Η οικονομία στην εντατική–Αριθμητήριο για τον «κουμπαρά» της κρίσης

09:50 17/3/2020 - Πηγή: Reporter

Με τον ορίζοντα να παραμένει θολός για τις συνολικές επιπτώσεις της πανδημίας, το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να αξιολογήσει τα δεδομένα και τις ανάγκες της οικονομίας. Κεντρικό, όπως φαίνεται μέλημα, είναι η διάσωση των θέσεων εργασίας και «το άνοιγμα θέσεων εντατικής» σε επιχειρήσεις που βρίσκονται στο μεταίχμιο.

Σε αυτό το φόντο, το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να δει πώς θα χτίσει τον κουμπαρά για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ήδη μια πρώτη ανάσα έδωσε η απόφαση του Eurogroup για άρση των στόχων «μαμούθ» για πλεονάσματα, που δίνει έναν αέρα 5 δισ. περίπου. Ουσιαστικά η κυβέρνηση

δε θα ζητήσει τα χρήματα αυτά από την αγορά και θα επιχειρήσει να δώσει ανάσες με μειώσεις φόρων στην αγορά ώστε να πάρει οξυγόνο και να πάρει μπρος.

Τέλος το πλεόνασμα μαμούθ

Όπως είπε χτες ο επικεφαλής της ευρωομάδας Μάριο Σεντένο, για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά πέτυχε τους στόχους της και συνεπώς δικαιούται να έχει ευελιξία σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Eurogroup, η Ελλάδα θα έχει την ευελιξία που θα έχουν και όλα τα υπόλοιπα κράτη- μέλη της ευρωζώνης, προκειμένου να διαχειριστεί την κρίση του κορονοϊού, την οποία πριν από την έναρξη της συνεδρίασης είχε παρομοιάσει με «πόλεμο».

Έτσι χτες αργά το βράδυ της Δευτέρας υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναλύοντας όσα αποφάσισε το Eurorgoup δήλωσε πως «δεν υφίσταται φέτος ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ για την Ελλάδα» σημειώνοντας πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης εξέφρασαν ομόφωνα «την αποφασιστικότητά μας να κάνουμε οτιδήποτε χρειαστεί, προκειμένου να ανταποκριθούμε, έγκαιρα και αποτελεσματικά στις προκλήσεις, τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στην οικονομία, από την εξάπλωση της νόσου».

Επίσης από χτες δόθηκε το πράσινο φως εξαίρεσης των αυξημένων δαπανών της χώρας για το μεταναστευτικό από το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, όπως ακριβώς δεν θα μετρήσουν οι επιπτώσεις από τα μειωμένα έσοδα και τις αυξημένες δαπάνες λόγω κορονοϊού.

Πόθεν τα έσοδα;

Βέβαια παράλληλα θα πρέπει η κυβέρνηση να ανοίξει τον κρατικό κουμπαρά. Βέβαια περιμένει από την ΕΕ, καθώς τόσο η Επιτροπή όσο και ο ESM θα ρίξουν κάποια ποσά. Βέβαια ίσως να μην είναι αρκετά καθώς όπως ειπώθηκε θα αντιπροσωπεύουν 1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο για το 2020 για όλα τα κράτη. Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεσμοθετεί ειδικό επενδυτικό ταμείο, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προχωρά στην κινητοποίηση χρηματοδοτικών πόρων για την παροχή κεφαλαίων κίνησης και για την προώθηση πρόσθετων επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιοποιεί όλα τα περιθώρια ευελιξίας στο πεδίο των κρατικών ενισχύσεων, επιταχύνοντας ταυτόχρονα τις εγκριτικές διαδικασίες.

Ο εθνικός κουμπαράς

Παράλληλα όμως η αντιμετώπιση της κρίσης είναι κι εθνική υπόθεση. Θα πρέπει έστω και με απαλλαγή από το βαρύ πλεόνασμα να μαζευτούν φόροι για να διατηρηθεί η δημοσιονομική ισορροπία κι αυτό σε καθεστώς έντονης δυσχέρειας. Σημειώνεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, (με βάση τον προϋπολογισμό που είχε βέβαια το στόχο του πλεονάσματος), οι εισπράξεις του Δημοσίου θα πρέπει να ανέλθουν στα 51,997 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι ήδη ένα καμπανάκι ακούστηκε χτες, καθώς μικρότερο του στόχου ήταν το πρωτογενές πλεόνασμα που παρουσίασε ο προϋπολογισμός το δίμηνο Ιανουάριος-Φεβρουάριος. Διαμορφώθηκε σε 823 εκατ. ευρώ. Ο στόχος ήταν για πρωτογενές πλεόνασμα 929 εκατ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο δίμηνο του 2019 είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 822 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού που έδωσε στη δημοσιότητα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, την περίοδο του Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2020 παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης ύψους 1,115 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 814 εκατ. ευρώ.

Είναι προφανές ότι η μάχη για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό με δεδομένη τη συγκυρία δεν είναι απλή υπόθεση, ενώ εξίσου δύσκολο είναι να προχωρήσει στις μέρες αυτές το πρόγραμμα του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για νέες εκδόσεις ομολόγων και νέα αποπληρωμή του χρέους προς ΔΝΤ. Ουσιαστικά οι πόροι για τον κουμπαρά θα πρέπει να αναζητηθούν είτε στα όποια πλεονάσματα, στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, τα κέρδη από τα ANFAs – SMPs κι ενδεχομένως στο «μαξιλάρι» των σχεδόν 30 δισ. που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Πάντως τις επόμενες μέρες η κυβέρνηση θα ανακοινώσει νέα μέτρα στήριξης, όπως για τις ασφαλιστικές εισφορές, επιδόματα με κύριο στόχο τη συγκράτηση κύματος απολύσεων. Εκτιμάται, δε, ότι το δημοσιονομικό κόστος μπορεί να φτάσει και το 1 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των υπαλλήλων που πλήττεται σε τουρισμό, εμπόριο, μεταφορές κτλ είναι μεγάλος φτάνοντας ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού.

Στον τουρισμό, την εστίαση και την ψυχαγωγία, στην εκπαίδευση και στο εμπόριο ο αριθμός μπορεί να φτάνει το 1,5 εκατομμύριο, με πάνω από 411.000 στον τουρισμό, 650.000 στο εμπόριο και τις μικρές εμπορικές επιχειρήσεις και 300.000 στην εκπαίδευση. Γεγονός που δημιουργεί εύλογες απορίες για το αν και το 1 δισ. είναι αρκετό.

Πέρα από τους εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας είναι και οι ελεύθεροι μικρο - επαγγελματίες ή τα μπλοκάκια όπου κι μόνο μια κάλυψη των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων ανεβάζει τον πήχη ψηλά.

Γιώργος Αλεξάκης

ελληνική οικονομίαEurogroupΧρήστος ΣταίκούραςΜάριο ΣεντένοΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ