Πώς οι εμβολιασμοί προστατεύουν την υγεία μας: Από τη γρίπη έως τον έρπητα ζωστήρα

17:09 14/11/2024 - Πηγή: Dimosio

Άρθρο του Ευάγγελου Φουστέρη, Ειδικού Παθολόγου – Διαβητολόγου, Διδάκτωρα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

H Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναφέρει ότι 2 υγειονομικά μέτρα άλλαξαν την επιδημιολογία των νόσων στον πλανήτη μας: Το καθαρό νερό και οι εμβολιασμοί. Οι εμβολιασμοί, όμως, δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην υγεία των ενηλίκων, συμβάλλοντας στη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας λοιμώξεων και στην αποφυγή επιδημιών. Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων της Ελλάδας για

το 2024 περιλαμβάνει προτάσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της δημόσιας υγείας, επισημαίνοντας τη σημασία της προστασίας από νοσήματα που μπορούν να προληφθούν μέσω εμβολιασμού.

Οι εμβολιασμοί ενηλίκων συμβάλλουν καθοριστικά κυρίως στην προστασία των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και στη διατήρηση της ανοσίας της κοινότητας. Αν και ως χώρα μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για το εμβολιαστικό επίπεδο των παιδιών μας, παρόλ’ αυτά είμαστε πολύ πίσω στον εμβολιασμό ενηλίκων.

Η ευρεία εμβολιαστική κάλυψη ενισχύει την ανοσία της κοινότητας, μειώνοντας την κυκλοφορία των λοιμογόνων παραγόντων και προστατεύοντας έμμεσα τα άτομα που δεν μπορούν να εμβολιαστούν για ιατρικούς λόγους. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε περιπτώσεις εξαιρετικά μεταδοτικών νοσημάτων, όπως η ιλαρά. Ο υψηλός εμβολιαστικός δείκτης αποτρέπει τις επιδημικές εξάρσεις και μειώνει το κοινωνικό και οικονομικό κόστος των νοσημάτων .

Οι εμβολιασμοί έχουν βασικά 4 στοχεύσεις:

1. Μείωση της πιθανότητας νόσησης από συγκεκριμένο λοιμωγόνο παράγοντα (π.χ. ιός γρίπης, πνευμονιόκοκκος κλπ)

2. Σε περίπτωση νόσησης, μείωση της βαρύτητας (νοσηλεία, επιπλοκές, θάνατος)

3. Μείωση του απώτερου καρδιαγγειακού κινδύνου μετά από λοίμωξη (κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και εμφράγματος του μυοκαρδίου και νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια)

4. Ανοσία της αγέλης: Όταν το εμβολιαστικό επίπεδο ανέλθει σε > 70%, συνήθως εξαφανίζεται η νόσος από τον πληθυσμό: Προσοχή, όταν πέσει το εμβολιαστικό επίπεδο η νόσος επανέρχεται, όπως συνέβη πριν από μερικά χρόνια με την ιλαρά στην Ευρώπη.

Για τον προγραμματισμό των εμβολιασμών ενηλίκων συμβουλευόμαστε το αναθεωρημένο πρόγραμμα του υπουργείου υγείας. Μερικά βασικά εμβόλια που αξίζει να αναφερθούν είναι:

1. Εμβόλιο γρίπης: Η πιθανότητα θανάτου από νόσηση από γρίπη αυξάνεται αναλογικά με την ηλικία: Στα άτομα άνω των 65 ετών αναλογούν 93.2 θάνατοι ανά 100.000 άτομα και ειδικά στη δεκαετία άνω των 85 ετών 377.6 θάνατοι. Παράλληλα η μελέτη ΙΑΜΙ απέδειξε ότι ο αντιγριπικός εμβολιασμός μείωσε την ολική θνησιμότητα, καρδιαγγειακό θάνατο και έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά 28%.

2. Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός: Στα άτομα άνω των 60 ετών φαίνεται η θνησιμότητα από λοίμωξη με αναπνευστικό συγκυτιακό ιό να είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη από ιό γρίπης. Από όλα τα άτομα που καταλήγουν από αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, το 78% αφορά

άτομα > 65 ετών. Τα 2 εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας φαίνεται να παρέχουν ισχυρή προστασία έναντι βαριάς λούμωξης.

3. Πνευμονιόκοκκος: Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν την 1η αιτία θνησιμότητας από λοιμώξεις παγκοσμίως, περίπου 3 εκατομμύρια θάνατοι ανά έτος. Και εδώ τα άτομα ηλικίας > 60 ετών είναι πιο ευάλωτα για βαριά λοίμωξη ή θάνατο. Επίσης αυξάνεται δραματικά ο κίνδυνος για καρδιαγγειακές επιπλοκές τόσο κατά τη διάρκεια νοσηλείας για πνευμονιοκοκκική λοίμωξη, όσο και μετά το εξιτήριο αρκετούς μήνες μετά

4. Έρπης Ζωστήρ: Πάνω από το 90% των ατόμων >50 ετών έχουν μολυνθεί από τον ιό VZV, που η πρώτη του εκδήλωση είναι ως ανεμευλογιά. Όταν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες (μείωση της άμυνας του οργανισμού), ο ιός αναζωπυρώνεται ως δερματική εκδήλωση έρπητα ζωστήρα, που πέρα από τη λοίμωξη αυτή καθεαυτή, οι επιπλοκές συμπεριλαμβάνουν την βασανιστική και επώδυνη μεθερπητική νευραλγία, τον οφθαλμικό έροη ζωστήρα, καρδιαγγειακά και αγγειοεγκεφαλικά συμβάματα. Ο κίνδυνος νόσησης και επιπλοκών αυξάνεται δραματικά στα άτομα > 60 ετών.

5. Ιός ανθρώπινων θηλωμάτων: Ο ιός αυτός σχετίζεται με την ανάπτυξη κονδυλωμάτων αλλά και την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως τραχήλου, πρωκτού, στοματοφάρυγγα, πέους. Ο εμβολιασμός έναντι του ιού έχει αποδείξει ότι μειώνει σημαντικότατα την επίπτωση αυτών των μορφών καρκίνου. Ενήλικων 18-45 ετών με διαταραχές του ανοσοποιητικού, κακοήθη νεοπλάσματα, μεταμόσχευση, αυτοάνοσα νοσήματα και άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες συστήνεται να εμβολιαστούν με το σχετικό εμβόλιο.

Σημαντικά είναι και άλλα εμβόλια, όπως διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη, ηπατίτιδας Β, μηνιγγιτιδόκοκκου, αιμόφιλου κ.α., αλλά θα φεύγαμε εκτός του σκοπού αυτού του κειμένου. Το βασικό μήνυμα είναι ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές και οφείλουμε να συμβουλευτούμε τον ιατρό μας για το σχεδιασμό του πλάνου εμβολιασμού μας.

Οι εμβολιασμοί όπως καθορίζονται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων της Ελλάδας για το 2024, αποτελούν θεμελιώδη παράγοντα για τη διασφάλιση της υγείας του πληθυσμού. Παρέχουν προστασία από σοβαρές λοιμώξεις, ενισχύουν την ανοσία της αγέλης και προστατεύουν τις ευάλωτες ομάδες. Η διαρκής ενημέρωση και η συμμόρφωση με το πρόγραμμα εμβολιασμών είναι απαραίτητες για την πρόληψη και τον έλεγχο των νοσημάτων, προάγοντας την ατομική και τη δημόσια υγεία.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις