Καταγγελία περιβαλλοντικών οργανώσεων στην Κομισιόν για Αιολικά εντός Natura

10:32 5/3/2020 - Πηγή: Green agenda

Καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συστηματική και κατάφωρη παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας από την Ελληνική Δημοκρατία κατέθεσαν στις 14 Φεβρουαρίου 2020, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η Καλλιστώ και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης.

Ο λόγος που οδήγησε στην καταγγελία αυτή, όπως αναφέρουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, είναι η συστηματική αδειοδότηση και εγκατάσταση βιομηχανικής κλίμακας ΑΣΠΗΕ

(Αιολικοί Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας) εντός προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.

«Τα αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία, με βάση δεδομένα δορυφορικής τηλεμετρίας, δείχνουν ότι οι συγκεκριμένοι ΑΣΠΗΕ θα έχουν επιβλαβείς συνέπειες για την ακεραιότητα των ευαίσθητων οικοτόπων και θα αποτελέσουν απειλή για τη βιοποικιλότητα. Τα πουλιά, και ειδικά ορισμένα κρισίμως απειλούμενα και προστατευόμενα είδη όπως το Όρνιο, ο Μαυρόγυπας και ο Ασπροπάρης, αλλά και τα χειρόπτερα (νυχτερίδες), θα έχουν αυξημένη θνησιμότητα εξαιτίας των προσκρούσεων στους έλικες των ανεμογεννητριών, προστατευόμενα είδη προτεραιότητας της άγριας πανίδας (αρκούδα, λύκος) θα εκτοπιστούν, ενώ θα μειωθεί η αναπαραγωγική τους επιτυχία εξαιτίας της απώλειας ή/και κατάτμησης κρίσιμων θέσεων φωλεοποίησης, ενώ ταυτόχρονα θα απειληθούν προστατευόμενα ενδημικά ή/και απειλούμενα είδη χλωρίδας και πανίδας (λεπιδόπτερα) από την ένταση και έκταση της βιομηχανικής κλίμακας δραστηριότητας εντός των προστατευόμενων περιοχών», υπογραμμίζουν.

Ειδικότερα, συνεχίζουν οι οργανώσεις, οι επιπτώσεις δεν προέρχονται μόνο από τη λειτουργία των ΑΣΠΗΕ, αλλά επίσης από τις βαριές κατασκευές που τους συνοδεύουν (συνοδά έργα), όπως μεγάλης έκτασης οδοποιία, δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος κ.ά. Επίσης, με το παρόν νομικό καθεστώς αλλά και με την έλλειψη Σχεδίων Διαχείρισης για τις προστατευόμενες περιοχές, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθούν πλήρως οι επιπτώσεις των έργων αυτών.

Ηκαταγγελία βασίζεται στη συστηματικήπαραβίαση εκ μέρους της ΕλληνικήςΔημοκρατίας του άρθρου 6, παραγράφου 3της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση τωνφυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδαςκαι χλωρίδας.Υπενθυμίζεται ότι με βάση την οδηγίααυτή έχει συσταθεί –τόσο στην Ελλάδαόσο και στα άλλα κράτη μέλη της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης– το πανευρωπαϊκό δίκτυοπροστατευόμενων περιοχών Natura2000.

Επιπλέον, προσθέτουν οι τρεις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, έχει παρατηρηθεί ότι και το Συμβούλιο της Επικρατείας, στις αποφάσεις που εκδίδει για εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, συχνά δεν συνυπολογίζει τις επιταγές του ενωσιακού δικαίου όσον αφορά τη «δέουσα εκτίμηση» των επιπτώσεων, καθώς «εγκρίνει έργα με αποδεδειγμένα σοβαρές επιπτώσεις σε οικότοπους και βιοποικιλότητα».

«Επισημαίνουμε ότι, με βάση το άρθρο 6, παράγραφος 3 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία είναι δεσμευτική τόσο για τη διοίκηση όσο και για τα δικαστήρια, αν οι αρμόδιες εθνικές αρχές διατηρούν έστω και αμφιβολίες ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών ενός έργου, τότε είναι υποχρεωμένες να ακυρώσουν την εκτέλεσή του», τονίζουν.

Στο πλαίσιο της καταγγελίας αυτής, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η Καλλιστώ και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης αναφέρουν τις υποθέσεις των ΑΣΠΗΕ στα Άγραφα, στον Έβρο και στη Μάνη, καθώς και τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις 14 νησίδες του Νότιου Αιγαίου ως χαρακτηριστικές περιπτώσεις ενός σοβαρού και επείγοντος ζητήματος εθνικής κλίμακας. Οι σχεδιαζόμενοι ΑΣΠΗΕ εντός του δικτύου NATURA αφορούν συνολικά την εγκατάσταση πάνω από 5.000 ανεμογεννητριών.

______________________________________________________________________

Μπορείτενα κατεβάσετε σχετικό οπτικό υλικό απόΕΔΩΤοΔίκτυο NATURA 2000αποτελεί ένα συνεκτικό, οικολογικόσύνολο προστατευόμενων περιοχών στηνΕυρώπη, τόσο χερσαίων όσο και θαλάσσιων.Οι περιοχές που απαρτίζουν το Δίκτυοέχουν οριστεί ειδικά για την προστασίατύπων οικοτόπων και ειδών χλωρίδας,πανίδας και ορνιθοπανίδας τα οποίααπαριθμούνται στις Οδηγίες για τη φύση.Τα είδη αυτά προστατεύονται επειδήείναι απειλούμενα, ευάλωτα, σπάνια,ή/και ενδημικά και οι περιοχές επειδήφιλοξενούν εξαιρετικά παραδείγματαοικοτόπων. Το Δίκτυο NATURA 2000 είναι τομεγαλύτερο δίκτυο προστατευμένωνπεριοχών παγκοσμίως. Σκοπόςτου Δικτύου είναι η διασφάλιση τηςκατάσταση διατήρησης ή η αποκατάστασησε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησηςτων τύπων οικοτόπων και ειδών, για ταοποία αυτές οι περιοχές έχουν οριστεί.

Περισσότεραγια το Δίκτυο NATURA 2000 ΕΔΩ

Ηυποβολή καταγγελίαςστην Ευρωπαϊκή Επιτροπήείναι ένα από τα βασικά μέσα που διαθέτουνοι πολίτες για να καταγγείλουν κάθεμέτρο (νομοθετικό, κανονιστικό ήδιοικητικό) ή πρακτική κράτους μέλους,που θεωρούν ότι παραβιάζει το δίκαιοτης ΕΕ. Η Επιτροπή διερευνά την καταγγελίακαι εάν κρίνει ότι υπάρχει τέτοιαπαράβαση έχει τη δυνατότητα να κινήσειδιαδικασία παράβασης κατά του κράτουςμέλους και, στη συνέχεια, να ασκήσειπροσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης.Ηπερίπτωση της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ σταΆγραφα: Στηνπεριοχή του ορεινού συμπλέγματος τωνΑγράφων, στα σύνορα της Ευρυτανίας καιτης Καρδίτσας, έχουν αδειοδοτηθεί δύοΑΣΠΗΕ, αμφότεροι εντός περιοχών Naturaκαι συγκεκριμένα σε περιοχές που είναικαίριας σημασίας τόσο για τα Όρνια, όσοκαι για την καφέ αρκούδα και τον λύκο.Ο πρώτος ΑΣΠΗΕ θα έχει ισχύ 46MW και 20ανεμογεννήτριες, ενώ ο δεύτερος, ισχύ40MW και επίσης 20 ανεμογεννήτριες. Οι δύοΑΣΠΗΕ θα συνδέονται με το εθνικό δίκτυομε εναέριο δίκτυο μεταφοράς ρεύματος,μέσω πυλώνων υψηλής τάσης. Όπως προκύπτειαπό τις Μελέτες ΠεριβαλλοντικώνΕπιπτώσεων των δύο έργων, οι δύο ΑΣΠΗΕθα εγκατασταθούν σε απόσταση μόλις900 μ. και 2,8 χλμ. αντίστοιχα από τη βασικήκούρνια των Όρνιων στην περιοχή, όπουέχουν καταγραφεί συγκεντρώσεις έωςκαι 50 ατόμων (20-25% του συνολικού πληθυσμούΌρνιων της ηπειρωτικής Ελλάδας).Η θιγόμενη περιοχή αποτελεί επίσηςτομέα επαν-αποίκησης της καφέ αρκούδας(είδος προτεραιότητας). Παράλληλα, μόνογια την εγκατάσταση των δύο αυτών ΑΣΠΗΕθα αλλοιωθούν σεβαθμό μη αναστρέψιμο843.597 τ.μ. δάσους και δασικών-χορτολιβαδικώνεκτάσεων, σε υψόμετρο 1.600-2.000μ. Η έκτασηαυτή ισοδυναμεί με 210 γήπεδα ποδοσφαίρου.Ηπερίπτωση της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ στονΈβρο: Η περιοχήτης Θράκης έχει τεράστια ορνιθολογικήσημασία για την Ελλάδα και την Ευρώπη.Στην ευρύτερη περιοχή της Θράκηςυπάρχουν πέντε (5) Ζώνες Ειδικής Προστασίαςτης Οδηγίας 2009/147/ΕΚ για τα άγρια πτηνά,εκ των οποίων δύο έχουν χαρακτηριστείΕθνικά Πάρκα και Ειδικές Ζώνες Διατήρησηςτης Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Ιδίως το ΕθνικόΠάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίουαποτελεί τόπο πανευρωπαϊκής σημασίας,καθώς έχουν παρατηρηθεί 36 από τα 38 είδηημερόβιων αρπακτικών της Ευρώπης.Επισημαίνεται ότι τα 103 άτομα τουμοναδικού εναπομείναντα στη ΝΑ Ευρώπηπληθυσμού Μαυρόγυπα αναπαράγονται στοΕθνικό Πάρκο Δαδιάς και χρησιμοποιούντην ευρύτερη περιοχή της Θράκης γιατροφοληψία. Στην περιοχή του Έβρου, τοΣυμβούλιο της Επικρατείας επέτρεψε το2018 τη δημιουργία δύο ΑΣΠΗΕ (16,1 MW και12,8 MW). Η περιοχήαμφότερων των ΑΣΠΗΕ εντοπίζεται εντόςτης ζώνης υψηλής συχνότητας παρουσίαςτου Μαυρόγυπα, όπου έχει παρατηρηθείστο πλαίσιο επιστημονικών μελετώναυξημένη θνησιμότητα λόγω πρόσκρουσηςσε ανεμογεννήτριες.Ηπερίπτωση της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ στηΜάνη: Η Μάνηαποτελεί ένα από τα τέσσερα θεσμοθετημέναμεταναστευτικά περάσματα της Ελλάδας,με εθνική και ευρωπαϊκή σημασία, καθώςκατά τη μεταναστευτική περίοδο διέρχονταιαπό την περιοχή περισσότερα από 5.000αρπακτικά πτηνά, που είναι ιδιαίτεραευάλωτα σε πρόσκρουση με ανεμογεννήτριες,και τουλάχιστον 7.000-7.500 άτομα συνολικά.Η καταγγελία αφορά τέσσερις ΑΣΠΗΕ,συνολικής ισχύος 103,2 MW (δύο ΑΣΠΗΕ,αποτελούμενοι από 26 και δύο ΑΣΠΗΕαποτελούμενοι από 22 ανεμογεννήτριες),που έχουν εγκατασταθεί εντός περιοχήςNatura.Στα μεταναστευτικά περάσματα, οιεπιπτώσεις από πρόσκρουση δεν αφορούνμεμονωμένα άτομα, αλλά μεγάλους αριθμούςαπό μεταναστευτικά πτηνά που έχουνμεγάλη πυκνότητα κατά τη διέλευσή τουςαπό το πέρασμα. Επομένως, οι θανατώσειςαπό πρόσκρουση είναι μαζικές και όχιμεμονωμένες. Μεβάση το σχέδιο δράσης για τα αρπακτικά,το οποίο εκπονήθηκε στο πλαίσιο τηςΔιεθνούς Σύμβασης της Βόννης, δενεπιτρέπεται η χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ σεπεριοχές που είναι αναγνωρισμέναμεταναστευτικά περάσματα.Ηπερίπτωση της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ σε14 νησίδες του Ν. Αιγαίου:Στον εξαιρετικά περιορισμένο χώρο 14προστατευόμενων νησίδων του Ν. Αιγαίου,εντός 10 περιοχών Natura 2000 (εκ των οποίων6 Ζώνες Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά)σχεδιάζονται τρεις Αιολικοί ΣταθμοίΠαραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ)με 104 ανεμογεννήτριες (από 3MW έως 6 MWεκάστη), 70 χιλιόμετρα οδικό δίκτυο, 14λιμάνια, 14 ελικοδρόμια, μόνιμος έντονοςφωτισμός τη νύχτα και πλήθος συνοδώνέργων (κτίρια, δεξαμενές κ.λπ.). Ηκατασκευή-λειτουργία των ΑΣΠΗΕ και ησυνεχής ανθρώπινη παρουσία απειλούνάμεσα (με πρόσκρουση, εκτοπισμό, όχλησηκαι καταστροφή ενδιαιτήματος) όλα ταείδη πουλιών για τα οποία οι νησίδεςέχουν χαρακτηριστεί ως Ζώνες ΕιδικήςΠροστασίας, καθώς και την καταστροφήενδιαιτημάτων ενδημικών ειδών χλωρίδαςκαι πανίδας.