Τι προβλέπει το αναπτυξιακό σχέδιο για μεταφορές - ενέργεια!

16:47 20/5/2018 - Πηγή: Dimokratianews

Τι προβλέπει το αναπτυξιακό σχέδιο για μεταφορές - ενέργεια!20.05.2018Παρασκήνιο

Στη μετατροπή της χώρας σε διεθνή κόμβο μέσω της ενίσχυσης των υποδομών που θα τονώσουν την οικονομία στοχεύει το πλάνο που κατατέθηκε στους θεσμούς

Από τον
Φώτη Κόλλια

Νέες επενδύσεις στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό και μεταφορικό κόμβο περιλαμβάνει το εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο που έχει επεξεργαστεί η κυβέρνηση και συζητά αυτές τις ημέρες με τους θεσμούς.
Η βελτίωση των υποδομών, σύμφωνα με το αναπτυξιακό σχέδιο,

αποτελεί προϋπόθεση για την ενίσχυση σειράς τομέων της οικονομίας στους οποίους εντοπίζονται δυνατότητες σημαντικής ανάπτυξης, αλλά και για την αναβάθμιση της χώρας στον διεθνή οικονομικό ανταγωνισμό. Πρόκειται για τους τομείς της μεταποίησης, της βιομηχανίας, του αγροδιατροφικού τομέα, του τουρισμού, της ναυτιλίας, του φαρμάκου, των logistics, της καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups). Ολα τα παραπάνω συνδέονται και με την ισχυροποίηση του τομέα των εξαγωγών, ο οποίος ήδη από το αδύναμο 19% του 2009 έχει φτάσει σήμερα στο 33%, με στόχο το 50% το 2025.

Στο αναπτυξιακό σχέδιο παρουσιάζονται τα δεδομένα για κάθε κλάδο και οι προοπτικές του με τρόπο αναλυτικό και με συγκεκριμένη αναφορά στα βήματα για την ανάπτυξή του καθώς και τους μετρήσιμους στόχους για τον καθένα ξεχωριστά.

Οπως επισημαίνεται, για την υποστήριξη της ανάπτυξης «είναι σημαντική η ύπαρξη προσβάσιμων, υψηλής ποιότητας, βιώσιμων, αξιόπιστων και ανθεκτικών υποδομών. Στόχος είναι η ανάπτυξη και αναβάθμιση των οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των θαλάσσιων μεταφορών. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος της κυβέρνησης είναι η Ελλάδα να καταστεί ηγετικό κέντρο στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) με την αύξηση των υπηρεσιών της διαμετακόμισης και την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας».

Ταυτόχρονα, «η επένδυση σε μια ολοκληρωμένη εθνική ψηφιακή στρατηγική είναι καθοριστική για τον οικονομικό μετασχηματισμό της Ελλάδας και μπορεί να οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας, να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολιτών και την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών».

Στον τομέα της ενέργειας «στόχος είναι να διευρυνθεί η εγχώρια ανάπτυξη της ενεργειακής αγοράς και να μειωθεί το ενεργειακό κόστος, ενώ ταυτόχρονα η χώρα θα παραμείνει σε συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τους στόχους για την ποιότητα του αέρα και την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο με την ενθάρρυνση της διασύνδεσης των νησιών όσο και με την ανανεώσιμη ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση, με αποτέλεσμα την αναδιάρθρωση της εγχώριας αγοράς ενέργειας. Σε διεθνές επίπεδο, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η συνεργασία με τις βαλκανικές χώρες με την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ανάπτυξη διασυνδέσεων για όλα τα είδη υποδομών».

Εφοδιασμός

Οι δύο από τους άξονες του αναπτυξιακού σχεδίου στον τομέα των μεταφορών επικεντρώνονται στην ολοκλήρωση των έργων που συμβάλλουν στον σχεδιασμό για μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφορών.
Στο σχέδιο περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες για την ολοκλήρωση των υποδομών των κύριων οδικών και σιδηροδρομικών διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και της ανάπτυξης και αναβάθμισής τους. Το σχέδιο επικεντρώνεται σε οδικά και σε σιδηροδρομικά δίκτυα, αλλά περιλαμβάνει και παρεμβάσεις πολιτικής για λιμένες και αεροδρόμια. Σημαντικά παραδείγματα είναι η ολοκλήρωση του σιδηροδρόμου ΠΑΘΕ (Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη) και η ολοκλήρωση του οδικού άξονα E65.

Στις προτεραιότητες του αναπτυξιακού σχεδίου περιλαμβάνεται και η προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος σύνδεσής τους. Τέτοιες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν σιδηροδρομικές συνδέσεις με τους κύριους λιμένες και κέντρα μεταφοράς εμπορευμάτων ή οδικές συνδέσεις με διευρωπαϊκά λιμάνια και αεροδρόμια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών. Συγκεκριμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν τη σύνδεση σιδηροδρόμου με το λιμάνι φορτοεκφόρτωσης της Θεσσαλονίκης (6η προβλήτα) και τη λειτουργία του κέντρου εμπορευματικών μεταφορών στο Θριάσιο Πεδίο.

Οπως επισημαίνεται, «η ελληνική κυβέρνηση αποδίδει πρωταρχική σημασία στην ανάπτυξη του τομέα της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς αποτελεί σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο. Ο πρωταρχικός στόχος είναι η παροχή αποτελεσματικών, αξιόπιστων, πλήρως ολοκληρωμένων και βιώσιμων υπηρεσιών εφοδιαστικής, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πελατών, βελτιώνοντας τα επίπεδα υπηρεσιών με ανταγωνιστικό κόστος».

Στην κυβέρνηση επισημαίνουν πως η χώρα μας «πρέπει να δώσει έμφαση στη διαμετακόμιση εμπορευμάτων -και όχι στη μεταφόρτωση (σ.σ.: όπως συμβαίνει σήμερα στο λιμάνι του Πειραιά)- και ειδικότερα στην ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στην Ελλάδα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών «προωθεί κυρίως την απλούστευση των διαδικασιών διακίνησης εμπορευμάτων διαμετακόμισης και την παροχή προστιθέμενης αξίας, την ενίσχυση της ροής πληροφοριών για την εφοδιαστική αλυσίδα, τη μέτρηση και τη δημοσίευση του αποτυπώματος άνθρακα και την ανάπτυξη πρακτικών αστικής εφοδιαστικής».

Τι αναφέρεται για τον ορυκτό πλούτο

Σύμφωνα με το αναπτυξιακό σχέδιο, «οι ορυκτές πρώτες ύλες και τα ενεργειακά ορυκτά είναι εθνικός πλούτος ζωτικής σημασίας».
Εκτός από τη διαδικασία υποβολής προσφορών «για την εκμετάλλευση / εξερεύνηση υπεράκτιων υδρογονανθράκων, προωθείται ένα νέο “πλαίσιο λατομείων”.
Το νέο αυτό πλαίσιο περιλαμβάνει τη γενική μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για όλες τις κατηγορίες λατομείων καθώς και τη νομοθετική παρέμβαση στη γεωθερμική ενέργεια με στόχο την κινητοποίηση των επενδύσεων στον τομέα αυτό και ιδίως την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας χαμηλής θερμοκρασίας για χρήσεις στη γεωργία και στη θέρμανση κτιρίων».

Η διασύνδεση με τη νοτιοανατολική Ευρώπη

Η ελληνική κυβέρνηση θα αναλάβει πρωτοβουλίες και θα εντείνει τις προσπάθειές της για την ανάπτυξη των βασικών υποδομών διασύνδεσης των βαλκανικών χωρών. «Ο εκσυγχρονισμός, η διασύνδεση και η σύγκλιση παρόμοιων οικονομικών δραστηριοτήτων στις βαλκανικές χώρες θα μπορούσε να είναι η πραγματική προστιθέμενη αξία και η βάση για μελλοντική ανάπτυξη. Από την άποψη αυτή, η Ελλάδα έχει τέσσερις στρατηγικές προτεραιότητες: Πρώτον, η ανάπτυξη της περιφερειακής υποδομής μεταφορών. Δεύτερον, η προώθησή της ως «διεθνής κόμβος εμπορευματικών μεταφορών» προς όφελος όλων των βαλκανικών χωρών. Τρίτον, η εξάλειψη των διασυνοριακών καθυστερήσεων. Τέταρτον, η ανάπτυξη της ενεργειακής διασύνδεσης». Ειδικά για τα έργα μεταφοράς προωθούνται:

■ Ο Οδικός άξονας Χ και ειδικότερα ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού άξονα Χ, που συνδέει τη Θεσσαλονίκη, τα Σκόπια, το Βελιγράδι, το Ζάγκρεμπ και τη Βουδαπέστη.
■ Ο πανευρωπαϊκός διάδρομος IX, που συνδέει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία, τη Βαλτική Θάλασσα και τη Ρωσία.
■ Ο νέος Αδριατικός - Ιονικός Διάδρομος μέσω των Δυτικών Βαλκανίων, που συνδέει το λιμάνι της Ηγουμενίτσας με το Μαυροβούνιο.

Εν τω μεταξύ, ο εκσυγχρονισμός των ελληνικών και των βαλκανικών σιδηροδρομικών δικτύων και ειδικότερα η σύνδεση της Αλεξανδρούπολης με την Αδριατική Θάλασσα θα ενισχύσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, της Αλεξανδρούπολης και άλλων ελληνικών λιμένων. Αυτοί οι ολοκληρωμένοι κόμβοι μεταφορών θα αυξήσουν σημαντικά την πρόσβαση των λιμένων σε ευρύτερες αγορές. Σημαντική στρατηγική προτεραιότητα είναι ο συνεχιζόμενος επανασχεδιασμός του ενεργειακού χάρτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της ανατολικής Μεσογείου. Οι περιφερειακές εξελίξεις στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων επηρεάζουν τις δυνατότητες, τις ευκαιρίες και τις προτεραιότητες επαναπροσδιορισμού. Η ελληνική κυβέρνηση θα εντείνει τις προσπάθειες για να μετατρέψει την Ελλάδα σε κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας, αλλά και σε παραγωγό ενέργειας. Εχουν αρχίσει σημαντικά έργα, όπως οι αγωγοί TAP και IGB, ο προγραμματισμένος πλωτός τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, η αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ιταλία (με τις κάθετες συνδέσεις) και άλλα υπό ανάπτυξη έργα για την ενεργειακή ασφάλεια των Βαλκανίων.

Επενδύσεις άνω των 3 δισ. ευρώ μόνο για τις ανανεώσιμες πηγές

Ενδεικτικό των μεγάλων επενδύσεων που απαιτούνται στον τομέα της ενέργειας μόνο για την επίτευξη των κοινοτικών στόχων είναι όσα συμβαίνουν στις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ περίπου στο 28% στην τελική κατανάλωση ενέργειας έως το 2030 (μερίδιο 30% και 50% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2020 και το 2030 αντίστοιχα), είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν έργα ύψους περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Στο αναπτυξιακό σχέδιο έχει ενταχθεί και «η επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε ολόκληρη τη χώρα. Εκτός από το γεγονός ότι είναι ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο που αυξάνει τις θέσεις εργασίας, θα βοηθήσει τους εγχώριους καταναλωτές να βελτιώσουν τα οικονομικά τους και θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των μικρών επιχειρήσεων και των μικρών βιομηχανιών που χρησιμοποιούν θερμική ενέργεια».

Προβλέπεται, επίσης, η ενίσχυση των έργων μεταφοράς και αποθήκευσης φυσικού αερίου και η σημαντική αύξηση της δυναμικότητας διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας με γειτονικές χώρες, η οποία αναμένεται να μειώσει το κόστος ηλεκτρισμού και κατά συνέπεια να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας και τοπικές επιχειρήσεις, μέσω χαμηλότερων τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν φθηνότερα προϊόντα και να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους μέσω της πρόσληψης επιπλέον προσωπικού.

Ορισμένα μέτρα έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται, όπως «η διασύνδεση των νησιών, η προκήρυξη διαγωνισμών για την εγκατάσταση νέων μονάδων ΑΠΕ, η αναδιάρθρωση της εγχώριας αγοράς ενέργειας, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη εξόρυξη και τα διεθνή ενεργειακά έργα».
«Η ενεργειακή βιομηχανία στην Ελλάδα έχει σημαντικό δυναμικό τόσο από την άποψη της ανάπτυξης της αγοράς όσο και από τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Ταυτόχρονα, η ασφάλεια του εφοδιασμού και η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας παραμένουν βασική προτεραιότητα και σημαντικό γεωπολιτικό εργαλείο» επισημαίνεται στο αναπτυξιακό σχέδιο. Εκτός από τις πολιτικές για την αναδιάρθρωση των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και μεγάλα έργα, αρκετά από τα οποία έχουν ήδη δρομολογηθεί, όπως:

■ Η σταδιακή εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (έως το 2030).
■ Η διασύνδεση των μη διασυνδεδεμένων νησιών με την ηπειρωτική χώρα (ιδίως της Κρήτης).
■ Η νέα γραμμή διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας (έργο Μαρίτσα - Νέα Σάντα).
■ Η διασύνδεση με την Κρήτη.
■ Ο υπό κατασκευή αγωγός φυσικού αερίου Αδριατικής (TAP).
■ Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου (IGB).
■ Ο νέος τερματικός σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη.
■ Η αναβάθμιση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου LNG και του αγωγού ανατολικής Μεσογείου.
■ Τέλος, η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας Διανομέων Φυσικού Αερίου που θα καλύπτουν μεσοπρόθεσμες ανάγκες σε φυσικό αέριο σε περιόδους υψηλών τιμών.