Τα fake news ξεκίνησαν από τα Ιμια και την τουρκική προπαγάνδα

16:45 4/2/2018 - Πηγή: Dimokratianews

Τα fake news ξεκίνησαν από τα Ιμια και την τουρκική προπαγάνδα04.02.2018Παρασκήνιο

Μια δημοσιογραφική ιστορία που μετατράπηκε σε μύθο. Πώς προχρονολογήθηκαν τα ρεπορτάζ δέκα χρόνια μετά την εθνική ταπείνωση

Από τον
Αργύρη Ντινόπουλο*

Η φετινή επέτειος των Ιμίων αποκτά ξεχωριστή σημασία γιατί, στον απόηχο του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης,

συμπίπτει με σημαντικές εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα.

Η αρχική επιχείρηση υποβάθμισης του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης από «κυρίαρχα» ΜΜΕ (με προεξάρχουσα τη δημόσια τηλεόραση) και η άτακτη υποχώρησή τους μόλις έγινε αντιληπτός ο όγκος των διαδηλωτών επανέφερε στην επικαιρότητα το θέμα της «προπαγάνδας» των καναλιών.
Με άλλα λόγια, την αλλοίωση των γεγονότων ή, στην υπόθεση των Ιμίων, την παραχάραξη της Ιστορίας. Δηλαδή τη μετατροπή της σε θρύλο (άρα σε μύθο).

Κάλυψα τα γεγονότα των Ιμίων ως ρεπόρτερ του ΑΝΤ1 κατά το δραματικό τριήμερο 29-31 Ιανουαρίου 1996, δηλαδή από την άφιξη των Ελλήνων κομάντος στην ανατολική Ιμια (το βράδυ της 28ης προς 29η Ιανουαρίου) μέχρι και τη μοιραία πτώση του ελικοπτέρου (το βράδυ της 30ής προς 31η Ιανουαρίου 1996).

Και τις τρεις αυτές ημέρες βρέθηκα στην περιοχή των Ιμίων καταγράφοντας τα γεγονότα, με τα αντίστοιχα ρεπορτάζ να προβάλλονται στα δελτία ειδήσεων του ΑΝΤ1 αυτές τις τρεις ημερομηνίες (29, 30 και 31 Ιανουαρίου 1996).

Από την Ιστορία στον μύθο: Η εθνική ταπείνωση των Ιμίων από τα λάθη και την ενδοτικότητα της τότε κυβέρνησης Σημίτη αποτέλεσε αντικείμενο «επικοινωνιακής διαχείρισης» από συγκεκριμένα ΜΜΕ της τότε εποχής, κανάλια και εφημερίδες.
Ετσι, λοιπόν, στήθηκε ο μύθος ότι τα Ιμια δεν προέκυψαν από τον επεκτατισμό της Τουρκίας και τις ανιστόρητες διεκδικήσεις της στο Αιγαίο (και τον αντίστοιχο ενδοτισμό τής τότε ελληνικής κυβέρνησης), αλλά από τον... ανταγωνισμό των ΜΜΕ!

Γεγονότα

Η Ιστορία, βέβαια, δεν μπορεί να παραχαραχθεί όταν τα γεγονότα βρίσκονται σε εξέλιξη, γιατί είναι αδύνατον να πείσεις τον κόσμο ότι αυτά που βλέπει στην τηλεόραση σήμερα έγιναν... πριν από τέσσερις ημέρες!
Ομως αν περάσουν 10 χρόνια η μετατροπή της Ιστορίας σε βολικό μύθο είναι πολύ ευκολότερη.

Από την «Ερευνα» στην… (τουρκική) προπαγάνδα: Ετσι, λοιπόν, τον Ιανουάριο του 2006 (ακριβώς δέκα χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων) στην εκπομπή «Ερευνα» του Μega εμφανίζεται η Τουρκάλα δημοσιογράφος Νουρ Μπατούρ, απεσταλμένη της «Χουριέτ» στην Αθήνα, να δηλώνει ότι το ρεπορτάζ του ΑΝΤ1 της 29ης Ιανουαρίου προκάλεσε δήθεν την κρίση των Ιμίων.

Το ρεπορτάζ, δηλαδή, που έπαιξε (και το είδε όλη η Ελλάδα!) τέσσερις ημέρες μετά την ύψωση της ελληνικής σημαίας από τον δήμαρχο Καλύμνου στα Ιμια (στις 25 Ιανουαρίου) και δύο ημέρες μετά την αρπαγή της (στις 27 Ιανουαρίου) από τους Τούρκους δημοσιογράφους της «Χουριέτ» με την ταυτόχρονη τοποθέτηση της τουρκικής σημαίας.

Στις 29 Ιανουαρίου στην περιοχή των Ιμίων υπερίπταντο τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα και ο τουρκικός στόλος (μαζί με τον ελληνικό) βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής από τις βραχονησίδες.

Κι όμως! Η Νουρ Μπατούρ ισχυρίζεται ότι στην εφημερίδα της, τη «Χουριέτ», την ημέρα εκείνη (29 Ιανουαρίου) δεν γνώριζαν καν που ήταν τα Ιμια, στα οποία δύο ημέρες πριν είχαν αποβιβάσει, με ελικόπτερο, τους απεσταλμένους τους!
Τα fake news των Ιμίων: Βεβαίως, η Τουρκάλα δημοσιογράφος δεν θα μπορούσε ποτέ να ισχυριστεί όλα αυτά αν ο Ελληνας δημοσιογράφος δεν της προσέφερε την ιδανική πάσα εγκαινιάζοντας (εδώ και δώδεκα χρόνια) την περίφημη πρακτική των fake news.
«Την ίδια μέρα με τον δήμαρχο Καλύμνου Δημήτρη Διακομιχάλη φτάνει στη βραχονησίδα και ο Αργύρης Ντινόπουλος με ένα τηλεοπτικό συνεργείο» ισχυρίζεται στην εκπομπή.

Δεν μπαίνει καν στον κόπο να δει πότε έγινε και πότε έπαιξε το ρεπορτάζ στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, δηλαδή στις 29 Ιανουαρίου. Τέσσερις ολόκληρες ημέρες μετά το στήσιμο της ελληνικής σημαίας (στις 25 Ιανουαρίου) από τον Δημήτρη Διακομιχάλη.
Ούτε καν βλέπει ότι στο ίδιο ρεπορτάζ ο δημοσιογράφος του ΑΝΤ1 επισκέπτεται την ανατολική Ιμια, όπου συναντάει τους Ελληνες κομάντος, οι οποίοι αξημέρωτα της 29ης Ιανουαρίου είχαν αποβιβαστεί στη μία από τις δύο βραχονησίδες.

Ολα αυτά, βεβαίως, ήταν απολύτως γνωστά το 2006, δέκα χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, και με πολλές εκπομπές να έχουν παρουσιάσει με ακρίβεια την αλληλουχία των γεγονότων, μεταξύ των οποίων και η εκπομπή «Φάκελοι», στο ίδιο κανάλι, το 2001.
Η προχρονολόγηση: Αλλά τα πλάνα του ΑΝΤ1 με τους Καλύμνιους (άνδρες, αλλά και... νήπια) να επισκέπτονται τη δυτική (και αφύλακτη!) Ιμια κρατώντας ελληνικές σημαίες χρησιμοποιήθηκαν από την «Ερευνα» ώστε να υπηρετηθεί (δεν θέλω να πιστεύω σκοπίμως) η τουρκική προπαγάνδα.
Προχρονολογήθηκαν και από την 29η Ιανουαρίου που γυρίστηκαν και προβλήθηκαν στο δελτίο ειδήσεων του σταθμού τοποθετήθηκαν, από την «Ερευνα», στις 25 Ιανουαρίου, ημέρα επισκέψεως του Δημήτρη Διακομιχάλη στα Ιμια.

Ετσι, η Νουρ Μπατούρ κατάφερε να αθωώσει τους συναδέλφους της στη «Χουριέτ», που στις 27 Ιανουαρίου αφαίρεσαν την ελληνική σημαία του Διακομιχάλη και -κυρίως!- να περάσει την τουρκική προπαγάνδα για την κρίση των Ιμίων.
Γιατί στην ίδια εκπομπή να ισχυρίζεται ότι την κρίση των Ιμίων προκάλεσαν όχι οι τουρκικές πολιτικές των «γκρίζων ζωνών», αλλά... οι δημοσιογράφοι του ΑΝΤ1;

Τι και αν ο ΑΝΤ1 δεν έχει πάει ποτέ στα Ιμια με τον Δημήτρη Διακομιχάλη (όπως επανειλημμένα μετά τα fake news του 2006 έχει δηλώσει ο δήμαρχος Καλύμνου), τι και αν οι εικόνες του ρεπορτάζ δείχνουν τον ελληνικό και τον τουρκικό στόλο να είναι σε πλήρη ανάπτυξη (και αυτό να περιγράφεται από τον ρεπόρτερ) στις 29 Ιανουαρίου (ενώ στις 25 Ιανουαρίου, που πήγε ο δήμαρχος Καλύμνου, δεν υπήρχε, όπως ήταν φυσικό, κανένα πολεμικό πλεούμενο), τα fake news κατάφεραν να μετατρέψουν την αλήθεια σε ψέμα.
Οσο για τον ρεπόρτερ του ΑΝΤ1 που μιλάει ανυποψίαστος (από το γραφείο του στον Δήμο Βριλησσίων) στην ίδια εκπομπή του 2006 για το πώς έζησε την κρίση των Ιμίων, δεν φανταζόταν βέβαια τότε ότι με το κατάλληλο μοντάζ θα αναδεικνυόταν από την τουρκική προπαγάνδα και... υπαίτιος της κρίσης.

*δημοσιογράφος, πρώην υπουργός Εσωτερικών

Από την «Ερευνα» της τηλεόρασης στο «Στίγμα» των πολιτικών εφημερίδων!

Η τουρκική προπαγάνδα, που άρχισε με τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από την κρίση των Ιμίων, συνεχίστηκε και μετά το 2006, με τη σκυτάλη να παραλαμβάνουν αρχικώς ορισμένες εφημερίδες και στη συνέχεια η όποια ενημέρωση του διαδικτύου.
Το γεγονός ότι ο ρεπόρτερ του ΑΝΤ1 εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία για να ασχοληθεί με την πολιτική ευνοούσε το στήσιμο του μύθου.

Ετσι, πέντε μήνες μετά την «Ερευνα» του Mega τον Ιούνιο του 2006 και με αφορμή την υποψηφιότητα για την Υπερνομαρχία, «Τα Νέα» αποκάλυψαν ότι ο υποψήφιος υπερνομάρχης είχε… στήσει στα Ιμια την ελληνική σημαία με τον δήμαρχο Καλύμνου, προκαλώντας θερμό επεισόδιο με την Τουρκία!

Το θέμα ήταν πλέον σοβαρό, αφού αναπαρήχθη αμέσως από τον τουρκικό Τύπο, μια και εξυπηρετούσε ιδανικά την τουρκική προπαγάνδα.
Ο Ελληνας δημοσιογράφος που δήθεν προκάλεσε την κρίση των Ιμίων επελέγη από τον Ελληνα πρωθυπουργό για να γίνει επικεφαλής της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας.
Τι κι αν ο Διακομιχάλης έβγαινε και έλεγε ότι δεν έχει πάει ποτέ με τον υποψήφιο υπερνομάρχη στα Ιμια... Τα τουρκικά ΜΜΕ (ακολουθώντας το... «Στίγμα» των «Νέων») τον αγνοούσαν.
Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που η εφημερίδα τη διάψευση (μαζί με τις δισκέτες από τα τρία ρεπορτάζ των Ιμίων και το αρχείο του ΑΝΤ1) την καταχώνιασε σε ένα μονόστηλο.

Τα επόμενα χρόνια και καθώς η ενημέρωση μέσα από το διαδίκτυο άρχισε να καθιερώνεται, ο μύθος που είχε φιλοτεχνηθεί (το 2006) από την «Ερευνα» της τηλεόρασης και από το «Στίγμα» της εφημερίδας χαράχθηκε στα αρχεία της ψηφιακής εποχής με την ανάλογη αναπαραγωγή σε κάθε επέτειο.
Οποιαδήποτε (εκ των υστέρων) διάψευση δεν μπορούσε (παρά μόνο μερικώς) να ξεριζώσει τον σπόρο της τουρκικής προπαγάνδας που είχε ριζώσει στο συλλογικό υποσυνείδητο της ενημέρωσης. Οταν, τον Ιούνιο του 2014, ο ρεπόρτερ των Ιμίων έγινε υπουργός Εσωτερικών, το θέμα επανήλθε από τα «Νέα» και συνεχίστηκε με άλλες εφημερίδες («Εθνος» και «Καθημερινή»), παρά τις αναλυτικές και συνεχείς διαψεύσεις.
Ο μύθος πλέον εξυπηρετούσε, εκτός από την τουρκική προπαγάνδα, και την κατασκευή του πορτρέτου του λαϊκιστή.

Το χρονικό της μεγάλης κρίσης και της κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης

Μέσα σε μία εβδομάδα (από Τετάρτη σε Τετάρτη) εξελίχθηκαν τα δραματικά γεγονότα των Ιμίων που πλήγωσαν την ελληνική εθνική συνείδηση. Κατά σύμπτωση, μάλιστα, στη φετινή επέτειο οι ημερομηνίες και οι αντίστοιχες ημέρες της εβδομάδας είναι ίδιες με αυτές του 1996.
Την Τετάρτη 24 Ιανουαρίου ο ΑΝΤ1, σε απευθείας σύνδεση με το υπουργείο Εξωτερικών, αποκάλυψε στο δελτίο ειδήσεων την ανταλλαγή των ρηματικών διακοινώσεων, με τις οποίες στην ουσία η Τουρκία αμφισβητούσε την ελληνικότητα των Ιμίων.

Την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου ο δήμαρχος Καλύμνου πήγε με τρεις άλλους συντοπίτες τους στην ανατολική Ιμια και τοποθέτησε την ελληνική σημαία.

Το Σάββατο 27 Ιανουαρίου οι δημοσιογράφοι της «Χουριέτ» αποβιβάστηκαν με ελικόπτερο στην ανατολική Ιμια, αφαίρεσαν την ελληνική σημαία και τοποθέτησαν την τουρκική.
Την Κυριακή 28 Ιανουαρίου το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» αφαίρεσε την τουρκική σημαία από την ανατολική Ιμια και τοποθέτησε την ελληνική, αν και η διαταγή ήταν να περιοριστεί στην αφαίρεση της τουρκικής σημαίας χωρίς να υψώσει την ελληνική. Αργά το βράδυ Ελληνες κομάντος κατέλαβαν θέσεις στην ανατολική Ιμια.

Τη Δευτέρα 29 Ιανουαρίου ελληνικά και τουρκικά πλοία κατέπλευσαν στην περιοχή, μαχητικά αεροπλάνα υπερίπταντο, ενώ η δημοσιογραφική αποστολή του ΑΝΤ1 επισκέφτηκε μαζί με Καλύμνιους τη δυτική Ιμια, που ήταν αφύλαχτη, ενώ επετράπη μόνο στο τηλεοπτικό συνεργείο και στον δημοσιογράφο να επισκεφτούν τη φυλασσόμενη από τους κομάντος ανατολική Ιμια.

Την Τρίτη 30 Ιανουαρίου η περιοχή αποκλείστηκε πλήρως από το Πολεμικό Ναυτικό και το Λιμενικό, και επετράπη μόνο η από μεγάλη απόσταση προσέγγιση των δημοσιογράφων στις βραχονησίδες.

Την Τετάρτη 31 Ιανουαρίου, τις πρώτες πρωινές ώρες, η αφύλακτη δυτική Ιμια κατελήφθη από Τούρκους κομάντος, κατέπεσε το ελληνικό ελικόπτερο που διετάχθη να εντοπίσει τους Τούρκους και μετά τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ οι ναυτικές και στρατιωτικές δυνάμεις Ελλάδας και Τουρκίας αποσύρθηκαν από την περιοχή. Με το πρώτο φως της ημέρας η δημοσιογραφική αποστολή του ΑΝΤ1 κατάφερε, μέσα σε σφοδρή κακοκαιρία, να προσεγγίσει τις δύο βραχονησίδες μόνο από απόσταση 30 μέτρων. Ηταν το τρίτο και τελευταίο ρεπορτάζ από τα Ιμια.

Οι ίδιοι είναι και σήμερα με τα Σκόπια

Τα fake news των Ιμίων δεν θα προκαλούσαν (πλέον) καμία προσωπική αντίδραση, αν η φετινή επέτειος δεν συνέπιπτε με την κυβερνητική προπαγάνδα για δήθεν επίλυση του ζητήματος των Σκοπίων.

Οι ίδιοι «δημοσιογραφικοί κύκλοι» (ανεξαρτήτως προσώπων) οι οποίοι προσπάθησαν να αποδώσουν την εθνική ταπείνωση των Ιμίων στον... ανταγωνισμό των καναλιών επιχειρούν σήμερα να πείσουν για την ανάγκη επίλυσης του Σκοπιανού.
Το 2006, όταν άρχισε η προπαγάνδα αποενοχοποίησης του ενδοτισμού Σημίτη (με μετάθεση της ευθύνης για τις «γκρίζες ζώνες» στους... δημοσιογράφους), βρισκόμασταν ακριβώς ανάμεσα στην απόρριψη του Σχεδίου Ανάν για το Κυπριακό (2004) και στο βέτο του Βουκουρεστίου (2008).

Σήμερα η υπόθεση των Σκοπίων έρχεται μετά την επίσκεψη Ερντογάν, τις ελληνικές υποχωρήσεις στη Θράκη και την προοπτική νέου γύρου για το Κυπριακό μετά τις εκλογές στη Μεγαλόνησο.
Αυτοί που τότε προσπαθούσαν να πείσουν, υιοθετώντας την τουρκική προπαγάνδα, ότι τα Ιμια ήταν μια υπόθεση «δημοσιογραφικού ανταγωνισμού», επιχειρούν και σήμερα να πείσουν υιοθετώντας τη σκοπιανή προπαγάνδα, ότι το ζήτημα του ονόματος της γειτονικής χώρας είναι μια λίγο πολύ
τελειωμένη υπόθεση, αφού πάνω από 130 χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια με τη συνταγματική ονομασία τους.

Αγνοούν (ηθελημένα;) το γεγονός ότι η τωρινή συγκυρία δεν προσφέρει κανένα χειροπιαστό αντάλλαγμα στην Ελλάδα σε περίπτωση αποδοχής μιας συμβιβαστικής λύσης.
Αυτή, όμως, η συμβιβαστική λύση ενδιαφέρει τους γείτονές μας πολύ περισσότερο από την αναγνώριση όλων των υπόλοιπων 130 χωρών μαζί.

Ποια είναι η Νουρ Μπατούρ

Η Νουρ Μπατούρ δεν είναι κάποια τυχαία δημοσιογράφος. Εκτός από τη «Χουριέτ» (της οποίας υπήρξε ανταποκρίτρια στην Αθήνα από το 1995) έχει συνεργαστεί με το CNN-TURK και με άλλες μεγάλες τουρκικές εφημερίδες («Μιλιέτ», «Σαμπάχ»). Εκφράζει τις πάγιες θέσεις της τουρκικής διπλωματίας σε διεθνείς συναντήσεις και αποτελεί στέλεχος της τουρκικής δημοσιογραφικής ελίτ με άριστες διασυνδέσεις στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Εχει και σημαντική συγγραφική δράση. Είναι μάλιστα βιογράφος του κατοχικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς.