Η πρόληψη σώζει ζωές... στις άλλες χώρες

16:46 6/2/2019 - Πηγή: Dimokratianews

Η πρόληψη σώζει ζωές... στις άλλες χώρες06.02.2019Νέα

Τα υπουργεία Υγείας των ευρωπαϊκών κρατών φροντίζουν να παρέχουν διαρκώς πολύτιμες πληροφορίες στους πολίτες, ωστόσο, στη μαστιζόμενη από την οικονομική κρίση Ελλάδα πολλά προγράμματα «πάγωσαν», με ολέθριες συνέπειες

Από τη
Ρίτα Μελά

Δημόσια υγεία είναι η επιστήμη και η τέχνη να προλαμβάνεται η νόσος, να επιμηκύνεται η ζωή, να προάγονται η φυσική υγεία και η αποδοτικότητα του ανθρώπου μέσα από την οργανωμένη προσπάθεια της κοινωνίας για την εξυγίανση του

περιβάλλοντος, τον έλεγχο των λοιμωδών νόσων, την εκπαίδευση κάθε ατόμου στην ατομική υγιεινή, την οργάνωση των ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών υγείας για την πρώιμη διάγνωση και προληπτική θεραπεία των νόσων και την ανάπτυξη μιας κοινωνικής μηχανής που να εξασφαλίζει σε κάθε άτομο ένα επίπεδο ζωής ικανό για τη διατήρηση της υγείας του». Με αυτά τα απλά λόγια ο Αμερικανός βακτηριολόγος Charles Edward Amory Winslow, το μακρινό 1923, διατύπωσε τον ορισμό της δημόσιας υγείας, που παραμένει επίκαιρος.

Η πρόληψη και η αγωγή υγείας για πολλά κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και τα αρμόδια υπουργεία Υγείας έχουν εδώ και δεκαετίες αναπτύξει σχέδια δράσης για τη δημόσια υγεία. Ενημέρωση για την πρόληψη του καπνίσματος, της παχυσαρκίας, του αλκοόλ, των ναρκωτικών, όλων των κακών συνηθειών που προκαλούν σοβαρές νόσους (καρκίνοι, καρδιαγγειακά, εγκεφαλικά, σακχαρώδης διαβήτης κ.λπ.), με τεράστια κόστη τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και στην οικονομία των χωρών. Τα υπουργεία Υγείας των ευρωπαϊκών κρατών οργανώνουν όλο τον χρόνο διάφορες δράσεις και φροντίζουν να παρέχουν διαρκώς πολύτιμες πληροφορίες στους πολίτες μέσα από ένα καλά οργανωμένο δίκτυο στην κοινωνία (δήμοι, κοινότητες, σχολεία, πανεπιστήμια, λέσχες, αθλητικοί όμιλοι, πολιτιστικοί σύλλογοι κ.λπ). Φυσικά, στο παιχνίδι της ενημέρωσης έχουν επιστρατεύσει και τα ΜΜΕ με συχνές ενημερωτικές καμπάνιες για τη σωστή διατροφή και άσκηση, την πρόληψη (εμβόλια, τσεκάπ), που δεν πρέπει να αμελούν οι πολίτες.

Τι συμβαίνει, όμως, στην Ελλάδα; Η πρόληψη, η οποία σε άλλες χώρες αποτελεί την κορωνίδα των υπουργείων Υγείας, πώς αντιμετωπίζεται; Υπάρχει; Αποδίδουν οι προσπάθειες που γίνονται; Η αλήθεια είναι ότι η πρόληψη δεν είναι το δυνατό μας σημείο. Η ιδιοσυγκρασία μας είναι να τα αφήνουμε όλα τελευταία στιγμή. Δυστυχώς, αυτή είναι και η ιδιοσυγκρασία του υπουργείου Υγείας. Απόδειξη το γεγονός ότι το πρώτο εθνικό σχέδιο δράσης για τη δημόσια υγεία έγινε το 2008-2011 επί υπουργίας Δημήτρη Αβραμόπουλου.

Από τότε έγιναν πολλά εθνικά σχέδια δράσης (καρδιαγγειακά, για τον καρκίνο, τη νόσο Αλτσχάιμερ, τα ναρκωτικά, το κάπνισμα, τη σεξουαλική υγεία), ωστόσο η οικονομική κρίση φρέναρε τις φιλότιμες προσπάθειες που ακολούθησαν.

Ο χώρος της Υγείας λύγισε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και πολλά προγράμματα πάγωσαν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον χειμώνα 2014- 2015 δεν έγινε η ενημερωτική καμπάνια για το αντιγριπικό εμβόλιο, γεγονός που στοίχισε τη ζωή σε 111 ανθρώπους που νόσησαν από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Εκείνη τη χρονιά καταγράφηκαν από το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων ( ΚΕΕΛΠΝΟ) 248 ασθενείς που χρειάστηκαν νοσηλεία στο ΕΣΥ, εκ των οποίων 233 νοσηλεύτηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Για να μην αδικούμε, όμως, τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας, το Τμήμα Ανάπτυξης Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας και Πρόληψης τον περασμένο Οκτώβριο έστειλε -ως όφειλε- μια εγκύκλιο προς τις διευθύνσεις της σχολικής κοινότητας με θέμα «Ανάπτυξη - υλοποίηση από το υπουργείο Υγείας δράσεων και παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του μαθητικού πληθυσμού, στο πλαίσιο της αγωγής υγείας σε εθνικό επίπεδο για το σχολικό έτος 2018-2019».

Αυτό σημαίνει ότι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές θα αφιερώσουν κάποιες διδακτικές ώρες για να μιλήσουν στα παιδιά για το τσιγάρο, τα μικρόβια, τη στοματική υγιεινή, την εθελοντική αιμοδοσία κ.λπ. Φτάνει αυτό; Φυσικά, όχι.

Προστασία για την υγεία, οφέλη για την οικονομία

Οι ειδικοί, λοιπόν, εκτιμούν ότι η πρόληψη δεν κάνει καλό μόνο στην υγεία μας αλλά και στην τσέπη μας, και κατ' επέκταση στην κοινωνία μας και στην οικονομία της χώρας, γιατί εξοικονομούνται σημαντικοί πόροι, οι οποίοι μπορεί να διατεθούν στη συντήρηση των υποδομών και του σύγχρονου εξοπλισμού των νοσοκομείων και -γιατί όχι;- στην αύξηση των μισθών και των συντάξεων!

Σύμφωνα, λοιπόν, με τη γλώσσα των αριθμών, εάν το 20% από 5.000.000 Ελληνες (ηλικίας από 30 έως 70 ετών) προχωρούσε σε προληπτικές εξετάσεις, τότε το σύστημα Υγείας θα εξοικονομούσε 1 δισ. ευρώ ετησίως. Επιπλέον, η πρόληψη είναι ικανή να σώσει περί τους 100.000 ανθρώπους από σοβαρή ασθένεια σε βάθος δεκαετίας. Σύμφωνα με έρευνες, μια σοβαρή ασθένεια (κακοήθεια, καρδιαγγειακά νοσήματα) στοιχίζει στο σύστημα Υγείας και στα νοικοκυριά τουλάχιστον 100.000 ευρώ. Αναλύοντας τους αριθμούς, αυτοί οι 100.000 άνθρωποι θα γλίτωναν το κράτος από 10 δισ. σε βάθος 10ετίας, δηλαδή 1 δισ. ευρώ ετησίως!

Επίσης, οι θάνατοι θα μπορούσαν να μειωθούν στο μισό κάθε χρόνο στη χώρα μας, δηλαδή στους 60.000 από 120.000, εάν εφαρμόζαμε στην καθημερινότητά μας απλούς κανόνες πρόληψης. Ετσι, με δεδομένο ότι οι γεννήσεις στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 90.000 ετησίως, θα μπορούσαμε να έχουμε αύξηση του πληθυσμού κατά 30.000 κάθε χρόνο.

Τα παραπάνω ενδιαφέροντα στοιχεία παρουσίασε τον περασμένο Νοέμβριο ο Ζαχαρίας Καπλανίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΖΙΤΑ και πρόεδρος του 4ου Φόρουμ Υγείας στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη.

Οπως ανέφερε ο κ. Καπλανίδης, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του πανεπιστημίου του Σιάτλ, το 51,5% των θανάτων ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο οφείλεται καθαρά σε αμέλεια των πολιτών σε θέματα πρόληψης, δηλαδή στην έλλειψη ενημέρωσης ή σε προσωπική αδιαφορία. Στην Ελλάδα, εξαιτίας της έλλειψης πρόληψης χιλιάδες άνθρωποι αρρωσταίνουν βαριά με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία και την οικονομία του Δημοσίου και των νοικοκυριών.

Αν εξετάσουμε ορισμένες σοβαρές ασθένειες σε σχέση με το κόστος που έχουν στα κρατικά ταμεία, θα διαπιστώσουμε την αξία της πρόληψης και τους λόγους για τους οποίους θα πρέπει να τη λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας.

Καρδιαγγειακά

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι σήμερα η συχνότερη και κύρια αιτία θανάτου τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως. Στερούν τη ζωή 20.000.000 ανθρώπων ετησίως, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι το 2025 οι θάνατοι από καρδιά θα ανέλθουν στους 25.000.000 τον χρόνο. Ενας στους τρεις θανάτους αποδίδεται σε στεφανιαία νόσο ή σε εγκεφαλικό επεισόδιο. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Υγείας (European Heart Health Charter), τα καρδιαγγειακά νοσήµατα υπολογίζεται ότι κοστίζουν στην οικονοµία της Ευρωπαϊκής Ενωσης 169 δισεκατοµµύρια ευρώ ανά έτος. Αυτό αντιπροσωπεύει ένα συνολικό ετήσιο κατά κεφαλήν κόστος 372 ευρώ.

Καρκίνος

Σύμφωνα με στοιχεία του 2016, τα οποία αναφέρθηκαν στο 1ο Συνέδριο «Πολιτική και διαχείριση του καρκίνου - Βέλτιστη πρακτική vs οικονομικοί περιορισμοί», την τελευταία πενταετία, σε παγκόσμια κλίμακα, άρχισαν να εφαρμόζονται 70 νέες θεραπείες για πάνω από 20 διαφορετικά είδη όγκων, χωρίς πολλές από αυτές να αποζημιώνονται. Ως συνέπεια, το συνολικό κόστος θεραπείας του καρκίνου εκτινάχθηκε κατά 11,5% μόνο τον τελευταίο χρόνο, φτάνοντας τα 107 δισ. δολάρια το 2015. Η Ελλάδα, όπως ήταν φυσικό, δεν βγαίνει αλώβητη. Πολύ περισσότερο εάν αναλογιστούμε ότι στη χώρα μας γίνονται κάθε χρόνο τόσες αξονικές τομογραφίες όσες και στη Γερμανία!

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή νόσος των καπνιστών θα είναι η τρίτη αιτία θανάτου μέχρι το 2020 παγκοσμίως, όπως ανέφερε ο ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας του ΑΠΘ Λάζαρος Σιχλετίδης στο 4ο Φόρουμ Υγείας: «Το 50% των 4.561 ατόμων που επισκέφτηκαν το ιατρείο ΧΑΠ, που λειτουργεί σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, ήταν υποδιαγνωσμένο, σημειώνοντας πως το 50% των ατόμων με παροξυντικά επεισόδια ΧΑΠ πεθαίνει σε 3,6 χρόνια».
Στην Ελλάδα οι ασθενείς με ΧΑΠ εκτιμάται ότι είναι περί τους 600.000, στη συντριπτική πλειονότητά τους καπνιστές, ενεργητικοί ή παθητικοί. Το κόστος ενός ασθενούς με ΧΑΠ στην Ελλάδα ανέρχεται στα 5.600 ευρώ ετησίως.