Διαχείριση αποβλήτων: Η νέα χρεοκοπία της χώρας μας

08:48 26/3/2019 - Πηγή: Green agenda

του Κωνσταντίνου Αραβώση*

Στις χώρες της ΕΕ το 40% των απορριμμάτων ανακυκλώνεται, το 25% καίγεται ανακτώντας ενέργεια και το υπόλοιπο καταλήγει σε ΧΥΤΥ (Χώρους Υγειονομική Ταφής των Υπολειμμάτων).

Υπάρχει δεσμευτικός Ευρωπαϊκός στόχος για μείωση στο 10% των αστικών απορριμμάτων που καταλήγουν στους ΧΥΤΥ. Δηλαδή το 90% των απορριμμάτων θα πρέπει να αξιοποιείται.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων προωθούνται οικονομικά εργαλεία προκειμένου να δίνονται

κίνητρα στη συμμετοχή στην ανακύκλωση και την μείωση παραγωγής απορριμμάτων στα πλαίσια της Κυκλικής Οικονομίας.

Δίνεται έμφαση ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού των προϊόντων στην ορθή διαχείριση μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους.

Η ιεράρχηση στις προτεραιότητες διαχείρισης των αποβλήτων θέτει πρώτη την πρόληψη, μετά την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση ,την ενεργειακή αξιοποίηση και ότι περισσεύει θα μπορεί να θάβεται.

Η Ευρωπαική Οδηγία μιλάει για σταδιακή εκτροπή των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων και θέτει χρονοδιάγραμμα και στόχο στους ΧΥΤΥ να καταλήγει ως το 2020 μόνο το 35% των αποβλήτων.

Eνώ στη Γερμανία πρόκειται φέτος να κλείσει και ο τελευταίος ΧΥΤΥ και να γίνεται πλήρης αξιοποίηση των αποβλήτων, στην χώρα μας το 82% καταλήγει σε ΧΥΤΥ ή σε ΧΥΤΑ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής).

Συζητούμε για ΧΥΤΥ(Α), όταν οι άλλες χώρες μιλούν για Κοινωνία Μηδενικών Αποβλήτων. Η σημερινή Κυβέρνηση, αύξησε τους στόχους ανακύκλωσης του Εθνικού Σχεδιασμού -σε θεωρητικό επίπεδο- πολύ παραπάνω και από το απαιτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρόλα αυτά έχουμε κολλήσει τα τελευταία 4 χρόνια στο ίδιο ποσοστό ανακύκλωσης. Βρισκόμαστε στο 18% με Ευρωπαϊκό στόχο το 50% ως το 2020.

Δεν έχει αυξηθεί καθόλου το ποσοστό την τελευταία τετραετία και μόνοι μας θέτουμε ουτοπικούς στόχους παραπάνω και από αυτό που μας ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πλήρης αποτυχία την εθνικής πολιτικής ανακύκλωσης στην πράξη.

Είναι δεδομένες οι λύσεις και οι τεχνολογίες. Πρέπει να επιδιωχθεί η μεγιστοποίηση της συλλογής του διαλεγμένου οργανικού κλάσματος των απορριμμάτων στην πηγή, η δημιουργία λιπάσματος από αυτό το κλάσμα και η παράλληλη παραγωγή ενέργειας από το εκλυόμενο βιοαέριο, η ανακύκλωση, η ενεργειακή αξιοποίηση, η αναερόβια χώνευση μέσω μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, η παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου RDF το οποίο να μπορεί να αξιοποιείται σε συναποτέφρωση στην Τσιμεντοβιομηχανία -και όχι μόνο- με διασφάλιση του Περιβάλλοντος.

Ο,τι περισσεύει και δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε, να ανακυκλώσουμε ή να αξιοποιήσουμε στην πηγή θα καταλήγει στα ειδικά εργοστάσια επεξεργασίας.

Η Διαχείριση Απορριμμάτων αν υλοποιηθεί στην πράξη μπορεί να ενεργοποιήσει στην χώρα μας κεφάλαια άνω των δύο δισ. την επόμενη τριετία -δημόσια ,αλλά και ιδιωτικά μέσω έργων ΣΔΙΤ- προκειμένου να δημιουργηθούν οι απαιτούμενες υποδομές.

Δεν είναι μόνο ότι προστατεύουμε το περιβάλλον, είναι ότι δημιουργούμε και νέες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και νέα επαγγέλματα.

Σήμερα στην πρωτεύουσα το 80% των Απορριμμάτων καταλήγει για ταφή στη Φυλή και το μοναδικό σχέδιο που πραγματικά εφαρμόζεται είναι η συνεχής επέκταση του ΧΥΤΑ με την κατασκευή νέων κυττάρων.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη λύση για την κατασκευή εργοστασίων Αξιοποίησης και διαχείρισης στην Αττική, κανένα από τα έργα που προβλέπονται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό δεν έχει δρομολογηθεί και με το δεδομένο ότι από την προκήρυξη ενός έργου ως την υλοποίηση του μπορεί να παρέλθουν 3-5 έτη, ενώ ο ΧΥΤΑ Φυλής θα έχει γεμίσει σε 2 έτη, οδηγούμαστε σε αδιέξοδο Περιβαλλοντικό, Κοινωνικό, αλλά και με μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις λόγω των αναμενόμενων κοινοτικών προστίμων και της επίδρασης στην Οικονομία.

Αν δεν δράσουμε ,πέραν της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και τις επιπτώσεις στην Υγεία, στην Οικονομία και τον Τουρισμό (είδαμε στην Κέρκυρα το καλοκαίρι τι συνέβη με τα σκουπίδια στους δρόμους), θα πληρώνουμε πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για μη συμμόρφωση. Θα προστεθούν στα 110 εκ. ευρώ, που ήδη έχουμε πληρώσει για περιβαλλοντικές παραβάσεις.

Αλλά το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι αν δεν δράσουμε δεν θα ξέρουμε τι θα κάνουμε με τα σκουπίδια μας.

Κορυφαίο πρόβλημα η Αττική όπου οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Χρειάζονται αξιόπιστες, ρεαλιστικές δράσεις άμεσα. Κινδυνεύουμε αντί να αποτελέσει η διαχείριση των Αποβλήτων ευκαιρία για Επενδύσεις, Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και Ανάπτυξη να εξελιχθεί σε Περιβαλλοντικό Εφιάλτη.

*Ο Κωνσταντίνος Αραβώσης είναι αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, σύμβουλος του προέδρου της ΝΔ για το Περιβάλλον. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στο Real.gr