«Υπόθεση Λάραμι» στο θέατρο Σφενδόνη

Τα διάσημα έργα «Υπόθεση Λάραμι» και «Υπόθεση Λάραμι: 10 χρόνια μετά» του Μοϊσές Κάουφμαν και των μελών του Tectonic Theatre Project ανεβαίνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μία ενιαία παράσταση, σε σκηνοθεσία Aρη Λάσκου. Υπό τον κοινό τίτλο «Υπόθεση Λάραμι», η αληθινή ιστορία της δολοφονίας του Μάθιου Σέπαρντ το 1998, στο Πανεπιστήμιο του Γουαϊόμινγκ, λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας, στο θέατρο

Σφενδόνη.
Στις 7 Οκτωβρίου 1998, ένας ποδηλάτης ανακαλύπτει τυχαία έναν βαριά χτυπημένο νεαρό άνδρα, δεμένο σ’ έναν φράχτη κάποια χιλιόμετρα έξω απ’ την πόλη Λάραμι του Γουαϊόμινγκ.
Είναι ο Μάθιου Σέπαρντ, ομοφυλόφιλος φοιτητής, που το προηγούμενο βράδυ είχε χτυπηθεί και βασανιστεί βίαια από δύο άντρες. Eνα πρωτοφανές κύμα δημοσιότητας καλύπτει την υπόθεση. Aνθρωποι όλων των ηλικιών και κοινωνικών στρωμάτων, πολιτικοί, διασημότητες της εποχής χωρίζονται σε στρατόπεδα, σπεύδοντας να μοιραστούν την άποψή τους για το τι συνέβη εκείνη τη νύχτα. Η επίθεση στον Σέπαρντ είναι ξεκαθάρισμα λογαριασμών ή ρατσιστικό έγκλημα; Ολονυχτίες, τηλεοπτικές διαμάχες, πορείες, συγκεντρώσεις. Τέσσερις ημέρες μετά την επίθεση, ο νεαρός υποκύπτει στα τραύματά του. Η εγχώρια και διεθνής προσοχή στρέφεται στη νομοθεσία για τα εγκλήματα μίσους. Τον Απρίλιο και τον Νοέμβριο 1999 αντίστοιχα, οι δύο δολοφόνοι του Μάθιου Σέπαρντ καταδικάζονται σε ισόβια κάθειρξη. Αρνούνται ότι τον δολοφόνησαν, επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.
Τέσσερις εβδομάδες μετά τον θάνατο του Μάθιου Σέπαρντ, ο σημαντικός συγγραφέας και σκηνοθέτης του θεάτρου ντοκουμέντο Μοϊσές Κάουφμαν και μέλη του Tectonic Theatre Project ταξιδεύουν απ’ τη Νέα Υόρκη στο Λάραμι και διεξάγουν περισσότερες από 200 συνεντεύξεις σε κατοίκους της πόλης. Το υλικό της απομαγνητοφώνησης, αποσπάσματα από δημοσιεύματα της εποχής, καθώς και τα πρακτικά απ’ τις δίκες που ακολουθούν, συνθέτουν το υλικό μιας παράστασης θεάτρου ντοκουμέντο (2000), που αποκτά τεράστια δημοτικότητα, με πολυάριθμα ανεβάσματα σε όλη την Αμερική.
Δέκα χρόνια μετά τη δολοφονία του Σέπαρντ, το 2008, ύστερα από δύο αλλαγές κυβερνήσεων, κι ενώ η μνήμη της υπόθεσης αλλοιώνεται από εσκεμμένα διαφορετικές αφηγήσεις, η θεατρική ομάδα επισκέπτεται εκ νέου το Λάραμι και διεξάγει νέες συνεντεύξεις με τους αρχικούς συνομιλητές της, αλλά και με όσους θέλουν να μιλήσουν για πρώτη φορά. Ανάμεσά τους κι ένας απ’ τους δολοφόνους του Σέπαρντ, μέσα απ’ τη φυλακή. Καρπός της δεύτερης έρευνας πάνω στην υπόθεση που σημάδεψε την αμερικανική κοινωνία, είναι η παράσταση «Υπόθεση Λάραμι: 10 χρόνια μετά» («The Laramie Project: Ten Years Later»), που παρουσιάστηκε ταυτόχρονα σε 100 θέατρα της Αμερικής.
Η «Υπόθεση Λάραμι» ανασυστήνεται στο θέατρο Σφενδόνη ως μια πολυφωνική παρτιτούρα, μια αλληλουχία μαρτυριών μιας κοπιώδους έρευνας πεδίου και αρχείου, ένα tour de force εναλλαγής χαρακτήρων, συνεντευξιαζόμενων, δικαστών, δημοσιογράφων, πολιτών, αυτοπτών μαρτύρων, συγγενών και φίλων που μιλούν-άθελά τους- για το «όνομα» αντί για το πρόσωπο, για το περιστατικό αντί για τον άνθρωπο.
Οταν όλα γύρω είναι πολωτικά και διχαστικά, τι σημαίνει ο τίτλος μιας είδησης; Πώς μπορούμε να διαβάσουμε πίσω από αυτόν; Τι κρύβεται πίσω από ένα γεγονός; Πώς κατασκευάζεται η ιστορία; Πόσο αντικειμενικοί μπορούμε να είμαστε στην αφήγησή της; Τι μένει πίσω από ένα αποτύπωμα; Τι ήχο έχει ο απόηχος;
Η «Υπόθεση Λάραμι» είναι μια παράσταση για τη διαφορετικότητα, τη μισαλλοδοξία, την ανεκτικότητα και την αναγκαιότητα του διαλόγου. Μα πάνω απ’ όλα, είναι ένα έργο για έναν άνθρωπο που δεν είναι πια εδώ. Οπως, άλλωστε, αναφέρει και η Ρομέιν Πάτερσον, στενή φίλη του Σέπαρντ: «Το όνομα Μάθιου Σέπαρντ είναι συνώνυμο με αυτό το σοκαριστικό έγκλημα μίσους και δεν αντανακλά απαραίτητα τον Ματ, αντανακλά την αντίδραση μιας πόλης, το πώς ο Τύπος κάλυψε την υπόθεση, αντανακλά τη δολοφονία, αλλά όχι και τον Ματ».
Μετάφραση: Αρης Λάσκος-Ελένη Ζαχοπούλου
Σκηνοθεσία: Αρης Λάσκος
Δραματουργία: Αρης Λάσκος-Κόνυ Ζήκου
Σκηνικά: Τίνα Τζόκα
Κοστούμια: Χαράλαμπος Νικολάου
Φωτισμοί: Σεσίλια Τσελεπίδη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Επιμέλεια κίνησης: Μυρτώ Γράψα
Βοηθός σκηνοθέτη: Παρασκευή Λυπημένου
Φωτογραφίες: Αναστασία Γιαννάκη
Επικοινωνία: Ελεάννα Γεωργίου
Παίζουν: Ελένη Ζαχοπούλου, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Αλέξανδρος Σιάτρας, Ελεάνα Στραβοδήμου, Θάνος Τσακαλίδης, Ειρήνη Φαναριώτη
Παραστάσεις: Από 21 Φεβρουαρίου έως 5 Απριλίου
Μέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 18.00
Διάρκεια: 90 λεπτά
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Keywords
Τυχαία Θέματα