Eurobank: Η επίδραση των μέτρων στήριξης στο διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών

17:21 30/10/2020 - Πηγή: Reporter

Τα εισοδηματικά μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, μετρίασαν τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, με την ιδιωτική κατανάλωση ωστόσο να κινείται εντονότερα καθοδικά, επισημαίνει η Eurobank στο εβδομαδαίο οικονομικό δελτίο της.

Όπως αναφέρεται στη μελέτη, σύμφωνα με τους τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών διαμορφώθηκε στα €30,2 δις σε τρέχουσες

τιμές το 2ο τρίμηνο 2020. Σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους καταγράφηκε πτώση της τάξης του -8,1% YoY ή -€2,7 δις YoY. Η λήψη εισοδηματικών μέτρων στήριξης από τους ασκούντες την οικονομική πολιτική συγκράτησε σε έναν βαθμό τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Παρά ταύτα, η ζήτηση των νοικοκυριών, όπως αυτή αποτυπώνεται στη μεταβλητή της ιδιωτικής κατανάλωσης, συρρικνώθηκε κατά -12,7% YoY ή -€4,1 δις YoY, δηλαδή περισσότερο απ’ ότι το διαθέσιμο εισόδημα. Αυτό αντανακλάται στην ενίσχυση της αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα κατά €1,5 ΥοΥ δις το 2ο τρίμηνο 2020.

Η αύξηση ή η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών δύναται να προέλθει τόσο από την πλευρά των πόρων (π.χ. εισόδημα από μισθούς, από περιουσία ή πόροι προερχόμενοι από μεταβιβαστικές πληρωμές όπως είναι οι συντάξεις) όσο και από την πλευρά των χρήσεων των προαναφερθέντων πόρων (π.χ. φόροι εισοδήματος, κοινωνικές εισφορές). Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, καθοριστικό ρόλο στη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 2ο τρίμηνο 2020 έπαιξαν οι συνιστώσες του εισοδήματος εξαρτημένης εργασίας και του μικτού εισοδήματος. Η τελευταία συνδέεται με τις αμοιβές των μελών ατομικών επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολουμένων.

Οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας των νοικοκυριών μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά -7,6% ή -€1.305,6 εκατ. το 2ο τρίμηνο 2020. Το εν λόγω αποτέλεσμα εξηγείται εν μέρει από τη μείωση του αριθμού των απασχολουμένων κατά -3,4% YoY (βάσει της μεθοδολογίας των εθνικών λογαριασμών) και των ωραρίων εργασίας. Με δεδομένα τα μέτρα αναστολής λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων και των περιορισμών στην κυκλοφορία, ο ρυθμός συρρίκνωσης των συνολικών αμοιβών εξαρτημένης εργασίας συγκρατήθηκε σε έναν βαθμό λόγω των εισοδηματικών μέτρων στήριξης από τους ασκούντες την οικονομική πολιτική. Ένα μέρος από αυτά έλαβε τη μορφή αυξημένων επιδοτήσεων – κυρίως προς τον θεσμικό τομέα των νοικοκυριών - από τα €696,4 εκατ. το 2ο τρίμηνο 2019 στα €2.202,5 εκατ. το 2ο τρίμηνο 2020 (€1.506,1 εκατ. YoY).

Σε ό,τι αφορά τη 2η μεγαλύτερη συνιστώσα των πρωτογενών εισοδημάτων των νοικοκυριών, δηλαδή εκείνη του μικτού εισοδήματος, η μείωση που καταγράφηκε το 2ο τρίμηνο 2020 ήταν ακόμα μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη της εξαρτημένης εργασίας. Αναλυτικά διαμορφώθηκε στο -13,7% YoY ή -€1.466,8 εκατ. YoY. Τέλος και τα εισοδήματα από περιουσία κινήθηκαν πτωτικά κατά -24,9% YoY ή -€474,6 εκατ. YoY.

Για τη διαμόρφωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, στην πλευρά των πόρων, πέραν των πρωτογενών εισοδημάτων, δηλαδή εκείνων που σχετίζονται με την παραγωγική διαδικασία, προστίθενται και οι μεταβιβαστικές πληρωμές. Οι κοινωνικές παροχές πλην τις κοινωνικές μεταβιβάσεις σε είδος μειώθηκαν κατά -8,8% YoY ή -€826,0 εκατ. YoY το 2 τρίμηνο 2020. Το εν λόγω αποτέλεσμα προκύπτει από την υψηλή βάση σύγκρισης του 2 τριμήνου 2019 (έκτακτη καταβολή “13 σύνταξης”). Τέλος, οι λοιπές τρέχουσες μεταβιβάσεις (π.χ. επιχορηγήσεις μη κερδοσκοπικών οργανισμών και κρατικές ενισχύσεις) κινήθηκαν ανοδικά κατά 30,4% YoY ή €210,2 εκατ. YoY.

Τα προαναφερθέντα στοιχεία, δηλαδή οι ετήσιες μεταβολές των πρωτογενών εισοδημάτων και των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τα νοικοκυριά, επηρέασαν αρνητικά το διαθέσιμο εισόδημα κατά -€3.862,8 εκατ. ΥοΥ το 2ο τρίμηνο 2020. Ωστόσο, η τελική πτώση ήταν κατά €1.203,3 εκατ. YoY μικρότερη καθότι αντισταθμίστηκε από τη μείωση των φόρων εισοδήματος και πλούτου κατά -9,0% YoY ή -€280,4 εκατ. YoY, των κοινωνικών εισφορών κατά -11,1% YoY ή -€785,2 εκατ. YoY και των λοιπών τρεχουσών μεταβιβάσεων κατά -23,1% YoY ή -€137,8 εκατ. YoY.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ετήσιες μεταβολές των συνιστωσών που καταγράφονται ως πόροι για τα νοικοκυριά και των αντιστοίχων που καταγράφονται ως χρήσεις, η τελική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος διαμορφώθηκε στο -8,1% YoY ή -€2.659,5 εκατ. YoY. Όπως αναφέραμε στην αρχή του παρόντος δελτίου, η μείωση της τελικής καταναλωτικής δαπάνης (-12,7% YoY ή -€4.143,1 εκατ. YoY) υπερέβη την πτώση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών με αποτέλεσμα την ενίσχυση των αποταμιευτικών ροών κατά €1.483,6 εκατ. YoY. Αυτό το αποτέλεσμα εξηγείται σε έναν βαθμό από τους φυσικούς περιορισμούς για κατανάλωση που αντιμετώπισαν τα ελληνικά νοικοκυριά το 2ο τρίμηνο 2020 και από τη χειροτέρευση των προσδοκιών για την οικονομική κατάστασή τους στο άμεσο μέλλον.

Εν κατακλείδι, τα εισοδηματικά μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, μετρίασαν τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, με την ιδιωτική κατανάλωση ωστόσο να κινείται εντονότερα καθοδικά. Λόγω του τρέχοντος 2ου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, οι ασκούντες την οικονομική πολιτική αναμένεται να ανακοινώσουν νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας (η ανακοίνωση είχε προγραμματιστεί για σήμερα αλλά αναβλήθηκε εξαιτίας της σεισμικής δραστηριότητας στο ανατολικό Αιγαίο) τα οποία θα στοχεύουν στην άμβλυνση της αρνητικής επίδρασης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών των νέων παρεμβάσεων για τον περιορισμό εξάπλωσης της πανδημίας.

Eurobankελληνική οικονομίανοικοκυριάιδιωτική κατανάλωσηεισόδημα νοικοκυριών