Χρήστος Τσίκας: Κάποιες σκέψεις για τον «Κλεισθένη Ι»

18:43 4/5/2018 - Πηγή: Enypografa

Κάθε ευνομούμενη χώρα οφείλει, επί ποινή αναχρονισμού και καθυστέρησης, να εκσυγχρονίζει, προϊόντος του χρόνου, τους θεσμούς που διέπουν τη λειτουργία της. Η ανάγκη αυτή καθίσταται αδήριτη όταν διαπιστώνονται σοβαρές κοινωνικές αλλαγές ή «ωριμάνσεις», τις οποίες πρέπει να εκφράσει και συμπυκνώσει θεσμικά το πολιτικό σύστημα της χώρας. Ενίοτε συμβαίνει και το αντίστροφο: τέτοιες θεσμικές παρεμβάσεις μπορεί να αποτελούν το εφαλτήριο για κοινωνικές μεταβολές και «ωριμάνσεις».

Γράφει ο Χρήστος Τσίκας*

Στην πατρίδα

μας ήδη «κυοφορούνται» δύο σημαντικές αλλαγές: τόσο στο Σύνταγμα, όσο και στον καταστατικό χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η παρέμβαση της Πολιτείας στη δεύτερη περίπτωση έχει ήδη κατατεθεί προς διαβούλευση και αναμένεται να ψηφιστεί μέσα στον Ιούνιο. Είναι το σχέδιο νόμου με την επωνυμία «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι», το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά από επί μέρους τροποποιήσεις του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ», του ισχύοντος δηλαδή νομικού πλαισίου που ρυθμίζει τη λειτουργία της Α’ και Β’ βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η εκφρασμένη κυβερνητική θέση είναι ότι η συνολική αλλαγή αυτού του νομικού πλαισίου θα συνδεθεί με τις αλλαγές στο Σύνταγμα της χώρας.

Σε μια πρώτη προσέγγιση στο υπό συζήτηση ν/σ θα σταθώ σε μία από τις σημαντικότερες, αλλά και πιο συζητημένη, αλλαγή: αυτή του εκλογικού συστήματος ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών. Η κυβερνητική πρόταση είναι αυτή της απλής αναλογικής για την εκλογή των δημοτικών/περιφερειακών συμβούλων από τον πρώτο γύρο (ή και του δημάρχου, εφόσον το ψηφοδέλτιο κάποιας παράταξης λάβει το 50% πλέον μιας των ψήφων του εκλογικού σώματος). Αν δεν αναδειχθεί από τον πρώτο γύρο δήμαρχος/περιφερειάρχης, η εκλογική διαδικασία επαναλαμβάνεται σε δεύτερο γύρο μεταξύ των επικεφαλής των δύο πρώτων σε ψήφους συνδυασμών, μόνο για την ανάδειξη δημάρχου/περιφερειάρχη. Η σύνθεση, δηλαδή, του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου καθορίζεται με βάση το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας κατά τον πρώτο γύρο των εκλογών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ο συνδυασμός από τον οποίο θα προέρχεται ο δήμαρχος/περιφερειάρχης να μην έχει την πλειοψηφία στο Δημοτικό/Περιφερειακό συμβούλιο, εάν δεν εκλεγεί από τον πρώτο γύρο. Άρα, για τη λήψη αποφάσεων θα υπάρχει ανάγκη συγκλίσεων παρατάξεων ή συμβούλων πέραν της σχετικά πλειοψηφούσας παράταξης.

Το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών του συστήματος της απλής αναλογικής, πέραν της καταρχήν ιδεολογικής προσέγγισης, είναι ότι υπάρχει ανάγκη να είναι όσο το δυνατόν αντιπροσωπευτικότερο το αποτέλεσμα των εκλογών όσον αφορά στους συμβούλους. Να δοθεί, δηλαδή, ένα τέλος στη θηριώδη δυσαρμονία του παρόντος εκλογικού συστήματος, κατά το οποίο παρατάξεις που στον πρώτο γύρο λαμβάνουν 40%, 30% ή ακόμη και 25% των ψήφων των δημοτών, καταλαμβάνουν το 60% των εδρών του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου.

Το βασικό επιχείρημα των αντιπάλων της απλής αναλογικής είναι ότι σε όσα Δημοτικά/Περιφερειακά Συμβούλια δεν υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία μιας παράταξης, θα υπάρχει «ακυβερνησία», δεν θα βρίσκεται δηλαδή κοινός τόπος για συμφωνία σε διάφορα θέματα, ίσως και σε βασικές λειτουργίες, όπως είναι η οικονομική.

Όμως, ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα στους περισσότερους Δήμους της χώρας; Πλειοψηφίες που κατέλαβαν το 60% των εδρών Δημοτικού Συμβουλίου στις εκλογές του 2014 σήμερα είναι πολυδιασπασμένες, με συνέπεια να λαμβάνονται αποφάσεις στη βάση ακριβώς της συναίνεσης και της συν-αντίληψης. Εξάλλου, η πιθανολογούμενη θέσπιση ελάχιστου ποσοστού ψήφων για την είσοδο ενός συνδυασμού στο Δημοτικό Συμβούλιο μειώνει τις πιθανότητες εκλογής σε μειωμένης στήριξης συνδυασμούς, για τα μέλη των οποίων μόνο συνεκτικό κρίκο μπορεί να αποτελούν φιλοδοξίες, τοπικισμοί και άλλες προσωπικές επιδιώξεις.

Ας μην φοβόμαστε, λοιπόν, την απλή αναλογική. Σε μια πολυκερματισμένη παντοιοτρόπως κοινωνία, όπως η σημερινή ελληνική, τέτοιες αλλαγές μπορεί πράγματι να ευνοούν (και να πιέζουν προς) ευρύτερες πολιτικές συγκλίσεις. Τώρα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αύριο στην κεντρική πολιτική σκηνή. Για την «ωρίμανση» των πολιτών στην κουλτούρα των συνεργασιών, τόσο αναγκαίων για την οικονομική ανάταξη της χώρας μας.

* Μέλος της δημοτικής κίνησης Πολίτες σε Δράση – Λυκόβρυση Πεύκη Μαζί

The post Χρήστος Τσίκας: Κάποιες σκέψεις για τον «Κλεισθένη Ι» appeared first on Ενυπόγραφα.