Αργός θάνατος για τη λίμνη Κορώνεια

12:04 19/9/2019 - Πηγή: Green agenda

του Νίκου Αβουκάτου

Σε ασφυξία, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγείται η λίμνη Κορώνεια, τα... πάθη της οποίας δεν έχουν τελειωμό: η Greenagenda.gr ανέδειξε πρώτη προχθές τις εικόνες-σοκ από τον μαζικό θάνατο χιλιάδων ψαριών το τελευταίο διάστημα που κείτονται περιμετρικά της σε κατάσταση προχωρημένης σήψης. Σήμερα, όμως, φέρνει στο προσκήνιο την ανύπαρκτη συντήρηση των τεχνικών έργων για την προστασία και ενίσχυσή της. Κι όλα αυτά τη στιγμή που παραμένει σε αναστολή ένα υπέρογκο ευρω-πρόστιμο της τάξης των 30 εκατ. ευρώ για τη διαχείριση της λίμνης από το ελληνικό κράτος.

Σύμφωνα

με πληροφορίες, οι δύο χείμαρροι, Λαγκαδικίων και Σχολαρίου, στους οποίους έγινε εκτροπή ώστε να μην καταλήγουν στη λίμνη Βόλβη, αλλά στην Κορώνεια για την ενίσχυσή της, έχουν γεμίσει με φερτές ύλες και καλάμια το κανάλι που δημιουργήθηκε. Ως αποτέλεσμα, τεράστιες ποσότητες νερού που θα κατέληγαν στην Κορώνεια για την αναζωογόνησή της δεν φτάνουν ποτέ στη λεκάνη απορροής. Ταυτόχρονα, τα θυροφράγματα που άνοιγαν κατά περίπτωση για να διοχετεύουν με νερό τη λίμνη, όπως προέβλεπε το περίφημο Master Plan (έχει οριστικοποιηθεί ή λήξει από 11 Αυγούστου του 2017, σύμφωνα με την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας) για τη διάσωσή της, δεν έχουν συντηρηθεί εδώ και αρκετό καιρό.

Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ανομβρία, έχουν οδηγήσει τη στάθμη του νερού σε δραματική πτώση: από τρία μέτρα πριν από λίγους μήνες, το βάθος της λίμνης δεν ξεπερνά, πλέον, τα 80 εκατοστά.

Είναι προφανές ότι η «ανάσταση» της Κορώνειας εξαρτάται, μεν, από τις υδρολογικές συνθήκες, αλλά κυρίως από την άρτια και συχνή συντήρηση των τεχνικών έργων. Ωστόσο, για τα τελευταία, δεν έχει οριστεί διαχειριστής που θα δύναται να διεκδικήσει πόρους ώστε να πραγματοποιούνται έργα καθαρισμών των χειμάρρων και της ενωτικής τάφρου από φερτά υλικά, καλάμια και οτιδήποτε άλλο. Την ίδια στιγμή, ανοικτό παραμένει το ζήτημα με τις περίπου 2.000 ανοικτές γεωτρήσεις, που θα έπρεπε να έχουν σφραγιστεί, για τις οποίες αποφασίστηκε να γίνει καταγραφή και έλεγχός τους. Κάτι που τελικά έμεινε μόνο στα λόγια.

«Εξαιτίας της υπεράντλησης των υδάτων για την άρδευση των καλλιεργειών κρίνεται απαραίτητο να ελεγχθούν εξονυχιστικά οι ιδιοκτησίες για παράνομες γεωτρήσεις. Καθοριστικό στοιχείο για την επιδείνωση της κατάστασης είναι και η συμβολή της ανομβρίας τους τελευταίους μήνες, αλλά και το γεγονός ότι η λίμνη είναι ευμετάβλητο οικοσύστημα, και αυτό το γνωρίζουν όλοι. Χρειάζεται να είμαστε πιο προσεκτικοί και να τηρούνται σωστά όλα όσα έχουν αποφασιστεί», λέει στη Greenagenda.gr ο συντονιστής του Φορέα Κορώνειας, Βόλβης και Χαλκιδικής, Ηλίας Τεκίδης.

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει οριστική απόφαση για τη συντήρηση, καθώς συνεχίζεται η διαπραγμάτευση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία, για να διαχειριστεί το έργο, ζητεί τους ανάλογους πόρους.

Σε απόφαση του ΥΠΕΝ, που δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια, ορίζονται αρμόδιες αρχές διαχείρισης των έργων που προβλέπονται στο από 11.08.2017 οριστικοποιημένο master plan. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αρμόδιοι ορίζονται:

(α) Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει αρμοδιότητα συντήρησης και λειτουργίας των υφιστάμενων τεχνικών έργων, με εξασφάλιση αντίστοιχων πιστώσεων από τα αρμόδια Υπουργεία.

Ειδικότερα:

- έργα δημιουργίας και διαμόρφωσης υγροτόπου και βαθέων ενδιαιτημάτων,

- έργα βελτίωσης υδραυλικών χαρακτηριστικών και αμφίδρομης λειτουργίας ενωτικής τάφρου.

(β) Ο Φορέας Διαχείρισης Κορώνειας – Βόλβης έχει αρμοδιότητα παρακολούθησης των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων της υπολεκάνης της Λίμνης Κορώνειας και την εφαρμογή των Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του.

(γ) Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων είναι αρμόδια για το συντονισμό των συναρμόδιων υπηρεσιών και την επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο ορισμός αυτός γίνεται «για τη διατήρηση της καλής κατάστασης της λίμνης και τη βελτίωσή της κρίνεται απαραίτητη η παρακολούθηση της καλής λειτουργίας, καθώς και η συντήρηση των τεχνικών έργων».

Ως εκ τούτου, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει την αρμοδιότητα για τη συντήρηση και λειτουργίας των υφιστάμενων τεχνικών έργων, ενώ αναλαμβάνει την υποχρέωση (άρα και αρμοδιότητα) για την εξασφάλιση αντίστοιχων πιστώσεων από τα αρμόδια υπουργεία, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω των αυστηρών περιορισμών του τρέχοντος ΕΣΠΑ, της αβεβαιότητας για το επόμενο και της αυστηρότητας που δείχνουν για την περιοχή οι κοινοτικές υπηρεσίες.

Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν έχει στείλει προειδοποιητική επιστολή στη χώρα από τον Φεβρουάριο του 2016 για την Κορώνεια, απειλώντας με πρόστιμα που κυμαίνονται μεταξύ 25 και 30 εκ. ευρώ εφάπαξ και στη συνέχεια (όσο δεν ολοκληρώνονται τα προβλεπόμενα έργα) με πρόστιμο 30.000 ως 70.000 ευρώ την ημέρα, εφόσον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έχει βελτιωθεί η περιβαλλοντική κατάσταση στην Κορώνεια.

Σημειώνεται, ακόμη, ότι, στο περιθώριο της επίσκεψής του στην 84η ΔΕΘ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, βρέθηκε στην περιοχή συνοδευόμενος από τον γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Κωνσταντίνο Αραβώση και ενημερώθηκε για την κατάσταση. Όπως, άλλωστε, έχει διαρρεύσει το υπουργείο, πρόθεση του κ. Χατζηδάκη είναι η εκχώρηση των αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης στις Περιφέρειες, ενώ κατά την επίσκεψή του στην Κορώνεια δεσμεύθηκε «για ένα πιο απλό σύστημα σε σχέση με τις προστατευόμενες περιοχές προκειμένου να υπάρχει ένας συντονιστής με λυμένα τα χέρια», καθώς και «την άμεση χρηματοδότηση όλων των έργων βιολογικού καθαρισμού γύρω από αυτήν, προκειμένου η λίμνη να παραμείνει ζωντανή».