Μελέτη: Η κλιματική αλλαγή αποδυναμώνει τη νευραλγική κυκλοφορία του Ατλαντικού

09:04 12/4/2018 - Πηγή: Green agenda

Η κυκλοφορία του Ατλαντικού Ωκεανού, που μεταφέρει θερμότητα στα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη του Βόρειου Ημισφαιρίου, επιβραδύνεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με νέα μελέτη, που εντείνει τις ανησυχητικές επιστημονικές παρατηρήσεις για τα ρεύματα του Ωκεανού, συμπεριλαμβανομένου και του γνωστού Ρεύματος του Κόλπου (Gulf Stream).

Το Ρεύμα του Κόλπου επηρεάζει το κλίμα της ανατολικής ακτής των

ΗΠΑ και του Καναδά, αλλά και αυτό της Δυτικής Ευρώπης,της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας. Αυξάνει τη θερμοκρασία του νερού, την περιεκτικότητά του σε αλάτι, με αποτέλεσμα να παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος.

Ο Ατλαντικός Ωκεανός επηρεάζει με τα θερμά του ρεύματα τις παραθαλάσσιες ευρωπαϊκές χώρες που βρέχονται απο αυτόν (π.χ. Ιρλανδία, Γαλλία, Ισπανία κ.λπ). Το πιο σημαντικό είναι ότι σε αυτόν δημιουργούνται πλούσια σε υγρασία σύννεφα που δίνουν σημαντικές βροχές στην ΒΔ Ευρώπη. Ο Ατλαντικός δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε ωκεάνιο κλίμα.

Πλέον υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι έχει επιβραδυνθεί η κυκλοφορία των ωκεάνιων ρευμάτων περίπου κατά 15%. Η ανατροπή του Ατλαντικού -ένα από τα πιο σημαντικά συστήματα μεταφοράς θερμότητας της Γης, αντλώντας ζεστό νερό προς τα βόρεια και κρύο νερό προς τα νότια- είναι πιο αδύναμη σήμερα από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 1.000 χρόνια.

Η ανάλυση δεδομένων για τη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας μας παρέχει νέα στοιχεία ότι η μεγάλη αυτή κυκλοφορία των ωκεάνιων ρευμάτων έχει επιβραδυνθεί κατά περίπου 15% από τα μέσα του 20ού αιώνα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό περιοδικό «Nature».

«Εντοπίσαμε ένα συγκεκριμένο μοτίβο ψύξης του Ωκεανού νότια της Γροιλανδίας και μια ασυνήθιστη θέρμανση στις ακτές των ΗΠΑ - κάτι που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την επιβράδυνση του επονομαζόμενου σύστηματος Gulf Stream», υποστηρίζει ο επικεφαλής της έρευνας Levke Caesar του Potsdam Institute Climate Research (PIK).

Όπως εξηγεί, «καθώς τα ρεύματα επιβραδύνουν, φέρνουν λιγότερη θερμότητα προς τον βορρά, προκαλώντας ευρεία ψύξη του βόρειου Ατλαντικού - τη μόνη ωκεάνια περιοχή που έχει κρυώσει εν όψει της παγκόσμιας θέρμανσης. Ταυτόχρονα, το ρεύμα του Κόλπου μετατοπίζεται προς τα βόρεια και πιο κοντά στην ακτή και θερμαίνει τα νερά κατά μήκος του βόρειου μισού της ακτής του Ατλαντικού των ΗΠΑ».

Σύμφωνα με τον εταίρο συντάκτη Vincent Saba από το Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) στο Princeton των ΗΠΑ, «η περιοχή αυτή έχει θερμανθεί ταχύτερα από τα περισσότερα άλλα μέρη του κόσμου των ωκεανών τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό το συγκεκριμένο μοντέλο θερμοκρασίας των ωκεανών έχει σχεδιαστεί με προσομοιώσεις υπολογιστών υψηλής ανάλυσης ως απάντηση στα αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα - τώρα έχει επιβεβαιωθεί με τις συγκεκριμένες μετρήσεις».

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν διερευνήσει τη δυναμική του συγκεκριμένου συστήματος. Οι προσομοιώσεις υπολογιστών προβλέπουν γενικά ότι θα αποδυναμωθούν ως απάντηση στην υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο. Αλλά αν αυτό συμβαίνει ήδη μέχρι στιγμής ήταν ασαφές, λόγω έλλειψης μακροπρόθεσμων μετρήσεων συνεχούς ρεύματος. «Τα στοιχεία που μπορούμε τώρα να παράσχουμε είναι τα πιο ισχυρά μέχρι σήμερα», υπογραμμίζει ο Stefan Rahmstorf από το Ινστιτούτο Potsdam, ο οποίος είναι ο εμπνευστής της μελέτης.

«Το συγκεκριμένο μοντέλο τάσεων που βρήκαμε στις μετρήσεις μοιάζει ακριβώς με αυτό που προβλέπεται από τις προσομοιώσεις υπολογιστών ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης του συστήματος Gulf Stream και δεν βλέπω άλλη εύλογη εξήγηση για αυτό», λέει ο κ. Rahmstorf. Στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο το μοντέλο στο διάστημα που ταιριάζει μεταξύ της προσομοίωσης του υπολογιστή και των παρατηρήσεων, αλλά και της αλλαγής με τις εποχές.

Η εξασθένηση οφείλεται σε διάφορους παράγοντες που μπορούν να συνδεθούν με την υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τα αέρια του θερμοκηπίου από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η ανατροπή του Ατλαντικού προκαλείται από τις διαφορές στην πυκνότητα του ωκεάνιου ύδατος: όταν το θερμό και επομένως ελαφρύτερο νερό μετακινείται από τον Νότο προς τον Βορρά, γίνεται ψυχρότερο και επομένως πυκνότερο και βαρύτερο, αναγκάζοντάς το να βυθιστεί σε βαθύτερα ωκεάνια στρώματα και να επιστρέψει στον Νότο.

«Αλλά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, οι αυξημένες βροχοπτώσεις, καθώς και το νερό από τον αρκτικό θαλάσσιο πάγο και τον πάγο της Γροιλανδίας, αραιώνουν τα νερά του βόρειου Ατλαντικού, μειώνοντας την αλατότητα. Το λιγότερο αλατούχο νερό είναι λιγότερο πυκνό και επομένως λιγότερο βαρύ - πράγμα που καθιστά δυσκολότερο το νερό να βυθιστεί από την επιφάνεια στο βαθύ», εξηγεί ο Αlexander Ρobinson του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, ο οποίος συνυπέγραψε τη σχετική μελέτη.