac που αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς παρόχους υπηρεσιών data center στη Μέση Ανατολή με έδρα στο Ντουμπάι για τη δημιουργία ενός data center ισχύος 25 μεγαβατώρων στην περιοχή της Αττικής.

Η Lancom που σημειώνει πορεία αλματώδους ανάπτυξης, με τα έσοδα της να ενισχύονται σημαντικά την τελευταία διετία, προχωράει στην επέκταση του Balkan Gate Thessaloniki και ετοιμάζεται να θέσει σε λειτουργία στις αρχές του 2025 το Balkan Gate Crete που θα αποτελέσει τη νότια πύλη της χώρας προς τα Βαλκάνια, αλλά και το σταυροδρόμι που θα προσφέρει την καλύτερη όδευση από την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.

Η Cloudrock έχει επενδύσει 1 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία ιδιόκτητου neutral data center στον Άγιο Στέφανο Αττικής και σχεδιάζει επενδύσεις 3 εκατ. ευρώ μέσα στην πενταετία, με στόχο να προσελκύσει η Ελλάδα ΙΤ υποδομές και ομίλους του εξωτερικού.

Η HellasSat σχεδιάζει επίσης να εισέλθει στην αγορά με επενδύσεις που θα φτάσουν έως και τα 10 εκατ. ευρώ. Η αρχή έγινε από την Κύπρο με τη δημιουργία datacenter για το διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο NBC ως business continuity center. Σήμερα, οι εγκαταστάσεις DataCenters της HellasSat, έχουν έκταση περί τα 1.000 τ.μ.

Tην ανάπτυξη και λειτουργία ενός υπερσύγχρονου data center στην περιοχή των Σπάτων ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει η Dromeus Capital σε συνεργασία με την Αpto, η οποία αποτελεί το «όχημα» της Pimco στον τομέα των κέντρων επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων. Πρόκειται για μια επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ που θα αποτελέσει την πρώτη φάση συνολικής επένδυσης που σε πλήρη ανάπτυξη θα αγγίξει το 1 δισ. ευρώ.

Το έργο βρίσκεται σε βιομηχανική ζώνη δέκα πέντε λεπτά από το διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας, έχει ήδη λάβει προέγκριση και έχει εξασφαλίσει μέσω σύμβασης με τον ΑΔΜΗΕ ρεύμα υψηλής τάσης. Το έργο βρίσκεται σε εξαιρετικά πρώιμο στάδιο και, ως εκ τούτου, δεν έχει ανακοινωθεί πότε θα ξεκινήσουν οι εργασίες και πότε θα είναι έτοιμο, ωστόσο αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας τόσο κατά τη φάση της κατασκευής, όσο και κατά τη λειτουργία του.

Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει μια βαθιά ψηφιακή μεταμόρφωση, υιοθετώντας τις τεχνολογικές καινοτομίες, κατασκευάζοντας νέες τεχνολογικές υποδομές πληροφοριών κι επικοινωνίας (ΤΠΕ), προωθώντας ευρέως τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Για να εδραιώσει το ρόλο της ως ψηφιακού κόμβου, η Ελλάδα επεκτείνει τις επικοινωνιακές υποδομές της. Πριν λίγους μήνες, υπήρξε εκδήλωση έντονου ενδιαφέροντος από την αραβική χερσόνησο, καθώς η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως μια πολύ ασφαλής χώρα για επενδύσεις και διαδραματίζει κομβικό ρόλο στον κλάδο της τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου. Σύμφωνα με το μνημόνιο που υπέγραψαν προ μηνών, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σχεδιάζουν επενδύσεις στην Ελλάδα, συνολικής δυναμικότητας 500 μεγαβατώρων που θα συνδυαστούν με πρόσθετες επενδύσεις σε περισσότερα από δέκα υποθαλάσσια καλώδια, που θα διασυνδέουν Ευρώπη, Αφρική και Ασία.