Από τη Σίλικον Βάλεϊ στη ΔΕΘ: Οι τεχνολογικοί κολοσσοί πρασινίζουν, γιατί δεν γίνεται αλλιώς

09:46 13/9/2018 - Πηγή: Green agenda

του Πασχάλη Μεντίζη

Τα αποτελέσματα μίας αναζήτησης στο Google «επιστρέφουν» τόσο γρήγορα πίσω σε μας ως μια σκέψη. Η πληροφορία στις άκρες των δαχτύλων φαντάζει άυλη, όπως η πληροφορία στον εγκέφαλό μας. Αλλά το cloud (αποθηκευτικό νέφος) είναι μόνο μία μεταφορά. Όλα τα δεδομένα τρέχουν μέσω αληθινών και φυσικών καλωδίων, μέσω κέντρων δεδομένων (data centers). Το Ίντερνετ και η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας (Information and communications technology) είναι πραγματικά, σχεδόν απτά, και επιφέρουν τεράστιο ανθρακικό αποτύπωμα στον πλανήτη. Ένα δευτερόλεπτο αναζήτησης στο Google ισοδυναμεί με την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που μπορούν να απορροφήσουν 23 δένδρα. Ένας μήνας αναζητήσεων από μόλις ένα άτομο, έχουν ισοδύναμο αντίκτυπο με το να οδηγεί ο ίδιος άνθρωπος ένα αυτοκίνητο για ένα μίλι. Από την άλλη, τα data centers, που αξιοποιούνται για να παράξουν ενέργεια για τις ψηφιακές υπηρεσίες, εισφέρουν το 2% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ποσοστό ισότιμο με τη διεθνή αεροπλοΐα...

Ένα email ταξιδεύει 15.000 χιλιόμετρα καλωδίων μέχρι να φτάσει στον προορισμό του, γεγονός που καθιστά τον τομέα του ΙΤ ως τον τρίτο μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας παγκοσμίως, ακολουθώντας τις ΗΠΑ και την Κίνα. Κάθε προσωπικός ηλεκτρονικός υπολογιστής προκύπτει από την επεξεργασία πρώτης ύλης που αγγίζει τους 2 τόνους, ενώ οι ενεργειακές ανάγκες του διαδικτύου παγκοσμίως ισοδυναμούν με την ενεργειακή απόδοση 30 πυρηνικών εργοστασίων.

Ο ψηφιακός κόσμος, που για τους περισσότερους από εμάς είναι κάτι αφηρημένο, έχει ένα ιλιγγιωδώς υψηλό περιβαλλοντικό κόστος, το οποίο μόλις που αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε. Για τον λόγο αυτόν, μερικοί από τους τεχνολογικούς γίγαντες του πλανήτη που δραστηριοποιούνται στις υπηρεσίες ICT, έχουν κατανοήσει ότι η μεταστροφή μας στην αειφόρο ανάπτυξη μέσω μιας πράσινης επανάστασης είναι, πλέον, κάτι παραπάνω από επιτακτική.

Φέτος, κάποιοι από αυτούς τους οικονομικούς τεχνολογικούς κολοσσούς βρίσκονται στο Αμερικανικό Περίπτερο (13), στην 83η ΔΕΘ, όπου τιμώνται οι ΗΠΑ.

Microsoft

Μέσω επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση, της απευθείας αγοράς πράσινης ενέργειας και της αντιστάθμισης εκπομπών CO2, η Microsoft του «Μίδα» Μπιλ Γκέιτς προσπαθεί με ιδιαίτερη θέρμη να φτάσει στην ανθρακική ουδετερότητα. Στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στη Βόννη (COP23), η Microsoft δεσμεύθηκε ότι θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 75% μέχρι το 2030. Ευελπιστεί ότι θα επιτύχει αυτόν στόχο αυξάνοντας την ενέργεια που προμηθεύεται από ΑΠΕ, από 44% σήμερα, στο ορόσημο του 50% έως το τέλος του 2018 και πάνω από το 60% μετά το 2020.

Είναι μία από τις πρώτες πολυεθνικές που εφάρμοσε ένα παγκόσμιο εσωτερικό μοντέλο ανθρακικού τέλους, χρεώνοντας κάθε επιχειρηματική μονάδα της για τις εκπομπές CO2. Με τον τρόπο αυτόν, δίνει ένα ισχυρό κίνητρο σε κάθε μία εξ αυτών ώστε να βρουν εναλλακτικές λύσεις και επενδύσουν σε καινοτομίες με τις οποίες θα καταφέρουν ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα. Η Microsoft έχει βραβευθεί πολλάκις και διεθνώς για αυτή την πρωτοβουλία.

Τα data centers της είναι 100% ανθρακικά ουδέτερα ήδη από το 2012, μέσω προμήθειας αιολικής, ηλιακής και υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Προσφάτως, στο πλαίσιο ενός περιβαλλοντικού πειράματος υψηλής καινοτομίας, πόντισε ένα κέντρο δεδομένων στον βυθό λίγο έξω από τις ακτές της Σκωτίας, ούτως ώστε να πετύχει φυσική ψύξη για 864 servers, οι οποίοι είναι τόσο ισχυροί από άποψη κατανάλωσης ενέργειας όσο αρκετές χιλιάδες υπολογιστές.

Η συγκεκριμένη εγκατάσταση τροφοδοτείται αποκλειστικά από ένα σύστημα ΑΠΕ, με την ενέργεια να παράγεται από τις παλιρροϊκές γεννήτριες του κέντρου δοκιμών και από ένα σύστημα κυματικής ενέργειας.

Το... παιδί του Μπιλ Γκέιτς έχει εξασφαλίσει ηλεκτροδότηση 1,2 GW ανανεώσιμης ενέργειας, ενώ δεσμεύθηκε να διαθέσει 50 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη και τη χρήση συστημάτων τεχνικής νοημοσύνης με σκοπό την προστασία του πλανήτη.

Google

Πέρυσι, η Google αποφάσισε να προχωρήσει σε αγορές ΑΠΕ για να καλύψει όλες τις ενεργειακές της ανάγκες της επόμενης χρονιάς. Πέτυχε στον στόχο της σε μόλις ένα τετράμηνο, τον περασμένο Απρίλιο, αφού οι ενεργειακές της ανάγκες καλύφθηκαν στο 100% από ανανεώσιμες πηγές. Για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που κατανάλωσε αγόρασε μια κιλοβατώρα ανανεώσιμης ενέργειας από ένα αιολικό ή ηλιακό πάρκο που χτίστηκε ειδικά για αυτήν.

Τα δεδομένα αφορούν τόσο γραφεία όσο και data centers σε όλον τον κόσμο. Είναι ο πρώτος όμιλος τέτοιου μεγέθους που καταφέρνει κάτι τέτοιο.

Μάλιστα, έχει συνάψει συμβάσεις με έργα παραγωγής καθαρής ενέργειας σε ολόκληρη την Αμερική και την Ευρώπη, από τη Χιλή μέχρι και τη Σουηδία, με επενδύσεις άνω των τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Έχει, επίσης, δεσμευθεί για τριπλασιασμό των αγορών ανανεώσιμης ενέργειας μέχρι το 2025.

Προσφάτως, έδωσε τον έλεγχο της ψύξης σε αρκετά από τα data centers της σε έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης που «μαθαίνει» πώς να προσαρμόζει καλύτερα τη λειτουργία των συστημάτων ψύξης της προκειμένου να μειώνει την κατανάλωση ενέργειας έως και κατά 40%.

Παράλληλα, αποφάσισε να λανσάρει και οικιακά συστήματα γεωθερμίας, για οικονομικές λύσεις θέρμανσης και ψύξης. Στη μάχη για ένα καλύτερο περιβάλλον έριξε και τα οχήματα της υπηρεσίας Google Street View, τα οποία εξοπλίστηκαν με αισθητήρες ρύπανσης, με στόχο -σε πιλοτικό επίπεδο- να δημιουργηθεί ένας χάρτης που θα καταγράφει τη ρύπανση του αέρα σε τοπικό επίπεδο και να διερευνηθεί πώς αυτή διαφέρει ανάμεσα σε διαφορετικές συνοικίες ή ακόμη και μεταξύ οικοδομικών τετραγώνων.

Apple

Άλλος ένας τεχνολογικός γίγαντας που διατείνεται ότι το σύνολο των λειτουργιών του τροφοδοτούνται με ανανεώσιμη ενέργεια.

Αυτό σημαίνει ότι όλα τα καταστήματα της εταιρείας, κέντρα δεδομένων (από το 2013 ακόμη) και γραφεία σε 43 χώρες, είτε χρησιμοποιούν απευθείας ανανεώσιμη ενέργεια είτε αντισταθμίζονται με τη χρήση πιστοποιητικών καθαρής ενέργειας.

Μάλιστα, πλέον η Apple «αναγκάζει» τους νέους συνεργάτες της να δεσμεύονται ότι θα τροφοδοτούν τις παραγωγικές της υποδομές με 100% ανανεώσιμη ενέργεια.

Η Apple λειτουργεί 25 πρότζεκτ ανανεώσιμης ενέργειας, ανά τον κόσμο και άλλα 15 έργα βρίσκονται υπό κατασκευή. Το 2017, είδε 286 μεγαβάτ σε ηλιακό δυναμικό να συνδέονται στο δίκτυο και σύντομα το ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της εταιρείας σε ανανεώσιμη ενέργεια θα φτάσει τα 1,4 γιγαβάτ, σε 11 χώρες. Ταυτόχρονα, προχωρεί στη σύσταση ταμείου 300 εκατ. δολαρίων για επενδύσεις σε κινεζικά project ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνεργασία με αρκετούς από τους προμηθευτές του. Πρόκειται για το China Clean Energy Fund, το οποίο σχεδιάζει να επενδύσει στην παραγωγή ενέργειας τουλάχιστον 1 GW, η οποία θα είναι αρκετή για την ηλεκτροδότηση περίπου 1 εκατ. σπιτιών.

Το νέο Apple Park στο Cupentino της Καλιφόρνια αποτελεί επίσης πρότυπο από την άποψη της βιωσιμότητας και λέγεται ότι είναι το μεγαλύτερο κτήριο επαγγελματικής χρήσης με πιστοποίηση LEED Platinum στη βόρεια Αμερική.

Η Apple, τέλος, έχει εργαστεί στο κομμάτι να ενσωματώσει βιώσιμες πρακτικές και σε άλλα πεδία δραστηριοτήτων της, μεταξύ των οποίων είναι η χρήση βιώσιμου ή ανακυκλώσιμου χαρτιού για το πακετάρισμα.

Προσπαθεί να ανακυκλώνει το αλουμίνιο των συσκευών της, το μόνο που κρίνεται αρκετά υψηλής ποιότητας για επαναχρησιμοποίηση. Για παράδειγμα, τα αλουμινένια περιβλήματα του iPhone 6 ανακυκλώνονται για την παραγωγή υπολογιστών Mac Mini που χρησιμοποιεί στα γραφεία της. Το περίβλημα του iPhone 7 χρησιμοποιεί 27% λιγότερο αλουμίνιο και η παραγωγή του εκπέμπει 60% λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου.

Ακόμα, η Apple έχει αναπτύξει τα ρομπότ Liam που αποσυναρμολογούν παλιά iPhone και ανακτούν περισσότερα υλικά από όσα οι συμβατικές πρακτικές ανακύκλωσης.

Η σπουδαιότερη πρόκληση για τα υψηλόβαθμα στελέχη της, όπως τα ίδια την προβάλλουν; Να τερματίσει η Apple μια μέρα εντελώς την εξάρτησή της από την εξόρυξη υλικών.

Facebook

Το Facebook μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει επιτύχει το εξής: οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για έναν χρήστη της πλατφόρμας είναι, πλέον, μικρότερες της καύσης μιας λάμπας κηροζίνης για 8 λεπτά ή του να βράσει κανείς νερό για να φτιάξει ένα φλιτζάνι τσάι, ή έναν... μέτριο καφέ latte.

Με τoν ελεύθερο διαμοιρασμό με άλλους κολοσσούς της καινοτομίας του στο ντιζάιν των data centers, το Facebook έχει εξοικονομήσει ήδη ηλεκτρική ενέργεια που θα μπορούσε να ηλεκτροδοτήσει 127.000 νοικοκυριά για έναν χρόνο και απέτρεψε την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου που θα ήταν ισοδύναμη με την απόσυρση 136.000 επιβατικών αυτοκινήτων από τους δρόμους του κόσμου για ένα έτος.

Το «αρχηγείο» του διαδικτυακού γίγαντα στην Καλιφόρνια τροφοδοτείται ενεργειακά αποκλειστικά με καθαρή ενέργεια, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με πολλά από τα κέντρα δεδομένων του, από τη Σουηδία έως την Άιοβα.

Μάλιστα, έχει κατορθώσει να ανακυκλώνει το 90% των αποβλήτων των εργαζομένων του, μέσω ανακυκλωτικών και κομποστοποιητικών προγραμμάτων. Οι υπάλληλοι της Facebook μπορούν να διαχωρίζουν τα σκουπίδια σε ανακυκλώσιμα και κομποστοποιήσιμα, και πριν φύγουν από τις εγκαταστάσεις της, όλα τα απόβλητα περνούν από επιπρόσθετη διαδικασία διαλογής ώστε η εταιρεία να βεβαιωθεί ότι όλα θα καταλήξουν στο κατάλληλο ρεύμα.

Σε ό,τι αφορά τη χρήση/προμήθεια ΑΠΕ, το 2018, το Facebook πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη αγορά καθαρής ενέργειας διεθνώς, καθώς έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες αγοράς 1,1 GW. Έχει, μάλιστα, δεσμευθεί να χρησιμοποιεί 100% ΑΠΕ και να επιτύχει την ηλεκτροδότηση του 50% όλων των λειτουργιών της μέσα στο τρέχον έτος.

Πράσινο γιατί... ανταποδίδει

Εκτός από τη φιλοπεριβαλλοντική διάσταση, όλοι οι πολυεθνικοί κολοσσοί του τομέα στρέφονται προς την καθαρή ενέργεια και για λόγους εξοικονόμησης χρημάτων, καθώς η ηλιακή και αιολική ενέργεια τείνουν να γίνουν κατά πολύ φθηνότερες από τις άλλες, ρυπογόνες πηγές ενέργειας. Το κόστος των ΑΠΕ έχει μειωθεί δραστικά, 60% με 80% τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια να οδηγεί σε πρωτοφανείς οικονομικές ευκαιρίες. Δεν θα πρέπει ποτέ, άλλωστε, να λησμονούμε ότι και το χρώμα του δολαρίου πράσινο είναι...