Η καταστροφή των δασών του Αμαζονίου και η κλιματική αλλαγή

09:14 9/9/2019 - Πηγή: Green agenda

του Θεοχάρη Δ. Ζάγκα*

Τα δάση αποτελούν δυνητικά τις μεγαλύτερες δεξαμενές διοξειδίου του άνθρακα για τον πλανήτη μας. Τι σημαίνει όμως δυνητικά; Σημαίνει ότι αυτό μπορεί να συμβεί εφόσον τα δάση προστατεύονται αποτελεσματικά από κάθε μορφής κίνδυνο, όπως οι δασικές πυρκαγιές, οι εκχερσώσεις, η υπερβόσκηση, οι υπερκαρπώσεις και οι ληστρικές υλοτομίες, οι μεταλλευτικές δραστηριότητες και κάθε άλλη αλόγιστη επέμβαση σε αυτά και στο πλαίσιο

της διαχείρισής τους για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινωνίας τηρούνται ευλαβικά οι βασικές αρχές της Δασικής Επιστήμης.

Οι βασικές αυτές αρχές είναι:

-Η αρχή της αειφορίας που για την τήρησή της απαιτείται να εφαρμόζεται,
-Η αρχή της διατήρησης του δασικού οικοσυστήματος και
-Η αρχή της διατήρησης και βελτίωσης της παραγωγικής ικανότητας του εδάφους που αποτελεί το μέγα κεφάλαιο για κάθε εδαφοπονική δραστηριότητα.

Εάν τηρούνται αυτές οι αρχές το δασικό οικοσύστημα μπορεί να αποτελέσει μια τεράστια δεξαμενή, χωρητικότητας αρκετών εκατοντάδων τόννων άνθρακα σε κάθε εκτάριο (=10 στρέμματα). Επομένως με τη μεγιστοποίηση της αποθήκευσης άνθρακα στα δασικά οικοσυστήματα και την επέκταση των δασών σε γυμνές εκτάσεις ή γεωργικές εκτάσεις χαμηλής παραγωγικότητας μπορούμε να αντιμετωπίσουμε σε μεγάλο βαθμό το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Τι συμβαίνει όμως όταν τα δάση καίγονται;

Αυτό που συμβαίνει είναι κάτι το πολύ τραγικό. Όλη αυτή η ποσότητα του άνθρακα η οποία συγκεντρώθηκε στους κορμούς των δένδρων για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια, απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και ταυτόχρονα ακυρώνεται η σημαντικότερη οικολογική λειτουργία των δασικών δένδρων που επί τόσα χρόνια διατηρούσαν στους κορμούς τους, στα κλαδιά τους και στα φύλλα τους τη μακροχρόνια παραγωγή τους. Η ζημιά δεν τελειώνει εδώ γιατί τα δασικά εδάφη εκτίθενται στον σοβαρό κίνδυνο της διάβρωσης και της γενικότερης υποβάθμισής τους και αυτό αποτελεί τεράστιο πλήγμα για το δασικό οικοσύστημα το οποίο μοιραία μετατρέπεται σε οικοσύστημα χαμηλότερης παραγωγικότητας και οργάνωσης.

Δυστυχώς όλα τα παραπάνω αλλά σε πολύ μεγάλη κλίμακα διαδραματίζονται στις μέρες μας στην περιοχή του Αμαζονίου, αυτού του τεράστιας έκτασης τροπικού δάσους το οποίο αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες δεξαμενές άνθρακα στον κόσμο, επιτελεί πλήθος οικολογικών λειτουργιών (προστατευτική, υδρονομική, οικονομική, διατήρηση-ενίσχυση βιοποικιλότητας, παραγωγή ποιοτικού νερού κ.ά.) και αποτελεί σημαντικό ρυθμιστή του κλίματος του πλανήτη μας.

Από τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε τη μεγάλη απώλεια για την παγκόσμια κοινότητα, στο όνομα του βραχυχρόνιου κέρδους κάποιων επιτηδείων.

Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να κινητοποιούνται άμεσα οι αρμόδιοι παγκόσμιοι οργανισμοί κατά τρόπο αποτελεσματικό, έτσι ώστε να προστατεύονται οι οικουμενικοί αυτοί οικολογικοί θησαυροί προκειμένου να παραδοθούν ανέπαφοι στις γενιές του μέλλοντος στις οποίες και ανήκουν.

Ας ενώσουμε όλοι τις μικρές μας δυνάμεις για να σταματήσει επί τέλους αυτό το κακό, αφουγκραζόμενοι τις κραυγές αγωνίας των αυτοχθόνων οι οποίοι για χιλιάδες χρόνια σεβάστηκαν τη γη που τους έθρεψε, εφαρμόζοντας τη θεμελειώδη αρχή της αειφορίας στην πράξη.

*Ο Θεοχάρης Δ. Ζάγκας είναι Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ