Ενας ιερέας φωτογράφος... μετράει τα άστρα και μελετά το απέραντο σύμπαν

20:25 15/10/2018 - Πηγή: Dimokratianews

Ενας ιερέας φωτογράφος... μετράει τα άστρα και μελετά το απέραντο σύμπαν 15.10.2018Πρόσωπα

Ο π. Κωνσταντίνος Παπακωστόπουλος, εφημέριος στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στο χωριό Αγία Σοφία της ορεινής Τριχωνίδας, είναι πολύτεκνος πατέρας και ερασιτέχνης αστρονόμος

Ο π. Κωνσταντίνος Παπακωστόπουλος, εφημέριος στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο χωριό Αγία Σοφία, κοντά στη λίμνη Τριχωνίδα, έγγαμος ιερέας και πατέρας τεσσάρων παιδιών, είναι ποιμένας στον τόπο όπου γεννήθηκε και η φύση τον εμπνέει από παιδί να δοξολογεί τον Θεό. Φωτογραφίζει τον έναστρο ουρανό και μέρος

του σύμπαντος και, παρατηρώντας τη φύση, κατανοεί βαθύτερα τις γραφές. Αλλωστε, είναι γραμμένο στα πατερικά βιβλία πως η φύση είναι προορισμένη να μας οδηγεί στην πίστη για την ύπαρξη του Δημιουργού.

ΣΤΟΝ ΔΡΥΜΩΝΑ

Ο π. Κωνσταντίνος συμμετείχε το περασμένο καλοκαίρι στη 12η πανελλήνια συνάντηση ερασιτεχνών αστρονόμων που πραγματοποιήθηκε στον Δρυμώνα, το χωριό καταγωγής του. Ο Δρυμώνας, με ελάχιστους κατοίκους, βρίσκεται στην ορεινή Τριχωνίδα, σε μια περιοχή κατάφυτη από έλατα, σε ύψος 1.000 μέτρων. Στην τοποθεσία Ψηλόραχη, στα 1.300 μέτρα, όπου παλαιότερα υπήρχαν βοσκοτόπια και λάκκες που πλέον έχουν εγκαταλειφθεί, στήθηκαν σκηνές και τηλεσκόπια τελευταίας τεχνολογίας. Ο π. Κωνσταντίνος, αναφερόμενος στη συμμετοχή του στη συνάντηση αυτή, κατά την οποία η παρατήρηση των αστέρων και των νεφελωμάτων έγινε από περίπου 1.000 άτομα που έμεναν στις σκηνές και παρατηρούσαν από τα τηλεσκόπια τις νύχτες, λέει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»: «Ξαναδοξάστηκαν αυτά τα μέρη έπειτα από χρόνια με την προσέλευση εκατοντάδων συμμετεχόντων. Ο πανελλήνιος σύλλογος αστρονόμων επέλεξε για φωτογράφιση τον συγκεκριμένο τόπο στα ψηλά βουνά, γιατί υπάρχει χαμηλή φωτορύπανση. Είναι μακριά από πόλεις που εκπέμπουν τεχνητό φως. Οι υπεύθυνοι μέτρησαν, επίσης, με όργανα κατάλληλα πόσο σκοτεινός είναι ο ουρανός και κατέληξαν στον Δρυμώνα».

ΤΟ ΕΝΑΥΣΜΑ

Ποια όμως ήταν η αφορμή, τι ήταν εκείνο που έθελξε τον π. Κωνσταντίνο, ενώ είναι κληρικός, να ασχοληθεί με την παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων και με τη φωτογράφισή τους; Ο ίδιος εξηγεί: «Περπατώντας στη φύση με έναν τηλεφακό, ηρεμώντας και βρίσκοντας γαλήνη μέσα μου κοιτώντας την, αναγωγικά αναφέρομαι στον Θεό. Ξεφεύγω. Αγαπημένα μου θέματα, εκτός από το ουράνιο στερέωμα, είναι και τα άγρια ζώα -οι αετοί, τα ζαρκάδια, τα αρπακτικά ζώα, που είναι δύσκολα στη φωτογράφιση-, αλλά και φυσικά φαινόμενα». Και προσθέτει: «Η αρχή έγινε από έναν πολύ αγαπητό μου άνθρωπο, τον Αντώνη Κωνσταντινίδη, ο οποίος ήταν καθηγητής μου στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία στο Αγιον Ορος, όταν ήμουν στα χρόνια του λυκείου. Αυτός ο άνθρωπος ήταν φυσικός. Δεν αρκέστηκε να μας διδάξει τα μαθήματά μας μόνο, αλλά συγχρόνως μας έμαθε τη φωτογραφία. Μάθαμε να φωτογραφίζουμε από τότε. Πρέπει να μνημονεύσω και τον γέροντα Μελέτιο, ο οποίος ήταν τότε 86 χρονών και ήταν παλιός φωτογράφος, με τα ασπρόμαυρα φιλμ - μάλιστα, είχε και εργαστήριο όπου εμφάνιζε τις φωτογραφίες στο κελί του. Ολα αυτά εν έτει 1990. Ηταν επίσης αγιογράφος και μουσικός. Αυτοί οι δύο άνθρωποι με ενέπνευσαν και μου άνοιξαν τους ορίζοντες».

Ο ίδιος θυμάται: «Εβγαλα μία φωτογραφία εκείνα τα χρόνια, εμπνεόμενος από την παιδική φαντασία και την όρεξη από τη γνώση του καινούργιου, η οποία βγήκε χωρίς τρίποδα. Τρίποδας ήταν το πεζούλι ενός παραθύρου, με φόντο τους τρούλους από τη Σκήτη του Αγίου Ανδρέα. Ολη τη νύχτα, επί οκτώ ώρες στον σκοτεινό ουρανό του Αγίου Ορους, έβγαλα σε μια έκθεση χωρίς επεξεργασία τις τροχιές των αστέρων πάνω από το Ορος. Αυτή η φωτογραφία πήρε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό που διοργάνωσε η Αθωνιάδα. Αυτό ήταν το πρώτο έναυσμα ώστε να πάρω χαρά και κουράγιο γι' αυτά τα πράγματα».
Και συνεχίζει: «Με βοηθούν έως σήμερα αυτή η γνώση και η θεώρησή μου για την κατανόηση και των εκκλησιαστικών κειμένων όσον αφορά τα φαινόμενα του σύμπαντος αλλά και της δημιουργίας των αστέρων. Ηρθε, λοιπόν, και αυτή η συνάντηση των ερασιτεχνών αστροφυσικών, αστρονόμων και αστροφωτογράφων να ανασκαλέψει το μεράκι εδώ, στον Δρυμώνα. Εγινε, λοιπόν, η φωτογράφιση του βαθέος ουρανού, κατά την οποία δεν βγάζουμε τις τροχιές των αστέρων, όπως όταν ήμουν μαθητής στην Αθωνιάδα, αλλά με χρήση μιας ισημερινής στήριξης φωτογραφίζουμε μόνο ένα σημείο του ουρανού, αποσβένοντας την κίνηση της Γης, και βλέπουμε πράγματα που είναι πολύ βαθιά μέσα στον ουρανό, όπως τα νεφελώματα».

ΜΕΓΑΛΕΙΟ

Οπως λέει: «Τα αποτυπώνει η φωτογραφική μηχανή και είναι όλο αυτό ένα μεγαλείο, μια συναρπαστική στιγμή για να συνεχίσουμε να αναζητούμε τον Μόνο Αίτιο των πάντων. Ως άνθρωποι που εντρυφούμε στα εκκλησιαστικά κείμενα, πάντοτε βλέπουμε στις Γραφές αναφορά συχνή στον Ηλιο, στη Σελήνη, στους αστέρες, στη σχετικότητα του χώρου και του χρόνου, στο μεγαλείο του Θεού, στη μικρότητα του σύμπαντος αυτού και του ανθρώπου. Εχουμε αναφορές που λένε ότι «ο ουρανός και η γη παρελεύσονται», υπάρχει μάλιστα στη βυζαντινή αγιογραφία ένας άγγελος που μαζεύει παραστατικά τον ουρανό και τη γη, δηλαδή μαζεύει ένα ειλητάριο που έχει μέσα ζωγραφισμένα τον ουρανό, τα αστέρια και τον ήλιο, και το κλείνει».

«Οι Αγιοι Πατέρες και οι Προφήτες τα έβλεπαν και τα κατανοούσαν όλα αυτά με τη Χάρη του Κυρίου»

Ο π. Κωνσταντίνος εξηγεί: «Μελετώντας την Αστρονομία - Αστροφυσική και τις ανακαλύψεις των παλαιότερων επιστημόνων αλλά και των νέων, με την εξέλιξη των τηλεσκοπίων, των τεχνολογικών εξοπλισμών που χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι πράγματι υπάρχει το εφήμερο του κόσμου, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, η Αγία Γραφή και οι Προφήτες τα έβλεπαν όλα αυτά, τα κατανοούσαν με τη Χάρη του Θεού και τα έλεγαν μ' έναν ποιητικό τρόπο».

Ο ΧΡΟΝΟΣ

Και προσθέτει: «Ανακαλύπτουμε σήμερα ότι κάθε ήλιος έχει μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής και έχει μια αρχή κι ένα τέλος. Αυτά δείχνει και η παρατήρηση. Είδαμε με τα σύγχρονα τηλεσκόπια μακρινούς ήλιους που τελείωναν τη ζωή τους, νεφελώματα στα οποία δημιουργείται ένας νέος ήλιος, ένα αστέρι. Το ένα είναι 4.000 έτη φωτός και το άλλο περίπου 6.000 έτη φωτός μακριά μας. Αυτό σημαίνει ότι, όταν εμείς κοιτάζουμε στον ουρανό, βλέπουμε στην πραγματικότητα το παρελθόν».

Οπως λέει: «Ο χρόνος δρα μέσα στην απειρότητα του σύμπαντος, διαστέλλεται και συστέλλεται, δηλαδή γίνεται σχετικός. Οταν εγώ βλέπω ένα αστέρι που είναι στον ουρανό, πρέπει να ξέρω ότι, επειδή ακριβώς είναι πολύ μακριά, χρειάζεται πολλά χρόνια για να φτάσει το φως του στη Γη. Ολο αυτό δημιουργεί το φαινόμενο ώστε να βλέπουμε το παρελθόν του άστρου, δεν μπορούμε να δούμε το παρόν του. Βλέπουμε το παρόν σε κοντινά μας αντικείμενα, όπως το φεγγάρι και ο ήλιος. Αλλά και τα μακρινά νεφελώματα, που μας φαίνονται μυστηριώδη, είναι 4.000 έτη φωτός μακριά μας. Είναι σαν να βλέπουμε το 2000 π.Χ. Δηλαδή, βλέπουμε πώς ήταν τα πράγματα τότε, γιατί τώρα έχει φτάσει το φως τους εδώ».

ΟΙ ΨΑΛΜΟΙ

Ο π. Κωνσταντίνος επισημαίνει: «Ολα αυτά εξάπτουν το ενδιαφέρον μας ως άνθρωποι που εντρυφούμε στα εκκλησιαστικά κείμενα και ζούμε τους ψαλμούς, τους κανόνες των μεγάλων υμνογράφων, όπως ο Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, οι οποίοι όλα αυτά μ' έναν ποιητικό τρόπο τα χρησιμοποιούσαν, ώστε εμείς να καταλάβουμε ότι “ουκ ελάτρευσαν την κτίση οι θεόφρονες, παρά τον Κτίσαντα”. Οι άνθρωποι του Θεού δεν χρειάζεται να λατρέψουμε αυτά που βλέπουμε, τα οποία είναι μεγάλα και δημιουργούν έναν θαυμασμό. Ως χριστιανοί όμως δεν αρκούμαστε σε αυτό τον θαυμασμό και στο ότι έχουμε ένα τέτοιο σύμπαν στολίδι, αλλά αυτό το παίρνουμε σαν αιτία δοξολογίας προς τον Κύριο και είναι και αιτία να χαιρόμαστε την αγάπη του Θεού και την πανσοφία του, η οποία δημιούργησε αυτό τον κόσμο».

ΜΕ ΜΕΡΑΚΙ

Συνεχίζοντας τονίζει: «Ο Θεός τα έφτιαξε όλα αυτά από μεράκι μάλλον και όχι μόνο για να τα βλέπει ο άνθρωπος, όπως ανθρωποκεντρικά θεωρούμε μερικές φορές. Ο Δημιουργός έχει καλλιτεχνία και εμείς που έχουμε το “καθ' ομοίωσιν” είμαστε επίσης καλλιτέχνες και μας αρέσει η ομορφιά. Δεν αρκούν νούμερα ούτε όσα είπαμε παραπάνω για να συλλάβει ο νους την απειρότητα του σύμπαντος. Υπάρχει προσωπικός Θεός, που με πολλή σοφία καθοδηγεί, αλλά και συντηρεί τις μάζες των ουράνιων σωμάτων και του στερεώματος γενικά. Επιμένω στο ρήμα “συντηρεί” γιατί ο Θεός δεν έφτιαξε τον κόσμο, τον κούρδισε και τον εγκατέλειψε, αλλά συνεχώς είναι Αυτός που του δίνει τη ζωή. Ο ήλιος λάμπει και συνεχίζει να υπάρχει η ζωή στη γη· έτσι και ο Θεός, με την προνοητική και τη δημιουργική πανσοφία του, συνεχίζει να συντηρεί το σύμπαν. Είναι, βέβαια, προφητευμένο ότι θα έρθει η ημέρα που και αυτό το σύμπαν θα φύγει. Ο Χριστός λέει: “Ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθουσι”. Εκείνος είναι η αιωνιότητα, Εκείνος είναι ο μόνος που είναι εκτός χρόνου, δεν υπόκειται στη φθορά του χρόνου».

«Ως άνθρωπο, με αναπαύει να βλέπουμε τα ίχνη του Θεού μέσα από την επιστήμη»

Ζητήσαμε τη γνώμη του π. Κωνσταντίνου για τη σύνδεση της επιστήμης της Αστροφυσικής και της Αστρονομίας με την επιστήμη των επιστημών, τη γνώση του Θεού, και τη συζήτηση που υπάρχει εδώ και αιώνες.
«Αυτό που με αναπαύει ως άνθρωπο είναι να βλέπουμε μέσα από την επιστήμη τα ίχνη του Θεού, την πρόνοια και την αγάπη Του, και να θαυμάζουμε και τους επιστήμονες, και την εξουσία, και τη δύναμη που τους έδωσε ο Θεός, γιατί όλα όσα ανακαλύφθηκαν εκ μέρους των επιστημόνων έγιναν με μεγάλους κόπους, πολλές φορές μιας ζωής, και με θυσίες και έρευνα. Θαυμάζουμε, ασπαζόμαστε τους κόπους και ευγνωμονούμε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι μας βοηθούν με όσα ανακαλύπτουν να κατανοούμε και την Αγία Γραφή μέσα από τη θεώρηση. Είναι γραμμένο ότι “χίλια έτη ως μία ημέρα” στα μάτια του Θεού, βέβαια. Να, λοιπόν, πώς λιγάκι υποψιαζόμαστε αυτό και όλα αυτά μελετώντας τα. Δεν έχουμε παρά να δοξάζουμε τον Θεό, να βλέπουμε τη μικρότητα και τη μηδαμινότητα αλλά και το μεγαλείο που έχει θέσει μέσα στην ανθρώπινη φύση ο Κύριος» επισημαίνει χαρακτηριστικά.

«Σκοπός μας είναι να φεύγουμε από τη μικρότητα και την καθημερινότητα, να βλέπουμε το καλό και να προσπαθούμε να το μιμούμαστε. Να μιμούμαστε και τους Αγίους, οι οποίοι με τη ζωή τους έφυγαν έξω από τη φθορά του χώρου και του χρόνου συναγωνιζόμενοι την αιωνιότητα και το άφθαρτο του Θεού. Και πράγματι ο Θεός τούς έδωσε χάρη. Το βλέπουμε μέσα από τα άφθαρτα λείψανα και τα θαύματα. Τι είναι τα θαύματα αν όχι η υπέρβαση των φυσικών νόμων; Και ποιος μπορεί να δώσει να γίνει η υπέρβαση των νόμων αν όχι Αυτός που έφτιαξε αυτούς τους νόμους;» καταλήγει ο π. Κωνσταντίνος.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια