«Εχτισε» σε ξύλινες μικρογραφίες όλα τα μοναστήρια της Αθωνικής Πολιτείας

19:42 20/11/2017 - Πηγή: Dimokratianews

«Εχτισε» σε ξύλινες μικρογραφίες όλα τα μοναστήρια της Αθωνικής Πολιτείας20.11.2017ΆρθραΠρόσωπα

Ο δημιουργός Μιχάλης Βασιλόπουλος, εκτός από τις ιερές μονές και τις σκήτες του Αγίου Ορους, κατασκεύασε σε μακέτα και τις όψεις δημόσιων κτιρίων της Αθήνας, όπως το Μέγαρο Μαξίμου, το Προεδρικό Μέγαρο αλλά και το Κοινοβούλιο

Eίναι το συγκεκριμένο έργο σας αυτό που αναδεικνύει τη σημασία των μοναστηριών και όχι το αντίθετο». Με τα λόγια

αυτά σχολίασε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος την πρόσφατη έκθεση «Η Αθωνική Πολιτεία», με έργα του γνωστού δημιουργού Μιχάλη Βασιλόπουλου, η οποία είναι αφιερωμένη στις ιερές μονές του Αγίου Ορους.

Η φράση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί τον πιο σύντομο όσο και περιεκτικό έπαινο για το έργο του κ. Βασιλόπουλου, ο οποίος, χρησιμοποιώντας το πιο ελαφρύ ξύλο στον κόσμο -αλλά και συνεπικουρούμενος από τη δύναμη της θέλησης-, «έχτισε» σε μικρογραφία τα σημαντικότερα μνημεία της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, που συγχρόνως συγκαταλέγονται στις παρακαταθήκες της παγκόσμιας κληρονομιάς. Οι ιερές μονές στη χερσόνησο του Αθω αποτελούν από τον 8ο αιώνα μ.Χ. έως σήμερα τους ακοίμητους φρουρούς της θρησκευτικής πνευματικότητας, αλλά και σημείο αναφοράς για εκατομμύρια πιστούς ανά τον πλανήτη.

Ο κ. Βασιλόπουλος έχει κατασκευάσει και τα 20 μοναστήρια, όπως και πέντε σκήτες του Ορους. Αναγνωρίζει, μάλιστα, πως με το έργο του έχει καταφέρει να αποτυπώσει τις μονές κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να προσομοιάζουν οι μακέτες τους σε ποσοστό 80%-90% με τα αληθινά κτίσματα. «Ισως υπάρχουν διαφορές στα Καθολικά, στους ναούς δηλαδή εντός των μονών. Ωστόσο έχω προσπαθήσει να είμαι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην αποτύπωση όλων των χώρων» δηλώνει χαρακτηριστικά.

Η ενασχόλησή του με τις μονές άρχισε το 1996 και ολοκληρώθηκε το 2008. Και όπως θυμάται σήμερα, το στοιχείο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής ήταν εκείνο που τον είχε παρακινήσει τόσο έντονα από την πρώτη στιγμή.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ

«Από παλιά μου άρεσε η βυζαντινή τέχνη. Οτιδήποτε έχει σχέση με το Βυζάντιο, έχω προχωρήσει στην κατασκευή του σε ποσοστό 70%» εξηγεί ο κ. Βασιλόπουλος και συνεχίζει: «Και η δουλειά μου δεν αφορά μόνο μοναστήρια, αλλά επεκτείνεται και σε κτίρια, σκήτες και άλλα κτίσματα. Αν και δεν έχω επισκεφτεί ποτέ το Αγιον Ορος, μου είχε αρέσει πάρα πολύ η όλη κατασκευή των μονών. Αρχισα να διαβάζω βιβλία, όπου εκεί έβλεπα τις εικόνες, και προχώρησα το 2005 στη συγκέντρωση πληροφοριακού υλικό από το διαδίκτυο. Δεν πήρα τη μεζούρα για να μετρήσω επί τόπου τα κτίρια! Επαιρνα τις κατόψεις των μοναστηριών από το ίντερνετ και, με βάση τις εικόνες από τα βιβλία, προχωρούσα στην κατασκευή των όψεων. Δεν είναι τα έργα φτιαγμένα σε κλίμακα, ώστε να πω ότι έχω δουλέψει, για παράδειγμα, 1 προς 200 ή 1 προς 1.000, αλλά τα μέτρα τα οποία έπαιρνα είναι κατά προσέγγιση».

Στέκεται ιδιαίτερα ο κ. Βασιλόπουλος στο γεγονός ότι οι βυζαντινές εκκλησίες διαθέτουν μια θέρμη τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά: «Αυτό που σε ελκύει στις βυζαντινές εκκλησίες, εκτός από την αίσθηση της πίστης, είναι και ο χώρος. Η έννοια του μικρού και όχι αχανούς χώρου, που σε φέρνει κοντά στη μέθεξη με το πνευματικό στοιχείο. Ο μοναστηριακός χώρος λαμβάνει υπόψη το στοιχείο επαφής της θρησκευτικής λατρείας με εκείνο της φύσης· του εσωτερικού με τον περιβάλλοντα χώρο. Ο χώρος εκεί σε γεμίζει τόσο ψυχικά όσο και οπτικά. Ακόμη και στις αγιογραφίες κυριαρχούν τα απαλά χρώματα, τα οποία σε συναρπάζουν περισσότερο σε σχέση με τις σύγχρονες αγιογραφίες».

Η αγαπημένη Αγία Σοφία, τα λάθη του και η παρατήρηση για το... κυπαρίσσι, και τα Μετέωρα ως ο επόμενος στόχος

Με συγκίνηση ανακαλεί στη μνήμη του και ένα περιστατικό που συνέβη στη Χαλκίδα πριν από λίγα χρόνια και αποδεικνύει την ποιότητα της κατασκευής. Εκεί είχε συναντήσει τον εκπρόσωπο της Σερβικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, ο οποίος, όταν αντίκρισε τη μακέτα από τη Μονή Χιλανδαρίου στο Ορος, είχε εκφράσει αυθόρμητα τον θαυμασμό του, επειδή είχε αναγνωρίσει ακόμη και το παράθυρο από το κελί όπου διέμενε! «Μου έκανε, μάλιστα, και την παρατήρηση ότι σε κάποιο σημείο είχα ξεχάσει να βάλω και ένα κυπαρίσσι! Από το δωμάτιό του έβλεπε συνεχώς το κυπαρίσσι και το είχε αποτυπώσει στη μνήμη του!» επισημαίνει.

Ο ίδιος, πέραν των επαίνων που έχει λάβει, αναγνωρίζει και τα όποια λάθη του. Σε μια μονή του Ορους ένας Ηγούμενος είχε κάνει την παρατήρηση ότι απουσίαζε η κεντρική πόρτα! Ως προς το κατά πόσο το δικό του έργο βοηθά ώστε να έρθει ο κόσμος πιο κοντά στη θρησκευτική πίστη, διασαφηνίζει ότι το στοιχείο αυτό είναι έμφυτο στην ανθρώπινη ψυχή: «Δεν νομίζω ότι η δουλειά μου είναι ένα μάθημα. Εάν δεν έχεις μέσα σου την πίστη, δεν καταφέρνει ο άλλος να σου την περάσει, όσο και αν θέλει. Αυτό που κάνω εγώ αρέσει σ' εμένα. Δεν το κάνω για τον άλλον, για να πληρωθώ!» Μία από τις καλύτερες δουλειές του, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι και η μακέτα της Αγια-Σοφιάς, που, ως μέγεθος, είναι μεγαλύτερη από τις μονές του Ορους, ενώ για την ολοκλήρωσή της απαιτήθηκαν τέσσερις μήνες.

ΜΙΚΡΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Επίσης, έχει κατασκευάσει και 20 κυκλαδίτικες μικρές εκκλησίες αλλά και ρωσικές εκκλησίες και μοναστήρια. Εχει φτιάξει, ακόμη, το πανέμορφο εκκλησάκι του Αγίου Ελευθερίου, που βρίσκεται δίπλα στη Μητρόπολη Αθηνών, όπως και τους Αγίους Αποστόλους εντός της Στοάς του Αττάλου κ.ά. «Από όλα αυτά τα έργα το πλέον αγαπημένο μου είναι η Αγία Σοφία, η οποία όμως δεν έχει έως σήμερα εκτεθεί» υπογραμμίζει με ικανοποίηση ο κ. Βασιλόπουλος.

Ως προς τα μελλοντικά σχέδιά του, εκφράζει την επιθυμία να κατασκευάσει και τα δώδεκα μοναστήρια των Μετεώρων, αναγνωρίζει ωστόσο ότι αυτό θα απαιτήσει πολύ χρόνο. Δεν τον συναρπάζουν όμως μόνο τα θρησκευτικά θέματα, αφού έχει κατασκευάσει και καράβια αλλά και τις όψεις γνωστών δημόσιων κτιρίων της Αθήνας, όπως το Μέγαρο Μαξίμου, το Προεδρικό Μέγαρο, η Βουλή ολόκληρη σε μακέτα, η Παλαιά Βουλή κ.ά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το υλικό που έχει χρησιμοποιήσει ο κ. Βασιλόπουλος για την κατασκευή των μακετών του.

Πρόκειται για το μπάλσα (ochroma pyramidale), το πιο ελαφρύ ξύλο στον κόσμο. Προέρχεται από ένα φυλλοβόλο δένδρο που φύεται στα τροπικά δάση του Αμαζονίου, στα βόρεια του νότιου Μεξικού. Είναι ευλύγιστο, κατατάσσεται στα σκληρά ξύλα και κατά μία έννοια συμβολίζει την ισορροπία φυσικών ιδιοτήτων, η οποία αξιοποιείται για τις ανθρώπινες ανάγκες. Οι κάτοικοι της νότιας Αμερικής το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν σχεδίες. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Βρετανοί κατασκεύασαν απ' αυτό το De Havilland Mosquito, ένα ελαφρύ και γρήγορο ανιχνευτικό αεροπλάνο, ενώ οι αρχιτέκτονες το χρησιμοποιούν ακόμη για να κατασκευάζουν μακέτες.

Ο μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος σε παλαιότερο μήνυμά του για τα έργα του Μιχάλη Βασιλόπουλου είχε αναφέρει μεταξύ άλλων: «[…] Το Αγιον Ορος καθίσταται έως και σήμερα όχι μόνον τόπος ασκήσεως και αγιασμού, αλλά εστία πολιτισμού, γραμμάτων, καλλιτεχνικών επιτευγμάτων, κειμηλιοφύλακας αλλά και θεματοφύλακας της παράδοσης. Το καλλιτεχνικό τάλαντο του κ. Μιχάλη Βασιλόπουλου, τον οποίο συγχαίρω ολοθέρμως, συνυφασμένο με την αγάπη για την παράδοση και τον βυζαντινό πολιτισμό, που ίδρυσε τα ιερά οικοδομήματα της Αθωνικής Πολιτείας, μας προσφέρει σήμερα ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Αποτέλεσμα όχι μόνο υψηλής αισθητικής και αρχιτεκτονικής ακρίβειας αλλά, κυρίως, πνευματικότητας».