Η «Βαβέλ» των απορριμμάτων

09:18 1/2/2018 - Πηγή: Green agenda

Ένα πραγματικό παζλ επικρατεί σε όλη τη χώρα στις δομές διαχείρισης των απορριμμάτων. Παρότι από το 2012 είχε επιβληθεί η ύπαρξη ενός ενιαίου συντονιστικού φορέα σε κάθε περιφέρεια για όλους τους δήμους, στην πραγματικότητα ελάχιστες ήταν οι περιφέρειες που ακολούθησαν αυτό τον δρόμο. Ως αποτέλεσμα, σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών προτείνει σήμερα τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης με κάποιους περιορισμούς.

Το σχέδιο νόμου, που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση, προτείνει τη λειτουργία έως τριών φορέων διαχείρισης στερεών

αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) ανά περιφέρεια. Οπου σήμερα λειτουργούν περισσότεροι του ενός ΦΟΔΣΑ, πρέπει να μετασχηματιστούν σε συνδέσμους, ενώ όπου πρόκειται να «σπάσει» ο ΦΟΔΣΑ σε περισσότερους, να προηγείται οικονομοτεχνική μελέτη. Με το σχέδιο νόμου, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», η πολιτεία αποπειράται για πολλοστή φορά να οργανώσει τις δομές διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς η εικόνα που επικρατεί είναι η εξής:

• Η Περιφέρεια Αττικής είναι η μόνη που εξαιρείται, καθώς τον ρόλο του ΦΟΔΣΑ έχει ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ).

• Ορισμένες περιφέρειες, όπως η Κεντρική Μακεδονία και η Πελοπόννησος, έχουν όπως ορίζει ο νόμος έναν ΦΟΔΣΑ. Η ύπαρξη ενός φορέα δεν εξασφαλίζει βέβαια την ομόνοια και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο της Πελοποννήσου.

• Σε ορισμένες περιφέρειες ο ΦΟΔΣΑ έχει αντικατασταθεί από μια ανώνυμη εταιρεία. Για παράδειγμα, η ΔΙΑΔΥΜΑ είναι ο μακροβιότερος συλλογικός φορέας των δήμων από τις τέσσερις περιφερειακές ενότητες της Δυτικής Μακεδονίας (Κοζάνη, Γρεβενά, Φλώρινα και Καστοριά).

• Σε ορισμένες υπάρχει ένας κεντρικός ΦΟΔΣΑ, που όμως δεν καλύπτει όλη την περιφέρεια. Για παράδειγμα, στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, η ΔΙΑΑΜΑΘ Α.Ε. έχει ως μέλη τους 22 δήμους όλων των περιφερειακών ενοτήτων πλην της Ξάνθης (4 δήμοι), στην οποία τη διαχείριση των απορριμμάτων έχει ο τοπικός σύνδεσμος διαχείρισης. Το μοντέλο έχει δομικά προβλήματα, καθώς η ΔΙΑΑΜΑΘ Α.Ε. είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση όλων των υποδομών πλην του ΧΥΤΑ Ξάνθης και την εφαρμογή του περιφερειακού σχεδιασμού σε όλες ανεξαιρέτως τις περιοχές.

• Σε κάποιες περιφέρειες υπάρχουν πολλοί ΦΟΔΣΑ. Για παράδειγμα, στα Ιωάννινα υπάρχουν τρεις φορείς, για τα Ιωάννινα, την Αρτα και τη Θεσπρωτία. Αυτοί οι τρεις φορείς έχουν συνάψει προγραμματική σύμβαση με την περιφέρεια, η οποία έχει αναθέσει σε ιδιώτη μέσω ΣΔΙΤ τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ομοίως, στη Θεσσαλία υπάρχουν διαφορετικοί φορείς για Λάρισα, Βόλο και Τρίκαλα-Καρδίτσα.

• Στη νησιωτική Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει κανένας ΦΟΔΣΑ, η εικόνα είναι σαφώς πιο πολύπλοκη. Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων υπάρχουν τρεις σύνδεσμοι (ένας για τη Λευκάδα και το Μεγανήσι, ένας για την Κέρκυρα και τους Παξούς και ένας για τη Ζάκυνθο) και μια ανώνυμη εταιρεία (για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη). Στο Βόρειο Αιγαίο συνυπάρχουν διαδημοτικές επιχειρήσεις (μία για Λήμνο - Αη Στράτη, μία για Λέσβο), ανώνυμες εταιρείες (για Χίο - Οινούσσες και Ψαρά), φορείς (Σάμος) και δημοτικές υπηρεσίες (Ικαρία, Φούρνοι). Στο Νότιο Αιγαίο δεν υπάρχουν ούτε ΦΟΔΣΑ, ούτε δημοτικές επιχειρήσεις, ούτε εταιρείες και κανένα συντονιστικό όργανο των δήμων. Τέλος, στην Κρήτη συνυπάρχουν ανώνυμες εταιρείες (ΔΕΔΙΣΑ για τον νομό Χανίων) με τον ΕΣΔΑΚ, τον ενιαίο σύνδεσμο των υπολοίπων τριών περιοχών (Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Λασίθι).