Μαρτυρούν και βανδαλισμούς τα εκμαγεία του λόρδου Έλγιν

19:10 12/12/2019 - Πηγή: Dimokratianews

Μαρτυρούν και βανδαλισμούς τα εκμαγεία του λόρδου Έλγιν12.12.2019Τέχνες

Λεπτομέρειες που έχουν σβηστεί από τα πρωτότυπα έφερε στο φως μια νέα σάρωση των αντιγράφων

Μια νέα, επαναστατική τεχνική σάρωσης των εκμαγείων των Γλυπτών του Παρθενώνα που υφάρπαξε ο λόρδος Ελγιν και μετέφερε στη Βρετανία φέρνει στο φως

χαμένες πτυχές και λεπτομέρειές τους που έχουν εξαφανιστεί από τα πρωτότυπα.

Από το 1803 έως το 1812 ο Βρετανός διπλωμάτης μετέφερε πολυάριθμα γλυπτά που αφαίρεσε από τον Παρθενώνα, από τον ναό της Απτέρου Νίκης και άλλους αρχαιολογικούς χώρους. Στο πλαίσιο αυτό, προσέλαβε τεχνίτες που έφτιαξαν εκμαγεία από γύψο. Αργότερα πούλησε τα γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο και στις δεκαετίες που ακολούθησαν κάποια από αυτά υπέστησαν μεγάλη φθορά, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλές από τις πολύτιμες λεπτομέρειές τους.

Σήμερα μία νέα ανάλυση αυτών των εκμαγείων αποκαλύπτει τα χαρακτηριστικά των γλυπτών, καθώς τρισδιάστατες σαρώσεις αναβιώνουν σβησμένα από τον χρόνο πρόσωπα. Την πρωτοποριακή έρευνα διεξάγει η δρ Εμα Πέιν, ειδική στη συντήρηση κλασικών αρχαιοτήτων του King's College στο Λονδίνο. Οπως προκύπτει από τις σαρώσεις, τα Γλυπτά της δυτικής ζωφόρου του Παρθενώνα ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση το 1802 από ό,τι είναι σήμερα. «Τα καλούπια του Ελγιν μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα αρχεία για την κατάσταση των Γλυπτών στις αρχές του 19ου αιώνα, πριν τα προβλήματα ρύπανσης της σύγχρονης εποχής» υποστηρίζει η Πέιν.

Ο Έλγιν ετοίμασε καλούπια και για γλυπτά που έμειναν στην Αθήνα. Συγκρίνοντας τις 3D σαρώσεις με τη δυτική ζωφόρο, που αφαιρέθηκε το 1993 από τον Παρθενώνα και βρίσκεται πλέον στο Μουσείο των Αθηνών, αποκαλύπτονται χαμένα πρόσωπα και σημάδια από καλέμια. Τα ίχνη αυτά είναι πιθανότατα έργο βανδάλων της βικτοριανής εποχής.

Το παράδοξο είναι ότι πλέον αυτά τα καλούπια είναι πιο ακριβή από τα πρωτότυπα γλυπτά και σε αρκετές περιπτώσεις διατηρούν περισσότερες πληροφορίες. Τα Γλυπτά της δυτικής ζωφόρου του Παρθενώνα ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση το 1802 από ό,τι είναι σήμερα. Οι δε αποκλίσεις από τα πολύτιμα αρχαία Γλυπτά δεν ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις το ένα χιλιοστό.

Η Πέιν σάρωσε επίσης και μια δεύτερη σειρά εκμαγείων, που είχε επιμεληθεί το Βρετανικό Μουσείο το 1872. Οπως αποδείχθηκε, τα Γλυπτά υπέστησαν μεγαλύτερη φθορά στα πρώτα 70 χρόνια τους στο μουσείο (έως το 1872), από ό,τι τον σχεδόν ενάμιση αιώνα που μεσολάβησε έκτοτε. Στη μελέτη της, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Antiquity», σημειώνεται ότι ένας αιώνας ρύπανσης έκανε λιγότερη ζημιά από τους βικτοριανούς βανδάλους.

Ωστόσο, ο Παρθενώνας είχε ήδη φθαρεί σε μεγάλο βαθμό, πολύ πριν ο Ελγιν πατήσει τον πόδι του στον Ιερό Βράχο. Τον 3ο αιώνα μ.Χ. ο ναός είχε καεί και τρεις αιώνες αργότερα πολλά γλυπτά καταστράφηκαν σκοπίμως από χριστιανούς, που μετέτρεψαν τον Παρθενώνα σε εκκλησία. Τον 13ο αιώνα μ.Χ. μετατράπηκε σε τζαμί από τους Οθωμανούς και το 1687 μια έκρηξη κατέστρεψε μέρος του ναού, που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή ως πυριτιδαποθήκη.