Βρέθηκαν το στέμμα, το ξίφος και το σκήπτρο του Οθωνα

11:41 18/7/2023 - Πηγή: Dimokratianews

Ηταν καλά φυλαγμένα και προσεκτικά συσκευασμένα. Θα συντηρηθούν και θα παραδοθούν στη Βουλή των Ελλήνων προκειμένου να εκτίθενται μονίμως στην Αίθουσα των Τροπαίων «Ελευθέριος Βενιζέλος»

Δέος προκαλούν τα σημαντικά εμβλήματα του βασιλιά της Ελλάδας Οθωνα που βρέθηκαν στο Τατόι, κατά τις εργασίες τεκμηρίωσης των πολιτιστικών αγαθών, από στελέχη υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν το στέμμα, το σκήπτρο

και το ξίφος του, σε πολύ καλή κατάσταση, καλά φυλαγμένα και προσεκτικά συσκευασμένα.

Πλέον, τα βασιλικά εμβλήματα θα συντηρηθούν και στη συνέχεια θα παραδοθούν στη Βουλή των Ελλήνων-ανάκτορο του Οθωνα, προκειμένου να εκτίθενται μονίμως στην Αίθουσα των Τροπαίων «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Σε ό,τι αφορά το στέμμα, έγινε γνωστό πως φέρει στεφάνι διακοσμημένο με φυτική ταινία που παραπέμπει σε δάφνινο. Στο σημείο αυτό υπάρχει επίθετη επιγραφή με την υπογραφή του καλλιτέχνη. Από εκεί ξεκινάνε οκτώ τόξα, διακοσμημένα με αρχαιοπρεπή φύλλα άκανθας και λεοντοκεφαλές, από τα οποία φύονται αντίστοιχα οκτώ τοξωτά στελέχη σε σχήμα κλαδιών φοίνικα. Η όλη σύνθεση ενώνεται στο κέντρο, όπου σχηματίζεται η επίστεψη του στέμματος με την υδρόγειο σφαίρα, κάτω από τον σταυρό. Στο εσωτερικό διατηρείται το πορφυρό βελούδο, αλλά παρουσιάζει εκτεταμένες φθορές.

Το στέμμα του βασιλιά Οθωνα

Οσο για το σκήπτρο, αυτό αποτελείται από τρία επιμήκη στελέχη που ενώνονται με κομβία διακοσμημένα. Στην επίστεψη φέρει στέμμα ολόγλυφο που στο εσωτερικό έχει διακόσμηση με σμάλτο.

Tο σκήπτρο

Στο ανώτερο κυβικό κομβίο σύνδεσης εναλλάσσεται διακόσμηση με το μονόγραμμα του Οθωνα και σμάλτο με λευκό σταυρό. Στην ένωση των κεραιών διακρίνονται τα χρώματα της βαυαρικής σημαίας. Ακολουθούν στέλεχος, χωρίς διακόσμηση και κομβίο με αντίστοιχη διακόσμηση, όπου, αντί για το μονόγραμμα του Οθωνα, απεικονίζονται ολόσωμοι αντωποί λέοντες. Το κεντρικό στέλεχος είναι ολόκληρο διακοσμημένο με φυτική διακόσμηση άκανθας. Το κατώτερο στέλεχος απολήγει σε σφαίρα με φυτική διακόσμηση. Σε αυτό το σημείο είναι εγχάρακτη η επιγραφή του κατασκευαστή.

Τέλος, το ξίφος φέρει περίτεχνα διακοσμημένες λαβή και θήκη, όπου κυριαρχούν τα φυτικά και ζωικά μοτίβα. Η λαβή σχηματίζεται από λαζουλίτη λίθο και απολήγει σε κομβίο, όπου απεικονίζονται ανάγλυφα δύο γυναικείες μορφές.

Tο ξίφος

Η διακόσμηση συνεχίζεται και στον σταυρό που σχηματίζουν τα οριζόντια στελέχη του δακτυλοφύλακα. Η θήκη φέρει στο άνω άκρο ανάγλυφο το μονόγραμμα του Οθωνα και ακολουθεί το εθνόσημο της Ελλάδας σε σμάλτο.

Στην πίσω όψη διαμορφώνεται διάχωρο με την επιγραφή του κατασκευαστή. Οι οπές για την ανάρτηση του ξίφους σχηματίζονται από ελισσόμενα φίδια. Η όλη σύνθεση περικλείεται από λεπτή ζώνη με λεοντοκεφαλές. Κοντά στη βάση της θήκης διακρίνεται παράσταση με γυναικεία μορφή -μάλλον Νίκη-, που περιβάλλεται από μετάλλιο σε σχήμα φοίνικα, ενώ στο βάθος διακρίνονται πολεμικά τρόπαια. Στη χαμηλότερη διακοσμητική ζώνη και των δύο όψεων υπάρχει επίθετη διακόσμηση με δελφίνια που ελίσσονται γύρω από τρίαινα.

Κατασκευαστές ο παρισινός οίκος Fossin et Fils και ο ξιφοποιός Jules Manceaux

Ο Οθωνας, πρίγκιπας της Βαυαρίας, του οίκου των Βίτελσμπαχ, βασίλευσε στην Ελλάδα από το 1832 έως το 1862. Το στέμμα και το σκήπτρο κατασκευάστηκαν από τον περίφημο παρισινό οίκο χρυσοχοΐας Fossin et Fils, ενώ για το ξίφος συνεργάστηκαν οι Fossin με τον ξιφοποιό Jules (;) Manceaux του ομώνυμου οίκου οπλοποιών.

Η κατασκευή τους έγινε ύστερα από παραγγελία του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, πατέρα του Οθωνα, το 1835, για να αποδοθούν στον νεαρό βασιλιά κατά τη στέψη του, η οποία θα γινόταν την ίδια χρονιά, με την ενηλικίωσή του. Ωστόσο, το πλοίο που τα μετέφερε δεν έφτασε εγκαίρως στην Ελλάδα και η στέψη έγινε χωρίς αυτά.

Ο Οθωνας αποχωρώντας, το 1862, από την Ελλάδα πήρε μαζί του τα εμβλήματα του θρόνου, καθώς ποτέ δεν αποδέχθηκε την έξωσή του, ούτε παραιτήθηκε από τον θρόνο. Ετσι, τα πρώτα εμβλήματα του ελληνικού κράτους βρίσκονταν από το 1862 στην κατοχή του βασιλικού οίκου της Βαυαρίας.

Τα αντικείμενα, φτιαγμένα από χρυσό και κράματα μετάλλων, χαρακτηρίζονται από την υψηλή τέχνη των κατασκευαστών τους. Είναι μάλλον απλά, δεν φέρουν πολύτιμους λίθους (πλην του lapis lazuli στη λαβή του ξίφους), αλλά οι συμβολισμοί των διακοσμητικών τους στοιχείων είναι σημαντικοί.

Αποτελούν την αφετηρία για την παράδοση διαμόρφωσης των κρατικών συμβόλων που θα ακολουθήσουν τους επόμενους δύο αιώνες, παρά την αλλαγή στη δυναστεία και στο πολίτευμα.

Τελευταία δημόσια παρουσίαση το 1959

Η τελευταία φορά που είχαν παρουσιαστεί τα τρία εμβλήματα μαζί ήταν τον Δεκέμβριο του 1959, στην τελετή παράδοσής τους από τον οίκο των Βίτελσμπαχ στον τότε βασιλιά των Ελλήνων Παύλο. Υστερα από διπλωματικές διαπραγματεύσεις, ο αρχηγός του οίκου των Βίτελσμπαχ, Αλβέρτος, προσέφερε τα εμβλήματα του θρόνου ξανά στην Ελλάδα.

Η τελετή παράδοσης των βασιλικών εμβλημάτων από τον οίκο των Βίτελσμπαχ στον τότε βασιλιά των Ελλήνων Παύλο. Στο τραπέζι είναι τα αντικείμενα

Η τελετή παράδοσής τους έγινε στο ανάκτορο της Αθήνας (νυν Προεδρικό Μέγαρο), τον Δεκέμβριο του 1959, παρουσία του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και μελών του υπουργικού συμβουλίου. Η ημερομηνία επιλέχθηκε για να συμπέσει με την επέτειο της άφιξης του Οθωνα στην Αθήνα, το 1833, και την ανακήρυξη της πόλης ως πρωτεύουσας του νέου ελληνικού βασιλείου. Ο γιος του Αλβέρτου, Μαξιμιλιανός-Εμμανουήλ, παρέδωσε στο βασιλικό ζεύγος τα πρώτα εμβλήματα του ελληνικού θρόνου, σε μια συμβολική ημέρα για το κράτος και την πρωτεύουσά του.

Το στέμμα είχε χρησιμοποιηθεί στην κηδεία του βασιλιά Παύλου, τον Μάρτιο του 1964, και στην κηδεία της βασίλισσας Φρειδερίκης, τον Φεβρουάριο του 1981. Αν και η κατάσταση διατήρησής τους είναι πολύ καλή, η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟ έχει ήδη επιληφθεί, δεδομένου του μακρού χρόνου αποθήκευσής τους.