Καταπατημένα ακίνητα: Χαμηλό το ενδιαφέρον για απόκτηση τίτλων ιδιοκτησίας

08:35 17/1/2025 - Πηγή: Businessnews

Οι πολύπλοκες διατυπώσεις, το πλήθος των απαιτούμενων παραστατικών, κυρίως όμως ο επαρκής χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι δικαιούχοι για να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους, φρενάρουν το ενδιαφέρον.

Χαμηλό είναι το ενδιαφέρον των ιδιωτών για την εξαγορά των 90.000 καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου. Μέσα στους πρώτους 3,5 μήνες λειτουργίας της πλατφόρμας μόλις 100 πολίτες ολοκλήρωσαν τη υποβολή των αιτήσεων τους και έχουν αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας. Ωστόσο, στην πλατφόρμα υπάρχουν 4.500 αιτήσεις εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων αλλά οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν προχωρήσει στην οριστική υποβολή

τους

Οι πολύπλοκες διατυπώσεις, το πλήθος των απαιτούμενων παραστατικών, κυρίως όμως ο επαρκής χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι δικαιούχοι για να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους, φρενάρουν όχι μόνο το ενδιαφέρον τους, αλλά και τις εισπράξεις του Δημοσίου, οι οποίες για την ώρα δεν ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ. Από την άλλη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αρμόδιων παραγόντων το επόμενο διάστημα θα αυξηθεί το ενδιαφέρον των δικαιούχων οι οποίοι έχουν στη διάθεσή τους περιθώριο για υποβολή αιτήσεων μέχρι το Φθινόπωρο του 2025. Στο υπουργείο Οικονομικών, υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων θα επιταχυνθεί όσο πλησιάζουν οι καταληκτικές ημερομηνίες (η 30η Σεπτεμβρίου και η 31η Οκτωβρίου τρέχοντος έτους, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκονται οι προς εξαγορά εκτάσεις).

Συγκεκριμένα, για τις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων, Χίου η προθεσμία υποβολής αίτησης εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 και για τις υπόλοιπες περιφέρειες – οι οποίες εντάχθηκαν ένα μήνα αργότερα- στις 31 Οκτωβρίου 2025.

Υπενθυμίζεται ότι οι ενδιαφερόμενοι-δικαιούχοι, για να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα, οφείλουν να καταβάλουν παράβολο ύψους 300 ευρώ. Το ποσό αυτό είτε συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς είτε επιστρέφεται αν η αίτηση απορριφθεί.

Οι πολίτες που θέλουν να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας στις καταπατημένες εκτάσεις, υποβάλουν αίτηση εξαγοράς, η οποία συνοδεύεται – μεταξύ άλλων – από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

Τοπογραφικό διάγραμμα.

Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982 ανάλογα με την περίπτωση.
Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου.
Βεβαίωση όρων δόμησης.
Οικοδομική άδεια εφόσον αυτή υπάρχει.
Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.
Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών καταργήθηκαν όροι και δικαιολογητικά και δόθηκε πίστωση χρόνου για την κάλυψη ελλείψεων στα παραστατικά.

Για παράδειγμα, δεν απαιτείται η ύπαρξη κτίσματος για την υποβολή της αίτησης και η προσκόμιση αεροφωτογραφιών, ενώ δόθηκε περιθώριο 10 ημερών για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά.

Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών, εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.

Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Προϋποθέσεις

Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, εξαγορά ακινήτων του Δημοσίου μπορεί να γίνει εφόσον ο ιδιώτης έχει στην κατοχή του το ακίνητο τουλάχιστον για 30 χρόνια ή αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.

Επίσης με κατοχή τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση – π.χ βιοτεχνία – του ιδιώτη) πριν από το 1982. Ο ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται όμως και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (π.χ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο, ενώ μπορούν να εξαγοράσουν και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) σε εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους.

Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του. Η εξόφληση του τιμήματος γίνεται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες, μηνιαίες δόσεις με το ποσό της κάθε δόσης να είναι τουλάχιστον 100 ευρώ. Αν υπάρξει εφάπαξ εξόφληση προβλέπεται έκπτωση κατά 10%.

Εκπτώσεις

Για κατοχή άνω των 30 ή 40 ετών το τίμημα μειώνεται κατά 1% το χρόνο. Για παράδειγμα, για 90 χρόνια κατοχή η έκπτωση ανέρχεται σε 50%.

Εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία 80% και άνω, ή και εάν είναι πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα, με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ η μείωση ορίζεται σε 30%.

Για αναπηρία 67%-79% παρέχεται έκπτωση 20%.

Για πολύτεκνους η έκπτωση ανέρχεται σε 20% εφόσον το ετήσιο ατομικό τους εισόδημα είναι έως 40.000 ευρώ, ή το ετήσιο οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.

Για τρίτεκνους που το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 25.000 ευρώ ή τα 40.000 το ετήσιο οικογενειακό η μείωση ορίζεται σε 15%, για μονογονεϊκές οικογένειες 15%, για μακροχρόνιους ανέργους 15% και για δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος – ΚΕΑ 20%.

Για κτίσμα που βρίσκεται εντός του ακινήτου και αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος έκπτωση 20%.

Για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.