Όταν ο Κιουταχής ονειρευόταν να αναποδογυρίσει την Ακρόπολη!

10:15 21/1/2021 - Πηγή: Dimokratianews

Τι είχε γράψει στην Υψηλή Πύλη από το στρατόπεδο του Ποδονίφτη

Από τον Ελευθέριο Σκιαδά

Ο Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς, ο αποκαλούμενος Κιουταχής (1780-1839), φέρεται από τους νεότερους ερευνητές ότι ήταν γιος Ελληνα ορθόδοξου ιερέα, που καταγόταν από τον Πόντο. Αιχμαλωτίστηκε και εξισλαμίστηκε σε μικρή ηλικία. Οταν γενικεύτηκε η Επανάσταση στην Ελλάδα, βρέθηκε σερασκέρης, δηλαδή διοικητής των στρατευμάτων, της Ρούμελης, με σκοπό να επιτύχει ό,τι δεν είχαν κατορθώσει οι προκάτοχοί του. Δηλαδή, να εκκαθαρίσει

τον τόπο από τα επαναστατικά στοιχεία. Εφτασε να στραφεί και προς την Αθήνα, την οποία πολιόρκησε από το φθινόπωρο του 1826 έως την άνοιξη του 1827. Στρατοπέδευσε στην πευκοβριθή και ελαιοβριθή περιοχή μεταξύ Όμορφης Εκκλησιάς, Ποδονίφτη και Σεπολίων, φροντίζοντας να καταστρέψει τα πάντα.

Το τσεκούρι των Οθωμανών κατέστρεψε ακόμα και τους περισσότερους γραφικούς νερόμυλους της περιοχής, οι οποίοι λειτουργούσαν με τα νερά του Κηφισού και των παραποτάμων του. Αλλά ο περιβόητος επιδρομέας, όταν κατέστρεφε τα αθηναϊκά ελαιουργεία και τους νερόμυλους, δεν είχε σκεφτεί ότι το άφθονο λάδι που παρήγαγαν τροφοδοτούσε τους πασάδες της Κωνσταντινουπόλεως. Επίσης, ότι καταστρέφοντας τους νερόμυλους της πεδιάδας που αρδευόταν από τον Κηφισό ταυτοχρόνως στερούσε τα στρατεύματά του από το ψωμί!

Τα επακόλουθα της καταστροφής αποκαλύπτονται από μία έκθεση που έστειλε τον Αύγουστο του 1826 στον Μεγάλο Βεζύρη. Η έκθεση αυτή όμως δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό της. Ο κομιστής της συνελήφθη κοντά στη Θήβα και έτσι έγινε ακουσίως δωρητής στο ελληνικό έθνος ενός από τα πιο περίεργα και διαφωτιστικά έγγραφα του πολιορκητή, όπως έγραψε εύστοχα ο Δ. Γατόπουλος. Αποκαλύπτει την απελπισία του και τη δυσχερή κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει το στράτευμά του, που είχε κατανεμηθεί στην περιοχή που προαναφέρθηκε. Το κύριο θέμα της έκθεσης του Κιουταχή ήταν η Ακρόπολη των Αθηνών.

Εμφανίστηκε αρχαιολογώντας και εκφράζοντας ειδική γνώμη. «Αυτό το Κάστρον, παλαιόθεν οικοδομημένον εις μίαν πέτραν υψηλήν, είναι τόπος πολύ παλαιός, από τον οποίον εβγήκαν πολλοί περιβόητοι φιλόσοφοι και τα έργα τα τεχνικά που έχει της αρχαιότητος προξενούν θαυμασμόν στους πεπαιδευμένους Ευρωπαίους» έγραφε ο Κιουταχής. Ως πάνσοφος στρατηγός, εξηγούσε ότι «όλα τα έθνη των απίστων υπερασπίζονται το Κάστρον των Αθηνών και διά τούτο υπεσχέθησαν γενικώς την βοήθειάν των διά ξηράς και διά θαλάσσης εις τους απίστους αποστάτας Ελληνας»! Ο Κιουταχής είχε περιέλθει σε δεινή θέση, γεγονός που αποκαλύπτουν σειρά ατυχών κινήσεων και στρατηγικών λαθών. Ο αριθμός των στρατευμάτων του και ο εξοπλισμός τους δεν δικαιολογούσαν την αδυναμία πολιορκίας των Αθηνών και της Ακροπόλεως.

Προφανώς, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να αποφύγει την οργή της Υψηλής Πύλης, προέβαινε και σε κωμικοτραγικές υποσχέσεις. Εγραφε, λοιπόν, πως είχε αποφασίσει να φέρει από τα Σκόπια δέκα υπονομοποιούς, επειδή οι δικοί του είχαν αποδειχθεί ανίκανοι. Σκοπός του ήταν να κατορθώσει να κάνει ένα μεγάλο λαγούμι, δηλαδή έναν υπόνομο, τρυπώντας πέρα ως πέρα τον βράχο της Ακρόπολης. Ο αθεόφοβος πίστευε ότι μπορούσε να… αναποδογυρίσει τον βράχο με τα έργα και τις αναμνήσεις των περίφημων φιλοσόφων που τον είχαν κάνει να χάσει τον ύπνο και την ησυχία του στη ρομαντική περιοχή του Ποδονίφτη!