Η απόβαση των ξένων funds στην ιδιωτική υγεία

14:39 9/1/2020 - Πηγή: Reporter

Σε απρόσμενα δυνατό παίκτη για την ελληνική οικονομία αναδεικνύεται ο κλάδος της ιδιωτικής υγείας, στον οποίο μέσα σε δύο χρόνια έχουν γίνει τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά deals της τελευταίας 10ετίας.

Της Μαριλένας Καραβασίλογλου

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Μagazine Δεκεμβρίου

Ο αγώνας επικράτησης των funds του εξωτερικού έχει ως αποτέλεσμα να «βρέχει εκατομμύρια» σε μεγάλο φάσμα της ιδιωτικής

υγείας (γενικές, ψυχιατρικές, μαιευτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα), με τον κλάδο να ακολουθεί στα χνάρια του τουρισμού και του real estate όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα και το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Το CVC Capital έχει εξελιχθεί σε ισχυρό πόλο στον χώρο της ιδιωτικής περίθαλψης με την απόκτηση των Metropolitan, Ιασώ General και Υγεία, η Oaktree έκανε αισθητή την παρουσία της προσθέτοντας στο portfolio της τον όμιλο Ιασώ, ενώ η Farallon ξεκίνησε μια αντίστοιχη προσπάθεια με αφετηρία τη Euromedica.

Η διαδικασία ριζικής αναδιάρθρωσης του κλάδου πάντως έχει ενεργοποιήσει ξένους και εγχώριους παίκτες, όπως το Ιατρικό, και όσο εκκρεμούν ακόμα μεγάλες πωλήσεις (βλ. Ερρίκος Ντυνάν) όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά και η συγκέντρωση δυνάμεων συνεχίζεται.

Η μερίδα του λέοντος στην CVC Capital

Πρωταγωνιστής στον χώρο των ιδιωτικών θεραπευτηρίων αναδεικνύεται το CVC Capital Partners, που μέσω της Hellenic Healthcare έχει προσθέσει στη συλλογή του τα ιδιωτικά θεραπευτήρια Metropolitan, Ιασώ General και Υγεία.

Ειδικότερα, το ξένο fund με έδρα το Λουξεμβούργο μέσα στα τελευταία δύο έτη έχει εξαγοράσει το νοσοκομείο Metropolitan έναντι 80 εκατ. ευρώ, το IΑΣΩ General έναντι 20 εκατ. ευρώ και το Θεραπευτήριο Υγεία σε μια συναλλαγή μεγαλύτερη των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Υπό την ίδια σκέπη έχουν περάσει και τα μαιευτήρια «Μητέρα» και «Λητώ», που ανήκαν στον Όμιλο Υγεία. Τελευταία προσθήκη η Creta InterClinic στο Ηράκλειο Κρήτης, που μαρτυρά το ενδιαφέρον του fund και για ιατρικές μονάδες εκτός πρωτεύουσας, ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο.

Με τα παραπάνω δεδομένα, υπολογίζεται πως το CVC κατέχει πλέον μερίδιο της τάξης του 30% στην αγορά ιδιωτικών κλινικών, κάτι που το καθιστά κυρίαρχο παίκτη. Κρίνοντας μάλιστα από την μέχρι τώρα «επιθετική» του πορεία, το επενδυτικό κεφάλαιο αναμένεται να συνεχίσει τις κινήσεις του στην ιδιωτική υγεία, επιχειρώντας επέκταση και στον ασφαλιστικό κλάδο.

Για του λόγου το αληθές, στα τέλη Νοεμβρίου το CVC προχώρησε στην υποβολή μη δεσμευτικής προσφοράς στη νέα διαγωνιστική διαδικασία για την πώληση τουλάχιστον του 80% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Εθνική Τράπεζα, κάτι που, αν ευοδωθεί, θα είναι μία κίνηση μεγάλης κλίμακας. Δεν είναι τυχαίο ότι και τα υπόλοιπα αμερικανικά funds που μπήκαν πρόσφατα στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας εκφράζουν ενδιαφέρον να επεκταθούν στις ασφαλίσεις.

Το «κεφάλαιο» Oaktree Capital

Πιο πρόσφατη αλλά καθοριστική προσθήκη στον εγχώριο κλάδο της υγείας είναι το αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο Oaktree Capital, το οποίο το 2019 απέκτησε μέσω της θυγατρικής OCM Luxembourg Healthcare Greece S.a r.l. το 83,37% του μετοχικού κεφαλαίου της Μητρικής Ιασώ, βάζοντας κάτω από την «ομπρέλα» του και τις θυγατρικές ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και Φιλοκτήτης. Φημολογείται δε ότι η Oaktree σκοπεύει να συνεχίσει τις εξαγορές, βάζοντας μεταξύ άλλων στο στόχαστρο την μαιευτική κλινική Ρέα.

Παρότι τείνει να δημιουργήσει έναν δεύτερο ισχυρό πόλο στην ιδιωτική υγεία απέναντι στο CVC, το Oaktree Capital ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα το 2014 από τον χώρο του τουρισμού, με την ανάπτυξη της αλυσίδας Resorts Ikos με την εταιρεία Σάνη Α.Ε. των αδερφών Ανδρεάδη.

Τι απομένει;

Πλέον το εγχώριο αντίπαλο δέος στον ιδιωτικό τομέα υγείας είναι ο Όμιλος του Ιατρικού Αθηνών, με το μερίδιό του στην αγορά ιδιωτικών κλινικών να εκτιμάται σε ποσοστό που πλησιάζει το 20%. «Εμείς είμαστε ο ελληνικός πόλος στον χώρο της ιδιωτικής υγείας και θα παραμείνουμε μια ελληνική και υγιής εταιρεία», έχει πει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ομίλου Ιατρικού Αθηνών Γιώργος Αποστολόπουλος, αναφερόμενος στην εισβολή των ξένων funds στον κλάδο. Πάντως, παρότι ήταν ο αντίπαλος της CVC στην προσπάθεια εξαγοράς του «Υγεία», το Ιατρικό Αθηνών δείχνει να μην ενδιαφέρεται πλέον για την απόκτηση του Ντυνάν, αλλά να στρέφεται σε εσωτερικές επενδύσεις.

Η Euromedica άλλαξε σελίδα με την απομάκρυνση της οικογένειας Λιακουνάκου από τη διοίκηση, μετά τις κινήσεις της Farallon Capital, ωστόσο δεν έχει ανακοινωθεί κάποιο σχέδιο εξυγίανσης ή ανάπτυξής της. Η Farallon κατέχει το 17,5% των μετοχών και το μεγαλύτερο ποσοστό των δανείων της Euromedica και από την Tράπεζα Πειραιώς. Πιο συγκεκριμένα, το fund, το οποίο έχει ενδιαφερθεί και για το Ερρίκος Ντυνάν, έχει αγοράσει δάνεια ύψους 200 εκ. € της ιδιωτικής κλινικής, η οποία είναι σε ειδική εκκαθάριση από την Τράπεζα Πειραιώς.

Μιλώντας για το Ερρίκος Ντυνάν, εντός του 2019 αναμενόταν να ολοκληρωθεί η προσπάθεια εκποίησής του από την Τράπεζα Πειραιώς, ωστόσο ο πολιτικός παράγων καθυστέρησε τις εξελίξεις. Με την αλλαγή πολιτικού σκηνικού να μπαίνει εμπόδιο στα σχέδια για επανένταξη του Nτυνάν στο EΣY μέσω δωρεάς του Iδρύματος Ωνάση, πιθανότερο ενδεχόμενο είναι να γίνει ξανά διαγωνισμός για την προσέλκυση επενδυτή, αναζωπυρώνοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ ξένων και εγχώριων ενδιαφερόμενων. Σημειώνεται πως ο προηγούμενος διαγωνισμός είχε ξεκινήσει το 2018, και μεταξύ των ενδιαφερομένων ήταν το CVC, ο όμιλος Ιατρικού Αθηνών, το Ιασώ και η Ευρωκλινική.

Όσον αφορά την Eυρωκλινική, είναι γνωστό ότι βρίσκεται σε συζητήσεις καθώς έχει έρθει η ώρα να κλείσει ο κύκλος του fund της Global Finance συμφερόντων του κ. Αγγέλου Πλακόπιτα. Αν και πρόκειται για συγκριτικά μικρή νοσοκομειακή μονάδα, η Eυρωκλινική έχει επιτύχει να ελέγξει ένα μικρό αλλά ισχυρό μερίδιο στην αγορά της Αθήνας, με κύκλους του χώρου να θεωρούν μονόδρομο την πώλησή της σε μεγαλύτερο όμιλο για τη συνέχιση της επιτυχημένης πορείας της.

Πάντως από το οπτικό πεδίο των funds δεν ξεφεύγουν η γυναικολογική κλινική-μαιευτήριο Pέα στα νότια προάστια της Aθήνας αλλά και η Βιοϊατρική.

Τέλος, «ελντοράντο» για τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια μπορεί να αποδειχθεί η ελληνική επαρχία, καθώς ήδη είχαμε τις πρώτες εξαγορές ιδιωτικών θεραπευτηρίων στο Ηράκλειο και στα Χανιά, με πόλο έλξης όπως φαίνεται να αποτελεί ο υψηλός τουρισμός του νησιού. Στο στόχαστρο των εξαγορών αναμένεται σύμφωνα με ιθύνοντες του χώρου να μπει σύντομα και η Θεσσαλονίκη.

Πώς άνοιξε ο δρόμος για την έλευση ξένων κεφαλαίων

Η απόβαση των funds του εξωτερικού στα ελληνικά ιδιωτικά θεραπευτήρια ήταν αναμενόμενη, όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες τα τελευταία χρόνια. Η ιδιωτική αλλά και η δημόσια υγεία έχουν περάσει δια πυρός και σιδήρου επί κρίσης, με τους περιορισμένους προϋπολογισμούς για την περίθαλψη, τις συγχωνεύσεις, καταργήσεις, και χρεοκοπίες ασφαλιστικών Ταμείων αλλά και μέτρα όπως το rebate και το clawback να πλήττουν τον κλάδο. Μάλιστα, τις 45 έφτασαν οι ιδιωτικές κλινικές σε όλη τη χώρα που αναγκάστηκαν να διακόψουν τη λειτουργία τους από το 2008 έως σήμερα, σε σύνολο 160 περίπου κλινικών που λειτουργούν στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των ψυχιατρικών και των μαιευτικών, σύμφωνα με στοιχεία της ΠΕΙΚ (Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών).

Παράλληλα ωστόσο, η κατάρρευση του δημόσιου συστήματος υγείας και του ασφαλιστικού οδήγησε πολλούς Έλληνες στην «αγκαλιά» του ιδιωτικού τομέα, κάτι που ενίσχυσε σημαντικά τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και κλινικές που άντεξαν, παρουσιάζοντας προοπτικές συνεχιζόμενης ανόδου. Από το 2009 έχει αυξηθεί θεαματικά το ποσοστό δαπανών των νοικοκυριών για την υγεία και ειδικά τη νοσοκομειακή περίθαλψη, όπως μαρτυρούν στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Επίσης, σε κλαδική μελέτη με τίτλο «Ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας» που εκπόνησε η «Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.» και περιλαμβάνει στοιχεία για την αγορά των γενικών κλινικών, των κέντρων αποκατάστασης και αποθεραπείας, των ψυχιατρικών κλινικών, των μαιευτικών κλινικών και των διαγνωστικών κέντρων, προβλέπεται πως η αγορά αυτών των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας το διάστημα 2018-2020 θα παρουσιάσει μέση ετήσια ανάπτυξη της τάξης του 2%.

Με τις προοπτικές του ιδιωτικού κλάδου υγείας να διαγράφονται αισιόδοξες και το νέο πολιτικό σκηνικό να ευνοεί τις επενδύσεις, η επέλαση των ξένων funds δεν αναμένεται να κόψει ταχύτητα σύντομα. Μάλιστα, άνθρωποι του κλάδου εκτιμούν ότι το νέο σκηνικό θα λειτουργήσει θετικά για το σύστημα περίθαλψης, οδηγώντας στη δημιουργία πιο λειτουργικών νοσοκομειακών ιδρυμάτων, εξορθολογισμό κόστους, συνέργειες υψηλού επιπέδου και κατά συνέπεια καλύτερες υπηρεσίες για τους ασθενείς.

ΥΓΕΙΑΙΔΙΩΤΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΑCVC Capital PartnersOAKTREEΙΑΣΩΌμιλος Ιατρικού ΑθηνώνΌμιλος ΥΓΕΙΑEuromedicaMetropolitan HospitalΕρρικος Ντυναν