Το στοίχημα της μετάβασης στην «πράσινη» οικονομία-Ευκαιρίες και προκλήσεις

14:57 10/4/2021 - Πηγή: Reporter

Βασικός «μοχλός» της απαραίτητης οικονομικής μεταμόρφωσης στην Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο πλανήτη, αποτελεί ήδη η «πράσινη» μετάβαση, η οποία αναμένεται να αυξήσει σύντομα τις επενδύσεις και την παραγωγικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως εκτιμά σε έκθεσή του ο ελβετικός οίκος UBS, θα χρειαστούν επενδύσεις άνω των 500 δισ. ευρώ ετησίως για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ το 2030, με τεράστιες δαπάνες στο δημόσιο τομέα, με ώθηση φυσικά και από τον ιδιωτικό τομέα, δημιουργώντας έτσι νέες ευκαιρίες για τους επενδυτές.

Η «πράσινη»

μετάβαση αναμένεται να πάρει «σάρκα και οστά» σε διάφορους κλάδους της οικονομίας. Η αυξημένη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), τις «πράσινες» τεχνολογίες, την ενεργειακή απόδοση, τις μεταφορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου η ΕΕ να πετύχει τους περιβαλλοντικά μηδενικούς (net-zero) στόχους της.

Η μετάβαση αυτή δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς τη λήψη ρίσκου, επισημαίνει ο οικονομολόγος της UBS, Dean Turner. Για τους επενδυτές και τους επιχειρηματίες, είναι ζωτικής σημασίας να προετοιμαστούν για τον «πράσινο» μετασχηματισμό, καθώς τα υπάρχοντα επιχειρηματικά μοντέλα μπορεί να καταστούν παρωχημένα μέσω των αλλαγών στους κανονισμούς και στη ζήτηση των καταναλωτών.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) είναι ο «ακρογωνιαίος λίθος» του σχεδίου της ΕΕ για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Στόχος του Green Deal είναι να εξασφαλίσει ότι η οικονομική ανάπτυξη θα συνδεθεί εξ ολοκλήρου με τις ΑΠΕ και ότι κανένας δε θα μείνει πίσω.

Χωρίς αυτόν τον μετασχηματισμό, προσθέτει ο Turner, οι ευρωπαϊκές οικονομίες κινδυνεύουν να «παγιδευτούν» στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και παραγωγικότητας, που θα «κλειδώσουν» τους πολίτες της ΕΕ σε μια περίοδο σημαντικής μεν, ελεγχόμενης δε, μείωσης του βιοτικού τους επιπέδου.

Οι προκλήσεις

Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις αυξάνονται. Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να οδηγούν σε ολοένα και περισσότερες πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, ξηρασία και άλλες περιβαλλοντικές καταστροφές, οι προκλήσεις αυτές δεν επηρεάζουν μόνο τις ζωές μας, αλλά έχουν και σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο.

Τα προβλήματα υγείας, που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, δημιουργούν επίσης όλο και μεγαλύτερη ανησυχία. Με αυτό το δεδομένο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι μέχρι το 2030 οι άμεσες δαπάνες υγείας θα φθάσουν στα 2-4 δισ. δολάρια ετησίως.

Με την αύξηση της δημόσιας υποστήριξης για την αλλαγή στα νέα δεδομένα, οι κυβερνήσεις ενισχύουν την πρόκληση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν μειωθεί κατά περίπου 20% τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Αυτή, ωστόσο, είναι μόνο η αρχή. Η ΕΕ ενίσχυσε πρόσφατα τους στόχους της για την «πράσινη» οικονομία. Έως το 2030, η Ένωση σχεδιάζει να μειώσει τα GHG κατά 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Η ευκαιρία της Ευρώπης να αναλάβει ηγετικό ρόλο

Για την Ευρώπη, η οικοδόμηση μιας πιο «πράσινης» και πιο βιώσιμης πραγματικότητας αποτελεί κρίσιμο μέρος της πολιτικής της ατζέντας τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Η εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα οδηγήσει τη χώρα προς την ίδια κατεύθυνση. Και στην Κίνα, βέβαια, με στόχο να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2060, η «πράσινη» μετάβαση αποδεικνύεται ότι είναι μια παγκόσμια προσπάθεια.

Το ευρωπαϊκό Green Deal θα στοχεύσει στις πιο ρυπογόνες βιομηχανίες του μπλοκ, συμπεριλαμβανομένων των κλάδων της ενέργειας, των κατασκευών και των μεταφορών. Ωστόσο, η ΕΕ είναι έτοιμη να υπερβεί αυτά τα όρια.

Σύμφωνα με τη UBS, για να τονώσει τις ιδιωτικές επενδύσεις, η ταξινόμηση της ΕΕ για τις βιώσιμες δραστηριότητες δεν είναι μόνο αφιερωμένη στην αποσαφήνιση του τι θεωρείται περιβαλλοντικά βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στην προστασία των επενδυτών από το φαινόμενο του greenwashing («πράσινο ξέπλυμα»). Όντας το πρώτο «πράσινο» σύστημα ταξινόμησης σε όλο τον κόσμο, υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμεύσει ως παράδειγμα και εκτός της ΕΕ.

Ο ρόλος των υπευθύνων χάραξης πολιτικής

Είναι καθήκον των πολιτικών να καθορίζουν την ατζέντα, αλλά εν τέλει η νομισματική πολιτική είναι αυτή που θα διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξετάζει προς το παρόν το πώς μπορεί να βοηθήσει στον παγκόσμιο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής και υπέρ της μετάβασης σε ένα περιβάλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.

Αυτό θα γίνει μέσω διαφόρων διαύλων, αλλά ο άμεσος αντίκτυπος είναι πιθανό να φανεί μέσω της μεγαλύτερης εποπτείας των τραπεζών και της νομισματικής πολιτικής. Η τραπεζική εποπτεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξασφαλίσει ότι οι τράπεζες μπορούν να διαχειριστούν τους κινδύνους, που παρουσιάζονται από την αλλαγή της «κλιματικής πολιτικής». Με τον έλεγχο της κλιματικής πίεσης να γίνεται όλο και πιο διαδεδομένος, θα μπορούσαν να έχουν επηρεαστεί τα κεφαλαιακά αποθέματα της ΕΚΤ στο μέλλον.

Εν κατακλείδι, ο ελβετικός οίκος τονίζει ότι η «πράσινη» μετάβαση στην Ευρώπη βρίσκεται σε εξέλιξη και ότι η δυναμική της συνεχίζει να αναπτύσσεται. Οι εθνικές κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχουν επενδυτικά και ρυθμιστικά κίνητρα, που θα ενεργοποιήσουν τη μετάβαση, αλλά ο ιδιωτικός τομέας είναι αυτός που θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στο άνοιγμα μιας σειράς νέων επενδυτικών ευκαιριών.

UBSGreen DealΚλιματική Ουδετερότηταπράσινη ανάπτυξηΕυρωπαϊκή Ενωσηιδιωτικός τομέαςΝομισματική Πολιτική