Ζωή Μήλιου:Σε ευλογεί ο Θεός την ώρα που ψάλλεις

19:04 14/1/2019 - Πηγή: Dimokratianews

Ζωή Μήλιου:Σε ευλογεί ο Θεός την ώρα που ψάλλεις14.01.2019Πρόσωπα

Η Ζωή Μήλιου, ερμηνεύτρια παραδοσιακού τραγουδιού και ψάλτρια βυζαντινής μουσικής, μιλά για το ξεκίνημά της και ξεκαθαρίζει ότι δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος πως θα μάθει την τέχνη της ψαλτικής χωρίς να πιστεύει, απλώς για εξάσκηση!

Από τον
Σωτήρη Λέτσιο

Είναι φοβερός πλούτος η βυζαντινή μουσική και αυτό δεν σταματά ποτέ! Για μένα είναι προσευχή και με ηρεμεί πάρα πολύ!» Με αυτό τον αφοπλιστικά πειστικό τρόπο και γεμάτη από το φως

της συνειδητής σκέψης αναφέρεται η Ζωή Μήλιου, ερμηνεύτρια παραδοσιακού τραγουδιού και ψάλτρια βυζαντινής μουσικής, στις ψαλμωδίες της βυζαντινής μουσικής. «Εκείνη την ώρα ο Θεός ευλογεί και φωτίζει. Και πρέπει κάποιος να το κάνει αυτό με πίστη και μετά φόβου Θεού. Δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι θα ξεκινήσει να μάθει την τέχνη της ψαλτικής χωρίς να πιστεύει στον Θεό, μόνο και μόνο, παραδείγματος χάριν, για να εξασκήσει τη φωνή του. Αυτό δεν θα γίνει, επειδή η βυζαντινή μουσική είναι βγαλμένη μέσα από την προσευχή! Και η προσευχή θέλει τη βυζαντινή μουσική!» επισημαίνει η κυρία Μήλιου.

Καθώς μιλά στην «Ορθόδοξη Αλήθεια», φέρνει στη μνήμη εκείνες τις πρώτες στιγμές -σε ηλικία 18 χρονών, όταν ακόμη βρισκόταν στη αρχή των σπουδών της- κατά τις οποίες εκδηλώθηκε πρώτη φορά μέσα της η επιθυμία να ασχοληθεί με τη βυζαντινή μουσική. «Θυμάμαι ότι, μόλις μπήκα στο εσωτερικό του ναού και άκουσα τις βυζαντινές μελωδίες, ένιωσα αμέσως ένα σοκ! Συγκλονίστηκα! Δεν ήξερα τι ήταν εκείνη η αίσθηση. Δεν ήταν, βέβαια, η πρώτη φορά που άκουγα ψαλμωδίες, αλλά ένιωσα εκείνη τη στιγμή σαν να ήταν το χέρι του Θεού που ήθελε να συνταιριάξω τη βυζαντινή μουσική και το παραδοσιακό τραγούδι. Να φέρω, δηλαδή, και τα δύο είδη σε έναν δρόμο» αναγνωρίζει σήμερα η κυρία Μήλιου.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ

Μέσα της όλες αυτές οι σκέψεις σχετικά με τη βυζαντινή μουσική άρχισαν σταδιακά να την απασχολούν γόνιμα, ωστόσο θεωρούσε ότι μπορεί να ήταν απόρροια ενός αρχικού ενθουσιασμού, που σύντομα θα είχε φυσιολογικά καταλαγιάσει. Εφτασε όμως η στιγμή που ανακοίνωσε στη μητέρα της την απόφαση να σπουδάσει βυζαντινή μουσική. «Με κοίταξαν οι δικοί μου με απορία και με ρώτησαν σε τι θα μου χρησίμευε αυτή η τέχνη! Τότε, λοιπόν, και εντελώς αυθόρμητα και αποφασιστικά είπα στη μητέρα μου: “Εγώ θα μάθω και μια ημέρα θα ψέλνω!” Δεν είχα στο μυαλό μου κανένα σχέδιο, αλλά αυτή η επιθυμία μπήκε μέσα μου σαν φλόγα που έκαιγε και ακόμη καίει. Ετσι, λοιπόν, ξεκίνησα...» Καθώς ο καιρός περνούσε ολοένα και περισσότερο, η ενασχόληση με τη βυζαντινή μουσική τη συνέπαιρνε καλλιτεχνικά. Οποτε, μάλιστα, τα μαθήματα περιλάμβαναν κάποια δύσκολα κεφάλαια, η κυρία Μήλιου κατέβαλλε ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για περαιτέρω μελέτη. «Σιγά σιγά και όταν φεύγει το άγχος του πρώτου καιρού που έχει κάθε ψάλτης, έρχεται η στιγμή της εξοικείωσης, και η ψαλτική τότε γίνεται προσευχή. Ψάλλεις περισσότερο με την καρδιά και όχι τόσο με τα λόγια και το μυαλό...» τονίζει.

Η βυζαντινή μουσική ήταν η αφορμή για να ανακαλύψει και να καλλιεργήσει το ταλέντο της και στην παραδοσιακή μουσική. Η αγάπη της για τις αλησμόνητες πατρίδες αποτέλεσε την αφορμή ώστε να αποκτήσει περισσότερες γνώσεις για τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο, όπως μας εξηγεί. «Διαβάζοντας αναλυτικά για τα μέρη αυτά, συνειδητοποίησα ότι ο Ελληνισμός στη Σμύρνη πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή βρισκόταν πιο μπροστά σε επίπεδο πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκεί συνυπήρχαν διαφορετικοί πολιτισμοί. Αυτή, ίσως, η συνύπαρξη έβγαζε κάτι άλλο, που εμένα προσωπικά με παρακίνησε έντονα.

Οι γυναίκες εκεί μορφώνονταν, σπούδαζαν τα καλλιτεχνικά και εργάζονταν, ενώ στην Ελλάδα αυτά ήρθαν πολύ αργότερα. Ολα τα παραπάνω στοιχεία αφομοιώθηκαν και πέρασαν μέσα από τα παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια τους. Το δημοτικό τραγούδι μού αρέσει επειδή εκεί βρίσκεται η ψυχή των παλαιών ανθρώπων. Από αυτά αντλώ πληροφορίες για τους γάμους τους, την καθημερινή ζωή, την ιστορία τους κ.ά. Προτού αρχίσω, πάντως, την ενασχόληση με το παραδοσιακό τραγούδι, είχα μια ανεξήγητη αδυναμία στα τραγούδια της Μικράς Ασίας και της Προποντίδας. Επειδή τα μέρη αυτά βρίσκονται πιο κοντά στην Ανατολή, είναι πιο αισθαντικά και πιο εκφραστικά τα τραγούδια. Χρωματίζουν τα συναισθήματα και διακρίνονται από έναν αυθορμητισμό.
Οι άνθρωποι εκείνοι είχαν την άνεση και το θάρρος να μιλούν για τον έρωτα και την αγάπη σαν να ήταν κάτι απλό. Σε συνδυασμό με τη μουσική μελωδία, δημιουργούν ένα αποτέλεσμα που με συγκινεί πάρα πολύ» αναφέρει.

«ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΕ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΞΕΝΟΦΕΡΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ»

Το καλοκαίρι του 2018 κυκλοφόρησε το πρώτο CD της Ζωής Μήλιου, με τίτλο «Προποντίς». Πρόκειται για μια δισκογραφική δουλειά στην οποία η ίδια έδωσε τον καλύτερό της εαυτό, αποτυπώνοντας με συνέπεια και πιστότητα την αγάπη της για την παράδοση, όπως τονίζει. «Νιώθω ότι έχω χρέος να ασχοληθώ με σεβασμό και με πίστη απέναντι στην παράδοση - και ειδικά με τη βυζαντινή μουσική-, επειδή θεωρώ ότι πρέπει να μεταφέρω αυτή την παράδοση στις επόμενες γενιές. Γι' αυτό τον λόγο έδωσα προσοχή στις πηγές μου και στους ανθρώπους της παραδοσιακής μουσικής -και σε όσους από αυτούς δεν είναι σήμερα εν ζωή- που έπρεπε πρώτα να ακούσω. Δεν συμφωνώ με εκείνους που βάζουν διάφορα ξενόφερτα στοιχεία, αλλοιώνοντας έτσι τα τραγούδια. Η δουλειά μας πρέπει να είναι ξεκάθαρη όταν ασχολούμαστε με την παράδοση. Δεν μπορούμε να κάνουμε διάφορες αναμείξεις, που κάθε άλλο παρά βοηθούν στην τήρηση των παραδοσιακών στοιχείων της πατρίδας μας. Με τη βοήθεια του δασκάλου μου στο κανονάκι, του Μανώλη Καρπάθιου, πήραμε μέσα από τα αρχεία του Σίμωνος Καρά πέντε ανέκδοτα τραγούδια από τις αλησμόνητες πατρίδες και τα συμπεριλάβαμε στον δίσκο. Θεωρώ τιμή μου και χαίρομαι πολύ που μπόρεσα να τα ερμηνεύσω πρώτη φορά» καταλήγει.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια