Ανησυχητικές τάσεις στα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Ευρώπη

11:52 26/9/2024 - Πηγή: Reporter

Τα τελευταία δύο χρόνια, από τα μέσα του 2022 έως τα μέσα του 2024, παρά ορισμένες θετικές εξελίξεις και καλές πρακτικές, έχουν παρατηρηθεί πολύ ανησυχητικές τάσεις κατά της διαφορετικότητας και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Ευρώπη, αναφέρει η Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Σύμβαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων στην τελευταία της έκθεση δραστηριοτήτων.

Αυτές οι τάσεις περιλαμβάνουν την αυξανόμενη εργαλειοποίηση των μειονοτικών πολιτικών για πολιτικούς σκοπούς, την αντίληψη των εθνικών μειονοτήτων ως

απειλή για την ασφάλεια, τον κίνδυνο κοινωνικής αποσύνθεσης και τον αποκλεισμό των ατόμων με βάση τις εθνοτικές τους πεποιθήσεις, καθώς και προκλήσεις που σχετίζονται με τις οικονομικές ανισότητες που επηρεάζουν δυσανάλογα άτομα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες.

Μεταξύ των θετικών εξελίξεων, η Συμβουλευτική Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης επισημαίνει τη βελτιωμένη συλλογή δεδομένων για πολλαπλές εθνοτικές και γλωσσικές συσχετίσεις,μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης που επιτρέπει στα άτομα να απολαμβάνουν δικαιώματα που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την κατάστασή τους, ενίσχυση των πλαισίων κατά των διακρίσεων και των μηχανισμών αποκατάστασης περιουσίας.

Η Επιτροπή σημειώνει επίσης την επίλυση πολλών θεμάτων που αφορούν τις θρησκευτικές μειονότητες. μια δραματική στροφή προς τα ψηφιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης που έκανε τις εκπομπές για τις μειονότητες πιο προσιτές. Έχει παρατηρηθεί πρόοδος στη χρήση των μειονοτικών γλωσσών στη διοίκηση, την εκπαίδευση, καθώς και στη διασφάλιση της αποτελεσματικής συμμετοχής των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες σε όλες τις πτυχές της ζωής.

Ωστόσο, οι ειδικοί του Συμβουλίου της Ευρώπης αποκαλύπτουν πολύ ανησυχητικές τάσεις που στρέφονται κατά των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.

Η «τιτλοποίηση» και οι δυσανάλογες επιπτώσεις των πραγματικών και θεμιτών ανησυχιών για την ασφάλεια στην πρόσβαση στα δικαιώματα των μειονοτήτων ή στη στάση απέναντι σε άτομα που συνδέονται με εθνικές μειονότητες είναι μια σοβαρή πρόκληση. Η έκφραση μειονοτικών δεσμών από άτομα θεωρείται σε πολλά πλαίσια ως ένδειξη απιστίας προς το κράτος και των εθνικών μειονοτήτων - ως απειλή για την ασφάλεια και αποσταθεροποιητικά στοιχεία, παρά ως αναπόσπαστο κομμάτι των διαφορετικών ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Μια άλλη αρνητική τάση είναι η απομάκρυνση από την πολυμερή προσέγγιση και η επιστροφή στην αυξημένη διμερή συγκρότηση, με τη συνακόλουθη πολιτικοποίηση και εργαλειοποίηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.

Όλα αυτά καθιστούν πολύ δύσκολο για τα άτομα που συνδέονται με τις εθνικές μειονότητες να αυτοπροσδιοριστούν ελεύθερα, να εκφραστούν και να αναπτύξουν την ταυτότητά τους. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, δεν είναι εύκολο για αυτούς να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε όλες τις πτυχές της ζωής μέσω καθιερωμένων μηχανισμών.

Η έλλειψη δικαιωμάτων και ο αποκλεισμός των ατόμων με βάση τις εθνοτικές, γλωσσικές ή/και θρησκευτικές τους πεποιθήσεις είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αποξένωση και τελικά σε κοινωνική αποσύνθεση, προειδοποιεί η Επιτροπή.

Η Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων είναι η πιο ολοκληρωμένη συνθήκη της Ευρώπης που προστατεύει τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες. Η συνθήκη τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 1998 και ισχύει τώρα σε 39 κράτη.

Νίκος Ρούσσης - Στρασβούργο

#Ευρώπη #μειονότητες