Καβάλα: Λυδία, το όνομα γυναίκας συνώνυμο ενός λατρευτικού τόπου

13:09 20/5/2024 - Πηγή: Dimoprasion

Η Καβάλα και η ευρύτερη περιοχή της έχει το μοναδικό προνόμιο και την εξαιρετική τιμή να αναφέρεται ιστορικά στο ιερό βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, ένα από βιβλία της Καινής Διαθήκης.

Σε αυτό, ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς μεταφέρει και καταγράφει, εκτός πολλών άλλων, τα όσα συνέβησαν στην περιώνυμη αρχαία πόλη των Φιλίππων, όταν ο Απόστολος των εθνών Παύλος πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του επί ελληνικού και ευρωπαϊκού εδάφους για να διαδώσει τη νέα

θρησκεία και να κηρύξει το μήνυμα του Ευαγγελίου.

Ο Απόστολος Παύλος (με τους συνεργάτες του Τιμόθεο, Σίλα και Λουκά) αποβιβάζεται στο αρχαίο λιμάνι της Νεάπολης (σημερινή Καβάλα) και διά μέσου της Εγνατίας οδού φθάνει μέχρι τη φημισμένη πόλη των Φιλίππων. Εκεί δεν μεταφέρει μόνο το μήνυμα του Ευαγγελίου αλλά βαφτίζει και τη Λυδία, την πρώτη Ελληνίδα και Ευρωπαία γυναίκα που ασπάστηκε τον χριστιανισμό.

Η Εκκλησία τιμάει σήμερα τη μνήμη αυτής της ξεχωριστής γυναίκας, της Λυδίας της Φιλιππησίας ή αλλιώς της Λυδίας της πορφυρπώλιδος (από το επάγγελμά που ασκούσε, εμπορεύονταν την πορφύρα).

Η Λυδία ή Φλιππησία ή αλλιώς η Λυδία η πορφυρπώλις (από το επάγγελμά της που εμπορεύονταν, την πορφύρα) από τα Θυάτειρα της Μικράς Ασίας (πολύ αργότερα η εκκλησία την ανακήρυξη αγία και της έδωσε το τίτλο της ισαπόστολου), είναι η θεοσεβής γυναίκα που σύμφωνα με τις γραφές βαφτίστηκε από τον Απόστολο Παύλο, μαζί με όλη την οικογένειά της, στις όχθες του Ζυγάκτη ποταμού. Ο ποταμός αυτός βρίσκονταν έξω από τα τοίχοι της πόλης των Φιλίππων.

Ένας μνημειακός ναός – βαπτιστήριο

Σε αυτό τον τόπο, ελάχιστα μέτρα από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ξεκίνησε από τον μακαριστό μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου Αλέξανδρο η κατασκευή ένας μνημειώδους ναού – βαπτιστηρίου, που στην πορεία των χρόνων μετατράπηκε σε λατρευτικό κέντρο, όπου συρρέουν χιλιάδες χριστιανοί όλων των δογμάτων για να τον επισκεφθούν, να προσευχηθούν, να θαυμάσουν το μοναδικής αισθητικής φυσικό κάλλος, να πάρουν λίγο νερό από τον Ζυγάκτη και να γυρίσουν νοερά το χρόνο πίσω, σε εκείνες τις μοναδικές στιγμές της παρουσίας του Παύλου στην περιοχή αυτή.

Ο ιερός ναός – βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας της Φιλιππησίας αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο μνημείο αρχιτεκτονικής, ένα εντυπωσιακό καμβά της ψηφιδωτής τέχνης που συμπληρώνεται από τα μοναδικά έγχρωμα βιτρό. Στο μέσον αυτού του ιδιαιτέρου και ξεχωριστού ναού δεσπόζει μια μαρμάρινη κολυμπήθρα που σε συνδυασμό με τη μαρμάρινη επένδυση όλου του κτίσματος προσδίδει στο οικοδόμημα ένα τόνο βυζαντινής μεγαλοπρέπειας.

Ο εξωτερικός περίβολος είναι εξίσου εντυπωσιακός. Εκεί υπάρχει το υπαίθριο βαπτιστήριο κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια και τις οξείες, δίπλα στα τρεχούμενα γάργαρα νερά, μέσα σε μια κατάφυτη έκταση όπου το φυσικό και το αρχαίο κάλλος δένουν αρμονικά και συναρπάζουν τον επισκέπτη.

Αυτό το υπαίθριο βαπτιστήριο, στις όχθες του Ζυγάκτη ποταμού, έγινε τόπος προσευχής για χριστιανούς από όλο τον κόσμο (κυρίως καθολικούς και προτεστάντες). Τον επισκέπτονται, τελούν ποικίλες λατρευτικές εκδηλώσεις, προσεύχονται και δοξολογούν το Θεό που τους αξίωσε να έρθουν στον δεύτερο Ιορδάνη, όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν.

Η ανάδειξη από τον μακαριστό μητροπολίτη Προκόπιο

Η ανάδειξη και η προβολή του βαπτιστηρίου της Αγίας Λυδίας οφείλεται εν πολλοίς στον επί σαράντα έτη μακαριστό μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου Προκόπιο που κατάφερε μέσα από δράσεις να τον καθιερώσει ως ένα τόπο ιερό με παγκόσμια διάσταση, όπως άλλωστε είναι και η διδασκαλία του Χριστιανισμού. Κόσμησε το εσωτερικού του ναού με περίτεχνα ψηφιδωτά έργα, όλα δημιουργίες του διακεκριμένου αγιογράφου και τεχνίτη Βλάση Τσοτσώνη.

Θαυμασμό στον επισκέπτη προκαλεί η ψηφιδωτή αναπαράσταση της βάφτισης του Ιησού στον εσωτερικό τρούλο του ναού, αλλά και το ψηφιδωτό δάπεδο στο νάρθηκα με τις περιοδείες τους Απόστολου Παύλου. Μπαίνοντας στο ναό ο επισκέπτης νιώθει την αίσθηση του κρύου, την αίσθηση του νερού να κυριαρχεί.

Ο αείμνηστος μητροπολίτης Φιλίππων Προκόπιος καθιέρωσε τις ομαδικές βαφτίσεις ενηλίκων στα νερά του Ζυγάκτη ποταμού και είναι αυτός που ολοκλήρωσε την κατασκευή και τον εξοπλισμό του συνεδριακού κέντρου πλησίον του βαπτιστηρίου.

Σήμερα το πρωί, μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε παρουσία πλήθος κόσμου στον περικαλλή ιερός ναό – βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας, ο Σεβασμιότατος μητροπολίτης Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος τέλεσε μέσα σε κλίμα συγκίνησης και βαθιάς κατάνυξης την βάφτιση τεσσάρων ενηλίκων που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό.

Από κάθε άποψη ο ναός – βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας, 20 χλμ, δυτικά από την πόλη της Καβάλας, αποτελεί ένα σύγχρονο μνημείο, ένα αναπόσπαστο κομμάτι της πλούσια ιστορίας της αρχαίας πόλης των Φιλίππων που πρώτη στον τότε γνωστό κόσμο δέχθηκε το κήρυγμα του Ευαγγελίου από τον Παύλο. Είναι ένα μικρό θαύμα της φύσης μέσα στο οποίο ο επισκέπτης νιώθει την γαλήνη ακούγοντας μόνο το θρόισμα των φύλλων και το κελάρυσμα του νερού.

Το άρθρο Καβάλα: Λυδία, το όνομα γυναίκας συνώνυμο ενός λατρευτικού τόπου εμφανίστηκε πρώτα στο Εφημερίς Δημοπρασιών & Πλειστηριασμών.