Οι Έλληνες πληρώνουν περισσότερα, καταναλώνουν λιγότερα – Κόβουν λάδι, φρούτα και κρέας

17:39 21/10/2024 - Πηγή: Dimosio

Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) καταγράφει σημαντικές μεταβολές στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων μέσα από πρόσφατη μελέτη του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι δαπάνες των νοικοκυριών για τρόφιμα, είτε από παντοπωλεία είτε από την εστίαση, αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% του συνόλου των εξόδων τους.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της ανάλυσης, η κατά κεφαλήν δαπάνη για είδη παντοπωλείου το 2023 παρουσιάζει αύξηση 3,37% σε σχέση με το 2022. Αυτή η αύξηση οφείλεται

σε έναν συνδυασμό ανατιμήσεων και μείωσης στον όγκο αγορών των νοικοκυριών. Σε σύγκριση με το 2009, πριν από την πρώτη δημοσιονομική κρίση, η δαπάνη έχει αυξηθεί κατά 10,69%.

Το ποσοστό των συνολικών δαπανών που διατίθεται για τρόφιμα ανέρχεται στο 19,58%, ενώ η εστίαση καλύπτει το 10,15%, με το συνολικό ποσοστό για διατροφή να προσεγγίζει το 30%.

Επιπλέον, οι βασικές ανάγκες που περιλαμβάνουν τη διατροφή (παντοπωλεία και εστίαση), τον ηλεκτρισμό και τα υγρά καύσιμα αντιπροσωπεύουν το 44,61% των συνολικών δαπανών το 2023, σε σύγκριση με το 37,90% το 2009.

Τα στοιχεία της κατανάλωσης σε ποσότητες δείχνουν τις μεγάλες μεταβολές που έχουν συντελεστεί σε επίπεδο διατροφής:

Η μηνιαία κατανάλωση κατά κεφαλήν σε ψωμί και είδη αρτοποιίας παρουσιάζει μείωση κατά 6% σε περίπου 4 κιλά μηνιαίως.Μείωση στην κατανάλωση των βασικών ζωικών πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 6 κιλά λιγότερο κρέας ανά έτος με εξαίρεση τα πουλερικά τα οποία παρουσιάζουν αύξηση (είναι άλλωστε πιο οικονομική λύση). Αύξηση παρουσιάζουν οι φυτικές πρωτεΐνες και ειδικά τα όσπρια.Μείωση στα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα στο φρέσκο γάλα κατά 42% με εξαίρεση το γάλα με χαμηλά λιπαρά και τα αυγά. Η μείωση στην κατανάλωση γαλακτοκομικών, ιδιαίτερα στο πλήρες γάλα, δείχνει πιθανή ευαισθητοποίηση σχετικά με την περιεκτικότητα σε λιπαρά και την υγεία, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε αυξημένες τιμές και υποκατάστατα φυτικής προέλευσης.Μείωση στην κατανάλωση ελαιόλαδου κατά περίπου 35% και κατά 7% μόνο το 2023. Περίπου 5 λίτρα λιγότερο ελαιόλαδο ανά έτος κατά κεφαλήν. Η πτώση αυτή φαίνεται να σχετίζεται με τις αυξημένες τιμές του ελαιολάδου.Μείωση στα φρέσκα φρούτα κατά 11% περίπου με μείωση κατά 10 κιλό λιγότερα ανά έτος φρούτα. Η μείωση στην κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα αξιολογείται ανησυχητική, δεδομένης της Μεσογειακής διατροφής, που παραδοσιακά είναι πλούσια σε αυτά. Η μείωση αυτή στην Ελλάδα μπορεί να οφείλεται στις αυξήσεις των τιμών, τη σπατάλη τροφίμων στο παρελθόν ή στις αλλαγές στις διατροφικές προτιμήσεις.Αύξηση για τα αλκοολούχα ποτά, κάτι που σχετίζεται όμως με μεγαλύτερη κατανάλωση κατ’ οίκον έναντι της κατανάλωσης σε χώρους εστίασης. Οι καταναλωτές στράφηκαν σε πιο οικονομικές λύσεις λόγω των πληθωριστικών πιέσεων, καταναλώνοντας στο σπίτι αντί για χώρους εστίασης.Παράλληλα καταγράφεται μείωση στην κατανάλωση καυσίμων κατά 67% παρά την αύξηση σε αξία και μικρή αύξηση στην κατανάλωση ρεύματος παρά τη μεγάλη αύξηση στην αξία.

Τα στοιχεία της χρηματικής δαπάνης δείχνουν:

Αύξηση στη δαπάνη των αγορών σε βασικές πηγές υδατανθράκων, ενδεικτικά αύξηση της δαπάνης για ψωμί κατά 10% το 2023 σε σχέση με το 2022 και κατά 23% σε σχέση με το 2009. Ανάλογη αύξηση και για τα ζυμαρικά κατά 10% και 23% αντίστοιχα.Αλλαγές στην αναλογία της δαπάνης για πηγές πρωτεϊνης, ενδεικτικά το μοσχαρίσιο κρέας και το κρέας από αιγοπρόβατα αν και διαχρονικά παρουσιάζει μείωση κατά 13% και 2% αντίστοιχα, το 2023 παρουσίασε αύξηση κατά 6% και 64%. Αντίθετα το χοιρινό και το κοτόπουλο παρουσιάζουν διαχρονικά αύξηση.Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα γαλακτοκομικά, με το πλήρες γάλα να παρουσιάζει μείωση σε αντίθεση με το γάλα με χαμηλά λιπαρά, τα αυγά και τα τυροκομικάΑύξηση της δαπάνης για ελαιόλαδο κατά 28% το 2023 έναντι του 2022, αλλά μόλις κατά 7% σε σχέση με το 2009.Αύξηση της δαπάνης για φρούτα 14%, για λαχανικά 15% σε σχέση με το 2009, αλλά με σταθεροποίηση για τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς.Αύξηση της δαπάνης για καφέ κατά 6% και για τα αλκοολούχα ποτά από 9% έως 21%.Αύξηση της δαπάνης για τα προϊόντα μη τροφίμων, την οικιακή και προσωπική φροντίδα κατά 16%, αλλά παραμένει μειωμένη σε σχέση με το 2009.Η αγορά της εστίασης παρουσιάζει αύξηση κατά σχεδόν 40% το 2023 σε σχέση με το 2022, αλλά ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση παρουσιάζει το φαγητό σε πακέτα. Η σημαντική αύξηση της δαπάνης για φαγητό εκτός σπιτιού στην Ελλάδα συνάδει με παγκόσμιες τάσεις, όπου παρατηρείται αύξηση στη ζήτηση έτοιμων γευμάτων και φαγητού σε πακέτο. Διεθνώς η τάση αυτή ενισχύθηκε από την πανδημία και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, με τους καταναλωτές να επιλέγουν την ευκολία-άνεση και γρήγορες λύσεις για γεύματα.Τέλος, όσον αφορά τις υπόλοιπες αγορές, τα ενοίκια κατέγραψαν την μεγαλύτερη αύξηση το 2023 κατά 16%, αλλά ο ηλεκτρισμός έχει την μεγαλύτερη αύξηση διαχρονικά κατά 74% σε σχέση με το 2009. Σημειώνεται όμως ότι αυτές οι αυξήσεις δεν ακολούθησαν την πορεία της κατανάλωσης και έχουν να κάνουν αποκλειστικά με την αξία των αγορών αυτών.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις