Πότε η κρίση δεν είναι πλέον κρίση;Το δίλημμα της ΕΚΤ

19:10 1/7/2021 - Πηγή: Reporter

Όπως και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ρίξει άνευ προηγουμένου όγκους έκτακτης ανάγκης στην οικονομία για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μέσω της πανδημίας.

Τώρα, καθώς η δραστηριότητα κερδίζει

ρυθμό, πρέπει να αποφασίσει πότε θα αρχίσει να επαναφέρει αυτήν την υποστήριξη. Αν ενεργήσουμε πολύ γρήγορα, θα κινδύνευε να αφαιρεθεί η ανάκαμψη, ενώ η κίνηση πολύ αργά θα μπορούσε να αφήσει τις κυβερνήσεις με υψηλά επίπεδα χρέους.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΗ;

Το σχέδιο αγοράς περιουσιακών στοιχείων έκτακτης ανάγκης ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΚΤ θα συνεχιστεί έως ότου τελειώσει η «φάση κρίσης» της πανδημίας - μια σκόπιμα ασαφής, διφορούμενη διατύπωση που δίνει στην τράπεζα αρκετή ευελιξία και χώρο για συζήτηση.

Για τον πρόεδρο της Γερμανικής Bundesbank, Jens Weidmann, μεταξύ των πιο συντηρητικών πολιτικών της κεντρικής τράπεζας της ζώνης του ευρώ, η κρίση τελειώνει μόλις η οικονομία επιστρέψει στο μέγεθος της προ πανδημίας, που αναμένεται τώρα το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους.

Στο αντίθετο άκρο του φάσματος, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Fabio Panetta, λέει ότι η τράπεζα θα πρέπει να υποχωρήσει μόνο όταν ο πληθωρισμός και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό επιστρέψουν σύμφωνα με τον στόχο της τράπεζας.

Στη συνέχεια, υπάρχουν πολιτικοί στη μέση. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η κρίση έχει τελειώσει όταν η οικονομία έχει καλύψει τα δύο χρόνια του χαμένου εδάφους, ενώ άλλοι λένε ότι η αγορά εργασίας, η οποία παραδοσιακά υστερεί σε οποιαδήποτε ανάκαμψη, πρέπει να είναι βασικό μέτρο.

Οι επενδυτές αναμένουν ότι το Πρόγραμμα Αγορά Έκτακτης Ανάγκης Πανδημίας (PEPP) θα λήξει τον επόμενο Μάρτιο, αλλά η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δεν έχει ακόμη στείλει ισχυρά μηνύματα σχετικά με αυτήν την ημερομηνία.

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Ολοκληρώνοντας ολόκληρη τη συζήτηση, η ΕΚΤ ολοκληρώνει τώρα τα συμπεράσματα της 18μηνης αναθεώρησης της στρατηγικής της, η οποία είναι πιθανό να επαναπροσδιορίσει τον στόχο πληθωρισμού και μπορεί να θέσει ορισμένους δευτερεύοντες στόχους.

Η απόφαση για το πότε και πώς να τερματιστεί το ερέθισμα έκτακτης ανάγκης είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ληφθεί μόνο μετά την επανεξέταση, οπότε ορισμένα από τα κριτήρια που πρέπει να εφαρμοστούν στη συζήτηση δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.

ΕΥΚΑΜΨΙΑ

Η ευελιξία φαίνεται να είναι ένα βασικό σημείο διατήρησης.

Οι αγορές ομολόγων της ΕΚΤ συνήθως υπόκεινται σε ένα σύνολο κανόνων, πολλοί από τους οποίους απορρίφθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας για να δώσουν στην ΕΚΤ τη δυνατότητα να αντιδρά σε ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς.

Αυτοί οι κανόνες, μεταξύ άλλων, ορίζουν ότι οι αγορές ομολόγων πρέπει να είναι ανάλογες με το μέγεθος της οικονομίας κάθε χώρας, όχι με το μέγεθος του εθνικού χρέους της και ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αγοράσει ένα προκαθορισμένο ποσό χρέους κατά τη διάρκεια μιας σαφώς καθορισμένης περιόδου.

Θα πρέπει επίσης να αγοράζει μόνο ομόλογα επενδυτικού βαθμού και δεν πρέπει να κατέχει περισσότερο από το ένα τρίτο του χρέους οποιασδήποτε χώρας.

Αυτοί οι κανόνες καθιστούν δυσκολότερη τη βοήθεια σε υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία ή η αγορά ομολόγων της Ελλάδας, των οποίων το χρέος εξακολουθεί να θεωρείται «σκουπίδια».

Η συζήτηση εγείρει επίσης ένα νομικό ζήτημα.

Η αγορά ομολόγων έκτακτης ανάγκης της ΕΚΤ έχει ήδη αμφισβητηθεί αρκετές φορές σε γερμανικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εκκαθάρισε αυτά τα συστήματα ακριβώς επειδή τέθηκαν αυστηρά όρια στην παρέμβαση. Τυχόν αλλαγές σε αυτά τα όρια ενδέχεται να οδηγήσουν την ΕΚΤ στο δικαστήριο.

Σηματοδοτώντας έναν πιθανό συμβιβασμό, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ Isabel Schnabel είπε ότι η τράπεζα "δεν μπορεί απλά να μεταφέρει την πλήρη ευελιξία" του συστήματος έκτακτης ανάγκης, αφήνοντας την πόρτα ανοιχτή για να διατηρήσει κάποια αλλά όχι όλη αυτή την ευελιξία.

Όταν λήξει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η ΕΚΤ θα εξακολουθήσει να ξεπερνά τον στόχο πληθωρισμού, επομένως πρέπει να συνεχιστεί το κίνητρο. Όμως η έκταση αυτής της υποστήριξης θα αποτελέσει βασική συζήτηση.

Αρκετοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, Francois Villeroy de Galhau, υποστήριξαν ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να στρέψει την έμφαση στο μακροχρόνιο, πιο περιοριστικό πρόγραμμα αγορών περιουσιακών στοιχείων, που τρέχει τώρα με 20 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα.

Ωστόσο, οι αγορές δεν τιμολογούν ακόμη καμία αύξηση σε αυτές τις αγορές ακόμη και μετά το τέλος των έκτακτων αγορών, και οι συντηρητικοί, όπως ο Αυστραλός Robert Holzmann, λένε ότι αυτές οι προσδοκίες είναι ορθές.

Το πρόβλημα είναι ότι η έκδοση δημόσιου και εταιρικού χρέους είναι πιθανό να παραμείνει αυξημένη το επόμενο έτος, οπότε η επιστροφή στα επίπεδα τόνωσης πριν από την κρίση θα σήμαινε υποχώρηση από την ΕΚΤ και αύξηση του κόστους δανεισμού.

ΣΥΝΟΧΗ

Δεν πρέπει να υπάρχει "φαινόμενο γκρεμού" όταν η υποστήριξη της ΕΚΤ επιστρέφει. Όμως όσο πλησιάζει ο Μάρτιος, το είδος της σταδιακής υποχώρησης που υποστήριξε ο Weidmann θα σήμαινε ότι η ΕΚΤ πρέπει να αρχίσει να μειώνει τις αγορές μόλις το τέταρτο τρίμηνο.

Ωστόσο, μια τέτοια μείωση θα αυξήσει το κόστος δανεισμού.

Τα... περιστέρια της πολιτικής της ΕΚΤ λένε ότι η οικονομία δεν είναι απλώς έτοιμη για αυτό, καθώς οι κυβερνήσεις θα βγουν από την κρίση με αυξημένα επίπεδα χρέους και ακόμη και σχετικά μικρές αυξήσεις του κόστους δανεισμού θα επηρεάσουν τα δημόσια οικονομικά.

ΕΚΤδίλημμα