Ανάλυση BBC: Γιατί ο Τραμπ στοχεύει την Κίνα στο εμπόριο

18:57 10/4/2025 - Πηγή: Reporter

Ξαφνικά, μετά την χθεσινή απόφαση για παύση 90 ημερών των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο εμπορικός πόλεμος του Αμερικανού προέδρου αποκτά πολύ πιο ξεκάθαρη μορφή. Κλείνει τα μέτωπα ενάντια στον υπόλοιπο κόσμο και πλέον δείχνει να θέλει να «ξεκαθαρίσει» μια εκκρεμότητα από την προηγούμενη θητεία του: Αμερική εναντίον Κίνας.

Σύμφωνα με την ανάλυση του BBC, o εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ παίρνει πλέον ξεκάθαρο

προσανατολισμό: η κόντρα δεν είναι γενικευμένη, αλλά στοχευμένη – και ο βασικός του αντίπαλος δεν είναι άλλος από την Κίνα. Η 90ήμερη παύση στην επιβολή των υψηλότερων «ανταποδοτικών» δασμών που ίσχυσαν για δεκάδες χώρες, αφήνει σε ισχύ έναν καθολικό δασμό 10%.

Η εκκρεμότητα του Αμερικανού προέδρου με το Πεκίνο

Όμως η Κίνα – η οποία εξάγει στις ΗΠΑ τα πάντα, από iPhone μέχρι παιδικά παιχνίδια και αντιπροσωπεύει περίπου το 14% των συνολικών εισαγωγών των ΗΠΑ – παραμένει σε μια σκληρή, με έναν υπέρογκο δασμό 125%.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι αυτή η αύξηση οφείλεται στην ετοιμότητα του Πεκίνου να απαντήσει με δικούς του δασμούς ύψους 84% στα αμερικανικά προϊόντα – μια κίνηση που, όπως είπε, δείχνει «έλλειψη σεβασμού».

Αλλά για έναν πολιτικό που έφτασε στον Λευκό Οίκο με ένα αντι-κινεζικό μήνυμα, αυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλή ανταπόδοση. Για τον Τραμπ, πρόκειται για εκκρεμότητα από την πρώτη του θητεία. «Δεν είχαμε τον χρόνο να κάνουμε το σωστό, το οποίο κάνουμε τώρα», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Ο στόχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από το να ανατραπεί το καθιερωμένο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, που βασίζεται στην Κίνα ως «εργοστάσιο του κόσμου» — καθώς και η ευρέως διαδεδομένη άποψη που το στήριζε, δηλαδή ότι όσο περισσότερο παγκόσμιο εμπόριο υπάρχει, τόσο το καλύτερο.

Για να καταλάβει κανείς πόσο κεντρικό ρόλο παίζει αυτό στη σκέψη του Αμερικανού προέδρου, πρέπει να γυρίσει πίσω στον χρόνο — πριν καν κάποιος σκεφτεί ότι θα μπορούσε να είναι υποψήφιος για το αξίωμα, πόσο μάλλον να το κερδίσει.

Όπως αναφέρει το BBC σε εκτενή ανάλυσή του, το σχέδιο Made in China 2025, που παρουσιάστηκε το 2015, θέτει ως στόχο την παγκόσμια κυριαρχία σε τομείς όπως η αεροδιαστημική, η ναυπηγική και τα ηλεκτρικά οχήματα. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια από την άφιξή μου, η Κίνα είχε ξεπεράσει τις ΗΠΑ και είχε γίνει η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για τις Rolls Royce, General Motors και Volkswagen.

Για τον Τραμπ, αυτή η εξέλιξη δεν είναι μόνο οικονομικό ζήτημα αλλά ζήτημα κυριαρχίας. Το αφήγημά του είναι ότι οι ΗΠΑ πρέπει να επαναπατρίσουν τις αλυσίδες παραγωγής τους και να προστατεύσουν την εγχώρια βιομηχανία με προστατευτικά μέτρα.Το εμπόριο αυτό ενίσχυε την παγκόσμια ανάπτυξη, παρείχε μια αδιάκοπη ροή φθηνών αγαθών, εμπλούτιζε το νέο εργατικό δυναμικό των κινεζικών εργοστασίων που ενσωματωνόταν όλο και περισσότερο στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και προσέφερε τεράστιες ευκαιρίες σε πολυεθνικές εταιρείες που πουλούσαν τα προϊόντα τους στη νεοσύστατη μεσαία τάξη της Κίνας.

Ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία διέλυσε τα δεδομένα και ανέτρεψε τη μέχρι τότε ευρεία συναίνεση. Ο διάδοχός του, ο Τζο Μπάιντεν, διατήρησε πολλούς από τους δασμούς κατά της Κίνας.

Ωστόσο, παρότι αυτοί οι δασμοί σίγουρα έβλαψαν την Κίνα σε κάποιο βαθμό, δεν κατάφεραν να αλλάξουν ουσιαστικά το οικονομικό της μοντέλο.

Σήμερα, η Κίνα παράγει το 60% των ηλεκτρικών αυτοκινήτων παγκοσμίως – μεγάλο μέρος των οποίων είναι κινεζικής κατασκευής – καθώς και το 80% των μπαταριών που τα τροφοδοτούν.

Πως θα αντιδράσει το Πεκίνο;

Τώρα, ο Τραμπ επανέρχεται με αυτή την κλιμάκωση «δασμών για αντίποινα». Το τι θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται από δύο βασικά ερωτήματα.

1ον. Αν η Κίνα θα αποδεχτεί την πρόταση για διαπραγμάτευση.

2ον. Αν – υποθέτοντας ότι τελικά το κάνει –, είναι διατεθειμένη να προβεί σε σημαντικές παραχωρήσεις που ζητούν οι ΗΠΑ, όπως μια ριζική αναδιάρθρωση του εξαγωγικού της οικονομικού μοντέλου.

Απαντώντας σε αυτά τα ερωτήματα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε είναι ότι βρισκόμαστε σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά, οπότε πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν πώς θα αντιδράσει το Πεκίνο.

Το όραμα της Κίνας για την οικονομική της ισχύ – που βασίζεται στις ισχυρές εξαγωγές και σε μια αυστηρά προστατευμένη εγχώρια αγορά – είναι πλέον στενά συνδεδεμένο με την ιδέα της «εθνικής αναζωογόνησης» και την υπεροχή του μονοκομματικού συστήματος. Ο αυστηρός έλεγχος της χώρας στο πεδίο της πληροφόρησης σημαίνει ότι είναι απίθανο να ανοίξει την αγορά της σε αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, για παράδειγμα.

Όμως υπάρχει και ένα τρίτο ερώτημα και αυτό αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες: Πιστεύουν οι ΗΠΑ ακόμα στο ελεύθερο εμπόριο;

Ο Ντόναλντ Τραμπ συχνά υποστηρίζει ότι οι δασμοί είναι θετικοί από μόνοι τους, όχι μόνο ως μέσο πίεσης, αλλά ως αυτοσκοπός. Μιλάει για τα οφέλη της προστατευτικής πολιτικής για την Αμερική: προώθηση των εσωτερικών επενδύσεων, επιστροφή των αλυσίδων παραγωγής στο εσωτερικό και ενίσχυση των φορολογικών εσόδων.

Και αν το Πεκίνο πιστέψει ότι αυτός είναι ο πραγματικός στόχος των δασμών, ίσως θεωρήσει ότι δεν υπάρχει καν λόγος για διαπραγμάτευση.

Αντί να προωθούν την οικονομική συνεργασία, οι δύο μεγαλύτερες υπερδυνάμεις του κόσμου ενδέχεται να βρεθούν εγκλωβισμένες σε μια μάχη για πλήρη οικονομική κυριαρχία όπου ο νικητής τα παίρνει όλα. Και αν συμβεί αυτό, τότε θα πρόκειται για την είσοδο σε ένα εντελώς διαφορετικό, ίσως και πολύ επικίνδυνο μέλλον.

#ΑΝΑΛΥΣΗ_BBC #Ντόναλντ_Τραμπ #Κίνα #ΗΠΑ #Εμπόριο #δασμοί