ΣτΕ: Η αύξηση του κόστους ζωής παραβιάζει τα κοινωνικά δικαιώματα

13:56 19/3/2025 - Πηγή: Reporter

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης (ECSR) δημοσίευσε μια επισκόπηση, που επικεντρώνεται στον αντίκτυπο της κρίσης κόστους ζωής στα κοινωνικά δικαιώματα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η ανασκόπηση παρέχει μια λεπτομερή επισκόπηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη όσον αφορά τη διασφάλιση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Διατυπώνει συστάσεις προς τις κυβερνήσεις σχετικά με το πώς να διασφαλίσουν ότι αυτά τα δικαιώματα είναι εγγυημένα σε καταστάσεις όπου το κόστος των βασικών ειδών αυξάνεται πολύ πιο γρήγορα από το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών.

Στις αρχές του 2022 ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αναστάτωσε σοβαρά τις παγκόσμιες αγορές, εκτοξεύοντας τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας στα ύψη λόγω κερδοσκοπίας. Αυτό συνέβαλε σε πληθωριστικές πιέσεις σε μια εποχή που το κόστος ζωής αυξανόταν ήδη ραγδαία για τα νοικοκυριά.

Η επακόλουθη κρίση κόστους ζωής έχει επηρεάσει σημαντικά τις ζωές των Ευρωπαίων. Ομάδες που ήταν ήδη σε μειονεκτική θέση στην ευρωπαϊκή κοινωνία - συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα, των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρίες - διέτρεχαν ιδιαίτερο κίνδυνο και αντιμετώπισαν αυξημένη φτώχεια, κοινωνικό αποκλεισμό και επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου.

Αναγνωρίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης, το 2023 η Επιτροπή ζήτησε από όλα τα Κράτη Μέρη να υποβάλουν πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που είχαν λάβει για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κρίσης του κόστους ζωής. Στην ανασκόπηση, η Επιτροπή παρέχει οδηγίες και μια σειρά από συστάσεις:

-Τα Συμβαλλόμενα Κράτη πρέπει να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στοχευμένα μέτρα για τις ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Η κοινωνική προστασία είναι θεμελιώδες στοιχείο του Χάρτη. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχει μειώσει σημαντικά την αξία των παροχών και της βοήθειας κοινωνικής ασφάλισης, αφήνοντας τους αποδέκτες ανίκανους να αντέξουν οικονομικά τα απαραίτητα.

Τα κράτη πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι αυτά τα οφέλη παραμένουν επαρκή, προσαρμόζοντάς τα ώστε να συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό και να υποστηρίζουν τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο.

Η πραγματική αξία του κατώτατου μισθού έχει μειωθεί σε πολλές χώρες λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν δίκαιες αποδοχές σύμφωνα με το Άρθρο 4 του Χάρτη διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους απολαμβάνουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι οι ελάχιστοι μισθοί καθορίζονται σε τουλάχιστον 60% του καθαρού μέσου εθνικού μισθού.

Η αύξηση του κόστους στέγασης και ο αυξανόμενος κίνδυνος αστέγων είναι κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί Ευρωπαίοι.

Η Επιτροπή τονίζει ότι τα δικαιώματα του Χάρτη απαιτούν από τα κράτη να διασφαλίζουν ότι τα ενοίκια είναι προσιτά και ότι οι επαρκείς παροχές στέγασης είναι επαρκείς σε σχέση με το κόστος στέγασης. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αυξήσουν τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της προσφοράς κοινωνικής στέγασης και την ενίσχυση της προστασίας έναντι των εξώσεων.

Οι απότομες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων έχουν επηρεάσει σοβαρά τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα εκείνα με χαμηλά εισοδήματα. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τα επίπεδα ενεργειακής φτώχειας, να παρέχουν στοχευμένη υποστήριξη σε όσους πλήττονται περισσότερο και να εφαρμόζουν μακροπρόθεσμες πολιτικές για να διασφαλίζουν σταθερή, συνεπή και ασφαλή πρόσβαση σε επαρκή ενέργεια.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να πραγματοποιούν ουσιαστικές διαβουλεύσεις με άτομα που ανήκουν στις ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και να διασφαλίζουν τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Το ECSR εστιάζει στην κατάσταση σχετικά με τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση κόστους ζωής: νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, παιδιά, άτομα με αναπηρίες και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Καλεί τα Κράτη Μέρη να υιοθετήσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα βασισμένα στα δικαιώματα για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων των κρίσεων κόστους ζωής – όχι μόνο βραχυπρόθεσμων (όπως ad hoc ή εφάπαξ επιδόματα μετρητών ή προσωρινές αυξήσεις παροχών). Το ECSR καθιστά σαφές ότι η αντιμετώπιση μιας κρίσης κόστους ζωής με τρόπο που να συνάδει με τα δικαιώματα του Χάρτη είναι ουσιαστικό εάν τα κράτη επιθυμούν να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους στο διεθνές δίκαιο βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι οικονομικές δυσκολίες δεν πρέπει να οδηγήσουν σε διάβρωση των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων και οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές τηρούν τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.

«Η κρίση κόστους ζωής επηρεάζει αμέτρητους ανθρώπους στα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τις επιπτώσεις της καθημερινά να τα βγάλουν πέρα. «Η προάσπιση των δικαιωμάτων του Χάρτη προς όφελος όλων υποστηρίζει την οικονομική ανάκαμψη και την κοινωνική δικαιοσύνη Η διασφάλιση ότι όλοι στην Ευρώπη απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους σχετικά με την κοινωνική προστασία, τη στέγαση, την εργασία, την εκπαίδευση αποτελεί άμεση, ουσιαστική ώθηση ενάντια στις αυξανόμενες απειλές για τη δημοκρατία που τροφοδοτούνται από τους φόβους για τη μείωση του βιοτικού επιπέδου και των ευκαιριών ζωής», δήλωσε ο Πρόεδρος του ECSR Aoife Nolan.

Νίκος Ρούσσης - Στρασβούργο

#ΣτΕ #κόστος_ζωής #Κοινωνικά_δικαιώματα #Ευρώπη #αποφαση