To φεγγάρι στον κατάλογο των απειλούμενων πολιτιστικών χώρων

10:55 25/1/2025 - Πηγή: Reporter

Το φεγγάρι έχει ενταχθεί σε κατάλογο απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, λόγω φόβων για πιθανή λεηλασία και καταστροφή που θα προκληθεί από τα προγραμματισμένα εμπορικά ταξίδια.

Ο κατάλογος παρακολούθησης του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων (WMF) περιλαμβάνει συνήθως ευάλωτους πολιτιστικούς χώρους στη Γη. Η φετινή επιλογή – η πρώτη από το 2022 – περιλαμβάνει το Qhapaq Ñan, ένα προϊσπανικό οδικό σύστημα των Άνδεων. Η Αντάκια στην Τουρκία και η χερσόνησος Νότο στην Ιαπωνία, που υπέστησαν ζημιές από σεισμούς,

μπήκαν επίσης στον κατάλογο.

Η Bénédicte de Montlaur, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του WMF, δήλωσε ότι το φεγγάρι συμπεριλήφθηκε στις 25 τοποθεσίες που κινδυνεύουν λόγω των «αυξανόμενων κινδύνων εν μέσω της επιτάχυνσης των σεληνιακών δραστηριοτήτων», οι οποίες, κατά τη γνώμη του WMF, «προγραμματίζονται χωρίς επαρκή πρωτόκολλα».

Η SpaceX εκτόξευσε την Τετάρτη (22/1) δύο σεληνιακούς προσεδαφιστές για τη διεξαγωγή ερευνών για μελλοντικές αποστολές. Μόνο πέντε χώρες – οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η πρώην Σοβιετική Ένωση – έχουν προσεληνώσει διαστημικά σκάφη στο φεγγάρι από τη δεκαετία του 1960.

Ιδιωτικά ταξίδια στη σελήνη αναμένονται μετά την αποστολή Artemis III της Nasa, η οποία έχει προγραμματιστεί για τα μέσα του 2027 και θα πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη προσγείωση από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αυτές οι επισκέψεις και άλλες κυβερνητικά χρηματοδοτούμενες αποστολές αποτελούν την κύρια αιτία ανησυχίας του WMF, καθώς υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία για το αν οι τουρίστες θα διαταράξουν τοποθεσίες που θα επισκεφθούν και είχαν ήδη επισκεφτεί οι πρώτοι αστροναύτες που είχαν καταφέρει να βγουν εκτός γης.

«Για πρώτη φορά, το φεγγάρι συμπεριλαμβάνεται στη λίστα, για να αντικατοπτρίσει την επείγουσα ανάγκη αναγνώρισης και προστασίας των αντικειμένων που μαρτυρούν τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας πέρα από τη Γη – μια καθοριστική στιγμή στην κοινή μας ιστορία», δήλωσε ο Montlaur, εννοώντας αντικείμενα, όπως η κάμερα που κατέγραψε την τηλεοπτική προσγείωση στη Σελήνη, ένας αναμνηστικός δίσκος που άφησαν οι αστροναύτες Armstrong και Aldrin και εκατοντάδες άλλα που είναι εμβληματικά και μέρος αυτής της κληρονομιάς.

«Η συμπερίληψη της Σελήνης υπογραμμίζει την καθολική ανάγκη για προληπτικές και συνεργατικές στρατηγικές προστασίας της κληρονομιάς μας – είτε βρίσκεται στη είτε πέρα από αυτήν – που αντικατοπτρίζουν και διασφαλίζουν τη συλλογική μας αφήγηση», συμπλήρωσε ο Montlaur.

Ο Montlaur τόνισε στην εφημερίδα Art Newspaper ότι σε μία νέα εποχή εξερεύνησης του διαστήματος, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν διεθνείς μηχανισμοί για την προστασία του πολιτιστικού τοπίου της σελήνης.

«Η προστασία της σεληνιακής κληρονομιάς θα αποτρέψει τη ζημιά από την επιτάχυνση των ιδιωτικών και κυβερνητικών δραστηριοτήτων στο διάστημα, διασφαλίζοντας ότι αυτά τα αντικείμενα θα παραμείνουν για τις μελλοντικές γενιές», εξήγησε.

Κατά τα λοιπά, ο κατάλογος αποτελείται κατά βάση από τοποθεσίες που είτε βρίσκονται σε ζώνες συγκρούσεων, όπως η Ουκρανία και η Γάζα, είτε κινδυνεύουν από την κλιματική κρίση.

Η ακτή Σουαχίλι της Αφρικής, η οποία περιλαμβάνει τοποθεσίες όπως η Παλιά Πόλη Lamu στην Κένυα, συγκαταλέγεται στη λίστα, καθώς και το νησί της Μοζαμβίκης, το οποίο απειλείται από τη διάβρωση των ακτών. Το WMF έχει επίσης προσθέσει «τον ιστορικό αστικό ιστό της Γάζας», ο οποίος έχει καταστραφεί από τον πόλεμο με το Ισραήλ.

Υπάρχουν, επίσης, τοποθεσίες που η οργάνωση θεωρεί ότι θα μπορούσαν να επωφεληθούν από έναν πιο βιώσιμο τουρισμό, όπως τα ορθόδοξα μοναστήρια της κοιλάδας Ντρίνο στην Αλβανία, ενώ επισημαίνει ότι ο υπερπληθυσμός σε άλλες τοποθεσίες, όπως οι βουδιστικές σπηλιές Maijishan και Yungang της Κίνας, τις θέτει σε κίνδυνο.

Στον κατάλογο του 2022 περιλαμβάνονταν προϊστορικές σπηλαιογραφίες του κρατικού πάρκου Monte Alegre στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας, τα ερείπια των Αζτέκων στο Teotihuacán στο Μεξικό και ο προκολομβιανός αρχαιολογικός χώρος Garcia Pasture στο Τέξας.

#ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟΙ_ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ_ΧΩΡΟΙ #φεγγάρι