Πώς μπορεί η «τεχνητή νοημοσύνη» να... πατάξει τη φοροδιαφυγή

14:43 4/3/2023 - Πηγή: Reporter

Με λύσεις “τεχνητής νοημοσύνης” επιχειρεί η ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) να ενισχύσει την προσπάθειά της για περιορισμό της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με διακήρυξη που δημοσίευσε, σχεδιάζει να προχωρήσει στην ανάθεση Σύμβασης Προμήθειας Συστήματος Προηγμένης Επιχειρησιακής Νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων. Ουσιαστικά, η ΑΑΔΕ με “έξυπνο” τρόπο θα αξιοποιεί τα big data

που έχει στη διάθεσή της και με data mining θα αξιολογεί ποιες φορολογικές υποθέσεις μπορεί να κρύβουν φοροδιαφυγή.

Το όλο έργο, που εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» , προβλέπει την προμήθεια ενός συστήματος ανάλυσης και εξόρυξης δεδομένων η οποία θα περιλαμβάνει την υιοθέτηση ισχυρής αρχιτεκτονικής δεδομένων, την ανάπτυξη κοινού αποθετηρίου μεταδεδομένων, την προμήθεια κατάλληλων λύσεων λογισμικού και την ανάπτυξη τεχνικών και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης όπως μοντέλα πρόγνωσης, εξόρυξης δεδομένων, στατιστικής και ποσοτικής ανάλυσης, προσημειώσεις κλπ., που θα οδηγήσει στην καλύτερη εκμετάλλευση των δεδομένων της ΑΑΔΕ.

Η διακήρυξη

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό των φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων με τους παρακάτω στόχους:

• Βελτίωση απόδοσης ως προς την είσπραξη δημοσίων εσόδων

• Βελτίωση φορολογικής συμμόρφωσης

• Βελτίωση εσωτερικών διαδικασιών, διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού, παγίων, υποδομών, δαπανών και κινδύνων

• Καταπολέμηση φοροδιαφυγής, λαθρεμπορίου, απάτης και αισχροκέρδειας

Ενδεικτικά, με το Έργο στόχος είναι να καλυφθούν:

• Η διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα του ελέγχου: Παροχή δεδομένων για την υλοποίηση έμμεσων τεχνικών ελέγχων και ελεγκτικών διασταυρωτικών επαληθεύσεων

• Η ανάλυση δεδομένων για σκοπούς στόχευσης ελέγχων: Άντληση και ανάλυση δεδομένων της ΑΑΔΕ σε συνδυασμό με δεδομένα από εξωτερικές πηγές (παγκόσμιο ιστός, κοινωνικά δίκτυα, ανοιχτά δεδομένα κλπ.) για την αποδοτικότερη επικαιροποίηση ανάλυσης κινδύνων στη στόχευση και προτεραιοποίηση των ελέγχων, σε συμφωνία και προς επίτευξη των στόχων του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου της ΑΑΔΕ

• Η έγκαιρη ανίχνευση περιστατικών φοροδιαφυγής: Ανίχνευση σε πραγματικό χρόνο ύποπτων περιστατικών φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου

• Η ανακάλυψη δυναμικών σχέσεων μεταξύ των φορολογουμένων: Όπως έχει αποδειχτεί από εφαρμογές άλλων ευρωπαϊκών χωρών είναι πολύ σημαντικό βήμα για την εύρεση απάτης και φοροδιαφυγής

• Η κατηγοριοποίηση φορολογουμένων: Κατηγοριοποίηση της αναμενόμενης συμπεριφοράς φορολογουμένων πχ στρατηγικός κακοπληρωτής, πιθανότητα φοροδιαφυγής κλπ.

• Το profiling φορολογουμένων: Εύρεση μη εμφανών ομοιοτήτων μεταξύ των φορολογουμένων όπως προκύπτουν μετά από δημογραφική, οικονομική και συμπεριφορική ανάλυση του συνόλου του πληθυσμού των φορολογουμένων. Χρησιμοποιείται στην εκτίμηση κινδύνου και σε άλλες περιπτώσεις χρήσης

• Η εκτίμηση ρίσκου και αξιολόγηση κινδύνου: Αξιολόγηση των φορολογουμένων ως προς το ρίσκο μη πληρωμής

• Η πρόβλεψη εσόδων και οφειλών: Πρόβλεψη εσόδων και οφειλών συνολικά και ανά φορολογούμενο ή ανά ΔΟΥ, ανά γεωγραφική περιοχή, ανά επάγγελμα, ή οποιαδήποτε άλλη διάσταση βάση των ιστορικών στοιχείων συμπεριφοράς των φορολογουμένων

• Η επίβλεψη λειτουργίας: Στόχο έχει τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της επίδοσης λειτουργίας των συστημάτων του οργανισμού, που καταγράφονται στην παράγραφο 8.3.2.1.

Οι βελτιώσεις στις πρακτικές

Με τη χρήση ενός καινοτόμου συστήματος ανάλυσης και εξόρυξης δεδομένων η ΑΑΔΕ προωθεί τη βελιστοποίηση διαδικασιών και την διασφάλιση μετρήσιμης προστιθέμενης αξίας προερχόμενη από την εκμετάλλευση των υπαρχόντων και νέων δεδομένων, μέσω της επίτευξης των παρακάτω στρατηγικών στόχων:

• Διασφάλιση ακεραιότητας του φορολογικού συστήματος ενθαρρύνοντας συμμόρφωση προς το φορολογικό κώδικα. Προκειμένου η πλειονότητα των φορολογουμένων να συμμορφώνεται στο φορολογικό κώδικα, θα πρέπει να υιοθετηθούν καινοτόμες διαδικασίες που θα εντοπίζουν αυτόματα και θα επιλύουν δυνητική μη συμμόρφωση

• Ευελιξία, αποτελεσματικότητα και ασφάλεια λειτουργίας και δεδομένων. Η αποτελεσματική λειτουργία σε μοντέρνες υποδομές αποτελούν θεμέλιο ενός σταθερού, αξιόπιστου οργανισμού και μιας βιώσιμης υπηρεσίας με δυνατότητας επιβολής κανόνων. Ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση των διαδικασιών έχουν στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των φορολογουμένων και βελτίωση της επιστασίας των φοροδοτικών πόρων

• Συμβολή στην οργάνωση της ΑΑΔΕ, αποτελώντας το μοναδικό σημείο άντλησης και επεξεργασίας δεδομένων και παροχής αναφορών

• Προηγμένη πρόσβαση σε πληροφορία, δυνατότητα υποβοηθούμενης ανάλυσης αποφάσεων και βελτίωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων. Στόχος είναι η χρήση δεδομένων στη λήψη αποφάσεων με όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική χρήση των πόρων. Προηγμένη διαχείριση του κύκλου ζωής των δεδομένων — από τη συλλογή, αποθήκευση, πρόσβαση, ανάλυση επιτρέποντας αποτελεσματικότερη και διαφανέστερη εφαρμογή.

Γιώργος Αλεξάκηςτεχνητή νοημοσύνηφοροδιαφυγήΑΑΔΕΕΛΛΑΔΑ