Ο Καβάφης ως διεθνές λογοτεχνικό φαινόμενο

12:04 10/7/2019 - Πηγή: Dimoprasion

Συνεχίζεται, έως και το Σάββατο 13/7, το Διεθνές Θερινό Σχολείο Καβάφη, που ξεκίνησε τη Δευτέρα στο κτίριο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης στου Μακρυγιάννη. Πρόκειται για την τρίτη ετήσια επιστημονική διοργάνωση του Αρχείου Καβάφη και του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στον Κ. Π. Καβάφη και τον παγκόσμιο αντίκτυπο του έργου του.
Στο πρώτο Διεθνές Θερινό Σχολείο, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2017, το θέμα ήταν ο Καβάφης στον κόσμο, ενώ στο περσινό σχολείο εξετάστηκε η σχέση του Καβάφη

με την αρχαιότητα. Το θέμα εφέτος τιτλοφορείται «Οι προς/ανατολισμοί του Καβάφη» και επικεντρώνεται στις πολλαπλές (γεωγραφικές, αισθητικές και ιστορικές) πολιτισμικές διαστάσεις του καβαφικού έργου τόσο κατά το διάστημα της ζωής του ποιητή στην Αλεξάνδρεια όσο και κατά τις επόμενες δεκαετίες, οπότε και η ποίησή του αναδεικνύεται σε διεθνές λογοτεχνικό γεγονός και φαινόμενο.
Την επιμέλεια του Διεθνούς Θερινού Σχολείου Καβάφη 2019 έχουν ο Στάθης Γουργουρής (Πανεπιστήμιο Κολούμπια) και ο Τάκης Καγιαλής (Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο). Εκτός των δύο επιμελητών, στα σεμινάρια συμμετέχουν ως εισηγητές οι Hala Halim (Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης), Peter Jeffreys (Πανεπιστήμιο Σάφολκ), Αλέξανδρος Καζαμίας (Πανεπιστήμιο Κόβεντρι), Βασιλική Κολοκοτρώνη (Πανεπιστήμιο Γλασκόβης), Aamir Mufti (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια) και Γιάννης Παπαθεοδώρου (Πανεπιστήμιο Πατρών). Όπως λέει σε συνομιλία που είχε με το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Τάκης Καγιαλής, «αν εξαιρέσουμε τον Peter Jeffreys, κανένας από τους υπόλοιπους εισηγητές δεν είναι καβαφιστής με τη στενή, την αυστηρώς φιλολογική σημασία της λέξης. Το γενικότερο πλαίσιο της συζήτησης, άλλωστε, δεν είναι ούτε φιλολογικό ούτε ελληνικό. Δεν ερευνώνται οι δεσμοί του Καβάφη με την Ελλάδα, αλλά η τοποθέτησή του σε ένα μεταίχμιο: στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης. Εξ αυτού και ο τίτλος «Οι προσ/ανατολισμοί του Καβάφη», που σημαίνει να δούμε την επαφή του με πολλά πράγματα: με την αραβική λογοτεχνία, με τον κοσμοπολιτισμό και με μια σειρά πολυπολιτισμικών διασταυρώσεων. Κι ας μην ξεχνάμε τον βίο του σε ένα διεθνές αστικό κέντρο, όπως είναι όχι μόνο η Αλεξάνδρεια της εποχής του, αλλά και η αρχαία ή η νεώτερη ιστορία της με φόντο τις μεγάλες αυτοκρατορίες».
Πώς ακριβώς έχει οργανωθεί το Διεθνές Θερινό Σχολείο και πώς θα λειτουργήσει μέχρι και το Σάββατο; «Υπάρχουν έξι προσκεκλημένοι ομιλητές» απαντά ο Τ. Καγιαλής: «Ο καθένας έχει αναλάβει από ένα τρίωρο σεμινάριο ενώ λαμβάνουν μέρος και διδάκτορες ή μεταδιδάκτορες από το Κάιρο, τις Βερσαλλίες, την Οξφόρδη, τη Λισαβόνα, τη Γλασκόβη, το Κέιπ Τάουν, το Λέιντεν, τα Γιάννενα και τη Θεσσαλονίκη με παρουσιάσεις της τάξης των 45 λεπτών. Η γλώσσα του Θερινού Σχολείου είναι τα αγγλικά και εδώ εκ των πραγμάτων τίθεται και το ζήτημα των αγγλικών μεταφράσεων του Καβάφη. Είναι μια πολύ οργανωμένη και πολύ απαιτητική δουλειά (φέτος όλοι οι διδάσκοντες παραβρίσκονται στα μαθήματα όλες τις ημέρες του Θερινού Σχολείου) με διαμαθησιακό και όχι φιλολογικό χαρακτήρα. Για να γίνει καλύτερα κατανοητό αυτό, αρκεί να έχουμε κατά νου ότι διερευνώνται ζητούμενα όπως οι σχέσεις του Καβάφη με τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ και τον Τόμας Μαν, ο Καβάφης στη Σοβιετική Ενωση, ο Καβάφης και ο μοντερνισμός των χρόνων του (ο μοντερνισμός πέρα από την αγγλοσαξονική του έννοια), αλλά και θέματα όπως το πώς επικοινωνούν μεταξύ τους ο Αιγυπτιώτης, ο κλασικός και ο μοντέρνος Καβάφης. Και ως προς τον Καβάφη σε ιστορικό και πολιτικό επίπεδο, τον λόγο, μεταξύ άλλων, έχουν επιστημονικοί κλάδοι όπως οι πολιτισμικές και οι μετααποικιακές σπουδές. Και να λάβουμε υπόψη κι ένα πολύ σύγχρονο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, όπως τα αποτελέσματα της κατάχρησης των καβαφικών στίχων από την Ακροδεξιά στο Διαδίκτυο».
Οι ερευνητές που συνομιλούν με τους εισηγητές στο Θερινό Σχολείο Καβάφη είναι οι Βικτωρία Διαμάντη, Nada Ibrahim, Ευαγγελία Μελίνα Τζώρτζη, Χριστίνα Κώστογλου, Τόνια Τζιρίτα Ζαχαράτου, Roberto Morales Salazar, Mary Hawas, Παναγιώτης Ξενοφώντος, Γεώργιος Ευγένιος Δουλιάκας, Tatiana Faia, Roger Field και Μαριγώ Αλεξοπούλου. Σκοπός του Θερινού Σχολείου είναι, ανάμεσα σε άλλα, να εμπλουτίσει και να ενισχύσει τις γνώσεις για τον Καβάφη, ανοίγοντας νέες κατευθύνσεις και ενθαρρύνοντας τις συγκριτικές προσεγγίσεις. Ενας ακόμα στόχος του Θερινού Σχολείου είναι να βάλει τις βάσεις για μελλοντικές ερευνητικές συνεργασίες, ιδιαίτερα μεταξύ μελετητών που ακολουθούν διαφορετικές μεθοδολογικές κατευθύνσεις και βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια της σταδιοδρομίας τους. Χάρη στη χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση και του Αρχείου Καβάφη, το Θερινό Σχολείο καλύπτει τις δαπάνες για τα δίδακτρα, τη διαμονή και τη διατροφή όλων των συμμετεχόντων.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ