Ενεργειακή αυτάρκεια: «Σήμα» Μητσοτάκη για πυρηνικά και κρίσιμες πρώτες ύλες

11:41 3/7/2024 - Πηγή: Reporter

Με τη Γαλλία να είναι στην προμετωπίδα της προσπάθειας για μια Ευρωπαϊκή πυρηνική ατζέντα στο φόντο της προσπάθειας απεξάρτησης από την Ρωσία, αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του Πρωθυπουργού στην πυρηνική ενέργεια, στο πλαίσιο του 28ου ετήσιου συνεδρίου "Economist Government Roundtable", στην Αθήνα.

Να

σημειωθεί ότι με βάση παράγοντες της αγοράς η πυρηνική ατζέντα είναι ένα “καυτό” σημείο, ειδικά για την Ελλάδα, όταν η Τουρκία έχει ένα συγκεκριμένο πυρηνικό πρόγραμμα για την κατασκευή σταθμού στα νότια της χώρας. Μάλιστα δεν εκφεύγει της προσοχής αναλυτών το ότι όλες οι χώρες με πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνική χρήση “λοξοκοιτάζουν” και στην στρατωιτική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, αφ΄ ης στιγμής έχουν στα χέρια τους το “πυρηνικό καύσιμο”.

Πάντως η χώρα έχοντας γνώση της όλης αυτής συζήτησης πριν λίγα χρόνια είχε εμπλακεί σε έναν διάλογο για τυχόν πλάνο επενδύσεων στο γειτονικό πυρηνικό εργοστάσιο στο σταθμό παραγωγής πυρηνικής ενέργειας του Κοζλοντούι, που βρίσκεται 200 χιλιόμετρα βόρεια της Σόφιας. Είναι ο μοναδικός πυρηνικός σταθμός της Βουλγαρίας και ο μεγαλύτερος στην περιοχή.

“Δεν υπάρχει τρόπος να φτάσουμε ως Ευρώπη στο ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών χωρίς την πυρηνική ενέργεια”, επισήμανε, πάντως, ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ παράλληλα στη συνδεόμενη για την ενεργειακή αυτάρκεια τεχνολογία των ΑΠΕ, αναγνώρισε ότι η Ευρώπη “ίσως ποτέ δεν θα γίνει εξίσου ανταγωνιστική με την Κίνα στην παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ”. Απόψεις, δε, που αποτελούν σίγουρα “τροφή για σκέψη”. Ειδικότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε στην πυρηνική ενέργεια ειδική αναφορά υπογραμμίζοντας: “η Ευρώπη ήταν και παραμένει ηγέτιδα δύναμη στην πυρηνική τεχνολογία. Η Ελλάδα δεν διαθέτει πυρηνική ενέργεια. Δεν υπάρχει τρόπος να φτάσουμε στο ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών χωρίς την πυρηνική ενέργεια", υποστήριξε και διερωτήθη: “Επενδύουμε, λοιπόν, ως Ευρωπαίοι, στην επόμενη γενιά μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων; Έχουμε πραγματικά κάνει τις σωστές επιλογές για την πράσινη μετάβαση, τουλάχιστον προσδιορίζοντας τρεις ή τέσσερις κρίσιμες βιομηχανίες; Επενδύουμε στις διασυνδέσεις μας στον βαθμό που θα έπρεπε;” Ουσιαστικά έθεσε επί τάπητος ένα βασικό "ταυτοτικό" προβληματισμό για την επόμενη ενεργειακή ημέρα της ΕΕ, αναδεικνύοντας τα μεγάλα ζητήματα της πράσινης μετάβασης, των ΑΠΕ, των διασυνδέσεων, των κρίσιμων πρώτων υλών.

Ο κ. Κ. Μητσοτάκης έθεσε με έμφαση το ζήτημα των διασυνδέσεων σημειώνοντας πως “όταν φυσάει στη Βόρεια Θάλασσα, μπορεί να έχει ήλιο στην Ελλάδα, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να λειτουργήσουν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αν δεν έχεις ένα πολύ εξελιγμένο δίκτυο διασυνδέσεων. Πιστεύω ότι πρέπει τουλάχιστον να θέσουμε σωστά τις προτεραιότητές μας και να προσπαθήσουμε να γίνουμε πραγματικοί πρωταθλητές όπου μπορούμε. Ίσως αναγνωρίζοντας ότι πιθανώς ποτέ να μην γίνουμε εξίσου ανταγωνιστικοί με την Κίνα όταν πρόκειται για την παραγωγή προϊόντων όπως τα φωτοβολταϊκά πάνελ”, είπε. Να σημειωθεί ότι βάση για την παραγωγή των πάνελ είναι το πυρίτιο και το αλουμίνιο μεταξύ άλλων, δυο από τις λεγόμενες κρίσιμες πρώτες ύλες.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός ανέδειξε το οξύμωρο “να έχουμε θέσει τους πιο φιλόδοξους στόχους (ως Ευρώπη) όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αλλά η τεχνολογία πίσω από την επίτευξη αυτών των στόχων να μην είναι ευρωπαϊκή”. “Έχουμε πράγματι χάσει το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή ακόμη και τα αυτοκίνητα”, παραδέχτηκε ο κ. Κ. Μητσοτάκης εστιάζοντας στον ανταγωνισμό που δέχεται η ευρωπαϊκή βιομηχανία και δη η αυτοκινητοβιομηχανία από την Κίνα και τις ΗΠΑ. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την άποψη ότι η Ευρώπη δεν θα έπρεπε να κινηθεί με ταχύτητα στην πράσινη μετάβαση του αγροτικού τομέα, αλλά, αντίθετα, να προκρίνει άλλους τομείς για την επίτευξη του στόχου της μείωσης των εκπομπών, στους οποίους μάλιστα να ανέπτυσσε τεχνολογία. Κρίσιμες πρώτες ύλες Όπως, πάντως, πρόσφατα σε σχετική επιστολή του με αφορμή τις ευρωεκλογές, έχει αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΜΕ κ Κ Γιαζιτζόγλου "η αλλαγή τεχνολογικού μοντέλου στην παραγωγή ενέργειας, οδηγεί σε ριζικές διαφοροποιήσεις τόσο στην ποικιλία όσο και στις ποσότητες των ορυκτών πρώτων υλών που απαιτούνται, για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας.

Η κρισιμότητα της αυτάρκειας σε πρώτες ύλες είναι πλέον αναγνωρισμένη σε ανώτατο επίπεδο μέσα από την πρόσφατη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον κανονισμό CRITICAL RAW MATERIALS ACT. Παρ όλα αυτά, τόσο ως σύνδεσμος όσο και ως μέλη της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας Euromines, πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα χρειαστεί να γίνουν πάρα πολλά πράγματα ακόμη για να μην βρισκόμαστε σε πλήρη εξάρτηση από συγκεκριμένες τρίτες χώρες, οι οποίες δεν έχουν κρύψει τη διάθεσή τους να αξιοποιήσουν αυτή τη γεωπολιτική ισχύ.

Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων πιστεύει ότι η πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγή στην Ευρώπη είναι μη ανταγωνιστική και ως αποτέλεσμα αυτού φθίνει συνεχώς. Δεν είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών η παραγωγή ορυκτών πρώτων υλών στην Ευρώπη έχει μειωθεί κατά το 1/3 όταν την ίδια περίοδο οι εισαγωγές αγαθών από τρίτες χώρες έχουν τετραπλασιαστεί .

Η διασφάλιση επαρκών ποσοτήτων πρώτων υλών από μόνη της δεν αρκεί. Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει στηριχτεί εδώ και πολλά χρόνια στη διαθεσιμότητα πληθώρας αγαθών σε πολύ χαμηλές τιμές. Μια ουσιαστική αλλαγή στο κόστος παραγωγής - λόγω του κόστους των πρώτων υλών - θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες για τους Ευρωπαίους πολίτες" ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΜΕ.

Επενδύσεις σε κρίσιμες πρώτες ύλες (ΚΠΥ): οδηγός για την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης

Στο ίδιος μήκος κύμαρος και ο Χρήστος Μπαλάσκας (Ελληνικός Χρυσός) από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ανέδειξε τη σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών αλλά και το ρόλο της Ελλάδας, όπου όπως είπε καταγράφεται σημαντική πρόοδος μέχρι σήμερα.

Να σημειωθεί ότι η χώρα μας, με ανεξερεύνητο ορυκτό πλούτο που αποτιμάται στα 72 δισ. ευρώ, μπορεί να γίνει ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως. Βάσει της ανάπτυξης τεχνολογιών εξόρυξης και επεξεργασίας, η Ελλάδα έχει δείξει τη δυναμική της στο μεταλλευτικό τομέα εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, όπως τονίζεται, μέσα από την αξιοποίηση κρίσιμων πρώτων υλών και στρατηγικών μετάλλων έχει τη δυνατότητα να συμβάλει ακόμα περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη και τη διασφάλιση της ενεργειακής και ψηφιακής μετάβασης, ειδικά σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών προκλήσεων.

Συγκεκριμένα, οι δυσχέρειες που έχουν αναδειχθεί στην ομαλή ροή της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας κρίσιμων πρώτων υλών, εξαιτίας του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, του μαινόμενου πολέμου στο Ισραήλ αλλά και της πρόσφατης εύφλεκτης κατάστασης στη Μέση Ανατολή μετά το μπαράζ των Ιρανών επιθέσεων κατά του Ισραήλ, δεν μπορεί παρά να βάλουν την ΕΕ σε εντονότερες σκέψεις σχετικά με τα σημεία επαρκούς προμήθειας των κρίσιμων πρώτων υλών και ορυκτών, προκειμένου η πράσινη μετάβαση να είναι εφικτή και όχι απλά ευχολόγιο.

Τα μηνύματα των γειτόνων Στο μεταξύ, υπέρ της επανεκτίμησης της προσέγγισης του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία από την πλευρά της Ευρώπης, με επιστροφή στη διπλωματία τάχθηκε ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Rumen Radev, μιλώντας και αυτός στο ίδιο συνέδριο του Economist. Σημείωσε ότι πρέπει να αναπτύξουμε στρατηγική αυτονομία, η οποία προϋποθέτει κυρίως ενίσχυση –μακροπρόθεσμα– της ΕΕ σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας, με ενίσχυση της βιομηχανίας, προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, εξασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών, ενίσχυση της καινοτομίας, ανάπτυξη διασυνδεσιμότητας και ενίσχυση της στρατιωτικής βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης. Αναφέρθηκε στην πρόοδο που καταγράφεται σε πολλούς από αυτούς τους τομείς και εμφανίστηκε αισιόδοξος για τα αποτελέσματα στο μέλλον. Ερωτηθείς σχετικά με το ΝΑΤΟ, ο κ. Radev ανέφερε ότι δεν πρέπει να “συρθεί” σε αυτό τον πόλεμο, εκτιμώντας ότι μια τέτοια σύγκρουση θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση με πυρηνικά όπλα, ένα σενάριο με παγκόσμιες συνέπειες, που δεν θα είναι ούτε υπέρ της Ευρώπης ούτε υπέρ της Ουκρανίας.

Ο κ. Radev εξήγησε ότι ο πολεμος στη Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε πόλεμο φθοράς που παράγει καταστροφή τροφοδοτώντας την κοινωνική αστάθεια, ενώ υποτιμήθηκε από την Ευρώπη η ανθεκτικότητα της ρωσικής οικονομίας, όπως ανέφερε. Πρόσθεσε ότι μετά από 2,5 χρόνια, με έναν πόλεμο στην Ευρώπη και δυσμενείς εξελίξεις στη Μέση Ανατολή που έχουν καταστήσει ευάλωτη την ειρήνη στη γειτονιά μας, οι βασικοί στόχοι της ΕΕ πρέπει να είναι η ασφάλεια, η σταθερότητα και η ευημερία για όλους τους πολίτες.

O Dorin Recean, πρωθυπουργός της Μολδαβίας

Στην προετοιμασία της Μολδαβίας για την ένταξη στην ΕΕ αναφέρθηκε –μεταξύ άλλων– ο πρωθυπουργός της Μολδαβίας Dorin Recean, τονίζοντας ότι η χώρα είναι αποφασισμένη να πετύχει αυτόν τον στόχο και σχολιάζοντας ότι η διεύρυνση της ΕΕ στα δυτικά Βαλκάνια προάγει την ειρήνη για τις επόμενες γενιές. Αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, σημείωσε ότι είναι αδικαιολόγητος, επηρεάζει το σύνολο της Ευρώπης και ως εκ τούτου ακόμη και σε δύσκολους καιρούς πρέπει να αναζητούνται λύσεις υπέρ της ειρήνης, ενώ οι πολιτικοί δεν πρέπει να εγκαταλείπουν τον διάλογο. Καμία άλλη ήπειρος δεν έχει ζήσει τόσες συγκρούσεις έχοντας καταφέρει να βγει πιο ισχυρή από αυτές, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Recean.

Γιώργος Αλεξάκης #Μητσοτακης #πυρηνικά #ΠΡΩΤΕΣ_ΥΛΕΣ