Σε επιφυλακή για οικουμενική τα κόμματα

12:10 7/4/2018 - Πηγή: Dimokratianews

Σε επιφυλακή για οικουμενική τα κόμματα07.04.2018Βουλή

Η κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας άνοιξε διαύλους επικοινωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και των υπόλοιπων πολιτικών δυνάμεων διά παν ενδεχόμενο

Από τον
Ανδρέα Καψαμπέλη

H κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας δεν έχει θέσει σε κατάσταση επιφυλακής μόνο τις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά, όπως αναφέρουν πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», ενισχύει ταυτόχρονα τους προβληματισμούς και τις διεργασίες μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων.
Το επόμενο διάστημα θεωρείται απολύτως κρίσιμο, καθώς δεν υποχωρούν οι φόβοι για τη συμπεριφορά

της Τουρκίας, αντιθέτως, εντείνονται. Οι λόγοι που ο Ερντογάν οξύνει τη στάση του δεν επιτρέπουν πλέον κανέναν εφησυχασμό, είτε συνδέονται με την κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας του και το άγχος του για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές είτε με τις ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην περιοχή. Μέχρι πρότινος -και ειδικότερα πριν από τα «Ιμια 2» με τον εμβολισμό σκάφους του Λιμενικού από τουρκική ακταιωρό και πριν από τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο στα τέλη Φεβρουαρίου-, επικρατούσε η εκτίμηση ότι οι απειλές του «σουλτάνου» θα περιοριστούν αποκλειστικά σε ρητορικό επίπεδο, μη αντέχοντας ένα πολεμικό μέτωπο και προς Δυσμάς.

Στο διάστημα αυτό όμως τα δεδομένα έχουν μεταβληθεί θεαματικά, ενισχύοντας πλέον την άποψη ότι ο Ερντογάν θα επιδιώξει ένα «θερμό επεισόδιο», έστω και μικρής ολιγοήμερης διάρκειας. Το χρειάζεται, όπως εκτιμάται, για να δημιουργήσει -αφενός- νέα τετελεσμένα και να σύρει σύμφωνα με τη στρατηγική του την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις για το καθεστώς του Αιγαίου και όχι μόνο και για να βρει -αφετέρου- μια «διέξοδο» στις πολλαπλές εσωτερικές δυσκολίες του. Στη φάση αυτή επίσης, όπως φαίνεται, η «στρατηγική συμμαχία» της Τουρκίας με τη Δύση απειλείται με οριστικό διαζύγιο και αυτό θεωρείται πολύ πιθανό να αποθρασύνει κι άλλο τον Ερντογάν απέναντι σε νυν εταίρους του στο ΝΑΤΟ, όπως είναι η Ελλάδα.

Οσον αφορά πού και πώς θα προκληθεί ένα «θερμό επεισόδιο», οι εκτιμήσεις ποικίλλουν. Εκτός από τα επιτελεία του Πενταγώνου, πάντως, η κινητικότητα εντείνεται και στα επιτελεία των κομμάτων, τόσο της συμπολίτευσης όσο και της αντιπολίτευσης. Ακόμη και τις ημέρες του Πάσχα, μάλιστα, μολονότι οι πολιτικοί αρχηγοί βρίσκονται εκτός Αθηνών, επικρατεί ετοιμότητα σε όλους τους χώρους. Η επιλογή του κ. Τσίπρα, άλλωστε, να μεταβεί μέχρι την Τρίτη του Πάσχα στην Τήλο, στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων, αποτελεί έναν ισχυρότατο συμβολισμό εν μέσω της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Πέραν αυτών, η σοβαρότητα της κατάστασης είναι τέτοια που έχει επηρεάσει, καταρχάς, και τη μορφή της αντιπαράθεσης μεταξύ των κομμάτων για τα θέματα αυτά. Αν και δεν λείπουν οι αψιμαχίες και τα λεκτικά πυροτεχνήματα, το τελευταίο διάστημα οι τόνοι της σύγκρουσης ως προς την ουσία έχουν πέσει αισθητά. Αυτό συνδυάζεται με τις πληροφορίες που αναφέρουν ότι έστω και ανεπίσημα έχουν διαμορφωθεί κάποιοι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης εν όψει του σκηνικού που διαμορφώνεται. Φαίνεται μάλιστα ότι ακόμη και οι συναντήσεις για άλλα ζήτημα, όπως είναι το θέμα του ονόματος της Μακεδονίας, γίνονται υπό ένα κλίμα «έκτακτης συνεννόησης», το οποίο επιτάσσουν οι συνθήκες στο ελληνοτουρκικό μέτωπο.

Διαπιστώνεται μια προσέγγιση η οποία απέχει παρασάγγας από την «πολεμική ατμόσφαιρα» μεταξύ των κομμάτων κατά το προηγούμενο διάστημα. Η κυβέρνηση από την πλευρά της δεν έχει κρύψει άλλωστε και την πρόθεσή της να επικαλεστεί την απειλή από την Τουρκία ως έναν επιπλέον λόγο που επιβάλλει το κλείσιμο άλλων μετώπων, όπως το Σκοπιανό. Ούτε είναι τυχαίο ότι εμφανίζονται διαλλακτικότερα τα όμορα προς την κυβέρνηση κόμματα της αντιπολίτευσης, δηλαδή εκτός από το Κίνημα Αλλαγής (ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι) και η Ν.Δ.

Υστερα από ένα μακρύ διάστημα σκλήρυνσης της στάσης της, που περιλάμβανε ως βασική προϋπόθεση τη διενέργεια εκλογών, η αξιωματική αντιπολίτευση έχει αμβλύνει τη ρητορική της και έχει άρει την προγενέστερη αδιαλλαξία της. Πριν από την όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εξάλλου, το Σκοπιανό αντιμετωπιζόταν ήδη ως πιθανός καταλύτης πολιτικών ανακατατάξεων.

Σενάριο για κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης με πρωθυπουργό «κοινής αποδοχής»

Ενδεικτικό των διεργασιών είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, στα κομματικά επιτελεία εξετάζεται πλέον και το ενδεχόμενο να προκύψει η ανάγκη ευρύτερης πολιτικής συνεννόησης, είτε για να αποτραπούν είτε για να αντιμετωπιστούν έκτακτες εξελίξεις και σοβαροί κίνδυνοι και προκλήσεις στο πεδίο των σχέσεων με την Τουρκία. Αυτή η συνεννόηση θα μπορούσε, όπως λέγεται, να οδηγήσει και σε αναζωπύρωση των σεναρίων για «οικουμενική» κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, δηλαδή στη συγκρότηση ενός σχήματος έκτακτης ανάγκης για εθνικούς λόγους, το οποίο θα απολάμβανε διευρυμένης στήριξης εκ μέρους και της αντιπολίτευσης.

Ορισμένοι μάλιστα φέρεται ότι δίνουν ακόμη πιο προωθημένο χαρακτήρα στις σχετικές συζητήσεις, «αναζητώντας» και τον πιθανό επικεφαλής ενός τέτοιου σχήματος, αν χρειαστεί. Η συζήτηση αφορά και το αν θα είναι πολιτικό πρόσωπο κοινής αποδοχής από τους δύο μεγάλους κομματικούς χώρους ή αν θα πρόκειται για έναν «τεχνοκράτη» στο πρότυπο της μεταβατικής κυβέρνησης Παπαδήμου, που σχηματίστηκε το φθινόπωρο του 2011 με τη συμφωνία για τη διενέργεια εκλογών ύστερα από μερικούς μήνες, τον Μάιο του 2012.
Εκτός από τα ίδια τα γεγονότα και τη μορφή που θα λάβουν το προσεχές διάστημα, ένας παράγοντας που θα παίξει ρόλο στις τελικές αποφάσεις είναι το τοπίο που διαμορφώνουν και οι δημοσκοπήσεις. Ο συσχετισμός δυνάμεων, όπως τουλάχιστον αποτυπώνεται σε αυτές, δεν προοιωνίζεται εύκολο σχηματισμό αυτοδύναμης και ισχυρής κυβέρνησης στην περίπτωση που γίνουν εκλογές. Κι αυτό, εφόσον παγιωθεί ως προοπτική, εκτιμάται ότι μπορεί να καταστήσει ευκολότερη τη «συνεννόηση» χάριν των εθνικών θεμάτων.